Czerniawa-Zdrój

[[Plik:{{{herb miasta}}}| 30x40px| link=| alt=]]
{{{nazwa}}}
{{{nazwa oryginalna}}}
	część miasta {{{dopełniacz nazwy miasta}}}
[[Plik:{{{herb}}}\|100px\| Herb]]	[[Plik:{{{flaga}}}\|100px\| border\|Flaga]]
[[Herb {{{dopełniacz nazwy}}}\|Herb]]	[[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}\|Flaga]]
Państwo	{{{państwo}}}
Miasto	Świeradów-Zdrój
SIMC	0936463
Wysokość	~540 m n.p.m.
Populacja ; • liczba ludności	; {{{liczba ludności}}}
• gęstość	{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²
Strefa numeracyjna	{{{numer kierunkowy}}}
Kod pocztowy	{{{kod pocztowy}}}
Tablice rejestracyjne	{{{tablice rejestracyjne}}}
	Plan {{{dopełniacz nazwy}}}; [[Plik:{{{plan}}}\|240x240px\|alt=Plan {{{dopełniacz nazwy}}}\|]]
	Położenie na mapie {{{dopełniacz nazwy miasta}}}; [[Plik:{{{mapa}}}\|240x240px\|alt=Położenie na mapie\|]]
	Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} \| mapa/core \| wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:town}
	[[commons:{{{commons}}}\|Multimedia w Wikimedia Commons]]

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 27 wrz 2013, była oparta na tej wersji.

Czerniawa-Zdrój (do 1945 niem. Bad Schwarzbach) – uzdrowisko, obecnie dzielnica Świeradowa-Zdroju położona w powiecie lubańskim w województwie dolnośląskim. Jedno z najstarszych uzdrowisk na Dolnym Śląsku.

Leży w głębokiej Dolinie Czarnego Potoku u podnóży Czerniawskiej Kopy (776 m n.p.m.) w Górach Izerskich w sąsiedztwie wielkich kompleksów leśnych.

Historia

Osada powstała w XVII w. przy hucie szkła w dobrach Schaffgotschów. Od 1651 zaczęli osiedlać się tutaj czescy protestanci uchodzący przed religijnymi prześladowaniami. W latach 80. XVIII wieku w położonej poniżej wsi kopalni "Jan Nepomucen" wydobywano rudy kobaltu. W 1782 odkryte zostały pierwsze źródła wód mineralnych (głównie nisko zmineralizowane szczawy wodorowęglanowo-wapniowo-magnezowe z zawartością żelaza, fluoru oraz radonu powstałe w wyniku zachodzenia zjawisk krasowych) eksploatowane od pierwszych lat XIX w. – wybudowano wówczas łazienki a wieś zaczęła się rozrastać. Pierwszy dom zdrojowy wybudowany został w Czerniawie w 1860 r. a obecny powstał w r. 1910^[1].

W 1945 roku miejscowość przyjęła nazwa Leśny Zdrój^[2], zmieniony w 1946 roku - wprowadzono urzędowo nazwę Czerniawa Zdrój, zastępując poprzednią niemiecką nazwę Bad Schwarzbach^[3].

Zabytki

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są^[4]:

kościół par. pw. Podwyższenia Krzyża, ul. Główna 8, z l. 1934-37
Kościół P.W. Podwyższenia Krzyża
plebania z łącznikiem (galeria)
dom nr 12, ul. Główna, z 1765 r.
"Czarci Młyn" wodny z systemem hydroenergetycznym i wyposażeniem, został zbudowany ok. 1890 roku. Do ok. 1951 roku młyn był napędzany kołem wodnym, jednym z nielicznych zachowanych w regionie. Wyposażenie młyna jest oryginalne, nie ulegało zmianie i jest ono typowe dla młynów gospodarczych z przełomu XIX i XX wieku.

Przyroda

Zwierzęta

W okolicy występują takie zwierzęta jak: sarny, jelenie, dziki, nornik zwyczajny, nornik bury, ryjówka aksamitna, łasica oraz ptaki: pluszcz, świergotek nadwodny i lerka borowa oraz w wodach torfowisk wiele skorupiaków (także rzadkich).^{[potrzebny przypis]}

Roślinność

Do 400 m występują głównie lasy liściaste, także świerki, bukowe lasy, np. w okolicy Świeradowa-Zdroju, przy drodze prowadzącej z uzdrowiska do Czerniawy-Zdroju (paproć zachyłka trójkątna, podagrycznik pospolity, gajowiec żółty, żywiec cebulkowy, czyściec leśny, przytulia hercyńska, fiołek leśny). Lasy bukowe regla dolnego przechodzą w wyższych partiach gór w bory świerkowe o charakterze naturalnym. W najwyższych partiach gór, nad ciekami wodnymi rozwinięte zbiorowiska ziołorośli ( modrzyk górski, tojad mocny, rutewka orlikolistna). Rzadzko wierzbownica okółkowa, gorysz miarz, miesięcznica trwała, fiołek dwukwiatowy, miłosna górska, śledziennica naprzeciwlistna i szafran wiosenny.

W okolicy występują również mniejsze i większe torfowiska wysokie z typową roślinnością torfowiskową, najbogatsze na Hali Izerskiej oraz rezerwat florystyczny Torfowiska Izerskie w płaskim obniżeniu doliny Izery między grzbietami Średnim a Wysokim o pow. 44,72 ha (brzoza karłowata, sosna błotna, rosiczki – okrągłolistna i rzadko spotykana długolistna, równie rzadka wełnianeczka darniowa, wełnianka pochwowata, malina moroszka, bagnica torfowa, liczne turzyce, turzyca bagienna, borówka bagienna, bagno zwyczajne, modrzewnica zwyczajna, przygiełka biała, żurawina błotna, bażyna czarna)

Transport

Przez Czerniawę prowadzą drogi wojewódzkie: 358 i 361.

Zobacz też

↑ Uzdrowisko Świeradów Czerniawa – praktyczny przewodnik z fotografiami i mapami. Wycieczki piesze bliższe i dalsze, Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2003, ISBN 83-88049-27-5
↑ Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 1 Góry Izerskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa - Kraków 1989, ISBN 83-7005-095-6, s. 37
↑ Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85)
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 105. [dostęp 12.9.2012].

[1] Uzdrowisko Świeradów Czerniawa – praktyczny przewodnik z fotografiami i mapami. Wycieczki piesze bliższe i dalsze, Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2003, ISBN 83-88049-27-5

[2] Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 1 Góry Izerskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa - Kraków 1989, ISBN 83-7005-095-6, s. 37

[3] Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85)

[nid-4] Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 105. [dostęp 12.9.2012].

[1]

[2]

[3]

[4]