Przejdź do zawartości

Barbara Wrzesińska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Barbara Wrzesińska
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 stycznia 1938
Warszawa

Zawód

aktorka

Lata aktywności

od 1956

Odznaczenia
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Faksymile
Barbara Wrzesińska w przedstawieniu Lament na placu Konstytucji, wystawianym na placu Konstytucji w Warszawie przez Teatr Polonia
Małgorzata Zawadzka, Barbara Wrzesińska i Katarzyna Maternowska w przestawieniu Lament na placu Konstytucji, wystawianym na tytułowym placu w Warszawie przez Teatr Polonia

Barbara Wrzesińska (ur. 15 stycznia 1938 w Warszawie) – polska aktorka i artystka kabaretowa. Odtwórczyni roli Panny Basieńki w kabarecie Olgi Lipińskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się i dorastała w Warszawie w rodzinie rzymskokatolickiej. Jej ojciec, humanista, polonista i łacinnik, przed II wojną światową zajmował się pedagogiką specjalną ze Stefanem Baleyem, pracując w zakładzie dla chłopców z problemami wychowawczymi[1]. Uczęszczała do XXVIII Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kochanowskiego[2]. Początkowo chciała być biologiem. W wieku 16 lat zdecydowała się wziąć udział w egzaminach do warszawskiej PWST[3], gdzie studiowała w latach 1956–57. Jej wykładowcami byli: Andrzej Łapicki, Aleksander Bardini i rektor, opiekun roku, Jan Kreczmar[1].

Jako 18–letnia studentka zadebiutowała w roli tancereczki z opery – Izabelli w przedstawieniu Zaproszenie do zamku (L’Invitation au château) Jeana Anouilha (1956) w reżyserii Stanisława Daczyńskiego, gdy otrzymała propozycję od Erwina Axera[4], ówczesnego dyrektora Teatru Współczesnego[3], z którym była związana w latach 1956–1973. We Współczesnym zagrała Molly w Operze za trzy grosze Bertolta Brechta (1958) w reż. Konrada Swinarskiego, Dockdaisy w Karierze Artura Ui Bertolta Brechta (1962) w reż. Erwina Axera, Marthę w Kto się boi Wirginii Woolf? Edwarda Albeego (1965) w reż. Jerzego Kreczmara, Alę w Tangu Sławomira Mrożka (1965) w reż. Erwina Axera,

W 1960 zdała aktorski egzamin eksternistyczny. Potem grała w teatrach warszawskich: Teatrze Narodowym (1973–1976), Teatrze Ateneum (1976–1993), Teatrze Scena Prezentacje. Wśród licznych ról scenicznych były: Wiera w Ludziach energicznych Wasilija Szukszyna (1977) w reż. Zdzisława Tobiasza, Spika hrabina Tremendosa w Onych Stanisława Ignacego Witkiewicza (1978) w reż. Piotra Paradowskiego, Dusia w Dusi, Rybie, Walu i Lecie Pam Gems (1978) w reż. Agnieszki Holland, Julia w Śmierci Dantona Georga Büchnera (1982) w reż. Kazimierza Kutza, Irma–Królowa w Balkonie Jeana Geneta (1985) w reż. Andrzeja Pawłowskiego, Maria Łukianowna w Samobójcy Nikołaja Erdmana (1988) w reż. Andrzeja Rozhina i Eleonora w Zamku w Szwecji Françoise Sagana w reż. Olgi Lipińskiej.

Wystąpiła w wielu przedstawieniach Teatru Telewizji, w tym w jako Fruzia w Damach i huzarach Aleksandra Fredry (1965) w reż. Józefa Słotwińskiego, Goplana w Balladynie Juliusza Słowackiego (1970) w reż. Ewy i Czesława Petelskich, Szambelanowa w Panu Jowialskim Aleksandra Fredry (1976) w reż. Olgi Lipińskiej, królewna Disperanda w Igraszkach z Diabłem Jana Drdy (1979) w reż. Tadeusza Lisa. W 1973 otrzymała nagrodę Złoty Ekran, przyznawaną przez tygodnik „Ekran” za rolę Lucy w spektaklu Teatru TV Lucy Crown Irwina Shawa (1972) w reż. Andrzeja Łapickiego. W trzech odcinkach program dla dzieci Babcia Róża i Gryzelka (2005) wystąpiła jako babcia Róża.

