Kalendarium wspinaczkowe Douga Scotta

Kalendarium wspinaczkowe Douga Scotta (ur. 1941, zm. 2020) – zestawienie chronologiczne najważniejszych wspinaczek i wypraw Douga Scotta, brytyjskiego wspinacza i himalaisty uważanego powszechnie za jednego z najwybitniejszych w historii światowego alpinizmu. Dane do kalendarium zestawiono na podstawie trzech grup źródeł: autobiografii Himalayan Climber (1992) i portalu internetowego Biographical | Doug Scott Mountaineering, dogłębnie i szeroko opracowanej biografii Christine Moorehead Mountain Guru, opublikowanej w 2023, oraz artykułów przede wszystkim z „Alpine Journal”, „Americam Alpine Journal” i „Himalayan Jornal”. Między tymi grupami tekstów występuje wiele rozbieżności co do dat, przy czym Moorehear kilkakrotnie podkreśla niespójności w tekstach samego Douga Scotta, np. odnośnie jego pierwszych wspinaczek w rejonie Ben Nevis. Także co do wielu takich szczegółów, takich jak nazwy (także polskojęzyczne) i wysokości szczytów, czas przejścia drogi, czy daty wypraw, jest w źródłach wiele niezgodności, a wielu danych nie udało się znaleźć lub potwierdzić, np. nie wiadomo, kto był partnerem Douga Scotta na wyznaczonej przez niego drodze Little Wing w Yosemitach. Niniejsze zestawienie nie jest wyczerpujące – nie uwzględniono tu wspinaczek przed 1965 oraz większości przejść dróg, także ich wytyczenia, w Anglii (np. Black Rocks, Derwent Valley), Walii (np. Anglesey, Snowdonia), Szkocji (np. Ben Nevis, Hebrydy), USA (uwzględniono częściowo jedynie Yosemity), w Norwegii, Australii, na Tasmanii i Islandii oraz w Alpach. Nie wyliczone są wspinaczki zrobione np. w Nowej Zelandii w czerwcu 1980, w Kaukazie w lipcu 1994 czy Himachal Pradesh jesienią 1986. Nie wyliczano też przeważnie wszystkich uczestników wypraw i wyjazdów, uwzględniając jedynie partnerów Douga Scotta na wymienionym przejściu lub wyjściu szczytowym, stąd też to zestawienie nie wymienia tych osiągnięć danej wyprawy czy wyjazdu, w których Doug Scott nie uczestniczył bezpośrednio, np. zrobienie w 1971 przez Phila Kocha, Roba Wooda i Guya Lee nowej drogi / pierwszego wejścia na płd. szczyt Mount Asgar na Wyspie Baffina. Wysokości szczytów podano wg portalu Peakbagger.com, a w przypadku gór tam niewyliczonych, wg pozycji bibliograficznej.

Objaśnienia znaków i skrótów w tabeli:

[część zaplanowana, ale niezrealizowana]; | 8200 m : osiągnięta wysokość; Baintha Brakk / Ogre : alternatywna nazwa; N = płn., S = płd., E = wsch., W = zach.

.◊. : pierwsze przejście drogi / wejście na szczyt

.◊. : trawers szczytu, tj. zejście drogą inną niż wejściowa

.◊. : wspinaczka zimowa

.◊. : przejście z stylu alpejskim (bez obozów pośrednich i wsparcia tlenowego)

