Demi Moore
![]() Demi Moore | |
Imię i nazwisko |
Demetria Gene Guynes |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
11 listopada 1962 |
Zawód |
aktorka |
Współmałżonek |
Fredd Moore |
Lata aktywności |
od 1981 |
Demi Moore, właśc. Demetria Gene Guynes[1][2][3] (ur. 11 listopada 1962 w Roswell) – amerykańska aktorka, producentka i reżyserka filmowa i telewizyjna, była modelka.
W 1986 znalazła się na liście 12. najbardziej obiecujących młodych aktorów, opublikowanej w numerze 38. John Willis’s Screen World oraz w rankingu „50 najpiękniejszych kobiet świata” magazynu „People”, a także na 22. miejscu rankingu najgorętszych kobiet według VH1.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]
Przyszła na świat w Roswell[4] w stanie Nowy Meksyk. Jej biologiczny ojciec, lotnik United States Air Force Charles Harmon Sr.[5], porzucił jej matkę, Victorię Beverly (z domu King), jeszcze przed jej narodzeniem[6]. Wkrótce jej matka ponownie wyszła za mąż za Danny’ego Guynesa, specjalistę handlowego reklam w dziennikach.
Większość dzieciństwa i lat młodzieńczych spędziła w Perryopolis, w stanie Pensylwania wraz z bratem Morganem (ur. w lipcu 1967). Guynes, hazardzista, wielokrotnie w okresie jej dzieciństwa zmieniał pracę, co doprowadziło do przeszło 40 przeprowadzek rodziny. Matka Moore i ojczym byli alkoholikami. Młoda Moore miała problemy zdrowotne, z nerkami i okiem, co wymagało dwóch operacji w celu poprawienia wzroku. W 1976 rodzina osiadła w Los Angeles. W 1980 jej ojczym popełnił samobójstwo[7].
Mając 16 lat, porzuciła szkołę Fairfax High School[8] w Los Angeles i podjęła pracę jako modelka[9]. W 1980 pozowała do serii nagich zdjęć, m.in. dla magazynu „Oui”. Zdjęcia te zostały opublikowane w czasopiśmie niemieckim, a później w Ameryce Północnej.
Kariera[edytuj | edytuj kod]
Za namową przyjaciółki, aktorki Nastassji Kinski[10][11], rozpoczęła karierę aktorską. Po debiutanckiej roli Corri w dramacie Wybór (Choices, 1981), w wieku 19 lat zaczęła regularnie pojawiać się jako Jackie Templeton w operze mydlanej ABC Szpital miejski (General Hospital, 1982–83).
Kandydowała do głównej roli w filmie Adriana Lyne Flashdance (1983)[12], którą otrzymała Jennifer Beals. W komedii romantycznej Stanleya Donena To cholerne Rio (Blame It on Rio, 1984) wystąpiła w roli wrażliwej córki Michaela Caine’a. Zagrała potem postać narkomanki w dramacie Ognie św. Elma (St. Elmo’s Fire, 1985) z udziałem Emilio Esteveza, Roba Lowe, Judda Nelsona, Ally Sheedy, Mare Winningham i Andie MacDowell, lecz reżyser Joel Schumacher, musiał wyrzucić ją z planu – wielokrotnie stawiała się na nim pijana lub pod wpływem narkotyków (była uzależniona od kokainy)[13]. We współczesnej wersji głośnego obrazu Bonnie i Clyde – Krucjata Wisdoma (Wisdom, 1986) jako Karen Simmons w duecie z Johnem Wisdomem (Emilio Estevez) okrada banki, przy okazji niszcząc księgi hipoteczne, co jest korzystne dla farmerów, będących w kłopotach finansowych. W dramacie apokaliptycznym Siódmy znak (The Seventh Sign, 1988) zagrała matkę przyszłego proroka u boku Michaela Biehna i Jürgena Prochnowa. W komedii kryminalnej Neila Jordana Nie jesteśmy aniołami (We're No Angels, 1989) pojawiła się jako Molly obok Roberta De Niro i Seana Penna.
