Trolejbusy w Gdyni

Trolejbusy w Gdyni

{{{nazwa oryginalna}}}

[[{{{typ systemu}}}]]
UWAGA: Błąd parametru {{{typ systemu}}}={{{typ systemu}}} Ten parametr może przyjmować jedynie wartości: autobus bus rapid transit car-sharing kolej kolej aglomeracyjna kolej drezynowa kolej jednoszynowa kolej linowo-terenowa kolej pneumatyczna kolej wąskotorowa metro mikrobus omnibus premetro publiczny system wypożyczania rowerów publiczny transport zbiorowy szybka kolej miejska szybki tramwaj tramwaj tramwaj dwusystemowy tramwaj konny tramwaj linowy tramwaj wodny prom trolejbus winda
[[Plik:{{{logo}}}|150x150px|alt=Logotyp|]] {{{opis logo}}}
{{{opis grafiki}}}
Państwo	{{{państwo}}}
Lokalizacja	Gdynia-Sopot, Polska
Organizator	{{{organizator}}}
Operator	PKT Gdynia
Liczba linii	{{{liczba linii}}}
Lata funkcjonowania	{{{lata funkcjonowania}}}
Dzienna liczba pasażerów	{{{dzienna liczba pasażerów}}}
Roczna liczba pasażerów	{{{roczna liczba pasażerów}}}
Infrastruktura
[[Plik:{{{schemat}}}|240x240px|alt=Schemat sieci|]] {{{opis schematu}}}
Długość sieci	{{{długość sieci}}}
Rozstaw szyn	{{{rozstaw szyn}}}
Napięcie zasilania	{{{napięcie zasilania}}}
Liczba stacji	{{{liczba stacji}}}
Liczba zajezdni	{{{liczba zajezdni}}}
Liczba przystanków	{{{liczba przystanków}}}
Tabor
Liczba pojazdów	{{{liczba pojazdów}}}
[{{{www}}} Strona internetowa]

{{Transport publiczny infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | schemat = | opis grafiki = | liczba stacji = | liczba pojazdów = | typ systemu = | napięcie zasilania = | opis schematu = | nazwa oryginalna = | rozstaw szyn = | liczba przystanków = | organizator = | państwo = | lata funkcjonowania = | liczba linii = | commons = | logo = | www = | długość sieci = | dzienna liczba pasażerów = | liczba zajezdni = | roczna liczba pasażerów = | opis logo = Nieznane pola: "właściciel", "uruchomienie", "pojazdy", "pasażerowie", "stacje", "prześwit", "linie", "rodzaj", "długość", "likwidacja" oraz "grafika_opis".

Schemat sieci trolejbusowej w Gdyni

Trolejbusy w Gdyni - jeden z trzech funkcjonujących systemów komunikacji trolejbusowej w Polsce (obok Lublina i Tychów). Gdyńska komunikacja swoim zasięgiem obejmuje także Sopot. Jedyną firmą świadczącą usługi transportu trolejbusowego w Gdyni i Sopocie jest Przedsiębiorstwo Komunikacji Trolejbusowej w Gdyni działające na zlecenie Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni. Gdyńskie trolejbusy stanowią około 30% udziału w całej komunikacji miejskiej świadczonej przez ZKM w Gdyni. Rocznie pokonują ponad 4 miliony km i przewożą około 350 milionów pasażerów.

PKT w Gdyni

Plik:HPIM0213.jpg

Siedziba PKT w Gdyni przy zajezdni trolejbusowej w Leszczynkach

Przedsiębiorstwo Komunikacji Trolejbusowej - jest jedynym podmiotem świadczącym trolejbusowe usługi przewozowe w Gdyni. Przedsiębiorstwo ma charakter spółki z o.o. z wyłącznym kapitałem zakładowym gminy Gdynia. Powstało 1 stycznia 1998 roku po wydzieleniu z Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej. Zatrudnia ok. 340 pracowników. W PKT działają cztery związki zawodowe. Organem reprezentacyjnym PKT jest zarząd, którego prezesem jest Ryszard Alaśkiewicz. Siedzibą przedsiębiorstwa jest budynek przy ul. Zakręt do Oksywia 1 w Gdyni.

Wydziały

Przedsiębiorstwo dzieli się na 4 wydziały:

Wydział Ruchu

Zadaniem Wydziału ruchu jest wykonywanie i kierowanie kursów zleconych przez Zarząd Transportu Miejskiego. Wydział ten zatrudnia ponad 230 pracowników (kierowców, dyspozytorów), z czego 30 stanowią kobiety. Swoje zadania realizuje poprzez:

• kierowanie pojazdów do poszczególnych zadań przewozowych,
• organizowanie pracy kierowców - każdy trolejbus jest obsługiwany przez dwóch lub trzech kierowców pracujących w trybie zmianowym,
• kontrola jakości świadczonych usług,
• dokonywanie drobnych napraw taboru.