.◊. : wyznaczenie nowej drogi i jej przejście

rok	rejon	wspinaczki aklimatyzacyjne	droga i czas	partnerzy (inni członkowie zespołu)	cel główny (wysokość) | osiągnięta wysokość	droga i czas	partnerzy (inni członkowie wyprawy)	~ okres
1965	Tibesti (Czad)				Tarso Tieroko (2910 m)	N ściana.◊.	Clive Davies	wiosna
1967	◦Hindukusz (Afganistan) ◦◦Masyw Mont Blanc ◦◦◦Gogarth (Płn. Walia)	◦szczyty ~5500 m.◊. wokół dolinz Sharan			◦Kuh-e Bandaka (6812 m).◊..◊..◊. ◦◦Aiguille du Plan (3673 m)	◦S ściana↔4 dni ◦◦N ściana ◦◦◦Big Overhang.◊.	◦Ray Gillies (Guy Lee, Tony Watts) ◦◦Bill Cheverst ◦◦◦Brian Palmer	◦V-VII ◦◦VII ◦◦◦lato
1968	Masyw Mont Blanc				Petit Aiguille du Dru (3733 m)	Filar Bonattiego	Dave Nicol	lato
1969	◦Harris, Hebrydy Zewnętrzne ◦◦Dolomity				◦Strone Ulladale / Sròn Uladail ◦◦Cima Ovest (2999 m) w Tre Cime di Lavaredo	◦The Scoop.◊. ◦◦N ściana Rudolf-Baur Route	◦Jeff Upton, Mick Terry, Guy Lee ◦◦Jeff Upton i Ted Wells	◦V ◦◦VII
1970	◦Yosemite ◦◦Romsdalen (Norwegia)				◦Sentinel Rock; Cathedral Spire; BHOS Dome; El Capitan ◦◦Trollryggen; Ådalsfjella	◦Steck-Salathé Route; Braille Book; Lost Arrow Spire; Salathé Wall ◦◦Høibakk’s Kamin, Rimmon Route; South-East Cracks.◊.	◦Royal Robbins, Tony Willmott; Dennis Hennek, Don Lauria, T. M. Herbert; Peter Habeler ◦◦Terry Bolger; Jeff Upton, Guy Lee, Ted Wells; Ted Wells	◦III-IV ◦◦VIII
1971	◦Wyspa Baffina ◦◦Harris, Hebrydy Zewnętrzne				◦Freya Peak (1831 m); Mt Breidablik (1650 m) ◦◦Strone Ulladale / Sròn Uladail	◦E ściana Killabuk↔20hrs.◊..◊.; N ściana ◦◦The Nose.◊.	◦Dennis Hennek, Rob Wood, Ray Gillies, Steve Smith; Dennis Hennek, Rob Wood ◦◦Guy Lee, Dennis Hennek	◦VII ◦◦IX
1972	◦ i ◦◦◦Himalaje Wysokie ◦◦Wyspa Baffina				◦ i ◦◦◦Mt Everest (8849 m) ◦◦Mt Asgard (N peak) (2012 m)	◦SW ściana | 8000 m ◦◦E filar↑30 hrs.◊. ◦◦◦SW ściana | 8300 m	◦Don Whillans, Hamish MacInnes ◦◦Dennis Hennek, Paul Nunn, Paul Braithwaite ◦◦◦Dougal Haston, Mick Burke, Nick Estcourt	◦III ◦◦VI ◦◦◦IX-X
1973	◦Yosemite ◦◦Wyspa Baffina				◦El Capitan ◦◦Overlord Peak (1480 m)	◦The Nose ◦◦środkowy filar	◦Rick White ◦◦Mike Webster,Dennis Hennek	◦IV ◦◦~VI
1974	◦Himalaje Garhwalu ◦◦Pamir				◦Changabang (6864 m).◊. ◦◦Pik Lenina (7134 m)	◦↑ SE ściana, E grań ◦◦NE grań.◊.	◦Dougal Haston (Martin Boysen, Chris Bonington, Balwant Sandhu) ◦◦Clive Rowland, Guy Lee, Paul Braithwaite	◦VI ◦◦VII-VIII