W 1990 wygrała casting do roli w melodramacie fantasy Jerry’ego Zuckera Uwierz w ducha (Ghost, 1990) z Patrickiem Swayze i Whoopi Goldberg. Film okazał się komercyjnym sukcesem, a Moore za postać Molly Jensen została uhonorowana nagrodą Saturna dla najlepszej aktorki i zdobyła nominację do Złotego Globu dla najlepszej aktorki w filmie komediowym lub musicalu. Wspólnie z reżyerem Alanem Rudolphem była producentem dramatu kryminalnego Motywy zbrodni (Mortal Thoughts, 1991). Jednak występ w komedii Dana Aykroyda Same kłopoty (Nothing But Trouble, 1991) i komedii romantycznej Żona rzeźnika (The Butcher's Wife, 1991) doczekał się nominacji do Złotej Maliny w kategorii „Najgorsza aktorka”. Dwukrotnie brała udział w kontrowersyjnych sesjach zdjęciowych dla miesięcznika „Vanity Fair”; w sierpniu 1991 gdy była w siódmym miesiącu ciąży oraz w sierpniu 1992 „ubrana” w namalowany na ciele garnitur.
Za kreację komandor porucznik JoAnne Galloway w Roba Reinera Ludzie honoru (A Few Good Men, 1992) na podstawie sztuki Aarona Sorkina zdobyła nominację do MTV Movie Award w kategorii „Najlepsza aktorka”. W 1993 i 1996 otrzymała People’s Choice Award. Melodramat Johna Barry Niemoralna propozycja (Indecent Proposal, 1993) z Robertem Redfordem i jej udziałem był głośny, choć z powodu skandalu, jaki wywoływał i miażdżącą krytykę, a jej rola Diany Murphy była nominowana nie tylko do Złotej Maliny w kategorii „Najgorsza aktorka”, ale otrzymała MTV Movie Award w kategorii „Najlepszy pocałunek” z Woodym Harrelsonem i dwie nominacje: „Najlepsza wykonawczyni” i „Najbardziej pożądana aktorka”. Kolejna rola bezwzględnej szefowej, napastującej seksualnie niezadowolonego pracownika i byłego kochanka Michaela Douglasa w kontrowersyjnym dreszczowcu erotycznym Barry’ego Levinsona W sieci (Disclosure, 1994) była nominowana MTV Movie Awards 1995 w dwóch kategoriach „Najlepszy czarny charakter” i „Najbardziej pożądana aktorka”. Za postać Hester Prynne w kostiumowym melodramacie Rolanda Joffé Szkarłatna litera (The Scarlet Letter, 1995) na podstawie powieści Nathaniela Hawthorne’a zebrała kolejne nominacje do Złotej Maliny 1995 w kategoriach: „Najgorsza aktorka” i „Najgorsza ekranowa para” z Robertem Duvallem i Garym Oldmanem, a także do MTV Movie Awards w kategorii „Najbardziej pożądana aktorka”.
W komediodramacie kryminalnym Andrew Bergmana Striptiz (Striptease, 1996) zagrała byłą pracowniczkę FBI, zatrudnioną w nocnym klubie i ustanowiła rekord gaży aktorskiej 12,5 mln dolarów. Jednak tej roli także przyznano Złotą Malinę w kategoriach: „Najgorsza aktorka” (wraz z rolą Annie Laird w dreszczowcu Briana Gibsona Pod presją (The Juror, 1996) u boku Aleca Baldwina) i „Najgorsza ekranowa para” z Burtem Reynoldsem. Użyczyła głosu Esmeraldzie w animowanej wersji powieści Wiktora Hugo Dzwonnik z Notre Dame (The Hunchback of Notre Dame, 1996) i sequelu Dzwonnik z Notre Dame II (The Hunchback of Notre Dame II, 2002). W 1997 zebrała dobre recenzje i nominację do Emmy i Złotego Globu w kategorii „Najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym” za rolę Claire Donnelly w dramacie telewizyjnym HBO Gdyby ściany mogły mówić (If These Walls Could Talk, 1996) we współreżyserii Cher. Z kolei za rolę porucznik Jordan O’Neil w centrali wywiadowczej marynarki amerykańskiej (kreacja ta wymusiła na Moore ścięcie włosów) w dramacie sensacyjnym Ridleya Scotta G.I. Jane (1997) zdobyła Złotą Malinę w kategorii „Najgorsza aktorka” i nominację do MTV Movie Award w kategorii „Najlepsza walka” z Viggo Mortensenem.
