Joanna II Burgundzka

Joanna II Burgundzka
	hrabina-palatynka Burgundii
Okres	od 1303; do 21 stycznia 1330
Poprzednik	Otton IV Burgundzki
Następca	Joanna Francuska
	Królowa Francji i Nawarry
Okres	od 20 listopada 1316; do 3 stycznia 1322
Jako żona	Filipa V
Koronacja	9 stycznia 1317
Poprzedniczka	Klemencja Węgierska
Następczyni	Blanka Burgundzka
	hrabina Artois
Okres	od 27 listopada 1329; do 21 stycznia 1330
Poprzednik	Mahaut d’Artois
Następca	Joanna Francuska
	Dane biograficzne
Dynastia	Anskarydzi
Data urodzenia	1291
Data i miejsce śmierci	21 stycznia 1330 ; Roye
Miejsce spoczynku	bazylika w Saint-Denis
Ojciec	Otton IV Burgundzki
Matka	Mahaut d’Artois
Rodzeństwo	Blanka, Robert
Mąż	Filip V Długi; od 1307; do 3 stycznia 1322
Dzieci	Joanna III,; Małgorzata I,; Izabela,; Blanka,; Ludwik Filip
	Multimedia w Wikimedia Commons

Joanna II Burgundzka fr. Jeanne de Bourgogne (ur. 1291, zm. 21 stycznia 1330 w Roye^[1]) – hrabina-palatynka Burgundii od 1303 roku, królowa Francji i Nawarry w latach 1316–1322 jako żona Filipa V Długiego, hrabina Artois od 1329 roku.

Pochodzenie[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w 1291 roku jako najstarsze dziecko Ottona IV, hrabiego Burgundii i Mahaut d’Artois^[1]. Jej matka była hrabiną Artois, parem Francji od 1309 roku i prawnuczką króla Ludwika VIII Lwa^[1]. Joanna miała dwójkę rodzeństwa: Blankę i Roberta^[1].

Hrabina-palatynka Burgundii[edytuj | edytuj kod]

W 1303 roku po śmierci swego ojca została hrabiną-palatynką Burgundii. Regencję w jej imieniu sprawowała matka.

Małżeństwo i skandal w wieży Nesle[edytuj | edytuj kod]

W styczniu 1307 roku w Corbeil Joanna poślubiła Filipa, drugiego syna króla Filipa IV Pięknego i królowej Joanny I^[2]. Od 1311 roku jej mąż nosił tytuł hrabiego Poitiers^[1].

W 1314 roku, na skutek skandalu w wieży Nesle (jej siostra Blanka i ich daleka kuzynka Małgorzata Burgundzka za romanse z braćmi d’Aunay zostały uwięzione w Château Gaillard), Joannę ogolono na łyso i ubrano w worek, po czym uwięziono w zamku Dourdan^[2]. Hrabinę uznano za winną zatajenia romansu swoich szwagierek^[2]. Odzyskała wolność pod koniec 1314 roku dzięki naciskom męża i matki^[2].

Królowa Francji i Nawarry[edytuj | edytuj kod]

20 listopada 1316 roku po śmierci Jana I Pogrobowca rozpoczął się spór o sukcesję^[2]. Mężowi Joanny udało się przekonać baronów, aby odrzucili prawa 4-letniej Joanny, jedynej córki Ludwika X Kłótliwego i Małgorzaty Burgundzkiej i sam zasiadł na tronie^[3]. Aktywną rolę we wspieraniu Filipa pełnił jego stryj Karol Walezjusz i matka Joanny Mahaut^[3]. Koronacja małżonków odbyła się 9 stycznia 1317 roku w Reims^[2].

Joanna nie odegrała żadnej roli politycznej. Nie ma w źródłach żadnej informacji o tym, aby jako królowa dążyła do uwolnienia swojej siostry Blanki z Château Gaillard.

Ostatnie lata życia[edytuj | edytuj kod]

Joanna została wdową 3 stycznia 1322 roku^[1]. Następnym królem Francji i Nawarry został mąż jej siostry, Karol IV Piękny, który jeszcze w 1322 roku unieważnił swoje małżeństwo Blanką^[3].

Z racji powołania się przez Filipa V w 1316 roku na prawo salickie, żadna z córek jego i Joanny nie mogła ubiegać się o tron^[2]^[3].

Królowa-wdowa zamieszkała w wieży Nesle^[2]. W listopadzie 1329 zmarła jej matka i Joanna odziedziczyła hrabstwo Artois, lecz przeżyła ją tylko o 2 miesiące.

Pochowana w bazylice w Saint-Denis. W swoim testamencie ufundowała collège de Bourgogne w Paryżu^[2].