Po raz pierwszy trafiła na kinowy ekran jako Irena, modelka Pietrka Kokowskiego (Bronisław Dardziński) w roku 1927 w komedii fantasy Antoniego Bohdziewicza Kalosze szczęścia (1958). Pierwszą znaczącą rolę amantki Elzy Veit zagrała w melodramacie Konrada Nałęckiego Dwoje z wielkiej rzeki (1958). W ekranizacji powieści Stefana Żeromskiego Popioły (1965) w reż. Andrzeja Wajdy została obsadzona w roli Zofki, siostry Rafała Olbromskiego (Daniel Olbrychski). W dramacie Krzysztofa Zanussiego Struktura kryształu (1969) zagrała nauczycielkę Annę z wiejskiej szkoły[5]. W filmowej adaptacji dramatu Stanisława Wyspiańskiego Wesele (1972) w reż. Andrzeja Wajdy trafiła do obsady jako Maryna. W dramacie społeczno–psychologicznym Janusza Morgensterna Trzeba zabić tę miłość (1972) według scenariusza Janusza Głowackiego, kreuje majstrową–inżynierową, która romansuje z młodym pracownikiem męża[5]. W dramacie psychologicznym Stanisława Lenartowicza Opętanie (1972) jako bezdzietna Maria doprowadza męża (Stanisław Mikulski) do zapłodnienia samotnej kobiety (Alicja Jachiewicz), aby potem adoptować dziecko. W dramacie wojennym Jana Łomnickiego Nagrody i odznaczenia (1973) na podstawie powieści Wacława Bilińskiego zagrała sanitariuszkę NSZZ[5]. Wystąpiła w serialach, w tym Kopernik (także wersji kinowej; 1972) w reż. Ewy i Czesława Petelskich jako Anna Schilling, kuzynka i gospodyni Kopernika (Andrzej Kopiczyński) i Lalka (1977) w reż. Ryszarda Bera w roli Kazimiery Wąsowskiej. W dramacie psychologicznym Andrzeja Titkowa Terrarium (1979)[6] wcieliła się w postać popularnej aktorki Marii Zatorskiej, uwikłanej w romans ze studentem (Michał Juszczakiewicz).

Współpracowała z Polskim Radiem i wzięła udział w nagraniu wielu audycji radiowych, w tym Kabaret Starszych Panów (1959, 1960, 1964), Potop Henryka Sienkiewicza (1968) jako Anusia, Zaklęty dwór Walerego Łozińskiego (1969) w reż. Zbigniewa Kopalko w roli Jadzi, Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza (1970) jako Helena, Saga rodu Forsyte’ów Johna Galsworthy’ego (1970) w reż. Andrzeja Łapickiego jako Marjorie Ferrar, Księżniczka na opak wywrócona Pedra Calderóna de la Barki (1970) w reż. Zbigniewa Kopalko w roli Diany, Szczeniak Janusza Domagalika (1972–73) w reż. Jerzego Markuszewskiego, Rodzina Poszepszyńskich Macieja Zembatego i Jacka Janczarskiego (1973) jako Sylwia, Mata Hari – cena sławy – prawda i legenda Andrzeja Kudelskiego (1973–74) w reż. Juliusza Owidzkiego jako Mata Hari, Ziemia obiecana Władysława Reymonta (1975) jako Lucy Zukerowa, Noce i dnie Marii Dąbrowskiej (1975) jako Teresa Kociełłowa, Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej (1976) w roli Emilii Korczyńskiej i Jaś i Małgosia braci Grimm (1994) jako czarownica, a także w nagraniach audiobooków, m.in. Niemcy Leona Kruczkowskiego (1969)[7].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Była żoną Jacka Janczarskiego, Macieja Maciąga i Bohdana Łazuki[8]. Ma dwóch synów: Pawła Maciąga (który był pierwszym mężem modelki Agnieszki Maciąg)[9] i Borysa Janczarskiego (muzyka jazzowego, saksofonistę)[9].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Polski dubbing

[edytuj | edytuj kod]

Kabaret

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Martyna Chmielewska: Barbara Wrzesińska świętuje dziś swoje urodziny. Jak wyglądała w młodości?. Złota Scena, 15 stycznia 2025. [dostęp 2025-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  2. Absolwenci. Kochanowski.waw.pl. [dostęp 2025-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  3. a b Aga Kwiatkowska, Barbara Wrzesińska nie zdała matury. Miała tylko 16 lat! Szybko okazało się, że to nie był jej największy problem, „Super Express”, 19 stycznia 2025 [dostęp 2025-07-16] [zarchiwizowane z adresu] (pol.).
  4. Barbara Wrzesińska czeka na dobrą rolę. „Film”. nr 19 (544/XIV), s. 11, 10 maja 1959. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 
  5. a b c Czesław Dondziłło. Role z podpisem. „Film”. nr 16 (64) (1324/XXIX), s. 17, 21 kwietnia 1974. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 
  6. Bohdan Gadomski. Wciąż jestem w biegu.... „Film”. nr 5 (1712/XXXVII), s. 12–13, 15, 25 kwietnia 1982. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 
  7. Barbara Wrzesińska w bazie Discogs.com (ang.)
  8. Barbara Wrzesińska: szalona panna Basieńka [online], film.interia.pl, 2 listopada 2017 [dostęp 2021-11-28] [zarchiwizowane z adresu 2021-11-28].
  9. a b Agnieszka Maciąg: Nie boję się zmian, „Wysokie Obcasy Extra”, 7 (145), 2024 (pol.).
  10. Danuta Stenka, Barbara Wrzesińska i Cezary Kosiński uhonorowani Medalami „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” [online], gov.pl, 27 marca 2025 [dostęp 2025-04-04].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Barbara Rybałtowska: Barbara Wrzesińska przed sądem. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szczepan Szymański, 1994, s. 218. ISBN 83-86469-05-6.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]