53°08′04″N 23°08′08″E/53,134444 23,135556Białystok (stacja kolejowa)
| Białystok | |
 nr rej. A-238 z 28.05.1985 i 31.01.1996
| |
_Lichen99.jpg)
| |
| Państwo |  Polska
|
| Miejscowość | Białystok |
| Lokalizacja | Osiedle Młodych |
| Data otwarcia | 1861 |
| Poprzednie nazwy | ros. Белосток |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów | 4 |
| Liczba krawędzi peronowych |
7 |
| Kasy | 
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Białegostoku   Białystok | |
Położenie na mapie Polski  Białystok | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  Białystok | |
| 53°08′04″N 23°08′08″E/53,134444 23,135556
| |
| Strona internetowa | |
Portal  Transport szynowy
| |
Białystok – główna i największa stacja kolejowa posiadająca dworzec kolejowy w Białymstoku.
Spis treści
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Głównym węzłem kolejowym województwa podlaskiego jest jego stolica. Przez miasto przebiega międzynarodowa linia kolejowa Warszawa – Białystok – Wilno – Petersburg (Rail Baltica – kolejowy odpowiednik Via Baltica). Linia nie jest jednak obecnie wykorzystywana w ruchu międzynarodowym. Na odcinku Grodno – Marcinkańce nie prowadzi się na niej wcale ruchu pasażerskiego, a na odcinku z Białegostoku do Grodna i z Marcinkańców do Wilna kursują na niej jedynie lokalne pociągi pasażerskie. Oprócz omawianej linii występuje jeszcze kilka połączeń regionalnych.
Stacja posiada budynek dworcowy, kasy biletowe, cztery perony, dwie kładki dla pieszych, wieżę wodną, nieczynną górkę rozrządową. Łączna długość torów stacji Białystok wynosi 42 km. Jest największą stacją kolejową w Polsce z sygnalizacją mechaniczną.
Ruchem kolejowym na stacji kieruje kilka nastawni wykonawczych oraz jedna dysponująca BŁd.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budynek dworca wybudowany podczas powstania linii warszawsko-petersburskiej w 1861 w stylu klasycystycznym. Pierwszy pociąg osobowy, przemierzający całą trasę z Warszawy do Petersburga, pojawił się w Białymstoku we wrześniu 1862 r. Zwiększająca się liczba przewozów pod koniec XIX w. sprawiła, że dworzec rozbudowano. Podczas I wojny światowej budynek został spalony przez wycofujące się wojska rosyjskie. Po zakończeniu działań wojennych dworzec odbudowano.
Podczas II wojny światowej dworzec został zbombardowany. Nie odzyskał już dawnej świetności mimo powojennej odbudowy i późniejszych remontów. W 1989 roku PKP rozpoczęły prace modernizacyjne dworca, które potrwały 14 lat. Odnowiony budynek dworca został oficjalnie otwarty 28 listopada 2003.
W tutejszej parowozowni w sierpniu 1977 stacjonowały lokomotywy serii OKl27, Ol49, Ty2, Ty45 i Pt47[1].
22 października 2018 PKP podpisały z Budimexem umowę na kompleksową przebudowę dworca kolejowego wraz z placem przydworcowym[2]. Na początku listopada rozpoczęły się prace budowlane, a 4 stycznia uruchomiono kontenerowy dworzec tymczasowy[3].
Linie kolejowe[edytuj | edytuj kod]
Przez stację główną Białystok przechodzą następujące linie kolejowe:
- 6 Zielonka – Białystok – Kuźnica Białostocka, długość: 220,2 km; otwarcie linii: 18 maja 1862 (jednotorowa linia szerokotorowa o prześwicie 1524 mm), zmiana szlaku na normalnotorowy: 1918, elektryfikacja: 23 marca 1952 – 10 września 1986[4]
- 38 Białystok – Ełk – Korsze – Głomno, długość: 235,1 km; budowa: 1866-1872; otwarcie linii: styczeń 1873; (2-torowa na 103 km odcinku Białystok – Ełk tylko do początku 1945), odcinek do Ełku zelektryfikowana w grudniu 1990, od czerwca 2002 przewozy pasażerskie odbywają się tylko na 202 km odcinku Białystok – Korsze[5]
- 32 Czeremcha – Białystok, długość: 76,1 km; otwarcie linii: styczeń 1874 (2-torowa tylko do zakończenia II wojny światowej), nie zelektryfikowana[6]
- 37 Białystok – Zubki Białostockie, długość: 47,1 km; otwarcie linii: 5 grudnia 1886 (1-torowa na całej linii), nie zelektryfikowana, sezonowy ruch pasażerski na odcinku Białystok-Waliły reaktywowany 2 lipca 2016 roku[7], ruch towarowy wyłącznie na odcinku Białystok – Białystok Fabryczny, do 10 grudnia 2012 roku również na odcinku Białystok Fabryczny – Waliły.
- 515 Białystok – Białystok Starosielce, długość: 1,915 km. Nieczynna w ruchu pasażerskim i towarowym.
