Skróty używane w astronomii i astronautyce

Oto lista skrótów używanych w astronomii, bądź astronautyce, które znajdują się (niebieskie), lub jeszcze się nie znalazły (czerwone) w polskiej Wikipedii.

Indeks

0–9 – A – B – C – D – E – F – G – H – I – J – K – L – M – N – O – P – Q – R – S – T – U – V – W – X – Y – Z

0–9

2dF – two degree Field (pole widzenia o boku 2°) – spektrograf na Teleskopie Angielsko-Australijskim
2MASS – Two Micron All-Sky Survey

A

AAO – Anglo-Australian Observatory
AAP – Apollo Application Program
AAT – Anglo-Australian Telescope (Teleskop Angielsko-Australijski)
AAS – American Astronomical Society (Amerykańskie Towarzystwo Astronomiczne)
ALMA – Atacama Large Millimeter Array
APEX – Atacama Pathfinder Experiment
APG – Atlas of Peculiar Galaxies (Atlas osobliwych galaktyk)
ASAS – All Sky Automated Survey (Automatyczny przegląd całego nieba)
ATV – Automatic Transfer Vehicle (Automatyczny Pojazd Transportowy)
AU – Astronomical Unit (jednostka astronomiczna – j.a.)

B

BD – Bonner Durchmunsterung

C

CD – Cordoba Durchmusterung – atlas nieba i katalog gwiazd
CERN – Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire (Europejski Ośrodek Badań Jądrowych)
CfA – Harvard – Smithsonian Center for Astrophysics
CGCG – Catalogue of Galaxies and of Clusters of Galaxies (Katalog Galaktyk i Gromad Galaktyk)
CGRO – Compton Gamma Ray Observatory
CMB – Cosmic Microwave Background (mikrofalowe promieniowanie tła)
CM – Command Module (moduł załogowy – dowodzenia)
CNES – Centre National d'Études Spatiales (francuski Państwowy Ośrodek Badań Kosmicznych)
COAST – Cambridge Optical Aperture Synthesis Telescope
COBE – Cosmic Background Explorer (Badacz tła kosmicznego)
CRV – Crew Return Vechicle
CSA – Canadian Space Agency (Kanadyjska Agencja Kosmiczna)

D

DDO – David Dunlap Observatory również obiekty Katalogu galaktyk karłowatych
dec. – declination (deklinacja)
DSO – Deep Sky Object (obiekt głębokiego nieba)

E

ECSS – European Cooperation for Space Standarization
ELT - Extremely Large Telescope (Ekstremalnie Wielki Teleskop)
E-ELT – European Extremely Large optical/near-infrared Telescope (Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski)
ELA – Ensemble de Lancement Ariane (kompleks startowy rakiet Ariane)
ESA – European Space Agency (Europejska Agencja Kosmiczna)
ESO – European Southern Observatory (Europejskie Obserwatorium Południowe)
ET – External Tank (Zewnętrzny Zbiornik)
ESOC – European Space Operations Centre (Europejskie Centrum Operacji Kosmicznych)
EUVE – Extreme Ultraviolet Explorer
EVA – Extra-vehicular Activity (działalność na zewnątrz statku kosmicznego)
EVN – European VLBI Network
EXOSAT – European X-Ray Observatory

F

FSS – Fixed Service Structure (Stała Struktura Obsługi)
FMO – Fast Moving Object (Szybko Poruszający się Obiekt)
FUSE – Far Ultraviolet Spectrographic Explorer

G

GCl – Globular Cluster (gromada kulista)
GEO – Geostationary orbit (orbita geostacjonarna)
GPS – Global Positioning System (globalny system nawigacji satelitarnej)
GMRT – Giant Meterwave Radio Telescope
GSFC – Goddard Space Flight Center
GSLV – Geosynchronous Satellite Launch Vehicle
GTO – Geostationary Transfer Orbit (orbita przejściowa do geostacjonarnej)

H

HCG – Hickson Compact Groups (Zwarte Grupy Hicksona)
HD – Henry Draper Catalogue (katalog Henry'ego Drapera)
HDE – Henry Draper Catalogue Extension (rozszerzenie katalogu Henry'ego Drapera)
HEAO-2 – High Energy Astrophysical Observatory (Einstein)
HIP – katalog Hipparcosa
HR – Harvard Revised Catalogue
HRD – Hertzsprung-Russel Diagram
H-R – (diagram) Hertzsprunga-Russella
HRSC – High Resolution Stereo Camera (stereoskopowa kamera o wysokiej rozdzielczości)
HST – Hubble Space Telescope (Kosmiczny Teleskop Hubble'a)

