W 1261 r. ks. Kazimierz Kujawski zmuszony był wydzielić swemu najstarszemu synowi Leszkowi Czarnemu Sieradz. Po śmierci Kazimierza w 1267 r. Leszek objął też władzę w Łęczycy. Drugi syn Kazimierza, Siemomysł, został księciem inowrocławskim, a ziemią brzeską władali wspólnie najmłodsi synowie: Władysław Łokietek, Kazimierz II i Siemowit.
Po śmierci Leszka Czarnego w 1288 r. Siemowit został księciem dobrzyńskim, Kazimierz II – łęczyckim, a Władysław Łokietek przejął Brześć i Sieradz. Po śmierci Kazimierza II w 1294 r. Łokietek przejął też Łęczycę.
Bolesław i Konrad (synowie Siemowita) do 1275 r. wspólnie władali Mazowszem, potem Bolesław otrzymał część zachodnią (Płock), Konrad – wschodnią (Czersk). Po śmierci Konrada (1294) Bolesław został księciem całego Mazowsza.
W 1310 Bolesław wydzielił najstarszemu synowi Siemowitowi część północno-wschodnią Mazowsza (Warszawa), młodszemu Trojdenowi – południowo-wschodnią (Czersk), a sam rządził w części zachodniej (Płock).
Po śmierci Bolesława (1313) Trojden został księciem całej części wschodniej (Czersk i Warszawa), a Siemowit – południowo-zachodniej (Rawa). Płock dostał najmłodszy syn Bolesława – Wacław.
W l. 1329-51 księstwo płockie było lennem Czech, potem – Polski. W l. 1351-70 było podzielone między Królestwo Polskie a książąt Warszawy, 1370-81 stanowiło w całości część księstwa mazowieckiego (Warszawy), odtworzone w 1381, w 1495 włączone do Królestwa Polskiego.
Lenno Królestwa Polskiego. W l. 1355-81 i 1488-1526 Warszawa była stolicą całego Mazowsza, w pozostałych okresach – jego części. W 1526 r. Mazowsze włączono do Królestwa Polskiego
W 1345 po śmierci Siemowita księstwo podzielone między bratanków księcia warszawskiego Trojdena. Odtworzone w l. 1426-42, potem włączone do księstwa płockiego.
W 1177 r. syn Mieszka Starego, Odon, wypędził ojca z kraju. W 1181 r. Mieszko powrócił i w wyniku ugody objął władzę w części północnej (Poznań), a Odon – w południowej. Po śmierci Odona władzę na południu przejął jego młodszy brat Władysław (Laskonogi), a po śmierci Mieszka (1202) Władysław został księciem całej Wielkopolski.
W 1234 r. książę wrocławskiHenryk Brodaty zajął południową Wielkopolskę (wraz z Poznaniem), a Władysław Odonic pozostał w północnej (Gniezno). Po śmierci Władysława (1239) syn Henryka Brodatego, Henryk Pobożny, zajął też część północną.
W r. 1253 Przemysł I zmuszony był wydzielić młodszemu bratu Bolesławowi (Pobożnemu) część wschodnią Wielkopolski (Kalisz i Gniezno). Po śmierci Przemysła (1257) Bolesław objął władzę w całym kraju.
W 1273 r. Bolesław Pobożny był zmuszony wydzielić Przemysłowi II (synowi Przemysła I) część zachodnią (Poznań), którą kiedyś rządził Przemysł I. Po śmierci Bolesława (1279) Przemysł II objął władzę w całym kraju.
Bracia Bolesław (Wysoki) i Mieszko (Plątonogi) początkowo rządzili wspólnie, ale w 1173 r. Bolesław zmuszony był wydzielić Mieszkowi Racibórz, a najstarszemu synowi Jarosławowi – Opole. Po śmierci Jarosława (1201) Mieszko przejął też Opole.
W 1248 książę wrocławski Bolesław Rogatka był zmuszony podzielić kraj. Dla siebie zostawił część zachodnią (Legnicę), młodszy brat Henryk dostał największą część z Wrocławiem, a najmłodszy Konrad – północno-zachodnią (Głogów).
W 1335 roku księstwo głogowskie stało się lennem Czech, a w l. 1469-90 – Węgier. W 1482 r. północna część księstwa przypadła Brandenburgii, a w 1488 r. Maciej Korwin usunął ostatniego Piasta z Głogowa. W 1506 roku księstwo weszło w skład Czech, a w 1742 – Prus.
W 1290 r. zmarł książę wrocławski Henryk IV (Probus). Rok później (po wojnie domowej) Wrocław przejął Henryk Brzuchaty, który musiał wydzielić młodszemu bratu Bolkowi część południową (Świdnicę).
W 1311 r. książę Wrocławia Bolesław (Rozrzutny) był zmuszony wydzielić młodszym braciom części księstwa: Henryk (Dobry) dostał Wrocław, Bolesław przejął Brzeg, a najmłodszy Władysław dostał Legnicę. W 1312 r. Bolesław zajął także Legnicę.
Od 1325 r. księstwo wrocławskie stało się częścią Czech, od 1742 – Prus.
W 1329 r. księstwo legnickie stało się lennem Czech. W 1675 r. zmarł ostatni książę legnicki z dynastii Piastów i księstwo włączono do Cesarstwa Niemieckiego.
W 1392 r. księstwo świdnickie stało się częścią Czech, w 1742 – Prus.
Po śmierci księcia opolskiego Władysława (1282) księstwo podzielili między siebie jego synowie: Mieszko (najstarszy) dostał Cieszyn, Kazimierz (drugi) Bytom, Bolko (trzeci) Opole, Przemysław (czwarty) Racibórz.
Po śmierci Mieszka (1314) księstwo cieszyńskie podzielili między siebie jego synowie: starszy Władysław przejął Oświęcim, młodszy Kazimierz – Cieszyn.
Księstwa opolskie i bytomskie połączyły się w 1498 r., raciborskie – w 1521. Od tego czasu powiększone w ten sposób księstwo opolskie stanowiło lenno Hohenzollernów, następnie Habsburgów, a w 1742 r. weszło w skład Królestwa Prus.
W 1327 r. księstwo cieszyńskie stało się lennem Czech. W 1653 r. włączono je do państwa Habsburgów, gdzie pozostało aż do 1918 r.
W 1327 r. księstwo oświęcimskie stało się lennem Czech, a w poł. lat 50. 15 w. Polski. Ostatecznie przyłączone do Polski w 1564 r.