Z czasem wycofała się z pierwszej ligi aktorskiej Hollywood, zajmując się produkcją filmową. Po latach powróciła na ekran w roli byłego „Aniołka” Madison Lee w komedii sensacyjnej McG Aniołki Charliego: Zawrotna szybkość (Charlie’s Angels: Full Throttle, 2003) z Cameron Diaz, Drew Barrymore i Lucy Liu. Za występ otrzymała kolejną Złotą Malinę w kategorii „Najgorsza aktorka drugoplanowa” i nominację do MTV Movie Award w kategorii „Najlepszy czarny charakter”. Następnie wcieliła się w postać przegranej życiowo Virginii Fallon w dramacie Emilia Esteveza Bobby (2006), który otrzymał owację na stojąco podczas festiwalu w Wenecji, a szczególnie zniewalające kreacje Moore i Sharon Stone.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
W 1979 poznała autora tekstów piosenek Freddy’ego Moore’a, którego poślubiła 8 lutego 1980. Małżeństwo trwało sześć lat, rozwiedli się 7 sierpnia 1985[14][15]. Spotykała się z Johnem Stamosem (1982), Pedro Aguinagą (1984), Emilio Estevezem (1984-87) oraz Dweezilem Zappą (1987)[16].
21 listopada 1987 wyszła za Bruce’a Willisa[17], z którym ma trzy córki: Rumer (ur. 16 sierpnia 1988), Scout LaRue (ur. 20 lipca 1991) i Tallulah Belle Willis (ur. 3 lutego 1994). 18 października 2000, po 13 latach małżeństwa, podano do wiadomości publicznej informację o rozwodzie[18][19][20]. Po rozłące z Bruce’em Willisem związana była z Leonardo DiCaprio (1997), Bradem Pittem (1998), instruktorem wschodnich sztuk walki Oliverem Whitcombem (1999-2002), wokalistą Red Hot Chili Peppers – Anthonym Kiedisem (2002), partnerem biznesowym Madonny Guyem Osearym (2002), Owenem Wilsonem (2002), Tobeyem Maguire (2002) i Colinem Farrellem (2003)[16].
24 września 2005 poślubiła młodszego o 16 lat aktora Ashtona Kutchera, z którym romansowała od 2003. Na tym weselu obecny był m.in. jej były drugi mąż i wszystkie córki oraz bliska przyjaciółka Demi, Lucy Liu, a samą ceremonię w zgodzie z zasadami tradycji żydowskiej przygotował i poprowadził rabin Yehuda Berg. Dwa lata po ślubie Demi Moore przyjęła nazwisko trzeciego męża, jednak nadal posługiwała się nazwiskiem Moore w sprawach zawodowych[21]. W 2011 Sara Leal wyznała, że Kutcher zdradzał z nią Moore podczas imprezy z okazji szóstej rocznicy ich ślubu[12]. 17 listopada 2011 między Moore a Kutcherem doszło do separacji, a 27 listopada 2013 para rozwiodła się[22][23][24]. Po rozstaniu z Kutcherem romansowała z Thomasem Jane (2012), baseballistą pochodzenia dominikańskiego Alexem Rodriguezem (2012), Martinem Hendersonem (2012), synem Juliana Schnabela – Vito Schnabelem (2012), fotografem Terrym Richardsonem (2012), Willem Haniganem (2013), bębniarzem Seanem Fridayem (2013) i restauratorem Harrym Mortonem (2013)[16].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- Filmy
- Wybór (1981) jako Corri