1975	◦Yosemite ◦◦Karakorum ◦◦◦Himalaje Wysokie	◦◦◦Kala Pattar (5540 m)			◦Ribbon Falls Area ◦◦[Sosbun Brakk (6413 m)] ◦◦◦Mt Everest	◦Little Wing ◦◦rekonesans Baintha Brakk (7285 m) ◦◦◦SW ściana	◦◦Rob wood, Ronnie Richards, Clive Rowland, Tony Watts, Bob Wilson ◦◦◦Dougal Haston (Tut Braithwaite, Nick Estcourt)	◦IV ◦◦VII ◦◦◦VIII-IX
1976	◦Alaska ◦◦Wyspa Baffina ◦◦◦Góry Skaliste (Kolorado) ◦◦◦◦Masyw Kenia ◦◦◦◦◦Kilimandżaro				◦Denali (6190 m) ◦◦Overlord Peak (1480 m) ◦◦◦Long's Peak (4345 m) ◦◦◦◦Nelion (51 88 m) i Mt Kenia (5199 m)	◦S ściana.◊..◊. ◦◦SW filar.◊. ◦◦◦Diamond Lil.◊. ◦◦◦◦NE ściana.◊., Diamond Couloir ◦◦◦◦◦[Breach Wall]	◦Dougal Haston ◦◦Dennis Hennek ◦◦◦Michael Covington ◦◦◦◦ i ◦◦◦◦◦Paul Braithwaite	◦IV-V ◦◦V ◦◦◦VI ◦◦◦◦ i ◦◦◦◦◦lato
1977	Panmah Muztagh, Karakorum				Baintha Brakk / Ogre (7285 m)	W grań	Chris Bonington (Clive Rowland, Mo Anthoine)	V-VI
1978	◦Kanada ◦◦Karakorum ◦◦◦Himalaje Wysokie				◦Mt Waddington (4019 m).◊. ◦◦K2 (8614 m) | +6400 m ◦◦◦Nuptse (7864 m) | 6860 m.◊.	◦SE ściana SE kuluar ◦◦W grań ◦◦◦N ściana	◦Rob Wood ◦◦Peter Boardman, Joe Tasker, Nick Estcourt, (Chris Bonington) ◦◦◦(Mike Covington) Joe Tasker	◦IV-V ◦◦V-VII ◦◦◦IX-X
1979	◦Szkocja; Skye ◦◦Kangchenjunga Himal ◦◦◦Himalaje Wysokie	◦◦◦Kusum Kanguru / Kangguru North Summit (6367 m).◊..◊.		◦◦◦Georges Bettembourg (Mike Covington)	◦Kintail; Sgurr a‘Mhadaidh (593 m) ◦◦Kanczendzonga (8586 m) ◦◦◦Nuptse (7864 m)	◦zamarznięty lodospad Falls of Glomach; The Smear.◊..◊. ◦◦↑NW ściana, N grań, droga z 1955.◊. ◦◦◦N filar Scott Route.◊..◊.	◦Jim Duff ◦◦Joe Tasker, Peter Boardman (Georges Bettembourg) ◦◦◦(Mike Covington) Georges Bettembourg, Al Rouse, Brian Hall	◦II ◦◦III-V ◦◦◦IX-X
1980	◦Karakorum ◦◦Mahalangur Himal, Himalaje Centralne	◦◦Kangchungtse (7678 m) / Makalu II.◊.; 4 inne góry ~6000 m.◊.	◦◦przez Makalu La		◦K2 (8614 m) | ~7000 m.◊. ◦◦Makalu (8463 m) | ~8100 m.◊.	◦W grań ◦◦↑SE grań ↓Eastern Cwm ↑headwall ↓SE grań ↓S przełęcz↔10 dni [.◊.↑szczyt ↓NW grań ↓z Makalu La drogą oryginalną]	◦Peter Boardman, Joe Tasker, Dick Renshaw ◦◦Georges Bettembourg, Roger Baxter-Jones	◦VII-VIII ◦◦IX -IX
