Święci i błogosławieni zwierzchnicy Kościoła katolickiego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Święci/błogosławieni zwierzchnicy Kościoła katolickiego
Jan XXIII i Jan Paweł II – pierwsi w historii podwójni kanonizowani papieże

Święci i błogosławieni papieże – biskupi Rzymu uznawani za świętych lub błogosławionych przez Kościół katolicki, lub Cerkiew prawosławną.

Za świętych uznaje się pierwszych 52 papieży: od pierwszego, Piotra Apostoła do Feliksa IV (526-530), z wyjątkiem Liberiusza (poza Kościołem wschodnim) (352-366) i Anastazego II (496-498)[1]. Jednocześnie wszyscy papieże, którzy zasiadali na tronie Piotrowym do czasu wydania w 313 przez cesarza Konstantyna edyktu mediolańskiego (kładącego kres prześladowaniom chrześcijaństwa w Cesarstwie Rzymskim) są uznawani za męczenników[1]. Chociaż nie wszyscy z nich rzeczywiście zginęli za wiarę, to jednak tradycja tak stanowi – w sumie 31 papieży, z których ostatnim był św. Euzebiusz (309), który kierował Kościołem zaledwie 4 miesiące i zmarł na wygnaniu na Sycylii[1].

Kolejnymi wyniesionymi do chwały ołtarzy, byli: św. Agapit (535-536) i jego bezpośredni następca św. Sylweriusz (536-537). Do końca pierwszego tysiąclecia jeszcze 20 innych biskupów Rzymu zostało wyniesionych na ołtarze (od 1234 sformułowano kult, jako beatyfikację i kanonizację); ostatnim był św. Hadrian III (884-885)[1]. Świętymi z tego okresu zostali m.in. Grzegorz I (590-604), Marcin I (649-655), męczennik, uprowadzony z Rzymu na rozkaz cesarza wschodniego Konstansa, zamęczony w Chersonezie na Krymie i św. Mikołaj I Wielki (858-867)[1].

W drugim tysiącleciu zaczęto wypracowywać coraz bardziej rygorystyczne i sztywne zasady uznawania za świętych. Po wprowadzeniu w XVII w. obowiązujących do dziś dwóch etapów tej procedury: beatyfikacji i kanonizacji, liczba papieży wyniesionych na ołtarze znacznie zmalała[1]. Pierwszym biskupem Rzymu, ogłoszonym świętym w II tysiącleciu, był Leon IX (1049-1054), po nim Grzegorz VII (1073-1085) ale na następnego trzeba było czekać do końca XIII w. Został nim Celestyn V (1294), pierwszy papież, który ustąpił z urzędu. Do końca drugiego tysiąclecia kanonizowano ponadto dwóch papieży: Piusa V (1566-1572), reformatora Kurii Rzymskiej i głównego realizatora soboru trydenckiego oraz Piusa X (1903-1914)[1].

W tym czasie było jeszcze kilku innych papieży, których uznano za błogosławionych. Są to: Wiktor III (1086-1087), Urban II (1088-1099), Eugeniusz III (1145-1153), Grzegorz X (1271-1276), Innocenty V (1276), Benedykt XI (1303-1304), Urban V (1362-1370)[1].

W XX wieku świętym został ogłoszony Pius X (1903-1914), a błogosławionymi: Innocenty XI (1676-1689), Pius IX (1846-1878) i Jan XXIII (1958-1963). Dwóch ostatnich beatyfikacji dokonał Jan Paweł II, 3 września 2000. Sam Jan Paweł II został wyniesiony na ołtarze 1 maja 2011 przez Benedykta XVI[1]. 27 kwietnia 2014 Franciszek kanonizował w Rzymie Jana XXIII i Jana Pawła II, zaś 19 października beatyfikował Pawła VI[2][3]. Ten sam papież 14 października 2018 dokonał również kanonizacji Pawła VI[4]. W grudniu 2021 Watykan poinformował o beatyfikacji papieża Jana Pawła I, która ma się odbyć we wrześniu 2022[5].