I

IAU – International Astronomical Union (Międzynarodowa Unia Astronomiczna)
IC – Index Catalogue
ICBM – Intercontinental Ballistic Missile
IMO – International Meteor Organization
IOTA – Infrared Optical Telescope Array
IRAS – Infrared Astronomy Satellite
ISAS – Institute of Space and Aeronautical Science
ISO – Infrared Space Observatory
ISRU – In-Situ Resource Utilization
ISS – International Space Station (Międzynarodowa Stacja Kosmiczna)
IUE – International Ultraviolet Explorer
IVA – Intravehicular Activity (działalność wewnątrz rozkompresowanego statku kosmicznego)

J

JAXA – Japan Aerospace Exploration Agency (Japońska Agencja Eksploracji Przestrzeni Powietrznej)
JDEM – Joint Dark Energy Mission
JIMO – Jupiter Icy Moons Orbiter
JPL – Jet Propulsion Laboratory
JWST – James Webb Space Telescope (Teleskop Kosmiczny Jamesa Webba)

K

KBO – Kuiper Belt Object (obiekt Pasa Kuipera)
kpc – kiloparsec (kiloparsek)
KSC – John F. Kennedy Space Center (Centrum Lotów Kosmicznych imienia Johna F. Kennedy'ego)

L

LC – Launch Complex (kompleks startowy)
LCDM – inflationary lambda cold dark matter model (inflacyjny model lambda z zimną ciemną materią)
LDN – Lynds Dark Nebula, katalog ciemnych mgławic
LEO – Low Earth Orbit (niska orbita okołoziemska)
LEDA – Lyon-Meudon Extragalactic Database
LEP – Large Electron-Positron Collider (Wielki Zderzacz Elektronów i Pozytonów)
LGM – Little Green Man (Mały Zielony Ludzik)
LHC – Large Hadron Collider (Wielki Zderzacz Hadronów)
LIGO – Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory (Laserowe Obserwatorium Interferometryczne Fal Grawitacyjnych)
LISA – Laser Interferometer Space Antenna
LM – Lunar Module (moduł księżycowy)
LMC – Large Magellanic Cloud (Wielki Obłok Magellana)
LOFAR – Low Frequency Array
LP – Lunar Prospector
LY – Light Year (rok świetlny)

M

M – numer obiektu w katalogu Messiera
^m – magnitudo
MACHO – Massive Compact Halo Object (masywne, zwarte obiekty z halo)
mag. – magnitudo (wielkość gwiazdowa)
MER-A – Mars Exploration Rover A (Spirit)
MER-B – Mars Exploration Rover B (Opportunity)
MERLIN – Multi-Element Radio Linked Interferometer Network
MKS – Mieżdunarodnaja Kosmiczeskaja Stancyja (ros. Międzynarodowa Stacja Kosmiczna)
ML – Mobile Launcher (Ruchoma Wyrzutnia)
MLP – Mobile Launcher Platform (Ruchoma Platforma Startowa)
Mpc – Megaparsec
MRO – Magdalena Ridge Observatory Interferometer
MRO – Mars Reconnaissance Orbiter

N

NACA – National Advisory Committee for Aeronautics
NASA – National Aeronautics and Space Administration (Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej)
NASDA – National Space Development Agency
NEA – Near Earth Asteroid
NEAR – Near Earth Asteroid Rendezvous
NEO – Near Earth Objects (Obiekty Bliskie Ziemi)
NGC – New General Catalogue (of Nebulae and Star Clusters)
NGST – New Generation Space Telescope (Teleskop Kosmiczny Nowej Generacji)
NORAD – North American Aerospace Defense Command
NOT – Nordic Optical Telescope
NTR – Nuclear Thermal Rocket (rakieta z czynnikiem roboczym podgrzewanym reaktorem jądrowym)
NTT – New Technology Telescope

O

OAO – Orbiting Astronomical Observatories (Orbitalne Obserwatoria Astronomiczne)
OCl – Open Cluster (gromada otwarta)
OGLE – The Optical Gravitational Lensing Experiment (Eksperyment Soczewkowania Grawitacyjnego)
OPF – Orbiter Processing Facility
OSIRIS-REx – Origins Spectral Interpretation Resource Identification Security Regolith Explorer
OTW – Ogólna Teoria Względności
OV – Orbiter Vehicle (orbiter)
OWL – Overwhelmingly Large Telescope (Przeogromnie Duży Teleskop)

