Toyota Mirai
| |
| Producent | |
|---|---|
| Zaprezentowany |
Tokyo Motor Show 2007 |
| Okres produkcji |
od 2014 |
| Miejsce produkcji | |
| Poprzednik |
brak |
| Następca |
Toyota Mirai II |
| Dane techniczne | |
| Segment | |
| Typy nadwozia | |
| Silniki |
elektryczny, zasilany wodorowymi ogniwami paliwowymi |
| Napęd | |
| Długość |
4890 mm[2] |
| Szerokość |
1815 mm[2] |
| Wysokość |
1535 mm[2] |
| Rozstaw osi |
2780 mm[2] |
| Masa własna |
1850 kg[2] |
| Zbiornik paliwa |
2 zbiorniki wodoru sprężonego do 70 MPa o łącznej pojemności 122,4 l |
| Liczba miejsc |
4[2] |
| Dane dodatkowe | |
| Konkurencja |
Hyundai ix35 Fuel Cell |
Toyota Mirai – samochód osobowy marki Toyota, z elektrycznym napędem zasilanym wodorowymi ogniwami paliwowymi[3], produkowany seryjnie od 2014 roku. Do tej pory powstały dwie generacje. Mirai I to sedan średniej wielkości z przednim napędem. Mirai II to duży sedan z tylnym napędem, spokrewniony z Lexusem LS, zaprojektowany na platformie GA-L z serii TNGA[4].
Napęd Toyoty Mirai stanowi silnik elektryczny zasilany zestawem ogniw paliwowych. Ogniwa paliwowe to generator, w którym prąd jest produkowany w reakcji wodoru z tlenem w obecności katalizatora. W jej wyniku uwalniane są elektrony, a produktem ubocznym jest woda. Mirai ma także niewielką baterię trakcyjną, w której magazynowana jest energia odzyskiwana z hamowania. Do budowy układu napędowego zastosowano elementy pełnego napędu hybrydowego Toyoty[5].
Toyota Mirai - 1. generacja[edytuj | edytuj kod]
Wersja produkcyjna[edytuj | edytuj kod]
Mirai to wersja produkcyjna rozwijanego od 1992 roku konceptu FCV[2]. Nazwa Mirai oznacza w języku japońskim „przyszłość”[6]. Samochód jest wyposażony w zespół akumulatorów NiMH, które przenoszą na przednią oś 154 KM (113 kW) mocy przy momencie obrotowym 335 Nm, co pozwala rozpędzić pojazd do 179 km/h, a prędkość 100 km/h osiągnąć w 9 sekund. Zasięg samochodu początkowo wynosił 480 km. 30 czerwca 2015 roku Toyota ogłosiła, że zwiększono zasięg Mirai do 502 km[7]. Czas potrzebny na tankowanie to 3 minuty[2]. Samochód zużywa energię odpowiadającą spalaniu 4.2 l benzyny na 100 km[8].
Zespół ogniw paliwowych zastosowany w Mirai osiąga maksymalną moc wyjściową 114 kW (155 KM). Ogniwa paliwowe osiągają najwyższą na świecie gęstość mocy na poziomie 3,1 kW/l (2,2 razy wyższą w porównaniu do prototypowej konstrukcji Toyoty FCHV). Kontrolowanie ilości wody na powierzchni ogniw paliwowych odbywa się przy pomocy wewnętrznego układu cyrkulacyjnego. Układ nie wymaga systemów nawilżających. Przetwornica napięcia zwiększa napięcie zasilające silnik do 650 V. Większe napięcie w systemie (czyli mniejsze prądy) pozwoliło na zmniejszenie rozmiarów silnika elektrycznego[1].
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
W październiku 2015 roku Mirai został uznany za innowację dekady przez Center of Automotive Management (CAM) z siedzibą w Niemczech[9][10].
W lutym 2016 roku Toyota Mirai otrzymała pierwsze miejsce w plebiscycie Auto Lider w kategorii Innowacja techniczna[11].
W marcu 2016 roku na Salonie Samochodowym w Nowym Jorku Toyota Mirai otrzymała nagrodę World Car of the Year w kategorii World Green Car, wyprzedzając Toyotę Prius czwartej generacji i Chevroleta Volta[12].
