3 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich

3 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich
3. Regiment der Tiroler Kaiserjäger
3. Regiment Tiroler Kaiser-Jäger
	Historia
Państwo	Austro-Węgry
Sformowanie	1895
Rozformowanie	1918
	Tradycje
Święto	24 czerwca
Rodowód	Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich
	Dowódcy
Pierwszy	płk Heinrich Giovanelli von Ghersburg
	Działania zbrojne
	I wojna światowa
	Organizacja
Dyslokacja	Trydent, Riva, Rovereto, Wiedeń, Bolzano, Cles, Borgo
Rodzaj sił zbrojnych	cesarska i królewska Armii
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	8 Dywizja Piechoty; 25 Dywizja Piechoty

3 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich (3. TKJR, 3. TJR) – pułk piechoty cesarskiej i królewskiej Armii.

Historia pułku

Pułk został utworzony 20 kwietnia 1895 roku z czterech batalionów polowych (nr 9–12) i Kadry Batalionu Zapasowego Nr 3, które zostały wyłączone z dotychczasowego Tyrolskiego Pułku Strzelców Cesarskich^[1].

Sztab pułku razem z 1. i 4. batalionem oraz Kadrą batalionu zapasowego stacjonował w Trydencie (niem. Trient), 2. batalion w Riva, a 3. batalion w Rovereto^[2]. Pułk wchodził w skład 16 Brygady Piechoty w Trydencie należącej do 8 Dywizji Piechoty^[3].

W 1898 roku sztab pułku razem z 1., 3. i 4. batalionem został przeniesiony do Wiednia i włączony do tamtejszej 49 Brygady Piechoty należącej do 25 Dywizji Piechoty. 2. batalion został przeniesiony z Riva do Trydentu i pozostał w składzie 16 Brygady Piechoty. W Trydencie pozostała także Kadra batalionu zapasowego^[4].

W 1904 roku sztab pułku razem z 1. i 2. batalionem został przeniesiony do Bolzano (niem. Bozen), 3. batalion do Cles, a 4. batalion do Trydentu, gdzie nadal stacjonowała Kadra batalionu zapasowego. Cały pułk ponownie znalazł się w składzie 16 Brygady Piechoty^[5]. W 1906 roku 3. batalion został przeniesiony z Cles do Borgo^[6].

W 1908 roku sztab pułku razem z 2. batalionem został przeniesiony do Rovereto, a 1. batalion do Riva. 3. batalion pozostawał w Borgo, a 4. batalion i kadra batalionu zapasowego w Trydencie. Zmiany w dyslokacji pułku nie wpłynęły na jego podporządkowanie. Nadal wchodził w skład 16 Brygady Piechoty^[7].

W 1912 roku sztab pułku razem z 2. i 3. batalionem stacjonował w Rovereto, 1. batalion w Rivie, a 4. batalion i Kadra batalionu zapasowego w Trydencie. Pułk został włączony w skład nowo utworzonej 96 Brygady Piechoty w Rovereto należącej do 8 Dywizji Piechoty^[8]. Dyslokacja i podporządkowanie pułku nie uległo zmianie do 1914 roku^[9].

Dla podtrzymania tradycji szefem pułku wszystkich czterech pułków pozostał cesarz Franciszek Józef I – co było ewenementem w austro-węgierskich siłach zbrojnych^[10].

Swoje święto pułk obchodził 24 czerwca w rocznicę bitwy pod Custozą stoczonej w 1866 roku^[1].

Pułk otrzymywał rekrutów z trzech okręgów uzupełnień: Innsbruck, Bressanone (niem. Brixen) i Trydent, położonych na terytorium 14 Korpusu^[11].

Kolory pułkowe: trawiasty (niem. grasgrün), guziki złote.

W czasie I wojny światowej szystkie bataliony walczyły na froncie wschodnim w składzie 3 Armii^[12]. Pułk walczył na ziemiach polskich m.in. przy forsowaniu Sanu pod Leżajskiem (14-18 października 1914), walkach pod Rozwadowem (24 października – 2 listopada 1914)^[13].

Żołnierze

Komendanci pułku

płk Heinrich Giovanelli von Ghersburg (1895^[2] – 1897 → stan spoczynku^[14])
płk Karl Manussi von Montesole (1897^[15] – 1899 → urlopowany^[16])
płk arcyksiążę Ferdynand Karol (1899^[17] – 1902 → komendant 18 Brygady Piechoty)
płk Hugo von Reinsperg (1902 – 1908 → komendant 6 Brygady Górskiej^[18])
płk Ignaz Verdroß von Droßberg(inne języki) (1908^[19] – 1911 → komendant 14 Brygady Górskiej^[20])
płk Ignaz Fleischmann (1911^[21] – 1912^[22])
ppłk / płk Heinrich Vonbank (1912^[22]^[1] – 1915 → Komenda 96 Brygady Piechoty)
płk Friedrich Nürnberger (1917 – 1918)