Jelcz 120ME w warsztacie PKT

Wydział obsługi taboru

Wydział obsługi taboru realizuje trzy podstawowe zadania:

• obsługa codzienna pojazdów - stanowi ją codzienna podstawowa kontrola stanu technicznego każdego z trolejbusów - przede wszystkim układów kierowniczego i hamulcowego oraz instalacji elektrycznej,
• obsługa techniczna pojazdów - czyli okresowa kontrola stanu technicznego pojazdów w znacznie szerszym zakresie,
• remonty taboru.

Ponadto wydział ten zajmuje się usuwaniem wszelkich awarii wynikających z codziennej eksploatacji trolejbusów, naprawami pojazdów pogotowia sieci, ewidencjonowaniem taboru. Zatrudnia ok. 50 osób, głównie mechaników, elektromonterów i blacharzy.

Pojazd pogotowia sieciowego Star 200 i gdyńscy sieciowcy podczas pracy

Wydział sieci i podstacji

Wywodzący się z Wydziału Komunikacji Trolejbusowej dawnego WPK i PKM, Wydział sieci i podstacji zajmuje się obsługą sieci trakcyjnej. Składają się na to poszczególne elementy:

• dyżur pogotowia sieciowego - prowadzony przez 24 godziny na dobę przez 4 brygady, w razie potrzeby zajmuje się usuwaniem bieżących awarii sieci,
• konserwacja sieci - w tym także modernizacja elementów sieciowych, prowadzona głównie w porze nocnej,
• obsługa stacji prostownikowych - konserwacja, naprawy a także monitorowanie poboru mocy gdyńskich podstacji,
• obsługa kabli zasilających trakcję,
• prowadzenie warsztatu napraw elementów sieci.

Zatrudnia średnio 25 osób: pracowników pogotowia sieci, podstacji i warsztatu.

Wydział Administracji

Innowacje

PKT nie ogranicza się do pełnienia wyłącznie usług, ale dba także o rozwój techniczny. Gdyńscy mechanicy skonstruowali pierwszy niskopodłogowy trolejbus, natomiast jeden z pracowników zaprojektował trójkierunkową zwrotnicę trolejbusową..

Historia

Myśl utworzenia komunikacji trolejbusowej narodziła się w głowach władz miasta Gdyni już przed II wojną światową. Mimo bardzo poważnych planów zamiast "trolleybusów" (jak je ówcześnie nazywano) w 1929 roku zdecydowano uruchomić komunikację autobusową. Choć autobusy były znacznie droższe w eksploatacji nieopłacalna była budowa sieci w szybko rozwijającym się mieście.

Powstanie komunikacji trolejbusowej

Zmuszeni brakami paliwa, komunikację trolejbusową wprowadzili okupujący Gdynię Niemcy. 18 września 1943 roku na ulice miasta wyjechał pierwszy trolejbus, wykonując kurs spod Urzędu Miasta do Dworca Kolejowego Gdynia Chylonia. Na liniach trolejbusowych kursowało początkowo 10 trolejbusów typu Henschel, z wyposażeniem elektrycznym AEG. Nadwozia wszystkich 10 szt. wykonała Gdańska Fabryka Wagonów. Wymieniona seria posiadała numerację 201-210 i była przystosowana do ciągnięcia przyczep osobowych, które również były wyprodukowane przez Gdańską Fabrykę Wagonów. Wprowadzano stopniowo również tabor przejęty z krajów okupowanych. Były to trolejbusy JATB 2 z Kijowa, Alfa Romeo, Fiat Breda i Tallero z Mediolanu i Rzymu. Podczas szturmu wojsk radzieckich na Gdynię w 1945 r. trolejbusy były wykorzystywane jako elementy barykad.

Kryzys powojenny

Po wojnie zespół ludzi, którzy podjęli trudne zadanie odbudowy komunikacji trolejbusowej, składał się tylko w małej części z fachowców, którzy uprzednio pracowali w branży trolejbusowej. Znaczna część spotykała się po raz pierwszy z trolejbusem, mając jako kwalifikacje jedynie dobre chęci i zapał do pracy. Zorganizowano akcję ściągania wraków trolejbusów z miasta i okolicy do zajezdni przy ul. Derdowskiego. Wystosowano apele do instytucji i ludności o zwrot zaginionych w trakcie walk o miasto i bezpośrednio po oswobodzeniu części i zespołów trolejbusowych, wyposażenia elektrycznego i przewodów jezdnych. Zabezpieczono również przed dalszą dewastacją ocalałe stacje prostownikowe Redłowo, Dworzec i Grabówek, zasilające uprzednio sieć trolejbusową. Po sprowadzeniu wraków trolejbusów do zajezdni, rozpoczęto ich odbudowę.