Sprzedaż[edytuj | edytuj kod]
W Japonii Mirai jest dostępny w sprzedaży od połowy grudnia 2014 roku za 6,7 mln jenów (ok. 57400 USD). Rząd tego kraju przyznał jego nabywcom dotacje sięgające prawie ⅓ ceny auta[13], tj. w wysokości 2 mln jenów (19600 USD). Od października 2015 roku auto jest dostępne w Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Danii i Wielkiej Brytanii. Pod koniec maja 2016 roku rozpoczęła się sprzedaż w Belgii[14]. W 2016 roku Mirai trafi do salonów w Szwecji, Norwegii i Holandii[15][16]. Przez pierwszy miesiąc sprzedaży w Japonii, do połowy stycznia 2015 roku, Toyota odebrała 1500 zamówień na Mirai[17]. Firma w tym samym miesiącu zwiększyła produkcję[18].
W Europie Mirai zadebiutowała w październiku 2015 roku w trzech państwach - w Wielkiej Brytanii, Danii i Niemczech. Pierwsze egzemplarze trafiły do Wielkiej Brytanii 8 sierpnia, a do Belgii 10 sierpnia, skąd trafiły do krajów docelowych. Cena w Niemczech wynosi 66000 Euro + VAT, a leasing 1200 Euro miesięcznie[19]. Toyota zaplanowała sprzedaż w Europie na 50 sztuk w 2015 roku i 100 sztuk w 2016 roku[20].
W Kalifornii w USA Mirai zadebiutowała 21 października 2015 roku[21]. W lipcu amerykańska Toyota uruchomiła portal, przez który mieszkańcy Kalifornii mogą składać zamówienia. W ciągu pierwszych 10 dni złożono 600 zamówień[22]. Do rozpoczęcia sprzedaży 21 października zebrano 2000 zamówień[23].
Do 2019 roku sprzedano około 10 000 egzemplarzy Toyoty Mirai 1. generacji[24].
Sport[edytuj | edytuj kod]
W październiku 2016 roku Toyota Mirai zwyciężyła w rajdzie e-Rallye Monte Carlo 2016, pierwszej edycji rajdu zeroemisyjnych samochodów, zorganizowanego przez Automobile Club Monaco według przepisów FIA[25]. Zwycięstwo wywalczyli Artur Prusak[26] oraz jego pilot Thierry Benchetrit[27], mistrzowie świata FIA Alternative Energies Cup 2015 i 2016[28].
Mirai w Polsce[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Od 20 do 25 listopada 2015 roku pokazowy egzemplarz Toyoty Mirai znajdował się w Warszawie. 21 i 22 listopada samochód był wystawiony przed hotelem Bristol na Krakowskim Przedmieściu oraz testowany przez dziennikarzy[29].
23 listopada auto zostało zaprezentowane podczas konferencji w Instytucie Transportu Samochodowego. ITS jest koordynatorem w Polsce europejskiego projektu HIT-2-Corridors, którego celem jest stworzenie oraz integracja europejskiej sieci infrastrukturalnej służącej wykorzystaniu wodoru jako paliwa w transporcie samochodowym. ITS zapowiedział podczas konferencji, że do 2030 roku powstanie 30 stacji tankowania wodoru w Polsce, zaś pierwsze 2 stacje w Poznaniu i Warszawie zostaną otwarte w ciągu 2 lat[30].
24 listopada Toyota Mirai znalazła się na stoisku Toyoty podczas targów Fleet Market 2015[31][32].
Od 31 marca do 4 kwietnia 2016 roku można było obejrzeć Toyotę Mirai podczas Salonu Samochodowego w Poznaniu.
7 maja Mirai został pokazany na Pikniku Naukowym w Warszawie[33].
DeLorean Mirai Concept[edytuj | edytuj kod]
Toyota Mirai zadebiutowała w USA 21 października 2015 roku, w dniu, w którym Marty McFly, bohater serii filmów "Powrót do przyszłości", trafił do przyszłości w drugiej części serii. Z tej okazji Toyota USA przygotowała koncepcyjną wersję Mirai wzorowaną na DeLoreanie, który w filmie został zamieniony na wehikuł czasu. Samochód otrzymał unoszone do góry drzwi typu gullwing, karoserię z nielakierowanej stali nierdzewnej i czarne matowe koła, atrapę filmowego licznika czasu. Bagażnik został tak przerobiony, że klapa odsuwa się do tyłu, a spod niej automatycznie wysuwa się atrapa filmowego podręcznego reaktora atomowego Mr. Fusion. Samochód został także zaprezentowany na targach SEMA w las Vegas.
