Dolne Przedmieście (Bielsko-Biała)

[[Plik:{{{herb miasta}}}| 30x40px| link=| alt=]]

{{{nazwa}}}

{{{nazwa oryginalna}}}

osiedle {{{dopełniacz nazwy miasta}}}
{{{opis zdjęcia}}}
[[Plik:{{{herb}}}|100px| Herb]] [[Plik:{{{flaga}}}|100px| border|Flaga]] [[Herb {{{dopełniacz nazwy}}}|Herb]] [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Państwo	{{{państwo}}}
Miasto	Bielsko-Biała
Wysokość	313 (nad rzeką Białą) m n.p.m.
Populacja  • liczba ludności	{{{liczba ludności}}}
• gęstość	{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²
Strefa numeracyjna	{{{numer kierunkowy}}}
Kod pocztowy	{{{kod pocztowy}}}
Tablice rejestracyjne	{{{tablice rejestracyjne}}}
Plan {{{dopełniacz nazwy}}} [[Plik:{{{plan}}}|240x240px|alt=Plan {{{dopełniacz nazwy}}}|]]
Położenie na mapie {{{dopełniacz nazwy miasta}}} [[Plik:{{{mapa}}}|240x240px|alt=Położenie na mapie|]]
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:town}

{{Dzielnica infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | dopełniacz nazwy miasta = | gęstość zaludnienia = | commons = | dopełniacz nazwy = | kod pocztowy = | flaga = | nazwa oryginalna = | tablice rejestracyjne = | numer kierunkowy = | państwo = | herb miasta = | plan = | nazwa = | opis zdjęcia = | mapa = | liczba ludności = | współrzędne = | herb = Nieznane pola: 1, 2, "sekundN2", "sekundN", "opis_zdjęcia", "herb_miasta", "herb_dzielnicy", "minutE2", "dzielnica", "zespół", "dopełniacz_dzielnicy", "flaga_dzielnicy", "kod_poczt", "populacja", "sekundE2", "tablica_rej", "nr_kier", "w_granicach_miasta", "galeria_commons", "stopniN", "mapa_miasta", "stopniN2", "burmistrz", "stopniE", "minutE", "gęstość", "minutN2", "stopniE2", "dopełniacz_miasta", "założone", "sekundE" oraz "minutN".

Kamienica Patria

Dolne Przedmieście – historyczna część Śródmieścia Bielska-Białej. Stanowi, obok Białej Krakowskiej, główne centrum administracyjno-handlowe miasta. Od 2002 r. funkcjonuje jako osiedle.

Położenie

Pl. Chrobrego

Dolne Przedmieście leży w samym centrum Bielska-Białej – główny plac Dolnego Przedmieścia, pl. Chrobrego, uważany jest za centralny punkt miasta.

Początkowo Dolne Przedmieście rozciągało się wzdłuż skanalizowanego w 1860 r. potoku Niper (ob. ul. Wzgórze, Barlickiego i 11 Listopada), jednak wraz z budową nowego dworca kolejowego i wytyczeniem ul. 3 Maja rozrosło się w kierunku północnym.

Dzisiaj graniczy z:

• Starym Miastem
• Białą
• Górnym Przedmieściem
• Żywieckim Przedmieściem
• Starym Bielskiem

Granice Dolnego Przedmieścia wyznaczają:

• rzeka Biała – od wschodu
• d. mury miejskie, pl. Żwirki i Wigury i ul. Kołłątaja – od południa
• ul. Słowackiego i ul. Starobielska – od zachodu
• linia kolejowa Bielsko-Biała – Czeski Cieszyn – od północy

Historia

Willa Schneidera

Dolne Przedmieście zostało założone w XV wieku u podnóża Wzgórza Miejskiego, nad potokiem Niper (skanalizowany w 1860 r.).

W XIX wieku Dolne Przedmieście stało się nowym centrum gospodarczym szybko rozwijającego się Bielska.

Największy wpływ na tę część miasta miało jednak zbudowanie w 1855 r. linii kolejowej do Wiednia, a także nowego dworca kolejowego w 1890 r.

Wraz z jego budową wytyczono w 1889 r. od pl. Chrobrego do dworca drogę (dzisiejsza ul. 3 Maja), którą w ciągu kilkunastu lat zabudowano reprezentacyjnymi, trzypiętrowymi kamienicami burżuazji, budynkami użyteczności publicznej i willami najbogatszych przemysłowców. Wszystkie te budowle swą architekturą naśladowały zabudowę stolicy Austro-Węgier (stąd wzięło się określenie mały Wiedeń). W 1895 r. na ulicę wyjechał pierwszy tramwaj elektryczny.

Podobna sytuacja miała miejsce na całym Dolny Przedmieściu (ul. Sixta, Mickiewicza, Krasińskiego, Słowackiego). Wtedy powstały istniejące do dziś obiekty, m.in. hotel President, Bielska Szkoła Przemysłowa czy rozległy Park Słowackiego.

Trend ten utrzymywał się aż do II wojny światowej. W międzywojniu powstało m.in. Osiedle im. M. Grażyńskiego.

Po wojnie dalsza rozbudowa Dolnego Przedmieścia miała miejsce na północ od ul. Piastowskiej. Powstały tam głównie obiekty przemysłowe (np. Philips Lighting Polska), a w późniejszym czasie także m.in. dworzec autobusowy i nowoczesny kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, ul. Piastowska zaś stała się osią urbanistyczną dla nowo powstających osiedli mieszkaniowych (tzw. ZOR-y).

