Metamorfozy

Pierwsze wersy poematu

Metamorfozy (także Przemiany, łac. Metamorphoseon, Libri Quindecim) – złożony z piętnastu ksiąg poemat epicki, napisany przez rzymskiego poetę Owidiusza, przedstawiający przy pomocy wątków mitologii greckiej i rzymskiej stworzenie i historię świata. Owidiusz opowiada lub wspomina 250 mitów zawierających motyw przemiany.

Utwór miał na celu stworzenie oryginalnej, rzymskiej wersji kosmogonii i był tworzony pod mecenatem Oktawiana Augusta między 2 a 8 rokiem naszej ery.

Dzieło to opowiada o powstaniu świata, zwierząt, roślin i ciał niebieskich. Księgi I–V przedstawiają najstarsze mity – od chaosu przez potop, cztery wieki ludzkości, pożar świata do czasów tebańskich. Księgi VI–X obejmują mity dotyczące Herkulesa. Od księgi XI zaczynają się mity trojańskie, italskie i rzymskie. Owidiusz wzorował się na pisarzach greckich: Kallimachu, Eratostenesie, Nikanderze z Kolofonu, Parteniosie z Nikai oraz rzymskich: Katullusie, Cynnie, Macerze.

Dzięki temu, że utwór ten był znany średniowiecznym pisarzom, stał się jedną z ważniejszych książek opisujących mitologię.

Bibliografia

• Hasła: metamorfoz, oborotnicziestwo, [w:] Mify narodow mira, t. 2, red. S. A. Tokariew, Moskva 1988
• Barkan L., The Gods Made Flesh: Metamorphosis and the Pursuit of Paganism, Yale 1988
• Brown S. A., The Metamorphoses of Ovid: From Chauser to Ted Huges, London 1995
• Brunel P., Le mythe de la metamorphose, Paris 1994
• Clarke B., Allegories of Writing. The Subject of Metamorphosis, New York 1995
• Irving P. M., Forbes C., Metamorphosis in Greek Myths, Oxford 1990
• Derche P., Quatre mythes poétiques, Paris 1962
• Finkenpearl E., Metamorphosis of Language in Apuleius, Ann Arbor 1998
• Galinsky G. K., Ovid’s Metamorphosis, Berkeley 1975
• Arinato N., The Goddess and the Warrior, London 2000
• Mikkonen K., The Writer’s Metamorphosis, Tampere 1997
• Poétiques de la metamorphose, Saint-Etienne 1981
• Schmidt E. A., Ovids Poetishe Menschenwelt. Heidelberg 1991
• Wheeler S. M. A., Discourse of Wonders: Audience and Performance in Ovid’s Metamorphoses, Philadelphia 1999
• Tadeusz Andrzejewski, Opowiadania egipskie, PWN Warszawa 1958 Henryk Pustkowski