1981	◦Himalaje Garhwalu ◦◦Mahalangur Himal, Himalaje Centralne	◦◦Chamlang (7319 m) / ~7000 m.◊.	◦◦N ściana.◊., na wyniosłość w grani szczytowej		◦Shivling (6543 m).◊. ◦◦[Makalu (8463 m)]	◦↑E filar / Golden Pillar.◊.↓ N ściana drogą oryginalną.◊.↔13 dni	◦Greg Child, Georges Bettembourg, Rick White ◦◦Reinhold Messner, Pasang Minga, Ang Dorje	◦V-VI ◦◦IX
1982	Himalaje Wysokie	Nyanang Ri (7071 m), Punga Ri.◊. (7445 m)	S grań,	Roger Baxter-Jones, Alex MacIntyre, Paul Braithwaite, Nick Prescott	Shishapangma (8027 m).◊.	↑SW ściana British Route.◊..◊. ↓S grań ↔4 dni, 3 biwaki	Roger Baxter-Jones, Alex MacIntyre	V
1983	Karakoram	Muztagh Pass (5422 m), Savoie Saddle (6666 m), Karphogang (5931 m).◊.			◦Lobsang Spire (5707 m) ◦◦Broad Peak (8051 m) ◦◦◦K2 (8614 m)	◦S filar.◊..◊.↔6 dni ◦◦droga oryginalna.◊. ◦◦◦SSE żebro.◊. | +7200 m	◦Greg Child, Peter Thexton ◦◦Steve Sustad ◦◦◦Roger Baxter-Jones, Andy Parkin, Jean Afanassieff	V-VI
1984	Mahalangur Himal, Himalaje Centralne	Yaupa Shar (6422 m) / Peak 3 / Shershon.◊..◊.; Baruntse (7162 m) .◊.; Chamlang East (7287 m).◊..◊.; Chamlang Central (7180 m).◊..◊.	E grań↔10 godz.; SE grań↔35 km; E grań	Larry Bruce, Molly Higgins, Jean Afanassieff, Jim Fullalove; Jean Afanassieff, Steve Sustad, Terry Mooney, Saela Tamang, Ang Phurba; Michael Scott, Jean Afanassieff, Ang Phurba	Makalu (8463 m) | 8370 m .◊.	↑SE grań ↓Eastern Cwm ↑ściana czołowal ↓SE grań ↓S przełęcz [.◊.↑szczyt ↓NW grań ↓z Makalu La drogą oryginalną]	Jean Afanassieff, Steve Sustad	V-VI
1985	◦Wyspa Vancouver (Kanada) ◦◦Vantajökull (Islandia) ◦◦◦Karakorum ◦◦◦◦Himalaje (Kaszmir)	◦◦◦turnie nad doliną Hunzy, [Bublimotin 6000 m] ◦◦◦◦Rupal Peak (5642 m) | 5390 m	◦◦◦Steve Sustad ◦◦◦◦W strona↔3 biwaki.◊.	◦◦◦◦Martha Scott (Michael Scott, Alastair Reid, David Marshall, Nazir Sabir)	◦Mt Colonel Foster (2134 m).◊. ◦◦Hrútsfjallstindar E (1875 m) ◦◦◦Diran / Minapin (7266 m); [Rakaposhi (7788 m)] ◦◦◦◦Nanga Parbat (8125 m) | ~7400 m	◦E ściana Grand Central Couloir.◊..◊. ◦◦S ściana.◊. ◦◦◦drogą oryginalną↔2 dni.◊..◊.[N ściana] ◦◦◦◦SW grań	◦Greg Child, Rob Wood ◦◦Helgi Benediktsson, Jón Geirsson, Snævarr Guðmundsson, Þorsteinn Guðjón ◦◦◦Michael Scott, Mark Miller, Alastair Reid ◦◦◦◦Alastair Reid, Nazir Sabir	◦I ◦◦V ◦◦◦VI-VII ◦◦◦◦VIII-IX