Historia[edytuj | edytuj kod]
- 1992: Toyota rozpoczęła prace nad technologią FCV[34].
- 1996: Model EVS13, FCV ze zbiornikiem wodoru z wodorku metalu, wziął udział w paradzie w Osace {r|History}.
- 2001: Toyota zaprezentowała modele FCHV-4, FCHV-5 i Daihatsu MOVE FCV-K-II na Tokyo Motor Show {r|History}.
- 2002: Oparty na Highlanderze FCHV trafił w sprzedaży w Japonii i USA w ograniczonej liczbie. Ogniwa paliwowe dostarczają moc 90 kW. Zasięg na jednym tankowaniu wynosi 300 km. Dwa egzemplarze zostały przekazane kampusom Uniwersytetu Kalifornijskiego w Irvine i Davis, a cztery rządowi Japonii[35].
- 2003: Toyota i Daihatsu rozpoczynają testy drogowe MOVE FCV-K-II[36].
- 2008: Model FCHV-adv o zasięgu zwiększonym do 830 km został udostępniony w leasingu w Japonii. Samochód został przekazany do testów instytucjom rządowym.[34].
- 2009: Rząd Stanów Zjednoczonych zarzucił program budowy samochodu na ogniwa paliwowe[37].
- 2010: Autobus Hino FCHV rozpoczął kursowanie na trasie między lotniskiem Haneda w Tokio a centrum miasta[38].
- 2011: Satoshi Ogiso odpowiedzialny za planowanie produktu w Toyocie, ogłosił, że rozwiązano wszystkie problemy związane z technologią FCV. Pozostało jedynie obniżyć koszty masowej produkcji[39].
- 2011: Toyota zaprezentowała koncept FCV-R na Tokyo Motor Show[40].
- 2013: Odbyły się testy prasowe FCV. Toyota pokazała, że tankowanie trwa tylko 3 minuty[41].
- czerwiec 2014: Toyota zaprezentowała dziennikarzom przedprodukcyjny model FCV. Ogłasza, że auto wejdzie do sprzedaży na początku 2015 roku, w cenie 7 mln jenów[42].
- listopad 2014: Toyota przedstawiła zdjęcia produkcyjnej wersji FCV i ogłasza oficjalną nazwę Mirai. Nazwa pochodzi od japońskiego słowa mirai oznaczającego przyszłość[43].
- 15 grudnia 2014: premiera Toyoty Mirai w salonach w Japonii[44].
- styczeń 2015: Toyota ogłosiła, że zebrała zamówienia na 1500 egzemplarzy Mirai i zwiększa produkcję modelu[17][18].
- kwiecień 2015: Toyota Mirai jako pierwszy samochód na ogniwa paliwowe wystartowała w wyścigu NASCAR podczas Toyota Owners 400 w Richmond, USA[45].
- sierpień 2015: Pierwsze egzemplarze Toyoty Mirai wylądowały w Europie - 8 sierpnia w Bristolu w Wielkiej Brytanii, a 10 sierpnia w Zeebrugge w Belgii[20].
- wrzesień 2015: Toyota Mirai została zaprezentowana na targach we Frankfurcie, gdzie oglądała ją Angela Merkel[46].
- październik 2015: Ruszyła sprzedaż Toyty Mirai w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Danii i USA (Kalifornii).
- październik 2015: Toyota Mirai została wybrana innowacją dekady według Center of Automotive Management (CAM)[10].
- październik 2015: Toyota udostępniła za darmo należący do siebie teren pod budowę pierwszej stacji tankowania wodoru w Belgii przez firmę AirLiquide[47].
- listopad 2015: Prezentacja Toyoty Mirai w Polsce[32].
- marzec 2016: Toyota Mirai została pokazana na Salonie Samochodowym w Genewie[48] oraz w Poznaniu.
- marzec 2016: nagroda World Green Car of the Year 2016
- maj 2016: Mirai został pokazany na Pikniku Naukowym w Warszawie.
- maj 2016: rozpoczęcie sprzedaży w Belgii.
- czerwiec 2016: rozpoczęcie sprzedaży w Norwegii[49].
- lipiec 2016: rozpoczęcie sprzedaży w Holandii[50].
- styczeń 2019: Toyota Mirai w Kanadzie - 50 egzemplarzy zamówił rząd Quebecu[51].
- 2019: Pilotażowa flota Mirai trafiła do Arabii Saudyjskiej[52].
