Fryderyk August III Wettyn

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Fryderyk August III Wettyn
— król Saksonii —
ilustracja
wizerunek herbu
król Saksonii
Okres panowania od 15 października 1904
do 13 listopada 1918
Poprzednik Jerzy Wettyn
Następca Fryderyk August Wettyn
Dane biograficzne
Dynastia Wettynowie
Data i miejsce urodzenia 25 maja 1865
Drezno
Data i miejsce śmierci 18 lutego 1932
Szczodre
Ojciec Jerzy Wettyn
Matka Maria Anna Portugalska
Dzieci Fryderyk August
Fryderyk Krystian
Ernest Henryk
Maria
Małgorzata
Maria Alicja
Anna
Odznaczenia
Order Korony Rucianej (Saksonia) Order Wojskowy św. Henryka (Saksonia) Order Zasługi Cywilnej (Saksonia) Order Alberta (Saksonia) Order Sidonii (Saksonia) Order Marii Anny (Saksonia) Baliw Wielkiego Krzyża Honoru i Dewocji Order Złotego Runa (Austria) Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana Order Orła Czarnego (Prusy) Pour le Mérite Krzyż Żelazny (1813) I Klasy Krzyż Żelazny (1813) II Klasy Order św. Andrzeja (Imperium Rosyjskie) Order św. Huberta (Bawaria) Order Królewski Serafinów (Szwecja) Krzyż Zasługi Wojennej (Meklemburgia-Strelitz)
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach

Fryderyk August III Wettyn (niem. Friedrich August Johann Ludwig Karl Gustav Gregor Philipp von Sachsen) (ur. 25 maja 1865 w Dreźnie, zm. 18 lutego 1932 w Sibyllenort, ob. Szczodre) – ostatni król Saksonii panujący w latach 1904–1918, Generalfeldmarschall armii niemieckiej podczas I wojny światowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn króla Saksonii Jerzego i infantki portugalskiej Marii Anny. Otrzymał staranne, ale i surowe wychowanie. W 1883 roku zdał maturę z wyróżnieniem. Po maturze w semestrze 1884/1885 studiował na Uniwersytecie w Strasburgu i jako pierwszy członek rodziny królewskiej w semestrze 1885/1886 na państwowym Uniwersytecie w Lipsku. Uczęszczał na kursy prawa, nauk politycznych i historii. Edukację na uczelni uzupełniał licznymi podróżami po Saksonii, Anglii, Włoszech, Grecji czy Bliskim Wschodzie.

W roku 1877 wstąpił do saskiego wojska. Z powodu swych koligacji rodzinnych szybko awansował. w 1898 roku został awansowany na generała-porucznika i dowódcę 1. Królewskiej Saksońskiej Dywizji. W cztery lata później, w 1902 roku został dowódcą 1. Saksońskiej Armii. Z dowództwa zrezygnował w momencie objęcia tronu. W 1912 roku został już jako król Fryderyk August III mianowany feldmarszałkiem. Król kochał wojsko i polowania. Często przebywał w wybudowanym przez siebie pałacyku w Dobrodzieniu (ówcześnie Guttentag), miasteczku w obecnym województwie opolskim. Otrzymał honorowy tytuł Wielkiego Łowczego Dobrodzienia, a po jego śmierci tamtejsi leśnicy upamiętnili Fryderyka Augusta III inskrypcją na głazie znajdującym się do dziś koło leśniczówki w Rzędowicach koło Dobrodzienia[1]. Był także zapalonym alpinistą. Wspiął się na szczyt Großglockner oraz inne szczyty w Alpach[2]

Fryderyk August III

Panowanie[edytuj | edytuj kod]

Fryderyk August objął tron po swoim ojcu 15 października 1904 roku. W krótkim czasie zyskał sympatię i uznanie poddanych, dla których był ojcem ojczyzny. Był bardziej otwarty na kontakty i rozmowy z ludźmi. Współpracował z grupą konserwatystów w parlamencie. Po kolejnych wyborach siły konserwatystów zostały poważnie uszczuplone. Parlament stał się bardziej demokratyczny. Jako nominalny dowódca uczestniczył w I wojnie światowej. Osobiście nie dowodził armią. W następstwie wydarzeń rewolucji listopadowej 1918 roku dnia 13 listopada abdykował. Po abdykacji osiadł w pałacu w Szczodrem, gdzie zmarł.