Dolne Przedmieście dziś

Park Słowackiego i Bielskie Centrum Kultury

Współcześnie Dolne Przedmieście stanowi, razem z Białą, centrum administracyjno-handlowe Bielska-Białej.

Charakteryzuje się XIX-wieczną wielkomiejską zabudową (kamienice, wille, gmachy użyteczności publicznej), natomiast w rejonie ul. Grażyńskiego istnieją liczne zakłady przemysłowe, również powstałe w tym stuleciu. Na Dolnym Przedmieściu znajdują się liczne centra handlowe, urzędy, szkoły, placówki kulturalne, hotele, ośrodki zdrowia itp.

Mimo zwartej zabudowy nie brakuje na Dolnym Przedmieściu terenów zielonych, takich jak Park Słowackiego czy skwer Esperanto.

Nieliczna zabudowa jednorodzinna koncentruje się na północ od ul. Piastowskiej.

Ważniejsze zabytki

Gmach szkół średnich przy ul. Słowackiego

Teatr Polski

• Teatr Polski
• Dworzec Główny
• hotel President
• ul. 11 Listopada
• kamienice przy ul. 3 Maja
• willa T. Sixta
• Poczta Główna
• pl. Chrobrego
• kamienica "Patria"
• budynek Sądu Rejonowego
• Gmach szkół średnich przy ul. Słowackiego
• Bielska Szkoła Przemysłowa
• Gazownia

Placówki kulturalne

• Teatr Polski
• Teatr Lalek Banialuka
• Książnica Beskidzka i Centrum Informacji Europejskiej
• Bielskie Centrum Kultury
• Centro Italiano di Cultura
• Galeria Bielska BWA
• Kinoplex w Galerii Sfera
• Galeria Fraktal w Sferze

Komunikacja

Dworzec Główny

Ul.11 Listopada

Dolne Przedmieście leży w centrum Bielsku-Białej, dlatego krzyżuje się tu wiele dróg, przebiegających przez miasto.

Główne ciągi komunikacyjne

• ul. 3 Maja i ul. Zamkowa – droga wojewódzka nr 942; od dworca przez pl. Chrobrego na Żywieckie Przedmieście;
• ul. Warszawska – droga wojewódzka nr 942; od dworca przez os. Grażyńskiego w stronę Katowic i Cieszyna;
• ul. Piastowska – od dworca w stronę Górnego Przedmieścia i Hulanki
• ul. Wałowa i ul. Mostowa – od dworca przez Sferę do Białej
• ul. Wzgórze i ul. Stojałowskiego – od pl. Chrobrego przez pl. Smolki do Białej
• ul. 11 Listopada – deptak od hotelu President do Białej
• ul. Grunwaldzka i ul. Dąbrowskiego – od ul. 3 Maja w stronę Górnego Przedmieścia

Linie kolejowe

• Katowice – Bielsko-Biała – Zwardoń; z dworcem Bielsko-Biała Główna i tunelem pod ul. 3 Maja
• Bielsko-Biała – Czeski Cieszyn;
• Bielsko-Biała – Kalwaria Zebrzydowska

Linie autobusowe

MZK Bielsko-Biała:

• ul. 3 Maja / Hotel President – 1, 1s, 2, 4, 5, 7, 8, 10, 18, 22, 24, 26, 27, 28, 30, 50, 57, N1 (nocny), N3 (nocny)
• ul. 3 Maja / Dworzec – 1, 1s, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 13w, 15, 17, 18, 22, 23, 24, 26, 27, 28, 30, 33, 50, 51, 57, N1 (nocny)
• Dworzec ul. Warszawska – 5, 8, 11, 13, 13w, 16, 17, 22, 25, 26, 27, 29, 30, 32, 33, 50, 51, 52, 57, 5 (PKM Czechowice-Dziedzice)
• Sfera – 6, 9, 11, 13, 13w, 15, 17, 23, 31, 33, 51, 56, 56bis, VII (PKM Czechowice-Dziedzice)

Ważne obiekty publiczne

Poczta Główna

Centrum handlowo-rozrywkowe Sfera

• Centrum handlowo-rozrywkowe Sfera
• Dworzec kolejowy Bielsko-Biała Główna
• Dworzec autobusowy
• hotel President***
• Dom Wycieczkowy PTTK
• Schronisko Młodzieżowe "Bolek i Lolek"
• Rektorat Akademii Techniczno-Humanistycznej
• Wydział Nauk o Materiałach i Środowisku Akademii Techniczno-Humanistycznej
• Bielska Szkoła Przemysłowa
• II Śląski Urząd Skarbowy
• I Urząd Skarbowy
• Zakład Ubezpieczeń Społecznych
• Sąd Rejonowy
• Urząd Pocztowy Bielsko-Biała 1
• Kuria diecezjalna diecezji bielsko-żywieckiej
• Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa
• Kościół polskokatolicki św. Anny

i inne.

Bibliografia

• Jerzy Polak: Przewodnik po Bielsku-Białej. Bielsko-Biała: Towarzystwo Miłośników Ziemi Bielsko-Bialskiej, 2000. ISBN 83-9020079-7.brak strony w książce