Estelle Getty

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Estelle Getty
Ilustracja
Estelle Getty (1989)
Imię i nazwisko

Estelle Scher-Gettleman

Data i miejsce urodzenia

25 lipca 1923
Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

22 lipca 2008
Los Angeles

Zawód

aktorka, komiczka

Współmałżonek

Arthur Gettleman
(1947–2004; jego śmierć)

Lata aktywności

1940–2001

Strona internetowa

Estelle Getty, właśc. Estelle Scher-Gettleman (ur. 25 lipca 1923 w Nowym Jorku, zm. 22 lipca 2008 w Los Angeles) – amerykańska aktorka komediowa. Odtwórczyni roli Sophii Petrillo w sitcomie NBC Złotka (ang. The Golden Girls, 1985–1992), za którą w 1986 otrzymała Złoty Glob dla najlepszej aktorki w serialu komediowym lub musicalu i nagrodę Emmy 1988 w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa w serialu komediowym[1], i spin-off Złoty pałac (The Golden Palace, 1992–1993).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w Nowym Jorku jako córka Sarah (z domu Lacher) i Charlesa Scherów[2]. Jej rodzice byli żydowskimi emigrantami z Polski, pracujących przy przetwórstwie szkła[3]. Miała brata Samuela „Davida” i siostrę Rosilyn „Roz”[2]. Śpiewała, tańczyła i występowała jako dziecko po obejrzeniu wodewilu w wieku czterech lat[4]. Po ukończeniu Seward Park High School w Nowym Jorku, zaczęła szukać pracy jako komiczka w letniskowych kurortach w górach Catskill, a także występowała w teatrze jidysz[4].

Debiutowała na ekranie w roli nauczycielki w komedii Koledzy z drużyny (Team-Mates, 1978) z udziałem Jamesa Spadera. W latach 1982–1985 występowała na Broadwayu i Off-Broadwayu w roli pani Beckoff w sztuce Harveya Fiersteina Trylogia Pieśni Pochodnia[5][6]. Od 21 września 1985 do 9 maja 1992 grała postać Sophie Petrillo, niepoważnej Sycylijki, matki jednej z głównych bohaterek w sitcomie NBC Złotka. Występowała również w innych amerykańskich produkcjach, głównie komediowych. Za rolę Tutti Bomowski, matki detektywa (Sylvester Stallone) w komedii Rogera Spottiswoode’a Stój, bo mamuśka strzela (1992)[7][8] zdobyła Złotą Malinę dla najgorszej aktorki drugoplanowej.

W 1988 roku napisała swoją autobiografię, If I Knew Then, What I Know Now... So What?[9].

21 grudnia 1947 zawarła związek małżeński z Arthurem Gettlemanem, od którego nazwiska zaczerpnęła swój pseudonim artystyczny „Getty”[4], mieli dwóch synów – Carla i Barry’ego[10]. Jej mąż zmarł 10 września 2004[10].

Zmarła 22 lipca 2008 w wieku 84 lat z przyczyn naturalnych[10]. Została pochowana na „Równinach Abrahama”, żydowskiej kwaterze cmentarza Hollywood Forever.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Filmy[edytuj | edytuj kod]

Seriale TV[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Estelle Getty Awards [online], AllMovie [dostęp 2023-08-09] (ang.).
  2. a b Estelle Getty Biography (1923–2008) [online], FilmReference.com [dostęp 2023-08-09] (ang.).
  3. Charles Scher in the 1940 Census [online], Ancestry.com, 3 czerwca 2010 [dostęp 2023-08-09] (ang.).
  4. a b c Anthony Hayward, Estelle Getty: Matriarch of 'The Golden Girls' [online], „The Independent”, 24 lipca 2008 [dostęp 2023-08-09] (ang.).
  5. Estelle Getty [online], Internet Off-Broadway Database [dostęp 2023-08-09] (ang.).
  6. Estelle Getty [online], Internet Broadway Database [dostęp 2023-08-09] (ang.).
  7. Estelle Getty [online], Rotten Tomatoes [dostęp 2023-08-09] (ang.).
  8. Estelle Getty Biography [online], AllMovie [dostęp 2023-08-09] (ang.).
  9. Getty Getty, Steve Delsohn: If I Knew Then What I Know Now ... So What. Contemporary Books, 1988. ISBN 0-8092-4474-8.
  10. a b c Michael Carlson, Obituary: Estelle Getty [online], „The Guardian”, 24 lipca 2008 [dostęp 2023-08-09] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]