Lista błogosławionych i świętych papieży[edytuj | edytuj kod]

Jak dotąd 91 biskupów Rzymu zostało beatyfikowanych lub kanonizowanych. Wśród nich jest 71 uznanych za świętych bez formalnej kanonizacji, 17 świętych jest czczonych w Kościele prawosławnym, 3 kanonizowanych i beatyfikowanych przez zatwierdzenie kultu, 2 kanonizowanych bez uprzedniej beatyfikacji zaś 1 kanonizowany bez zatwierdzenia cudu.

 Osobne artykuły: błogosławiony, święty, święci i błogosławieni Kościoła katolickiego i poczet papieży.
Lp. Papież Pontyfikat Wyniesieni na ołtarze
Beatyfikacja Kanonizacja
1. Piotr[a] Cromolitogravura de São Pedro, aproximadamente de 1919.png 30/33-64/67 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
2. Linus[b] Linus2.jpg 64/67-79 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
3. Anaklet Pope Anacletus.jpg 80-92 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
4. Klemens I[c] StClement1.jpg 92-99 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
5. Ewaryst Evaristus.jpg 99-108 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
6. Aleksander I[d] Papa Alessandro I.jpg 108 lub 109-116 lub 119 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
7. Sykstus I SixtusI.jpg 117 lub 119-126 lub 128 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
8. Telesfor[e] Pope Telesfor.JPG 127 lub 128-137 lub 138 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
9. Hygin Hyginus.jpg 138-142 lub 149 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
10. Pius I Pius I.jpg /142 lub 146-157 lub 161 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
11. Anicet Pope Anicetus.jpg 150 lub 157-153 lub 168 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
12. Soter Soter.jpg 162 lub 168-170 lub 177 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
13. Eleuter Eleutherius.jpg 171 lub 177-185 lub 193 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
14. Wiktor I A mosaic representing Victor I, 14th Pope of the Catholic Church.jpg 186 lub 189-197 lub 201 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
15. Zefiryn Zephyrinus.jpg 198-217 lub 218 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
16. Kalikst I Pope Callixtus I.jpg 218-222 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
17. Urban I A portrait of Pope Saint Urban I.jpg 222-230 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
18. Poncjan Pontian.jpg 230-235 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
19. Anter Pope Anterus.jpg 235-236 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
20. Fabian[f] Saint Fabian1.jpg 236-250 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
21. Korneliusz Pope Cornelius.jpg 251-253 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
22. Lucjusz I Lucius I.jpg 253-254 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
23. Stefan I Stephen I.jpg 254-257 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
24. Sykstus II Altenfelden - Hochaltar - Papst Sixtus II. 1858.jpg 257-258 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
25. Dionizy Pope Dionysius Illustration.jpg 259-268 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
26. Feliks I PopeFelixI.jpg 269-274 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
27. Eutychian Eutychian.jpg 275-283 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
28. Kajus PCaius.jpg 283-96 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
29. Marcelin Marcellinus.jpg 296-304 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
30. Marceli I Papa Marcelo I.jpg 308-09/306-09 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
31. Euzebiusz Eusebius.jpg 309 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
32. Milcjades Pope miltiades.jpg 311-14 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
33. Sylwester I[g] Sylvester I.jpg 314-35 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
34. Marek Marcus (papa).jpg 336 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
35. Juliusz I Iulius I.jpg 337-352 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
36. Liberiusz[h] Liberio papa1.gif 352-366 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
37. Damazy I Saintdamasus.png 366-384 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
38. Syrycjusz I Siricius.jpg 384-399 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
39. Anastazy I Anastasius I.jpg 399-401 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
40. Innocenty I Innocentius I.jpg 401-417 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
41. Zozym Zosimus.jpg 417-418 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
42. Bonifacy I Bonifacius I.jpg 418-422 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