- Pasożyt (1982) jako Patricia Welles
- Zakochani młodzi lekarze (1982) jako nowa stażystka
- Wielkie uczucie (1984) jako Laura Victor
- To cholerne Rio (1984) jako Nicole "Nikki" Hollis
- Ognie św. Elma (1985) jako Julianna "Jules" Van Patten
- Szalone lato (1986) jako Cassandra Eldridge
- Ta ostatnia noc (1986) jako Debbie Sullivan
- Krucjata Wisdoma (1986) jako Karen Simmons
- Siódmy znak (1988) jako Abby Quinn
- Nie jesteśmy aniołami (1989) jako Molly
- Uwierz w ducha (1990) jako Molly Jensen
- Same kłopoty (1991) jako Diane Lightson
- Motywy zbrodni (1991) jako Cynthia Kellogg
- Żona rzeźnika (1991) jako Marina Lemke
- Ludzie honoru (1992) jako JoAnne Galloway
- Niemoralna propozycja (1993) jako Diana Murphy
- W sieci (1994) jako Meredith Johnson
- Koniec niewinności (1995) jako Samantha Albertson (dorosła)
- Szkarłatna litera (1995) jako Hester Prynne
- Pod presją (1996) jako Annie Laird
- Striptiz (1996) jako Erin Grant
- Gdyby ściany mogły mówić (1996) jako Claire Donnelly
- Dzwonnik z Notre Dame (1996) – Esmeralda (głos)
- Beavis i Butt-head zaliczają Amerykę (1996) – Dallas Grimes (głos)
- Przejrzeć Harry’ego (1997) jako Helen
- G.I. Jane (1997) jako Jordan O'Neil
- Idąc na całość (1997) jako Janie
- Wyśniona namiętność (2000) jako Martha Marie/"Marty" Talridge
- Dzwonnik z Notre Dame II (2002) – Esmeralda (głos)
- Aniołki Charliego: Zawrotna szybkość (2003) jako Madison Lee
- Bobby (2006) jako Virginia Fallon
- Półmrok (2006) jako Rachel Carlson
- Mr. Brooks (2007) jako detektyw Tracy Atwood
- Plan bez skazy (2007) jako Laura Quinn
- Łzy szczęścia (2009) jako Laura
- Niedościgli Jonesonowie (2009) jako Kate Jones
- Bunraku (2010) jako Alexandra
- Kolejny szczęśliwy dzień (2011) jako Patty
- Chciwość (2011) jako Sarah Robertson
- LOL (2012) jako Anne Williams
- Bardzo grzeczne dziewczyny (2013) jako Kate, matka Gerri
- Opuszczony (2015) jako Mary Alice Watson
- Dziki owies (2016) jako Crystal
- Miłość w ciemności (2016) jako Suzanne Dutchman
- Ostra noc (2017) jako Lea
- Korpoludki (2019) jako Lucy Vanderton
- Songbird (2020) jako Piper Griffin
- Seriale TV
- Szpital miejski (od 1963) jako Jackie Templeton (w odc. z lat 1982-84)
- Na wariackich papierach (1985-89) jako kobieta w windzie (gościnnie, 1989)
- Opowieści z krypty (1989-96) jako Cathy Marno (gościnnie, 1990)
- Will & Grace (1998-2006) jako Sissy Palmer-Ginsburg (gościnnie, 2003)
- Imperium (2015-20) jako Claudia (gościnnie w 7 odcinkach)
- Zwierzęta (2016-18) – (głos)
- Brave New World (2020) jako Linda
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Demi Moore – Actor (rum.). CineMagia.ro. [dostęp 2015-09-14].
- ↑ Personalidade: Demi Moore (EUA) (port.). InterFilmes.com. [dostęp 2016-09-14].
- ↑ Demi Moore (ang.). Listal. [dostęp 2018-08-17].