Reaktywacja linii

19 marca 1946 r. otwarto linię trolejbusową na odcinku od zajezdni przy ul. Derdowskiego do Zarządu Miejskiego, gdzie na obecnym parkingu zbudowano pętlę. Na linii tej kursowały 3 pierwsze odbudowane wozy typu Henschel. Następnym etapem rozbudowy sieci było przedłużenie jej do Orłowa jako linii nr 11, przy czym kolejno uruchamiano dalsze wozy typu Henschel oraz trolejbusy Alfa Romeo i Fiat Breda, pokonując szereg trudności technicznych. Oprócz taboru pozostałego po okupancie, ściągnięto z MZK Olsztyn trzy wozy typu Henschel 01 oraz jeden wóz typu Büssing, które po remoncie przekazano do eksploatacji.

2 października 1946 r. uruchomiono linię trolejbusową w relacji Plac Kaszubski - Chylonia. Równocześnie uruchomiono stację prostownikową Grabówek o mocy 720 KW. Pod koniec 1947 r. Wydział Trolejbusowy posiadał 24 pojazdy i 3 przyczepy. Umożliwiało to przedłużenie linii orłowskiej do Sopotu. W 1949 r. w wyniku porozumienia z MZK Wrocław, nadeszło do Gdyni 8 trolejbusów typu Tallero, pozostawionych przez okupanta i nie uruchomionych. Dwa wozy z tej samej serii znajdowały się w Gdyni, również przywiezione przez okupanta i uruchomione przez załogę gdyńską w 1948 r. Przejęte z Wrocławia trolejbusy zostały po zakończeniu remontu skierowane w 1950 r. do eksploatacji. Otrzymały one numery taborowe 230-237 i obsługiwały linie do Sopotu i Chyloni. 22 sierpnia 1949 r. uruchomiono nową linię trolejbusową do Małego Kacka, która otrzymała nr 23. Do obsługi tej linii użyto po raz pierwszy nowo otrzymane trolejbusy produkcji francuskiej typu Vetra w ilości 13 szt. Otrzymały one numery 300-312. 29 października 1949 r. uruchomiono nową linię trolejbusową do Oksywia (pętla przy Dowództwie Marynarki Wojennej), która otrzymała nr 24. W 1950 r. przedłużono sieć trolejbusową z Chyloni do Cisowej, uruchamiając komunikację w relacji Plac Kaszubski - Cisowa, jako linię nr 25. Dotychczasową linię przez ul. Śląską zakończono pętlę trolejbusową na Grabówku, jako linię nr 22.

Pod koniec 1953 r. czynnych było 5 linii trolejbusowych.

Unifikacja taboru

Tabor trolejbusowy przedsiębiorstwa, po gwałtownej odbudowie w latach 1946 - 1950, w okresie lat następnych ulegał stopniowej kasacji. Miały na to wpływ dostawy nowych trolejbusów Vetra, a w dalszych latach - trolejbusów czeskich typu Škoda 8Tr, które zaczęły zasilać tabor WPK od 1957 r. W pierwszej kolejności postawiono do likwidacji pojedyncze wozy różnych typów, do których brak było całkowicie części zamiennych, oraz które w ciągu eksploatacji wykazywały poważne błędy konstrukcyjne. Jako ostatnie uległy złomowaniu trolejbusy Henschel-AEG, które przez długi czas były podstawowym i niezawodnym typem pojazdu gdyńskiej komunikacji miejskiej.

23 maja 1964 r. wybudowano na linii 24 nowy odcinek - odgałęzienie prowadzące od ul. Bosmańskiej na Obłużu na Stare Oksywie i stamtąd do dotychczasowej pętli przy Dowództwie Marynarki Wojennej. Linia ta otrzymała nr 28. Trolejbusy na tej linii miały dwie odmiany. Pierwsza oznaczona zwykłym numerem 28 jeździła obecną ul. Śmidowicza, ul. Arciszewskich do Starego Oksywia i zjeżdzała ul. Bosmańską. Druga odmiana oznaczona numerem 28 przekreślonym zieloną kreską (tzw. 28 z kreską) jeździła w przeciwną stronę – ul. Bosmańską do Starego Oksywia, zjeżdżała ul. Arciszewskich i dalej obecną ul. Śmidowicza. Zasilanie trakcji było jednotorowe i w związku z tym na Starym Oksywiu znajdowała się mijanka. Pętla linii 24 została przeniesiona w okolice Akademii Marynarki Wojennej przy stacji kolejowej Gdynia Port Oksywie.