Oficerowie

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Schematismus 1914 ↓, s. 589.
↑ ^a ^b Schematismus 1896 ↓, s. 532.
↑ Schematismus 1896 ↓, s. 113.
↑ Schematismus 1899 ↓, s. 113, 137, 578.
↑ Schematismus 1905 ↓, s. 143, 618.
↑ Schematismus 1907 ↓, s. 634.
↑ Schematismus 1909 ↓, s. 151, 660.
↑ Schematismus 1913 ↓, s. 165, 715.
↑ Schematismus 1914 ↓, s. 111, 589.
↑ Rydel 2001 ↓, s. 45.
↑ Schematismus 1907 ↓, s. 630.
↑ Patrz Order of Battle - Galicia August, 1914
↑ Sławomir Kułacz, Kwatera Tyrolskich Strzelców Cesarskich na cmentarzu w Kamieniu.
↑ Schematismus 1898 ↓, s. 183.
↑ Schematismus 1898 ↓, s. 576.
↑ Schematismus 1900 ↓, s. 189.
↑ Schematismus 1900 ↓, s. 12, 596.
↑ Schematismus 1909 ↓, s. 153, 172.
↑ Schematismus 1909 ↓, s. 660.
↑ Schematismus 1912 ↓, s. 165, 185.
↑ Schematismus 1912 ↓, s. 676.
↑ ^a ^b Schematismus 1913 ↓, s. 715.

Bibliografia

Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1896. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1895. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1898. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1897. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1899. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1898. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1900. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1899. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1905. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1904. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1907. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1906. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1912. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1911. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1913. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1912. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
Jan Rydel: W służbie cesarza i króla: generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001. ISBN 83-7188-235-1.
Österreich-Ungarns bewaffnete Macht 1900 - 1914
Austro-Hungarian Land Forces 1848-1918 By Glenn Jewison & Jörg C. Steiner

[CITEREFSchematismus1914589-1] Schematismus 1914 ↓, s. 589.

[CITEREFSchematismus1896532-2] Schematismus 1896 ↓, s. 532.

[CITEREFSchematismus1896113-3] Schematismus 1896 ↓, s. 113.

[CITEREFSchematismus1899113,_137,_578-4] Schematismus 1899 ↓, s. 113, 137, 578.

[CITEREFSchematismus1905143,_618-5] Schematismus 1905 ↓, s. 143, 618.

[CITEREFSchematismus1907634-6] Schematismus 1907 ↓, s. 634.

[CITEREFSchematismus1909151,_660-7] Schematismus 1909 ↓, s. 151, 660.

[CITEREFSchematismus1913165,_715-8] Schematismus 1913 ↓, s. 165, 715.

[CITEREFSchematismus1914111,_589-9] Schematismus 1914 ↓, s. 111, 589.

[CITEREFRydel200145-10] Rydel 2001 ↓, s. 45.

[CITEREFSchematismus1907630-11] Schematismus 1907 ↓, s. 630.

[12] Patrz Order of Battle - Galicia August, 1914

[13] Sławomir Kułacz, Kwatera Tyrolskich Strzelców Cesarskich na cmentarzu w Kamieniu.

[CITEREFSchematismus1898183-14] Schematismus 1898 ↓, s. 183.

[CITEREFSchematismus1898576-15] Schematismus 1898 ↓, s. 576.

[CITEREFSchematismus1900189-16] Schematismus 1900 ↓, s. 189.

[CITEREFSchematismus190012,_596-17] Schematismus 1900 ↓, s. 12, 596.

[CITEREFSchematismus1909153,_172-18] Schematismus 1909 ↓, s. 153, 172.

[CITEREFSchematismus1909660-19] Schematismus 1909 ↓, s. 660.

[CITEREFSchematismus1912165,_185-20] Schematismus 1912 ↓, s. 165, 185.

[CITEREFSchematismus1912676-21] Schematismus 1912 ↓, s. 676.

[CITEREFSchematismus1913715-22] Schematismus 1913 ↓, s. 715.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

Dywizje piechoty	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 OK 14 15 16 17 18 19 20 H 21 OK 22 OK 23 H 24 25 26 OK 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 H 38 H 39 H 40 H 41 H 42 H 43 OK 44 OK 45 OK 46 OK 47 48 49 50 51 H 52 53 54 55 56 56 OK 57 58 59 60 61 62 63 64 H 70 H 71 72 73 74 H 81 90 91 92 93 94 95 PR 106 PR 155 H
Brygady piechoty	3 4 5 6 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 OK 26 OK 27 28 29 30 31 32 33 34 37 38 39 H 40 H 41 OK 42 OK 43 OK 44 OK 45 H 46 H 47 48 49 50 51 OK 52 OK 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 H 74 H 75 H 76 H 77 H 78 H 79 H 80 H 81 H 82 H 83 H 84 H 85 OK 86 OK 87 OK 88 OK 89 OK 90 OK 91 OK 92 OK 94 96 97 98 121 122
Brygady górskie	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Pułki cesarskiej i królewskiej Armii	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 110 121 112 123 114 125 116 127 118 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139
Pułki piechoty bośniacko-hercegowińskiej	1 2 3 4
Pułki cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37
Pułki królewsko-węgierskiej Obrony Krajowej	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32
Tyrolskie pułki strzelców cesarskich	Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich 1 2 3 4
Pułki strzelców krajowych	I II III
Bataliony strzelców polowych	1 2 3 5 6 7 8 9 10 11 12 13 16 17 19 20 21 22 23 24 25 28 29 30 31 32
Pułki piechoty Legionów Polskich	1 2 3 4 5 6 7