Ziemnodrozdy
| Orthonychidae | |||
| G.R. Gray, 1840[1] | |||
 Przedstawiciel rodziny – samiec ziemnodrozda kolcosternego (O. temminckii) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina |
ziemnodrozdy | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Rodzina: Orthonyx Temminck, 1820 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Rodzaje i gatunki | |||
|
| |||
Ziemnodrozdy (Orthonychidae) – monotypowa rodzina ptaków z podrzędu śpiewających (Oscines) w obrębie rzędu wróblowych (Passeriformes).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzina obejmuje gatunki występujące endemicznie w Australii i na Nowej Gwinei[8][9].
Morfologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 18–29 cm, masa ciała 47–215 g (samce są większe i cięższe od samic)[10]. Ziemnodrozdy są ptakami słabo latającymi, prowadzącymi naziemny tryb życia. Ich sterówki są usztywnione, podobnie jak to ma miejsce u dzięciołów i pełzaczy. Ziemnodrozdy podpierają się nimi podczas żerowania. Ich główny pokarm stanowią larwy owadów.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj zdefiniował w 1820 roku holenderski zoolog Coenraad Jacob Temminck w publikacji swojego autorstwa Manuel d’ornithologie[7]. Jako gatunek typowy wyznaczył ziemnodrozda kolcosternego (O. temminckii).
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Orthonyx (Orthonix): gr. ορθος orthos „prosty”; ονυξ onux, ονυχος onukhos „pazur, szpon”[11].
- Macrorthonyx: gr. μακρος makros „długi, wielki”; rodzaj Orthonyx Temminck, 1820[12]. Typ nomenklatoryczny: Orthonyx spaldingi E.P. Ramsay, 1868.
- Papuorthonyx: zbitka wyrazowa toponimu Papua z nazwą rodzajową Orthonyx Temminck, 1820[13]. Typ nomenklatoryczny: Orthonyx novæguineae A.B. Meyer, 1874.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
We wcześniejszych ujęciach systematycznych do ziemnodrozdów zaliczano gatunki obecnie klasyfikowane w rodzinie Psophodidae (rodzaje: Androphobus, Psophodes, Cinclosoma i Ptilorrhoa, najpierw wydzielone do Cinclosomatidae, a od 2008 do odrębnej rodziny). Obecnie do rodziny Orthonychidae zaliczany jest jeden rodzaj z następującymi współcześnie żyjącymi gatunkami[14][15]:
- Orthonyx temminckii Ranzani, 1822 – ziemnodrozd kolcosterny
- Orthonyx novaeguineae A.B. Meyer, 1874 – ziemnodrozd papuaski
- Orthonyx spaldingii E.P. Ramsay, 1868 – ziemnodrozd duży
Opisano również gatunki wymarłe:
- Orthonyx kaldowinyeri[16] Boles, 1993 (Riversleigh; środkowy-późny miocen)
- Orthonyx hypsilophus[17] R.F. Baird, 1985 (Green Waterhole Cave; okres istnienia nieustalony)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 19. (ang.).
- ↑ Ch.L. Bonaparte: Conspectus generum avium. T. 1. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 216. (łac.).
- ↑ M.A.P.O. Des Murs: Traité général d’oologie ornithologique au point de vue de la classification. Paris: F. Klincksieck, 1860, s. 549. (fr.).
- ↑ W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 1. London: John Taylor, 1836, s. 108, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).
- ↑ G.M. Mathews. New generic names for Australian birds. „Austral Avian Record”. 1 (5), s. 111, 1912–1913. (ang.).
- ↑ G.M. Mathews: The Birds of Australia. Cz. 9. London: H.F. & G. Witherby, 1922, s. 177. (ang.).
- ↑ a b C.J. Temminck: Manuel d’ornithologie, ou, Tableau systématique des oiseaux qui se trouvent en Europe: précédé d’une analyse du système général d’ornithologie, et suivi d’une table alphabétique des espèces. Wyd. 2. Cz. 1. Paris: G. Dufour [etc.], 1820–1840, s. 81. (fr.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy), IOC World Bird List (v13.1) [online] [dostęp 2023-06-01] (ang.).
- ↑ Logrunners (Orthonychidae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (ang.).
- ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Logrunners (Orthonychidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, Orthonyx, DOI: 10.2173/bow.orthon1.01 [dostęp 2023-06-01] (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Orthonyx [dostęp 2023-06-01].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Macrorthonyx [dostęp 2023-06-01].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Papuorthonyx [dostęp 2023-06-01].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko, Rodzina: Orthonychidae Gray,GR, 1840 - ziemnodrozdy - Logrunners (wersja: 2017-03-18), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2023-06-01].
- ↑ John H. Boyd III: Orthonychidae: Logrunners. [w:] Aves—A Taxonomy in Flux 3.06 Introduction [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2015-11-02]. (ang.).
- ↑ A Logrunner Orthonyx (Passeriformes: Orthonychidae) from the Miocene of Riversleigh, North-western Queensland. „Emu”. 93, s. 44–49, 1993.
- ↑ R.F. Baird. Avian Fossils from Quaternary Deposits in "Green Waterhole Cave", South-eastern South Australia. „Records of the Australian Museum”. 37, s. 363, 1985. ISSN 0067-1975.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).