Fudżi

Fudżi

{{{nazwa oryginalna}}}

Państwo	Japonia
Położenie	Prefektura Shizuoka, Prefektura Yamanashi
Pasmo	wulkan
Wysokość	3776 m n.p.m.
Wybitność	3776 m
Pierwsze wejście	pierwsze ślady pochodzą z 663 roku
Położenie na mapie Japonii Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}

{{Góra infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | współrzędne = | nazwa oryginalna = Nieznane pola: "sekundE", "stopniN", "stopniE", "minutE", "minutN" oraz "sekundN".

Fudżi, miejsce święte i źródło inspiracji artystycznej

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	{{{państwo}}}
Typ	kulturowe
Spełniane kryterium	iii, vi
Numer ref.	1418
Region	Azja i Pacyfik
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	{{{data wpisu}}} na {{{sesja wpisu}}}. sesji
Dokonane zmiany	{{{dokonane zmiany}}}

{{UNESCO infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | data wpisu = | państwo = | sesja wpisu = | dokonane zmiany = Nieznane pola: "kraj", "rok", "zmiany" oraz "sesja". Gołe linki: "link".

Fudżi (jap. 富士山 Fuji-san; wymowa: [ɸɯꜜdʑisaɴ] ( odsłuchaj)) – czynny stratowulkan i zarazem najwyższy szczyt Japonii (3776 m n.p.m.). Leży na wyspie Honsiu, na południowy zachód od stolicy, Tokio. W 2013 roku góra Fudżi została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako obiekt dziedzictwa kulturowego – święte miejsce i źródło artystycznej inspiracji.

Wyjaśnienie nazwy góry

Wokół nazwy góry Fudżi powstały m.in. następujące nieporozumienia:

• Sinojapońskie czytanie słowa san („góra”; czyt. jap. yama) utożsamia się często z sufiksem honoryfikatywnym -san występującym po nazwiskach japońskich i oznaczającym „pan/pani”. Stąd też czasem tworzone jest błędne sformułowanie „szanowna Fudżi”. Język japoński jest wysoce homofoniczny i podobieństwa fonetyczne są bardzo liczne. Np. według słownika znakowego „The Modern Reader’s Japanese-English Character Dictionary”, aż 38 znaków może być odczytywanych san.
• Etymologia nazwy góry Fudżi jest trudna do ustalenia. Przeważa pogląd, że zapis znakowy jest wtórny i ma charakter czysto fonetyczny (znaki został dobrane dźwiękowo, bez względu na ich znaczenie). W użyciu były zresztą różne warianty nazwy, jak np.: Fuji-no-takane (ふじの高嶺, „Wysoki Szczyt Fudżi”), Fuji-no-ne (ふじの嶺, „Szczyt Fudżi”), Fu-gaku (富岳, „Bogaty Szczyt” lub „Obfity Szczyt”).
• Zdaniem niektórych badaczy nazwa góry może pochodzić z języka ajnuskiego, od Fuchi – imienia bogini (kamuj) ognia.

Geologia

Fuji-san

Góra Fudżi położona jest na węźle potrójnym, czyli miejscu, gdzie spotykają się trzy płyty tektoniczne: amurska, ochocka i filipińska.

Jest to czynny stratowulkan leżący na skałach morskich paleogenu i neogenu. Średnica krateru wynosi 500 m, a głębokość 250 m. Komora magmowa objętości około 1400 km³ leży na głębokości około 56 km. Fudżi złożony jest z trzech stożków wulkanicznych będących pozostałością różnych wiekowo faz wulkanizmu oraz utworów niewidocznych na powierzchni. Najstarszy jest stożek Pre-Komitake aktywny przed 700 tys. lat i znany tylko z odwiertów. Cechuje się wulkanizmem andezytowym. Trochę młodszy, zachowany na powierzchni, jest stożek Komitake sprzed około 700 tys. lat, o wulkanizmie andezytowo-bazaltowym. Kolejny stożek tzw. Starsza Fudżi działał od 80 tys. lat do 11 tys. lat temu i cechował się wulkanizmem bazaltowym, podobnie jak stożek Młodsza Fudżi, aktywny od 11 tys. lat i najwyższy z trzech omówionych. Choć główna faza aktywności Młodszej Fudżi przypada na okres 11-8 tys. lat temu, to wulkan ten wciąż jest aktywny. Od 781 roku doszło do 10 erupcji, w tym trzy bardzo znaczne. Ostatnia erupcja miała miejsce od 28 października 1707 do 1 stycznia 1708 roku w okresie Edo. Był to efekt silnego trzęsienia ziemi z 28 października 1707 roku.

Ze względu na swój wulkaniczny charakter oraz położenie blisko morza, wysokość góry Fudżi względem jej podstawy jest zbliżona do wysokości bezwzględnej szczytu i wynosi około 3000 metrów. Sama wspinaczka na szczyt wiąże się z pokonaniem przewyższenia 1800 metrów.

W pobliżu Fudżi leżą dwa inne wulkany: Ashitaka i Hakone.

Turystyczne zagospodarowanie Fudżi

Wulkan i jego masyw są celem licznych wycieczek turystycznych i pielgrzymek. Oficjalny sezon wspinaczkowy to lipiec i sierpień. Na sam szczyt prowadzą obecnie (2008) cztery szlaki turystyczne, przy których jest dziesięć odpłatnych schronisk turystycznych. Do wysokości 2400 m n.p.m. można dojechać drogą asfaltową, w lecie także autobusem rejsowym. Na szczycie działa obserwatorium meteorologiczne.

U stóp góry od strony północnej, na wysokości 1000 m n.p.m. – na terenie prefektury Yamanashi – leży Pięć Jezior Fudżi (Fuji Goko): Kawaguchi, Yamanaka, Sai, Motosu oraz Shōji. Po stronie południowo-zachodniej znajdują się wodospady Shiraito, a po stronie północno-zachodniej tereny narciarskie Fujiten. Cały ten obszar jest celem masowej turystyki i stanowi część Parku Narodowego Fudżi-Hakone-Izu.

W czerwcu 2009 roku otwarto Mount Fuji Shizuoka Airport. Obsługuje on kilka połączeń wewnętrznych i zagranicznych.

Znaczenie Fudżi w kulturze

Charakterystyczna sylwetka wulkanu, którego szczyt jest pokryty śniegiem przez większą część roku, była i jest bardzo lubianym motywem w sztuce. Słynne pejzaże góry w postaci drzeworytów z serii pt. „36 widoków góry Fudżi”, są dziełem Hokusaia Katsushiki.

Fudżi jest też świętą górą dla wyznawców shintō – jako żeńskie bóstwo Konohana-no-sakuyahime-no-mikoto. Zbudowano na niej trzy bramy torii i dwie świątynie. Do 1868 roku obowiązywał zakaz wstępu na górę dla kobiet.

Projektanci wieżowca X-Seed 4000 opracowali konstrukcję przypominającą kształtem górę Fudżi. Budynek (gdyby powstał) byłby 200 metrów wyższy od góry.

Galeria

• 
  Wspinaczka
• 
  Na szczycie
• 
  Widok z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
• 
  Widok z Tokio
• 
  Widok od strony masywu Yatsu-ga-take

Bibliografia

• M. Słowakiewicz & R. Motonaga. Fudżi – święta góra Japonii. „Przegląd Geologiczny”, 10: 881-884.

Linki zewnętrzne

• Poradnik dla wspinających się na górę Fudżi
• Informator o górze Fudżi