Białystok (stacja kolejowa)

Białystok
Państwo	Polska
Miejscowość	Białystok
Lokalizacja	Osiedle Młodych
Data otwarcia	1861
Poprzednie nazwy	ros. Белосток
Dane techniczne
Liczba peronów	4
Liczba krawędzi peronowych	7
Kasy	T
Linie kolejowe
6 Zielonka – Kuźnica Białostocka 32 Czeremcha – Białystok 37 Białystok – Zubki Białostockie 38 Białystok – Głomno 515 Białystok – Białystok Starosielce 836 Białystok R1 – Białystok R192
Położenie na mapie Białegostoku Białystok
Położenie na mapie województwa podlaskiego Białystok
Położenie na mapie Polski Białystok
53°08′04″N 23°08′08″E
Strona internetowa
Portal Transport szynowy

Dworzec d. Kolei Petersbursko-Warszawskiej
nr rej. A-238 z 28.05.1985 i 31.01.1996
Dworzec kolejowy w Białymstoku
Państwo	Polska
Miejscowość	Białystok
Strona internetowa

Białystok – główna i największa stacja kolejowa posiadająca dworzec kolejowy w Białymstoku. Według kategoryzacji PKP dworzec ma kategorię B.

Charakterystyka

Głównym węzłem kolejowym województwa podlaskiego jest jego stolica. Przez miasto przebiega międzynarodowa linia kolejowa Warszawa – Białystok – Wilno – Petersburg (Rail Baltica – kolejowy odpowiednik Via Baltica). Linia nie jest jednak obecnie wykorzystywana w ruchu międzynarodowym. Na odcinku Grodno – Marcinkańce nie prowadzi się na niej wcale ruchu pasażerskiego, a na odcinku z Białegostoku do Grodna i z Marcinkańców do Wilna kursują na niej jedynie lokalne pociągi pasażerskie. Oprócz omawianej linii występuje jeszcze kilka połączeń regionalnych.

Stacja posiada budynek dworcowy, kasy biletowe, cztery perony, dwie kładki dla pieszych, wieżę wodną, nieczynną górkę rozrządową. Łączna długość torów stacji Białystok wynosi 42 km. Jest największą stacją kolejową w Polsce z sygnalizacją mechaniczną.

Ruchem kolejowym na stacji kieruje kilkanaście nastawni wykonawczych oraz jedna dysponująca BŁd.

Zarys historyczny

Budynek dworca wybudowany podczas powstania linii warszawsko-petersburskiej w 1861 w stylu klasycystycznym. Pierwszy pociąg osobowy, przemierzający całą trasę z Warszawy do Petersburga, pojawił się w Białymstoku we wrześniu 1862 r. Zwiększająca się liczba przewozów pod koniec XIX w. sprawiła, że dworzec rozbudowano. Podczas I wojny światowej budynek został spalony przez wycofujące się wojska rosyjskie. Po zakończeniu działań wojennych dworzec odbudowano.

Podczas II wojny światowej dworzec został zbombardowany. Nie odzyskał już dawnej świetności mimo powojennej odbudowy i późniejszych remontów. W 1989 roku PKP rozpoczęły prace modernizacyjne dworca, które potrwały 14 lat. Odnowiony budynek dworca został oficjalnie otwarty 28 listopada 2003.

W tutejszej parowozowni w sierpniu 1977 stacjonowały lokomotywy serii OKl27, Ol49, Ty2, Ty45 i Pt47.

Linie kolejowe

Przez stację główną Białystok przechodzą następujące linie kolejowe:

• 6 Zielonka – Białystok – Kuźnica Białostocka, długość: 220,2 km; otwarcie linii: 18 maja 1862 (jednotorowa linia szerokotorowa o prześwicie 1524 mm), zmiana szlaku na normalnotorowy: 1918, elektryfikacja: 23 marca 1952 – 10 września 1986
• 38 Białystok – Ełk – Korsze – Głomno, długość: 235,1 km; budowa: 1866-1872; otwarcie linii: styczeń 1873; (2-torowa na 103 km odcinku Białystok – Ełk tylko do początku 1945), odcinek do Ełku zelektryfikowana w grudniu 1990, od czerwca 2002 przewozy pasażerskie odbywają się tylko na 202 km odcinku Białystok – Korsze
• 32 Czeremcha – Białystok, długość: 76,1 km; otwarcie linii: styczeń 1874 (2-torowa tylko do zakończenia II wojny światowej), nie zelektryfikowana
• 37 Białystok – Zubki Białostockie, długość: 47,1 km; otwarcie linii: 5 grudnia 1886 (1-torowa na całej linii), nie zelektryfikowana, sezonowy ruch pasażerski na odcinku Białystok-Waliły reaktywowany 2 lipca 2016 roku, ruch towarowy wyłącznie na odcinku Białystok – Białystok Fabryczny, do 10 grudnia 2012 roku również na odcinku Białystok Fabryczny – Waliły.
• 515 Białystok – Białystok Starosielce, długość: 1,915 km. Nieczynna w ruchu pasażerskim i towarowym.
• 836 Białystok R1 – Białystok R192, długość: 2,716 km. Częściowo używana do jazd manewrowych w stacji, obsługi grupy torów 21-31 oraz dojazdu do punktów PKP Cargo i Przewozów Regionalnych.