- 836 Białystok R1 – Białystok R192, długość: 2,716 km. Częściowo używana do jazd manewrowych w stacji, obsługi grupy torów 21-31 oraz dojazdu do punktów PKP Cargo i Przewozów Regionalnych.
Perony[edytuj | edytuj kod]
Na stacji Białystok znajdują się 4 perony:
- Peron 1 (jednokrawędziowy) – zmodernizowany na początku 2004 roku. Obsługuje ruch dalekobieżny z północnej i północno-zachodniej części Polski w kierunku Ełku, Olsztyna, Trójmiasta, Szczecina, Litwy (Kowno)
- Peron 2 (wyspowy) – obsługuje ruch pociągów w kierunku Ełku, Szepietowa.
- Peron 3 (wyspowy) – główny peron dworcowy, zmodernizowany pod koniec 2013 roku. Obsługuje ruch pociągów w kierunku Suwałk, Warszawy, Katowic, Białorusi (Grodno), Walił.
- Peron 4 (wyspowy) – obsługuje ruch pociągów w kierunku Kuźnicy Białostockiej, Litwy (Kowno), Suwałk, Czeremchy, Walił.
Otoczenie[edytuj | edytuj kod]
W pobliżu dworca kolejowego znajduje się dworzec autobusowy, urząd pocztowy, przystanki komunikacji miejskiej i regionalnej, centrum handlowe „Centrum Park”, bazar „Madro” oraz sklepy spożywcze i kioski.
Od 1995 roku do 17 kwietnia 2018 roku[8] przed budynkiem dworca stał wąskotorowy parowóz Borsig Brigadelok Tx201 (HF) o numerze fabrycznym 10312[9] wraz z wagonem na tor o szerokości 600 mm. W wagonie istniał "Bar Ciuchcia". Tabor został przewieziony i ustawiony w Prostkach.
Dojazd do dworca[edytuj | edytuj kod]
- autobusami komunikacji miejskiej: 1, 2, 4, 10, 11, 14, 18, 21, 29, 103, 106, N2.
- rowerem miejskim Białostockiej Komunikacji Rowerowej BikeR – stacja 8517 Kolejowa/PKP.
Najpiękniejszy dworzec w Polsce[edytuj | edytuj kod]
Według rankingu Gazety Wyborczej z 2008 r. dworzec PKP w Białymstoku został uznany za najpiękniejszy dworzec w Polsce, na drugim miejscu był dworzec w Lublinie, a na trzecim w Częstochowie. Białostocki dworzec otrzymał 71 punktów na 100 możliwych[10].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Dworzec od strony peronów
Wnętrze z antresolą
Poczekalnia na antresoli
Przejście nad torami
Tablica "Pamięci Kolejarzy Białostocczyzny"
Tablica, upamiętniająca podróże kolejowe Józefa Piłsudskiego do Wilna
_Lichen99.jpg)
_Lichen99.jpg)
_Lichen99.jpg)
_Lichen99.jpg)
_Lichen99.jpg)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stalowe Szlaki nr 2/2018
- ↑ PKP SA podpisały umowę na przebudowę dworca Białystok [dostęp 2018-10-26] (pol.).
- ↑ Białystok: Dworzec tymczasowy otwarty. Teraz czas na remont starego budynku - Transport Publiczny, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2019-01-04].
- ↑ Ogólnopolska Baza Kolejowa (pol.). [dostęp 22 stycznia 2009].
- ↑ Ogólnopolska Baza Kolejowa (pol.). [dostęp 22 stycznia 2009].
- ↑ Ogólnopolska Baza Kolejowa (pol.). [dostęp 22 stycznia 2009].
- ↑ Pociągi REGIO wracają do Walił, www.przewozyregionalne.pl [dostęp 2016-07-02].
- ↑ 100-letnia lokomotywa odjechała sprzed dworca w Białymstoku [zdjęcia], „Polskie Radio Białystok” [dostęp 2018-04-17] (ang.).
- ↑ Wciaz pod para... | Polskie parowozy, tomi.holdys.pl [dostęp 2018-04-17].
- ↑ E. Romaniuk, Nasz kolejowy dworzec to cudo, „Gazeta Wyborcza”, [dostęp 15.01.2011].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wczoraj i dziś dworca kolejowego w Białymstoku
- PKP Białystok – opis dworca kolejowego na stronie PKP SA
| Białystok | ||
| Linia 6 Zielonka – Kuźnica Białostocka (177,305 km) | ||
  odległość: 3,735 km
|
|
odległość: 7,850 km
|
| Linia 32 Czeremcha – Białystok (77,003 km) | ||
odległość: 5,846 km
|
|
|
| Linia 37 Białystok – Zubki Białostockie (0,000 km) | ||
|
|
odległość: 3,709 km
| |
| Linia 38 Białystok – Głomno (0,000 km) | ||
|
|
odległość: 4,555 km
| |
| Linia 515 Białystok – Białystok Starosielce (0,000 km) | ||
|
|
odległość: 1,914 km
| |