Małżeństwo i dzieci[edytuj | edytuj kod]

21 listopada 1891, w Wiedniu poślubił arcyksiężniczkę Luizę Habsburg-Lotaryńską, córkę księcia Toskanii Ferdynanda IV i księżniczki parmeńskiej Alicji. Rozwiedli się w 1903 roku po tym, jak Luiza uciekła, będąc w ciąży z ich ostatnim dzieckiem. Para miała 7 dzieci:

  • Fryderyk August (1893–1943) – jezuita, zamordowany[3] przez SS;
  • Fryderyk Krystian (1893–1968) – margrabia Miśni, książę Saksonii, głowa rodu Wettynów;
  • Ernest Henryk (1896–1971) – ożenił się ze Zofią Luksemburską, a następnie z Wirginią Dulon;
  • Maria (1898);
  • Małgorzata (1900–1962) – żona Fryderyka, księcia Hohenzollern;
  • Maria Alicja (1901–1990) – żona Franciszka Józefa, księcia Hohenzollern-Emden;
  • Anna (1903–1976) – żona arcyksięcia Józefa Franciszka Habsburg-Lotaryńskiego, a następnie Reginalda Kazanjiana

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Fryderyk August z braćmi: Janem Jerzym (z prawej) i Maksymilianem (z lewej) w 1888 roku

  • Fryderyk August jako następca tronu około 1890 roku

  • Fryderyk August III z żoną i dziećmi w 1903 roku

  • Fryderyk August III w 1912 roku

  • Fryderyk August III z dziećmi w 1914 roku

  • Fryderyk August III w 1914 roku

  • Pogrzeb Fryderyka Augusta III w 1932 roku

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Plan wielkiej podróży orientalnej Fryderyka Augusta odbytej na przełomie 1889 i 1890 roku

Genealogia[edytuj | edytuj kod]

Prapradziadkowie

elektor Saksonii
Fryderyk Krystian Wettyn
(1722–1763)
∞ 1747
Maria Antonina Wittelsbach
(1724–1780)

książę Parmy
Ferdynand I Parmeński
(1751–1802)
∞1769
Maria Amalia Habsburg (1746-1804)

Fryderyk Michał Wittelsbach (Pfalz-Birkenfeld)
(1724–1767)
∞1746
Maria Franciszka Wittelsbach (Pfalz-Sulzbach)
(1724–1794)

Karol Ludwik Badeński
(1755–1801)
∞1775
Amalia Fryderyka z Hesji-Darmstadt
(1754–1832)

Franciszek z Saksonii-Coburga-Saalfeld
(1750–1806)
∞1777
Augusta Reuss-Ebersdorf
(1757–1831)

Franciszek Józef Koháry
(1760–1826)
∞1792
Maria Antonia Waldstein-Wartenberg
(1771–1854)

król Portugalii
Jan VI Bragança
(1767–1826)
∞1785
Karolina Joachima Burbon
(1775–1830)

cesarz Austrii
Franciszek II Habsburg
(1768–1835)
∞ 1790
Maria Teresa Burbon-Sycylijska
(1772–1807)

Pradziadkowie

Maksymilian Wettyn
(1759–1838)
∞1792
Karolina Burbon-Parmeńska
(1770–1804)

król Bawarii
Maksymilian I Józef Wittelsbach
(1756–1825)
∞ 1797
Karolina Fryderyka Badeńska
(1776–1841)

Ferdynand Koburg
(1785–1851)
∞ 1815
Maria Antonia Koháry
(1797–1862)

cesarz Brazylii
Piotr I Bragança
(1798–1834)
∞ 1817
Maria Leopoldyna Habsburg
(1797–1826)

Dziadkowie

król Saksonii
Jan Wettyn
(1801–1873)
∞1822
Amelia Augusta Wittelsbach
(1801–1877)

król Portugalii
Ferdynand II Koburg
(1819–1885)
∞1836
królowa Portugalii
Maria Bragança
(1819–1853)

Rodzice

król Saksonii
Jerzy Wettyn
(1832–1904)
∞1859
Maria Anna Bragança
(1843–1884)