- Q3 2019: fabryka Motomachi wyprodukowała 10 000 egzemplarzy Toyoty Mirai[53].
Ciekawostki[edytuj | edytuj kod]
- W Paryżu powstała sieć taksówkowa Hype, której flota początkowo składała się z 100 Toyot Mirai, a docelowo ich liczba ma się zwiększyć do 600 sztuk[54].
- Toyota Mirai może działać jako generator energii elektrycznej – w jego bagażniku znajduje się wtyczka, która pozwala na zasilanie zewnętrznych urządzeń[55].
- Toyoty Mirai służyły do transportu podczas XXXII Letnich Igrzysk Olimpijskich w Tokio[56].
- Toyoty Mirai we flocie serwisu ride-sharingowego CleverShuttle do marca 2020 roku pokonały 5 milionów kilometrów. CleverShuttle to niemiecki serwis ride-sharingowy, działający od 2017 roku, w którego flocie znajduje się 45 Mirai[57].
Toyota Mirai - 2. generacja[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
| |
| Producent | |
|---|---|
| Projektant |
Yoshikazu Tanaka |
| Zaprezentowany |
Tokyo Motor Show 2019 |
| Okres produkcji |
od 2020 |
| Poprzednik |
Toyota Mirai I |
| Następca |
brak |
| Dane techniczne | |
| Segment |
E |
| Typy nadwozia | |
| Silniki |
elektryczny 4JM, 182 KM, zasilany wodorowymi ogniwami paliwowymi |
| Napęd | |
| Długość |
4975 mm |
| Szerokość |
1885 mm |
| Wysokość |
1470 mm |
| Rozstaw osi |
2920 mm |
| Zbiornik paliwa |
3 zbiorniki wodoru |
| Liczba miejsc |
5 |
| Test Euro NCAP |
|
| Dane dodatkowe | |
| Pokrewne |
Lexus LS, Lexus LC |
| Konkurencja |
Hyundai ix35 Fuel Cell |
Wersja koncepcyjna[edytuj | edytuj kod]
Toyota Mirai 2. generacji w wersji koncepcyjnej została zaprezentowana po raz pierwszy na targach Tokyo Motor Show 2019[58]. Głównym inżynierem modelu jest Yoshikazu Tanaka. Samochód jest zbudowany na platformie GA-L z serii TNGA, na której powstały modele Lexus LS oraz Lexus LC. Ma długość 4975 mm i 20-calowe koła. Na konsoli centralnej jest ekran dotykowy o przekątnej 12,3 cala.
Koncepcyjna Toyota Mirai 2. generacji otrzymała nową wersję napędu z silnikiem elektrycznym zasilanym zestawem ogniw paliwowych oraz 3 zbiorniki wodoru zamiast dwóch. Jej zasięg ma być większy o 30%[58].
Wersja seryjna[edytuj | edytuj kod]
Toyota Mirai 2. generacji ma zadebiutować na rynku pod koniec 2020 roku. Najpierw trafi do Japonii, USA i na wybrane europejskie rynki. W 2021 roku prawdopodobnie będzie dostępna w Polsce[59][60].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Toyota wprowadza motoryzację w nową erę. Mirai: wodorowe ogniwa paliwowe w pierwszej seryjnej limuzynie na świecie [online], Toyota News, 18 listopada 2014.
- ↑ a b c d e f g h i j k Mark Kane: Toyota Mirai Fuel Cell Sedan Priced At $57,500 – Specs, Videos. Inside EVs. [dostęp 2014-11-24]. (ang.).
- ↑ Adam Grzeszak, Nowa era motoryzacji? Pierwszy seryjny samochód zasilany wodorem wchodzi do sprzedaży [online], Polityka.pl, 24 listopada 2014 [dostęp 2014-11-24].
- ↑ No to chyba już wiemy wszystko o nowej Toyocie Mirai [online], Autoblog.pl - blog motoryzacyjny, 4 listopada 2020 [dostęp 2021-10-12] (pol.).
- ↑ Wirtualna Polska Media S.A, Jak działa samochód na wodór? [online], moto.wp.pl, 22 czerwca 2015 [dostęp 2021-10-12] (pol.).
- ↑ Toyota Mirai pierwszy seryjny samochód z wodorowymi ogniwami paliwowymi [online], Auto-Świat.pl, 17 listopada 2014 [dostęp 2014-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-23].