- ↑ Demi Moore – Demi Kutcher – Actrita (rum.). CinemaRx. [dostęp 2015-09-14].
- ↑ Demi Moore's Long-Lost Siblings: We Can Save Her (ang.). Star/OK!. [dostęp 2014-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Demi Moore (11 de Novembro de 1962) (port.). Filmow.com. [dostęp 2014-09-20].
- ↑ Demi Moore-Biography (ang.). The Biography Channel. [dostęp 2015-09-24].
- ↑ Demi Moore Pictures (ang.). FanPix.Net. [dostęp 2018-08-17].
- ↑ Demi Moore-Biography (ang.). biography.com. [dostęp 2014-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].
- ↑ Nastassja Kinski (wł.). MYmovies. [dostęp 2014-09-20].
- ↑ Catherine Schwaab (2012-12-15): Demi Moore, la maladie d’amour (fr.). Paris Match. [dostęp 2014-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].
- ↑ a b Demi Moore znowu zaczyna od nowa (pol.). Interia.pl. [dostęp 2012-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-07)].
- ↑ Demi Moore (cz.). ČSFD.cz. [dostęp 2018-08-17].
- ↑ Freddy Moore (ang.). Demophonic. [dostęp 2014-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].
- ↑ Demi Moore's Past Relationships (ang.). The Huffington Post. [dostęp 2014-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].
- ↑ a b c Demi Moore Relationships (ang.). Who's Dated Who?. [dostęp 2014-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].
- ↑ Who is Demi Moore? (ang.). Omnilexica. [dostęp 214-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].zły zapis daty dostępu
- ↑ Demi Moore Divorce (ang.). TMZ.com. [dostęp 2014-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].
- ↑ Tom Gliatto (1998-07-13): Dreams Die Hard (ang.). People. [dostęp 2012-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].
- ↑ Jasper Rees (1998-06-26): End of the Bruce and Demi show (ang.). The Independent. [dostęp 2014-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].
- ↑ RTÉ.ie: Demi Moore changes name to Kutcher (ang.). 2007-09-25. [dostęp 2009-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].
- ↑ He's Mila Kunis' man now! Ashton Kutcher, Demi Moore finalize divorce (ang.). New York Daily News. [dostęp 2014-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].
- ↑ Ashton Kutcher & Demi Moore’s Divorce Finalized – Report (ang.). hollywoodlife.com. [dostęp 2013-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-28)].
- ↑ It's official: Ashton Kutcher and Demi Moore are single again (ang.). CNN. [dostęp 2013-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].
- ↑ The agent of Kabbalah (ang.). Jedi’ot Acharonot. [dostęp 2014-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-11)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Demi Moore w bazie IMDb (ang.)
- Demi Moore w bazie Filmweb
- Demi Moore w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000 0001 1472 2301, 0000 0003 6859 1364
- VIAF: 49413175
- LCCN: no92009167
- GND: 119527898
- NDL: 00724362
- BnF: 139443164
- SUDOC: 058940251
- SBN: RAVV097282
- NLA: 42351438
- NKC: xx0011593
- BNE: XX1264946
- NTA: 094488762
- BIBSYS: 97039766
- CiNii: DA10058244
- Open Library: OL3974137A
- PLWABN: 9810538120205606
- NUKAT: n98004692
- J9U: 987007583973405171
- CANTIC: a10581303
- LNB: 000272690
- NSK: 000202458
- CONOR: 14490467
- KRNLK: KAC201914228
- WorldCat: lccn-no92009167
- Aktorki związane z Hollywood
- Amerykańskie aktorki filmowe
- Amerykańscy reżyserzy
- Amerykańscy producenci filmowi
- Amerykańskie modelki
- Kabaliści
- Laureatki Złotej Maliny dla najgorszej pierwszoplanowej aktorki
- Laureatki Złotej Maliny dla najgorszej drugoplanowej aktorki
- Ludzie urodzeni w Roswell (Nowy Meksyk)
- Urodzeni w 1962