43. Celestyn I[i] Coelestinus I.png 422-432 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
44. Sykstus III Pope-Sixtus-III.jpg 432-440 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
45. Leon I[j] Papa Leo I Magnus.jpg 440-461 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
46. Hilary Pope Hilarius.jpg 461-468 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
47. Symplicjusz Siricius.jpg 468-483 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
48. Feliks III Felix3.jpg 483-492 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
49. Gelazjusz I San Galasio I.jpg 492-496 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
50. Symmach Papa Symmachus.jpg 498-514 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
51. Hormizdas Pope Hormisdas.jpg 514-523 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
52. Jan I Johannes I.jpg 523-526 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
53. Feliks IV Papa Felix IV.jpg 526-530 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
54. Agapit[k] Agapitus I.jpg 535-536 kanonizowany przez zatwierdzenie kultu
55. Sylweriusz Silverius.jpg 536-537 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
56. Grzegorz I[l] Gregorythegreat.jpg 590-604 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
57. Adeodat I Adeodatus I (Deusdedit I).jpg 615-618 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
58. Marcin I[m] Pope Martin I.jpg 649-655 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
59. Eugeniusz I Papa Eugenio I (1).jpg 654-657 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
60. Witalian Pope Vitalian.jpg 657-672 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
61. Agaton[n] Agatho.png 678-681 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
62. Leon II LeoII.jpg 682-683 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
63. Benedykt II BenedictII.jpg 684-685 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
64. Sergiusz I Sergius I.jpg 687-701 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
65. Grzegorz II GregoryII.jpg 715-731 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
66. Grzegorz III Pope Gregory III.jpg 731-741 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
67. Zachariasz[o] Pope Zachary.jpg 741-752 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
68. Paweł I Paul I.jpg 757-767 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
69. Leon III Papa Leone III.jpg 795-816 kanonizowany w 1693 przez Klemensa X
70. Paschalis I Pope Paschalis I. in apsis mosaic of Santa Prassede in Rome.gif 817-824 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
71. Leon IV St.Leo IV.jpg 847-855 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
72. Mikołaj I Wielki Pope Nicholas I.jpg 858-867 8 lipca 1883
przez Leona XIII[p]
73. Hadrian III Papa Hardianus III.jpg 884-885 2 czerwca 1891
przez Leona XIII[p]
74. Leon IX Papa Leone IX.jpg 1049-1054 uznany za świętego bez formalnej kanonizacji
75. Grzegorz VII Papa Gregorio VII.jpg 1073-1085 1584
przez Grzegorza XIII 		1606
przez Pawła V
76. Wiktor III Papa Vittorio III.jpg 1086-1087 23 lipca 1887
przez Leona XIII[q]
77. Urban II Urban II cropped.png 1088-1099 14 lipca 1881
przez Leona XIII[q]
78. Eugeniusz III B Eugen III.jpg 1145-1153 28 grudnia 1872
przez Piusa IX[q]
79. Grzegorz X B Gregor X.jpg 1271-1276 1713
przez Klemensa XI
80. Innocenty V InnocentV.jpg 1276 1898
przez Leona XIII
81. Celestyn V Giulio cesare bedeschini, san pietro celestino, 1613, dall'arcivescovado dell'aquila (cropped).jpg 1294 1313
przez Klemensa V[r]
82. Benedykt XI 39 Benedetto XI (cropped).jpg 1303-1304 24 kwietnia 1736
przez Klemensa XII
83. Urban V Simone dei crocifissi, urbano V, 1375 ca., forse dalla cattedrale di s. pietro 01 (cropped).jpg 1362-1370 10 marca 1870
przez Piusa IX
84. Pius V[s] El Greco 050.jpg 1566-1572 27 kwietnia 1672
przez Klemensa X 		22 maja 1712
przez Klemensa XI
85. Innocenty XI InnocentXI.jpg 1676-1689 7 października 1956
przez Piusa XII
86. Pius IX G.P.A.Healy, Portrait of Pope Pius IX (1871).jpg 1846-1878 3 września 2000
przez Jana Pawła II
87. Pius X Papst Pius X-01..jpg 1903-1914 3 czerwca 1951
przez Piusa XII 		29 maja 1954
przez Piusa XII
88. Jan XXIII Ioannes XXIII, by De Agostini, 1958–1963.jpg 1958-1963 3 września 2000
przez Jana Pawła II 		27 kwietnia 2014
przez Franciszka[t]
89. Paweł VI Paulus VI, from University of Urbino.jpg 1963-1978 19 października 2014
przez Franciszka 		14 października 2018
przez Franciszka
90. Jan Paweł II Ritratto di Papa Giovanni Paolo II.jpg 1978-2005 1 maja 2011
przez Benedykta XVI 		27 kwietnia 2014
przez Franciszka