- ↑ It's Official! Toyota Mirai Goes the Distance [online], Toyota Motor Sales, 30 czerwca 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-07-03] (ang.).
- ↑ Toyota Mirai ze zwiększonym do 502 km zasięgiem, moto.wp.pl, 8 lipca 2015
- ↑ Top-10 der besten Innovationen 2005-2015, autoflotte.de, dostęp: 8 grudnia 2015
- ↑ a b Toyota Mirai innowacją dekady według Center of Automotive Management (CAM) [online], Toyota News, 5 października 2015.
- ↑ Wyniki Plebiscytu Auto Lider 2015, magazynauto.interia.pl, 22 lutego 2016
- ↑ Toyota Mirai FCV Declared 2016 World Green Car, hybridcars.com, 28 marca 2016
- ↑ Andrzej Kublik, Toyota Mirai – pierwsze seryjne auto emitujące wodę zamiast spalin [online], Wyborcza.pl, 18 listopada 2014 [dostęp 2014-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-24].
- ↑ Toyota rozpoczęła sprzedaż wodorowego sedana Mirai w Belgii [online], Toyota News, 1 czerwca 2016.
- ↑ Toyota Mirai zadebiutuje w Szwecji i Norwegii [online], Toyota News, 4 kwietnia 2016.
- ↑ Krzysztof Słomski, Wideo. Toyota Mirai. Auto na wodór gotowe do produkcji [online], Moto.pl, 18 listopada 2014 [dostęp 2014-11-24].
- ↑ a b Toyota w jeden miesiąc zebrała cztery razy więcej zamówień na wodorowy model Mirai, niż planowała na cały rok [online], Toyota News, 19 stycznia 2015.
- ↑ a b Toyota zwiększa produkcję wodorowego modelu Mirai [online], Toyota News, 23 stycznia 2015.
- ↑ Toyota Mirai na Salonie Samochodowym we Frankfurcie, odnawialnezrodlaenergii.pl, 21 września 2015
- ↑ a b Przyszłość dotarła do Europy – Toyota Mirai na europejskim rynku [online], Toyota News, 11 sierpnia 2015.
- ↑ Powrót do przyszłości z Toyotą Mirai [online], MotoTarget, 21 października 2015.
- ↑ W 10 dni 600 zamówień na Toyotę Mirai [online], WP moto, 11 sierpnia 2015.
- ↑ Warszawska prezentacja wodorowej Toyoty [online], motofakty.pl, 12 listopada 2015.
- ↑ Fred Meier, Next-Gen Toyota Mirai Fuel-Cell Electric Car Uses ‘Lex’ Appeal to Attract Suitors, 15 października 2019.
- ↑ Historyczne zwycięstwo Toyoty Mirai w rajdzie e-Rallye Monte Carlo [online], Toyota News, 19 października 2016.
- ↑ 2016 FIA Alternative Energies Cup - Driving Test Events Cat VII - VIII -IIIA [online], FIA [dostęp 2016-11-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-17] (ang.).
- ↑ 2016 FIA Alternative Energies Cup - Driving Test Events Cat VII - VIII -IIIA - Co-Drivers [online], FIA [dostęp 2016-11-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-17] (ang.).
- ↑ 2016 FIA Alternative Energies Cup - Driving Test Events Cat VII - VIII -IIIA - Manufacturers [online], FIA [dostęp 2016-11-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-17] (ang.).
- ↑ Piotr Kozłowski, Toyota Mirai. Pierwszy kontakt. Odległa przyszłość motoryzacji [online], Moto.pl, 26 listopada 2015.
- ↑ Wodór - alternatywne paliwo dla transportu samochodowego w Polsce [online], Instytut Transportu Samochodowego, 23 listopada 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-12-10].
- ↑ Fleet Market 2015 Toyota Mirai [online], motofakty.pl, 24 listopada 2015.
- ↑ a b Toyota Mirai po raz pierwszy w Polsce [online], Toyota News, 23 listopada 2015.
- ↑ Wodorowa Toyota Mirai i najnowsza generacja Priusa na 20. Pikniku Naukowym [online], Toyota News, 6 maja 2016.
- ↑ a b History of Toyota’s Fuel Cell Vehicles [online], toyota-global.com [dostęp 2015-06-15] [zarchiwizowane z adresu 2015-10-29] (ang.).
