Ananas jadalny

Ananas jadalny

Systematyka^[1]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Klad	jednoliścienne
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	bromeliowate
Rodzaj	ananas
Gatunek	ananas jadalny
Nazwa systematyczna
Ananas comosus (L.) Merr. Interpr. Herb. amboin. 133. 1917
Synonimy
A. comosus (Stickm.) Merill., A. sativus (Ldl.) Schult., Ananassa sativa Lindl., Bromelia ananas L., B. comosa, Stickm.

Zdjęcia i grafiki w Commons

Ananas jadalny (Ananas comosus (L.) Merr.), nazywany także ananasem właściwym lub a. czubatym – gatunek rośliny uprawnej, byliny z rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae). W stanie dzikim występuje w Brazylii.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Silnie skrócona, dorasta do 1,2 m.
Liście: Długie, sztywne, kłujące, na łodydze ułożone spiralnie.
Kwiaty: Niepozorne, ciasno stłoczone, sześciodzielne, fioletowe.
Owoc: Rozwija się ze zrośniętych szypułek kwiatowych, przysadek, działek kielicha i zalążni. Owoce są beznasienne, o masie 1–2 kg, czasem 5 kg, o barwie brunatnozielonej, po dojrzeniu złotawożółte. Pióropusz liści ponad owocem nosi nazwę korony.

Biologia[edytuj | edytuj kod]

Owoc dojrzewa w okresie letnim. Obecnie dzięki opryskom kwasem naftylooctowym reguluje się rozwój roślin, aby plantacje dawały plon w ciągu całego roku. Pierwszy plon zbiera się po 18–24 miesiącach od założenia plantacji.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Roślina uprawna - ananas był uprawiany w Ameryce na długo przed przybyciem Kolumba. Największe uprawy mają Chiny, Hawaje, Filipiny, Brazylia i Meksyk. W Europie na pocz. XVIII wieku rozwinęła się, zwłaszcza w Anglii, uprawa ananasa w szklarniach, która przetrwała do następnego stulecia. Pionierem jej w Polsce był w tym samym wieku brat króla Stanisława Augusta, Kazimierz Poniatowski, który założył szklarnie z ananasami w warszawskich ogrodach Frascati. Ich roczna wydajność wynosiła 5000 owoców^[2].
- Rozmnażanie: przez sadzonki zielne.
Sztuka kulinarna - duże soczyste i aromatyczne owoce nadają się do spożycia zarówno w stanie surowym jak i po przetworzeniu (soki, dżemy, kompoty). Zawierają enzym ułatwiający trawienie (bromelina).
Roślina lecznicza
- Surowiec: owoce, liście.
- Skład: owoce są bardzo bogate w cukry, których mogą zawierać do 14%. Poza tym w ich składzie znajdują się spore ilości witaminy C (do 40 mg%), kwasy organiczne, związki miedzi i potasu, oraz enzym bromelina o działaniu proteolitycznym.

Niedojrzałe owoce i sok z liści (mający właściwości przeciwrobacze) są absolutnie zakazane kobietom ciężarnym, mogą bowiem spowodować poronienie^{[potrzebne źródło]}.