Procesy beatyfikacyjne w toku[edytuj | edytuj kod]

Obecnie trwają procesy beatyfikacyjne następujących papieży:

Papież Pontyfikat Opis Źródło
Benedykt XIII Benedetto XIII.jpg 1724-1730 (Vincenzo Maria Orsini, 1650–1730) – ciągnący się od 1755, dwukrotnie przerywany proces beatyfikacyjny został wznowiony 17 stycznia 2004 [21]
Pius VII Jacques-Louis David - Portrait of Pope Pius VII - WGA06091.jpg 1800-1823 (Gregorio Barnaba Chiaramonti, 1742–1823) – proces beatyfikacyjny w diecezji Savona-Noli został otwarty 15 sierpnia 2007 za zgodą papieża Benedykta XVI [22]
Pius XII Pius XII with tabard, by Michael Pitcairn, 1951.png 1939-1958 (Eugenio Pacelli, 1876–1939) – proces beatyfikacyjny otwarty 18 listopada 1965 przez papieża Pawła VI. 19 grudnia 2009 papież Benedykt XVI ogłosił dekret o "heroiczności cnót" [23][24]
Jan Paweł I Ioannes Paulus I, by Fotografia Felici, 1978 (cropped).jpg 1978 (Albino Luciani, 1912–1978) – proces beatyfikacyjny otwarty 17 czerwca 2003 przez papieża Jana Pawła II. 17 października 2012 do tejże Kongregacji zostało przekazane tzw. positio, czyli zbiór dokumentów mających na celu wykazanie heroiczności cnót kandydata na ołtarze. Postulator procesu, biskup Enrico dal Covolo stwierdził, że badany jest także, wytypowany do beatyfikacji, cud, mający nastąpić za wstawiennictwem Jana Pawła I. 8 listopada 2017 papież Franciszek zatwierdził dekret o heroiczności jego cnót, zaś 13 października 2021 podpisał dekret uznający ten cud, co otwiera drogę do beatyfikacji Lucianiego. [25][26][27][28][29]

Święci antypapieże[edytuj | edytuj kod]

Jedynym antypapieżem, który ostatecznie pojednał się z Kościołem Rzymskim, a później został uznany za świętego (w Kościele katolickim i Cerkwi prawosławnej) jest Hipolit Rzymski[30] (antypapież w latach 217–235).

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[6].
  2. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[7].
  3. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[8].
  4. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[9].
  5. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[10].
  6. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[11].
  7. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[12].
  8. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[13].
  9. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[14].
  10. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[15].
  11. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[16].
  12. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[17].
  13. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[18].
  14. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[19].
  15. ↑ Święty także w Cerkwi prawosławnej[20].
  16. ↑ a b kanonizowany przez zatwierdzenie kultu
  17. ↑ a b c beatyfikowany przez zatwierdzenie kultu
  18. ↑ Kanonizowany bez uprzedniej beatyfikacji.
  19. ↑ pierwszy papież, ogłoszony błogosławionym przed tym jak został kanonizowany.
  20. ↑ kanonizowany bez zatwierdzenia cudu