Potomstwo[edytuj | edytuj kod]

Z małżeństwa z Filipem miała 5 dzieci:

Joannę (ur. 1308, zm. 1347), żonę Eudoksjusza IV, księcia Burgundii,
Małgorzatę (ur. 1309, zm. 1382), żonę Ludwika I de Nevers, hrabiego Nivernais, Flandrii i Rethel,
Izabelę (ur. ok. 1311, zm. 1348), żonę Guiguesa de La Tour du Pin, delfina Viennois, następnie barona Jana de Faucigny,
Blankę (ur. 1313, zm. 1358), zakonnicę,
Ludwika Filipa (ur. 1316, zm. 1317)^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Noty biograficzne i drzewo genealogiczne, [w:] MauriceM. Druon MauriceM., Królowie przeklęci. Wilczyca z Francji, 2011, ISBN 978-83-7515-142-8 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ JimJ. Bradbury JimJ., Kapetyngowie. Królowie Francji 987-1328, 2017, s. 482, 487, 491, ISBN 978-83-65280-35-0 .
↑ ^a ^b ^c ^d E.M.E.M. Hallam E.M.E.M., J.J. Everard J.J., Francja w czasach Kapetyngów, 2006, s. 366–367, ISBN 83-01-14861-6 .

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Noty biograficzne i drzewo genealogiczne, [w:] MauriceM. Druon MauriceM., Królowie przeklęci. Wilczyca z Francji, 2011, ISBN 978-83-7515-142-8 .

[:1-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ JimJ. Bradbury JimJ., Kapetyngowie. Królowie Francji 987-1328, 2017, s. 482, 487, 491, ISBN 978-83-65280-35-0 .

[:2-3] E.M.E.M. Hallam E.M.E.M., J.J. Everard J.J., Francja w czasach Kapetyngów, 2006, s. 366–367, ISBN 83-01-14861-6 .

[1]

[2]

[3]

Pierwsi hrabiowie	Odalric (ok. 850) Altmar (ok. 890) Adelelm (do 932)
Dynastia flandryjska	Arnulf I Wielki (932–964) Baldwin I, koregent (958–962) Arnulf II Młodszy (964–988) Baldwin II Brodaty (988–1037) Baldwin III z Lille (1037–1067) Baldwin IV z Mons (1067–1070) Arnulf III Nieszczęśliwy (1070–1071) Robert I Fryzyjski (1071–1093) Robert II Jerozolimski (1093–1111) Baldwin V Hapkin (1111–1119)
Estrydsenowie	Karol I Dobry (1119–1127)
Dynastia normandzka	Wilhelm Clito (1127–1128)
Adalbertowie	Thierry Alzacki (1128–1168) Filip I (1168–1180) Joanna I (1180–1189)
Kapetyngowte	Filip II (1180–1189) Ludwik I (1189–1226) Ludwik II (1226–1237) Robert I Dobry (1237–1250) Robert II Szlachetny (1250–1302) Matylda I (1302–1329) Robert III (1302–1329) Joanna II (1329–1330) Joanna III (1330–1347)
Dynastia burgundzka	Eudoksjusz I (1330–1347) Filip III (1347–1361) Małgorzata I (1361–1382)
Dynastia Dampierre	Ludwik III de Male (1382–1384) Małgorzata II (1384–1405)
Dynastia burgundzka	Filip IV Śmiały (1384–1404) Jan I (1405–1419) Filip V Dobry (1419–1467) Karol II Śmiały (1467–1477) Maria I (1477–1482)
Habsburgowie	Filip VI Piękny (1482–1506) Karol III (1506–1556) Filip VII (1556–1598) Izabela Klara Eugenia Habsburg i Albrecht VII Habsburg (1598–1621) Filip VIII (1621–1659)