P

pc – parsec (parsek)
PaST – Primeval Structure Telescope (Teleskop Struktur Pierwotnych)
PGC – Principal Galaxies Catalogue
PS – parsek
PSR – pulsar
PTA – Polskie Towarzystwo Astronomiczne
PTMA – Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii

Q

QSO – quasi-stellar object (kwazar)
QSR – quasi-stellar radio source (kwazar)

R

R.A. – Right Ascension (rektascensja)
RAS – Royal Astronomical Society (Królewskie Towarzystwo Astronomiczne)
RCW – Rodgers, Campbell, Whiteoak, katalog emisji H-alfa
RMS – Remote Manipulator System (zdalny manipulator wahadłowca amerykańskiego)
RN – Rakieta Nośna
ROSAT – Röntgensatellit (satelita rentgenowski)
RRAT – Rotating Radio Transient (Nieregularne Radioźródło)
RSS – Rotating Service Structure (Obrotowa Struktura Obsługi)

S

SALT – Southern African Large Telescope (Wielki Teleskop Południowoafrykański)
SAO – Smithsonian Astrophysical Observatory, część Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics
- SAO – Smithsonian Astrophysical Observatory Star Catalog (katalog gwiazd)
SDSS – Sloan Digital Sky Survey
SETI – Search for Extraterrestial Intelligence (Poszukiwania pozaziemskiej inteligencji)
SEVA – Standing EVA (działalność na zewnątrz statku kosmicznego – niepełne wyjście)
SIMBAD – the Set of Identifications, Measurements, and Bibliography for Astronomical Data (baza danych obiektów astronomicznych)
SKA – Square Kilometre Array
SLC – Space Launch Complex (kompleks startowy – armia amerykańska)
SMC – Small Magellanic Cloud (Mały Obłok Magellana)
SN – supernowa
SOHO – Solar and Heliospheric Observatory
SRB – Solid Rocket Booster (rakieta dodatkowa na paliwo stałe)
SRM – Solid Rocket Motor (silnik rakietowy na paliwo stałe)
SSME – Space Shuttle Main Engines (główne silniki promu kosmicznego)
SST – Spitzer Space Telescope (Kosmiczny Teleskop Spitzera)
SSTO – Single Stage To Orbit (rakieta jednostopniowa)
STS – Space Transportation System (System Transportu Kosmicznego)
STScI – Space Telescope Science Institute (Instytut Naukowy Teleskopu Kosmicznego)
STW – Szczególna Teoria Względności

T

TLE – Two Line Elements (elementy dwuliniowe – dane orbitalne dla programów)
TNO – Trans-Neptunian Objects (obiekty transneptunowe)
TRACE – Transition Region and Coronal Explorer

U

UAI – Union Astronomique Internationale (Międzynarodowa Unia Astronomiczna)
UFO – Unidentified Flying Object (Niezidentyfikowany Obiekt Latający)
UGC – Uppsala General Catalogue of Galaxies
UKSC – United Kingdom SALT Consortium
US – Układ Słoneczny

V

VAB – Vehicle (dawniej – Vertical) Assembly Building (Budynek Montażu Pojazdów)
VASIMR – Variable Specific Impulse Magnetoplasma Rocket
VISTA – Visible & Infrared Survey Telescope for Astronomy
VLA – Very Large Array (Bardzo Duży Układ)
VLBI – Very Long Baseline Interferometry (Interferometria wielkobazowa)
VLT – Very Large Telescope (Bardzo Duży Teleskop)
VLTI – Very Large Telescope Interferometer

W

WCP – Wielka Czerwona Plama
WHT – William Herschel Telescope
WIMP – Weakly Interacting Massive Particle (słabo oddziałująca cząstka o dużej masie)
WISE – Wide-field Infrared Survey Explorer – teleskop kosmiczny pracujący w zakresie podczerwieni
WMAP – Wilkinson Microwave Anisotropy Probe
WNC – Winnecke Catalogue of Double Stars
WW – Wielki Wybuch

X

XMM – X-ray Multi Mirror Telescope Newton (XMM-Newton)

Z

ZHR – Zenithal Hourly Rate (liczba zenitalnych spadków na godzinę)
ZAMS – Zero Age Main Sequence (gwiazda ciągu głównego wieku zerowego)

Zobacz też

gwiazdozbiory według nazw łacińskich