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i 90 świętych papieży (pol.). wiara.pl, 2013-09-30. [dostęp 2015-02-01].
  2. ↑ Jan XXIII i Jan Paweł II świętymi. Papież Franciszek: byli mężni (pol.). TVP Info.
  3. ↑ Franciszek beatyfikował Pawła VI. Na mszy nie zabrakło Benedykta XVI (pol.). TVP Info.
  4. ↑ Papież Paweł VI ogłoszony świętym. onet.pl. [dostęp 2018-10-14].
  5. ↑ Beatyfikacja papieża Jana Pawła I – 4 września 2022. niedziela.pl, 20 lutego 2022. [dostęp 2021-12-23].
  6. ↑ 29 Ιουνίου (gr.). ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2017-06-10].
  7. ↑ 5 Νοεμβρίου (gr.). ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2017-06-10].
  8. ↑ Kazimierz Dopierała: Księga papieży. Poznań: Pallottinum, 1996, s. 13. ISBN 83-7014-248-6.
  9. ↑ 16 Μαρτίου (gr.). ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2017-06-10].
  10. ↑ Richard McBrien: Leksykon papieży. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 36. ISBN 83-7311-764-4.
  11. ↑ 5 Αυγούστου (gr.). ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2017-06-10].
  12. ↑ 2 Ιανουαρίου (gr.). ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2017-06-10].
  13. ↑ Święty tylko w Cerkwi prawosławnej i Kościele koptyjskim por. 27 Αυγούστου (gr.). H ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2016-04-07].; The Departure of St. Leparius, Bishop of Rome (ang.). Coptic Orthodox Church Network. [dostęp 2014-11-09].
  14. ↑ 8 Απριλίου (gr.). ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2017-06-10].
  15. ↑ Kazimierz Dopierała: Księga papieży. Poznań: Pallottinum, 1996, s. 44. ISBN 83-7014-248-6.
  16. ↑ Kazimierz Dopierała: Księga papieży. Poznań: Pallottinum, 1996, s. 57. ISBN 83-7014-248-6.
  17. ↑ 12 Μαρτίου (gr.). ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. [dostęp 2017-06-10].
  18. ↑ Kazimierz Dopierała: Księga papieży. Poznań: Pallottinum, 1996, s. 75. ISBN 83-7014-248-6.
  19. ↑ Kazimierz Dopierała: Księga papieży. Poznań: Pallottinum, 1996, s. 78. ISBN 83-7014-248-6.
  20. ↑ Richard McBrien: Leksykon papieży. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 91. ISBN 83-7311-764-4.
  21. ↑ Salvador Miranda: Orisni, Vincenzo Maria (ang.). The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2015-01-25].
  22. ↑ Salvador Miranda: Chiaramonti, Gregorio Barnaba (ang.). The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2015-01-25].
  23. ↑ Salvador Miranda: Pacelli, Eugenio (ang.). The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2015-01-25].
  24. ↑ Franciszek zamierza kanonizować także Piusa XII? (pol.). Katolicka Agencja Informacyjna. [dostęp 2013-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-22)].
  25. ↑ Salvador Miranda: Luciani, Albino (ang.). The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2015-01-25].
  26. ↑ Pomyślny przebieg procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła I (pol.). Katolicka Agencja Informacyjna. [dostęp 2015-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-30)].
  27. ↑ Promulgazione di Decreti della Congregazione delle Cause dei Santi, 9.11.2017 (wł.). vatican.va, 2017-11-09. [dostęp 2017-11-09].
  28. ↑ Promulgazione di Decreti della Congregazione delle Cause dei Santi, 13.10.2021. press.vatican.va. [dostęp 2021-10-13].
  29. ↑ Bratanica Jana Pawła I: wujek był świętym już za życia. vaticannews.va. [dostęp 2021-10-13].
  30. ↑ Kazimierz Dopierała: Księga papieży. Poznań: Pallottinum, 1996, s. 20. ISBN 83-7014-248-6.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Święci i błogosławieni zwierzchnicy Kościoła katolickiego[A]
Uznani za świętego
bez formalnej kanonizacji
Święci Kościołów
katolickiego i prawosławnego
Święty tylko
Kościoła prawosławnego
Święci tylko
Kościoła katolickiego
Formalnie
kanonizowani i
beatyfikowani
przez Kościół katolicki

Emblem of the Papacy SE.svg

  1. ↑ Na powyższej liście każdy papież wyniesiony na ołtarze zostaje wpisany według pontyfikatu
  2. ↑ Kanonizowany bez zatwierdzenia cudu
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Święci_i_błogosławieni_zwierzchnicy_Kościoła_katolickiego&oldid=67377237”