1986	◦Skye ◦◦Szkocja ◦◦◦Ghaty Zachodnie; okolice Bangalore, Karnataka (Indie)				◦Sgurr na Fheadain ◦◦Seana Bhràigh ◦◦◦ Sahyadri; monolit Savandurga, Ramanagram Crags	◦Waterpipe Gully.◊. ◦◦Captain Patience.◊. ◦◦◦wspinaczki skałkowe	◦ i ◦◦Colin Downer ◦◦◦Sharu Prabhu, Praful Mistry, Dhiren Toolsidas, D. V. Ruckmangada Raju, K. V. Mohan	◦ i ◦◦II ◦◦◦jesień
1987	◦Wadi Rum (Jordan) ◦◦Karakorum ◦◦◦Himalaje Wysokie	◦◦Windy Gap (6111 m) na nartach, Skyang Kangri (7174 m) | ~6500 m.◊. ◦◦◦Naya Kanga (5863 m)			◦◦K2 (8614 m) ◦◦◦Mt Everest (8848 m) | ~8100 m.◊.	◦wspinaczki skałkowe.◊. ◦◦[E Ściana] ◦◦◦NE grań	◦Sharu Prabhu, Martha Scott, Bernard Domenech; ◦◦Tim McCartney-Snape, Greg Child, Steve Swenson, Phil Ershler, Michael Scott ◦◦◦Rick Allen (Sandy Allan, Steve Sustad, Nick Kekus, Robert Schauer, Michael Scott, Sharu Prabhu)	◦IV ◦◦VI-VIII ◦◦◦IX-X
1988	◦okręg Vest-Agder (Norwegia) ◦◦Himalaje Wschodnie (Bhutan) ◦◦◦Mahalangur Himal	◦◦podnóża Jitchu Drake (~6790 m) ◦◦◦kilka szczytów 6000 m, Makalu La			◦◦Jitchu Drake (6790 m) ◦◦◦[Makalu (8463 m)]	◦zamarznięte lodospady w Herad.◊. ◦◦S ściana direct.◊., N i S szczyty.◊. ◦◦◦[↑W ściana]	◦Stein P. Aasheim ◦◦Victor Saunders, Sharu Prabhu, (Lindsay Griffin, David Rose)	◦zima ◦◦IV-VI ◦◦◦VIII-IX
1989	◦Australia ◦◦Wsch. Karakorum, Ladakh	◦◦Rimo II (7373 m) | 6666 m.◊.		◦◦Sharu Prabhu, Laurie Wood	◦Góry Błękitne; King’s Canyon; West Cape Howe, Mt Arapiles i in. ◦◦[Rimo III]	◦drogi skałkowe.◊.	◦Sharu Prabhu, Rick White ◦◦Rick White, Sharu Prabhu, Simon Yates, Rowland Tyson	◦wiosna ◦◦VI-VII
1990	Panmah Muztagh	Biacherahi Dome (5750 m).◊.			Latok III (6949 m)	Indian Arete.◊..◊.	Sandy Allan, (Simon Yates, Rick Allen)	VI
1991	◦Kanjiroba Himal, Himalaje Nepalskie ◦◦Antarktyka				◦Hanging Glacier Peak South / Tripura Hiunchuli IV (6563 m).◊..◊. ◦◦Mt Vinson (4892 m)	◦S filar	◦Sharu Prabhu, Nigel Porter ◦◦Sharu Prabhu, Roger Mear	◦X ◦◦XI-XII
1992	◦Andy ◦◦Góry Fon (Tadżikistan) ◦◦◦Himalaje (Kaszmir)	◦◦Zamok (5070 m) ◦◦◦Lilley Peak (5971 m) | 5750 m.◊..◊.↔4 dni	◦◦◦NW strona	◦◦Rick Allen, Sharu Prabhu, Sergei Effimov, Valeri Perchine	◦Aconcagua (6962 m) ◦◦Czimtarga (5489 m).◊. ◦◦◦Grań Mazeno, Nanga Parbat	◦Polish Glacier Route ◦◦↑E grań ◦◦◦3 kulinacje grani: Pt. 6880.◊., Pt.6825.◊. i Pt.6970.◊.↓Mazeno Pass↔7dni	◦Sharu Prabhu ◦◦Rick i Alison Allen, Sharu Prabhu, Sergei Efimov, Valeri Pershin ◦◦◦Ang Phurba, Nga Ternba, Sergei Effimov	◦II ◦◦VI ◦◦◦VII-VIII