Fryderyk August III Wettyn (1865–1932) król Saksonii

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Edard Goszyk, Łowiectwo Dobrodzienia, Echo Dobrodzienia, Październik – Listopad 2010, nr 80, s. 14.
  2. ↑ Mitteilungen des Deutschen und Österreichischen Alpenvereins, Jahrgang 1908 (Band XXXIV), S. 236.
  3. ↑ Klaus Günzel: Chciałbym być sam.Życie bez kompromisów: Jerzy, ostatni książę koronny Saksonii, Die Zeit, 23/1998, S. 1.
  4. ↑ a b c d e f g The titled nobility of Europe. Londyn: Harrison & Sons, 1914, s. 170. (ang.)
  5. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1818, s. 55.
  6. ↑ Peter Ohm-Hieronymussen: Die Mecklenburg-Strelitzer Orden und Ehrenzeichen, Kopenhaga, 2000, s. 150 (niem.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Frank-Lothar Kroll: Die Herrscher Sachsens, Markgrafen, Kurfürsten, Könige 1089–1918, C.H. Beck-Verlag, 2004, ​ISBN 3-406-52206-8​.
  • Walter Fellmann: Sachsens letzter König, Friedrich August III., Berlin 1992, ​ISBN 3-7338-0103-2​.
  • Albert Herzog zu Sachsen: Die Wettiner in Lebensbildern. Styria-Verlag Graz/Wien/Köln 1995, ​ISBN 3-222-12301-2​.
  • Luise von Österreich-Toskana: Mein Leben, Dresden 1991, ​ISBN 3-364-00225-8​.
p • d • e
Władcy Saksonii
Książęta
Saksonii
Pierwsi władcy
Hadugato (531) • Berthoald (627) • Teoderyk (743–744) • Widukind (777–785 lub 810) • Ekbert I (785 lub 810 – po 811) • Wilipert (810–850)
Ludolf (844–866) • Bruno saski (866–880) • Otto I Znakomity (880–912) • Henryk I Ptasznik (912–936) • Otto I Wielki (936–961)
Hermann Billung (961–973) • Bernard I Billung (973–1011) • Bernard II z Saksonii (1011–1059) • Ordulf Billung (1059–1072) • Magnus Billung (1072–1106)
Lotar III (1106–1127)
Henryk II Pyszny (1127–1138)
Albrecht Niedźwiedź (1138–1142)
Welfowie
Henryk Lew (1142–1180) • Westfalia – arcybiskupi Kolonii, północna część – Brunszwik-Lüneburg
Askańczycy
Bernard III Askańczyk (1180–1212) • Albrecht I Askańczyk (1212–1261, odtąd dot. Saksonii-Wittenbergi) • Albrecht II Askańczyk (1261–1298) • Rudolf I Askańczyk (1298–1356)
Armoiries Saxe.svg
Elektorzy
Saksonii
Askańczycy
Rudolf II Askańczyk (1356–1370) • Wacław (1370–1388) • Rudolf III Askańczyk (1388–1419) • Albrecht III Askańczyk (1419–1422)
Fryderyk I Kłótnik (1422–1428) • Fryderyk II Łagodny (1428–1464)
Linia
ernestyńska
Ernest (1464–1486) • Fryderyk III Mądry (1486–1525) • Jan Stały (1525–1532) • Jan Fryderyk I (1532–1547)
Linia
albertyńska
Albrecht Odważny (1464–1500) • Jerzy Brodaty (1500–1539) • Henryk Pobożny (1539–1541) • Maurycy Wettyn (1541–1553) • August Wettyn (1553–1586) • Krystian I Wettyn (1586–1591) • Krystian II Wettyn (1591–1611) • Jan Jerzy I Wettyn (1611–1656) • Jan Jerzy II Wettyn (1656–1680) • Jan Jerzy III Wettyn (1680–1691) • Jan Jerzy IV Wettyn (1691–1694) • Fryderyk August I Mocny (1694–1733) • Fryderyk August II Wettyn (1733–1763) • Fryderyk Krystian Wettyn (1763) • Fryderyk August III Sprawiedliwy (1763–1806)
Królowie
Saksonii
Wettynowie
Fryderyk August I Sprawiedliwy (1806–1827) • Antoni Klemens Wettyn (1827–1836) • Fryderyk August II Wettyn (1836–1854) • Jan Wettyn (1854–1873) • Albert I Wettyn (1873–1902) • Jerzy I Wettyn (1902–1904) • Fryderyk August III Saski (1904–1918)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Fryderyk_August_III_Wettyn&oldid=54640543”