Perony

Na stacji Białystok znajdują się 4 perony:

• Peron 1 (jednokrawędziowy) – zmodernizowany na początku 2004 roku. Obsługuje ruch dalekobieżny z północnej i północno-zachodniej części Polski w kierunku Ełku, Olsztyna, Trójmiasta, Szczecina, Litwy (Kowno)
• Peron 2 (wyspowy) – obsługuje ruch pociągów w kierunku Ełku, Szepietowa, Warszawy.
• Peron 3 (wyspowy) – główny peron dworcowy, zmodernizowany pod koniec 2013 roku. Obsługuje ruch pociągów w kierunku Suwałk, Warszawy, Katowic, Białorusi (Grodno), Walił.
• Peron 4 (wyspowy) – obsługuje ruch pociągów w kierunku Kuźnicy Białostockiej, Litwy (Kowno), Suwałk, Czeremchy, Walił.

Otoczenie

W pobliżu dworca kolejowego znajduje się dworzec autobusowy PKS, urząd pocztowy, przystanki komunikacji miejskiej i regionalnej, centrum handlowe „Centrum Park”, bazar „Madro” oraz sklepy spożywcze i kioski.

Od 1995 roku do 17 kwietnia 2018 roku przed budynkiem dworca stał wąskotorowy parowóz Borsig Brigadelok Tx201 (HF) o numerze fabrycznym 10312 wraz z wagonem na tor o szerokości 600 mm. W wagonie istniał "Bar Ciuchcia". Tabor został przewieziony i ustawiony w Prostkach.

• 
• 
• 
• 

Dojazd do dworca

• autobusami komunikacji miejskiej: 1, 2, 4, 10, 11, 14, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 27, 28, 29, 100, 103, 106, 107, N2.
• rowerem miejskim Białostockiej Komunikacji Rowerowej BikeR – stacja 8517 Kolejowa/PKP, stacja 8514 Boh. Monte Cassino/Wyszyńskiego.

Najpiękniejszy dworzec w Polsce

Według rankingu Gazety Wyborczej z 2008 r. dworzec PKP w Białymstoku został uznany za najpiękniejszy dworzec w Polsce, na drugim miejscu był dworzec w Lublinie, a na trzecim w Częstochowie. Białostocki dworzec otrzymał 71 punktów na 100 możliwych.

Galeria

• 

  Dworzec od strony peronów

• 

  Wnętrze z antresolą

• 

  Poczekalnia na antresoli

• 

  Przejście nad torami

• 

  Tablica "Pamięci Kolejarzy Białostocczyzny"

• 

  Tablica, upamiętniająca podróże kolejowe Józefa Piłsudskiego do Wilna

Zobacz też

• Dworzec autobusowy w Białymstoku

Bibliografia

• Wczoraj i dziś dworca kolejowego w Białymstoku
• PKP Białystok – opis dworca kolejowego na stronie PKP SA

Białystok
Linia 6 Zielonka – Kuźnica Białostocka (177,305 km)
Białystok Wiadukt odległość: 3,735 km		Wasilków odległość: 7,850 km
Linia 32 Czeremcha – Białystok (77,003 km)
Białystok Stadion odległość: 5,846 km
Linia 37 Białystok – Zubki Białostockie (0,000 km)
		Białystok Fabryczny odległość: 3,709 km
Linia 38 Białystok – Głomno (0,000 km)
		Białystok Starosielce odległość: 4,555 km
Linia 515 Białystok – Białystok Starosielce (0,000 km)
		Białystok Starosielce odległość: 1,914 km