1993	Himalaje Wysokie	◦Mazeno ‘Spire’ (ok. 5600 m).◊. ◦◦Mazeno ‘West Peak’ (ok. 5700 m).◊.		◦Richard Cowper ◦◦Wojciech Kurtyka, Richard Cowper	[Grań Mazeno, Nanga Parbat]			VII-VIII
1994	◦Kaukaz ◦◦Tierra del Fuego (Patagonia)				◦Elbrus (5642 m) ◦◦Cordillera Darwin	◦drogą normalną ◦◦Mount (/ Cerro) Pelagic.◊.	◦Steve Sustad, Tut Braithwaite, Mark Bowen ◦◦Julian Freeman-Attwood, Francis McDermot, James Novak	◦VI-VII ◦◦XII
1995	◦Góry Śnieżne (Nowa Gwinea) ◦◦Himalaje (Kaszmir)	◦◦kilka szczytów 5000 m i 6000 m		◦◦Rick Allen, Sandy Allan, Wojciech Kurtyka, Andrew Lock	◦Piramida Carstensza (4884 m) ◦◦[Grań Mazeno, Nanga Parbat]	◦N ściana.◊.	◦Sharu Prabhu, Chris Brown, Mark Bowen, Tom Calaghan	◦V ◦◦VII-VIII
1996	Kangchenjunga Himal				Chombu East (5745m).◊..◊.		Julian Freeman-Attwood, Skip Novak (Lindsay Griffin, Phil Bartlett, Mark Bowen)	X
1998	◦Alpy Lyngeńskie (Norwegia) ◦◦ i ◦◦◦Himalaje Nepalskie	◦◦◦Teng Kongma (6215 m)	◦◦◦NE grań	◦◦◦Roger Mear (Shera Zangbu, Nawang Kasang)	◦Urdtinden; Munin i in. ◦◦Drohmo (6881 m) ◦◦◦Drohmo Ri (6881 m) | 6855 m.◊..◊.	◦S strona.◊.; Scott-Nesheim Route.◊..◊., Blomannen Face.◊. ◦◦S ściana, środ. / S żebro | ~6000 m.◊. ◦◦◦S żebro↔3 biwaki.◊.	◦Sjur Nessaieim ◦◦Skip Novak, Lindsay Griffin ◦◦◦Roger Mear	◦III ◦◦IV-V ◦◦◦IX-X
1999	Arunachal Pradesh				[Takpa Shiri (6885 m)]		Greg Child, Balwant Sandhu, Alchil Sapru, 4 Szerpów z Dardżylingu	IX-XI
2000	Gandisi Range (Transhimalaje)				Targo Ri (ok. 6550 m).◊..◊.	S grań	Richard Cowper, Julian Freeman-Attwood	X
2005	Southern Highlands; Góry Błękitne; Adelaide Hills (Australia)				Mt Alexandra (~780 m); Mt York (1061 m); ściany skalne w Morialta Conservation Park		Tim Macartney-Snape	VII

Bibliografia

Książki:

Catherine Moorehead: Mountain Guru. The Life of Doug Scott. Edinburgh: Birlinn, 2023. ISBN 978-1-78885-594-5.

Chick Scott: Pushing the Limits. The Story of Canadian Mountaineering. Calgary: Rocky Mountain Books, 2000. ISBN 0-921102-59-3.

Doug Scott: Himalayan Climber. A Lifetime’s Quest to the World’s Greater Ranges. London: Diadem Books, 1992. ISBN 0-906371-93-7.

Zasoby na portalach:

Doug Scott Mountaineering

Roczniki „Alpine Journal”: Alpine Journal Search

Artykuły na portalu The Himalayan Club

Artykuły na portalu The American Alpine Club