Pierwsza dynastia	Odo (867–870) Rodfryd (870–895) Hugo Czarny (921–952) Gilbert (952-956)
Dynastia z Ivrei	Otto Wilhelm (986–1026) Renald I (1026–1057) Wilhelm I Wielki (1057–1087) Renald II (1087–1097) Wilhelm II (1097–1125) Stefan I (tytularny 1097–1102) Wilhelm III Dziecię (1125–1127) Renald III (tytularny od 1102, 1127–1148) Konrad von Zähringen (konkurent 1127–1152) Beatrycze I (1148–1184) Berthold von Zähringen (konkurent 1152–1156 zrezygnował z tytułu)
Hohenstaufowie	Fryderyk I Barbarossa (1156–1190) Otto I (1190–1200) Joanna I (1200–1205) Beatrycze II (1205–1231)
Dynastia Andechs	Otto II (1208–1231) Otto III (1231–1248) Adelajda I (1248–1279) Hugo z Chalon (hrabia-palatyn 1248–1266) Filip I Sabaudzki (hrabia-palatyn 1267–1279)
Dynastia z Ivrei	Otto IV (1279–1303) Robert I (1303–1315) Joanna II (1315–1330)
Kapetyngowie	Filip II (1315–1322) Joanna III (1330–1347)
Linia burgundzka Kapetyngów	Odo IV (1330–1347) Filip III (1347–1361) Małgorzata I (1361–1382)
Dynastia Dampierre	Ludwik I (1382–1384) Małgorzata II (1384–1405)
Linia burgundzka Walezjuszy	Filip IV Śmiały (1384–1405) Jan I (1405–1419) Filip V Dobry (1419–1467) Karol I Śmiały (1467–1477) Maria I (1477–1482) Maksymilian I (koregent 1477–1482)
Habsburgowie	Filip VI Piękny (1482–1506) Karol II (1506–1556) Filip VII (1556–1598) Izabela Klara Eugenia i Albrecht (1598–1621) Filip VIII (1621–1665) Karol III (1665–1678)

Karolingowie (Królowe Franków)	Bertrada z Laonu (719–783) Himiltruda (?) Gerperga (?) Hildegarda z Vizgau (758–783) Fastrada (–794) Luitgarda (–800) Ermengarda z Hesbaye (ok. 778–818) Judyta Bawarska (805–843) Ermentruda Orleańska (–869) Rychilda Prowansalska (–910) Ansgarda Burgundzka (826–875?) Adelajda Paryska (853–901) Ryszarda Szwabska (845–894) Teoderada z Troyes (868–903) Frederuna (–917) Jadwiga z Wesseksu (896–951) Beatrice de Vermandois (?) Emma Francuska (–935) Gerberga Saska (913–984) Emma Włoska (–989) Adelajda Andegaweńska (935–1012)
Kapetyngowie (Królowe Franków)	Adelajda Akwitańska (952–1004) Rozalia Prowansalska (–1003) Berta Burgundzka (967–1016) Konstancja z Arles (986–1032) Matylda Niemiecka (–1034) Matylda z Fryzji (–1044) Anna Jarosławówna (1024–1076) Berta Holenderska (ok. 1055–1093) Bertrada de Montfort (1060–1117) Lucianna z Rochefort (1095– po 1137) Adelajda Sabaudzka (1100–1154) Eleonora Akwitańska (1122–1204) Konstancja Kastylijska (1136–1160) Adela z Szampanii (1140–1206) Izabella z Hainaut (1170–1190) Ingeborga Duńska (1175–1236) Agnieszka z Meran (1172–1201) Blanka Kastylijska (1188–1252) Małgorzata Prowansalska (1221–1295) Izabela Aragońska (1243–1271) Maria Brabancka (1254–1321) Joanna I z Nawarry (1270–1304) Małgorzata Burgundzka (1290–1315) Klemencja Węgierska (1293–1328) Joanna II Burgundzka (1291–1330) Blanka Burgundzka (1294–1326) Maria Luksemburska (1305–1324) Joanna z Évreux (1310–1371)
Walezjusze (Królowe Franków)	Joanna Burgundzka (1293–1349) Blanka d’Évreux (1330–1398) Joanna z Owernii (1326–1361) Joanna de Bourbon (1337–1378) Izabela Bawarska (1371–1435) Maria Andegaweńska (1404–1463) Karolina Sabaudzka (1445–1483) Anna Bretońska (1477–1514) Joanna de Valois (1464–1505) Anna Bretońska (1477–1514) Maria Tudor (1496–1533) Klaudia Walezjuszka (1499–1524) Eleonora Austriacka (1498–1558) Katarzyna Medycejska (1519–1589) Maria I Stuart ( 1542–1587) Elżbieta Austriacka (1554–1592) Ludwika Lotaryńska (1553–1601)
Burbonowie (Królowe Franków) (Tytularne królowe Francji)	Małgorzata Walezjuszka (1553–1615) Maria Medycejska (1573–1642) Anna Austriaczka (1601–1666) Maria Teresa Hiszpańska (1638–1683) Maria Leszczyńska (1703–1768) Maria Antonina Austriaczka (1755–1793) Maria Józefina Sabaudzka (1753–1810) Maria Teresa Charlotta de France (1778–1851)
Dynastia Bonaparte (Cesarzowe Francuzów)	Józefina Tascher de la Pagerie (1763–1814) Maria Ludwika Austriaczka (1791–1847)
Dynastia orleańska (Królowe Francuzów)	Maria Amelia Burbon-Sycylijska (1782–1866)
Dynastia Bonaparte (Cesarzowe Francuzów)	Eugénie de Montijo (1826–1920)