- ↑ Fuel-Cell-Hybrid Vehicle (FCHV), tau.ac.il, dostęp: 15 czerwca 2015
- ↑ It’s the world’s smalles [online], Toyota Motor Corp. [dostęp 2015-06-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (ang.).
- ↑ Government Gives Up on Hydrogen Fuel-Cell Cars, cars.com, dostęp: 15 czerwca 2015
- ↑ TMC, Hino to Provide Fuel-cell Bus for Tokyo Airport Routes [online], Toyota Motor Corporation, 7 grudnia 2010 [zarchiwizowane z adresu 2010-12-10] (ang.).
- ↑ Bertel Schmitt, Toyota’s Prius Chief Engineer Reveals The Future Of The Automobile. Part Two: What Will We Drive In 10 Years? [online], The Truth About Cars, 14 listopada 2011 (ang.).
- ↑ Andrew English, Tokyo motor show 2011: Toyota FCV-R [online], The Telegraph, 30 listopada 2011 [zarchiwizowane z adresu 2011-12-01] (ang.).
- ↑ ‚’Daily Kanban drives Toyota’s 2015 fuel cell car, talks to its father’’, dailykanban.com, 10 października 2013
- ↑ Toyota launches fuel cell car in earnest, and with a few puns, dailykanban.com, 25 czerwca 2014
- ↑ Pierwszy seryjny samochód z wodorowymi ogniwami paliwowymi otrzymał nazwę Mirai [online], Toyota News, 17 listopada 2014.
- ↑ Toyota Mirai - mała elektrownia na kołach od dziś w salonach w Japonii, wprost.pl, 15 grudnia 2014
- ↑ Toyota Mirai Takes to the Track [online], Toyota Motor Sales, 23 kwietnia 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-04-26] (ang.).
- ↑ Angela Merkel podziwiała Toyotę Mirai we Frankfurcie, moto.wp.pl, 18 września 2015
- ↑ Air Liquide rozpoczęła budowę pierwszej publicznej stacji tankowania wodoru w Belgii na terenie udostępnionym przez Toyotę [online], Toyota News, 6 października 2015.
- ↑ Najciekawsze auta z Geneva Motor Show 2016 [online], jakubroskosz.com, 15 marca 2016.
- ↑ Toyota PR, Rozpoczęła się sprzedaż wodorowej Toyoty Mirai w Norwegii [online], toyotanews.pl [dostęp 2016-07-11].
- ↑ Toyota PR, Toyota Mirai trafia do klientów w Holandii [online], toyotanews.pl [dostęp 2016-07-11].
- ↑ Toyota Mirai debiutuje w Kanadzie – 50 wodorowych Toyot dla rządu Quebecu - Magazyn Flota [online], www.flota.com.pl [dostęp 2020-01-31].
- ↑ Mają ropy w bród, ale stawiają na wodór i elektryczność [online], www.autocentrum.pl [dostęp 2020-01-31] (pol.).
- ↑ FuelCellsWorks, Milestone: Toyota's 10,000th Fuel Cell Mirai Comes Off The Assembly Line - FuelCellsWorks [online] [dostęp 2021-10-12] (ang.).
- ↑ 600 wodorowych taksówek Toyota Mirai w Paryżu do 2020 roku - Toyotanews.eu [online], www.toyotanews.eu [dostęp 2019-03-08].
- ↑ Toyota Mirai i jej technologiczne ciekawostki [online], motoryzacja.interia.pl [dostęp 2019-03-08] (pol.).
- ↑ Toyota zapewni pełną gamę zelektryfikowanych pojazdów podczas Olimpiady w Tokio 2020 [online], WRC Motorsport&Beyond, 27 sierpnia 2019 [dostęp 2020-01-31] (pol.).
- ↑ Wodorowe samochody sprawdzają się w ride-sharingu. Pokonują miliony km [online], www.komputerswiat.pl, 25 marca 2020 [dostęp 2020-06-08] (pol.).
- ↑ a b 2020 Toyota Mirai revealed, makes hydrogen sexy [online], WhichCar [dostęp 2020-01-31] (ang.).
- ↑ KRZYSZTOF SŁOMSKI, Toyota Mirai Concept - świetnie się zapowiada [online], www.auto-swiat.pl, 31 października 2019 [dostęp 2020-01-31] (pol.).
- ↑ Toyota Mirai drugiej generacji to nowy rozdział w historii wodorowej motoryzacji - Toyotanews.eu - Newsroom Toyota Central Europe [online], www.toyotanews.eu, 20 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-31].