Częściowa likwidacja linii

Pod koniec lat sześćdziesiątych rozpoczęła się ogólnokrajowa tendencja do likwidacji systemów trolejbusowych na rzecz autobusów. Przyczyną tej polityki była przede wszystkim niska cena ropy naftowej w porównaniu do ceny energii elektrycznej. Zlikwidowano wtedy m. in. połączenia do Oksywia i stoczni. W 1970 r. nadeszła ostatnia partia czeskich trolejbusów Škoda 9Tr w liczbie 12 sztuk.

Pod koniec 1970 r. MGK posiadało 99 trolejbusów. W tym roku przewieziono trolejbusami 35 990 000 osób.

Od 1971 r. nastąpił brak dostaw nowych trolejbusów, spowodowany m.in. nie przedłużeniem umów z Czechosłowacją, a przede wszystkim obowiązującą tendencją resortu i IGK do likwidacji tego środka transportu. W związku z malejącym na skutek kasacji stanem trolejbusów i brakiem dostaw, przedstawiciele WPKGG zaproponowali na forum Instytutu Gospodarki Komunalnej opracowanie i wykonanie prototypu trolejbusu krajowego, W oparciu o licencyjny autobus Jelcz - Berliet PR110U i wyposażenie elektryczne produkcji ELTA w Łodzi. Jako jednostek napędowych, zaproponowano użycie silników typu Škoda. Niestety, resort nie wykazał zainteresowania, ograniczając się do stwierdzenia, ze istnieje możliwość importu trolejbusów radzieckich.

1 maja 1974 r. Wydział Autobusowo-Trolejbusowy otrzymał nazwę Oddział Autobusowo-Trolejbusowy W Gdyni.

W 1974 r. w Gdyni istniały jedynie 4 linie trolejbusowe. Dla porównania w roku 1970 funkcjonowało 10 linii.

Prototypy

W latach 1974 - 1976 nawiązano współpracę między NOT-em, WPKGG oraz Jelczańskimi Zakładami Samochodowymi, czego wynikiem było wykonanie dwóch prototypów trolejbusów, opartych o część podwoziowo - nadwoziową autobusu Jelcz PR110U. W myśl zawartej umowy, montaż wyposażenia elektrycznego wykonany został przez ekipę WPKGG. Wykorzystano tu silniki trolejbusowe typu Skoda oraz elementy typowego wyposażenia tramwajów 105N. Wprowadzono szereg oryginalnych rozwiązań, korzystając z bogatej praktyki w eksploatacji trolejbusów. W październiku 1975 r. WPK otrzymało pierwsze dwa trolejbusy radzieckie typu Ziu-9, które natychmiast zostały włączone do eksploatacji. 30 października 1976 r. miała miejsce dostawa kolejnych radziecki trolejbusów ZIU-9 w liczbie 20 sztuk. W wyniku inicjatywy własnej i przy współpracy z Politechniką Gdańską, opracowano i wykonano prototyp trolejbusu ze sterowaniem impulsowym - nowość na owe czasy. Użyto tu wycofanego z ruchu autobusu czeskiego Skoda SM 11, wbudowując urządzenia i zespoły elektryczne.

Rozbudowa sieci

Plik:HPIM1539.JPG

Najstarszy jeżdżący liniowo trolejbus w Gdyni - Jelcz PR110E z 1988 roku. Mimo upływu lat po przejściu gruntownej modernizacji leciwe pojazdy mają się całkiem dobrze.

Plik:HPIM2105.JPG

Jedyny egzemplarz Jelcza M121E w Gdyni, który ogólnie został wyprodukowany w ilości 3 sztuk. Pozostałe znajdują się Kownie i Lublinie (nazwany tam został jako EKO-BUS).

W 1977 r. usprawniono na terenie miasta sieć trolejbusową, przebudowując newralgiczne skrzyżowanie ulic Świętojańskiej i 10 lutego, zmniejszając w ten sposób znacznie awaryjność ruchu. Wykonano również odcinek nowej trasy ulicą Jana z Kolna do pl. Konstytucji, z powrotem ul. Migały. Rozpoczęto także w latach następnych przygotowania do przedłużenia do Stoczni Komuny Paryskiej linii 23, zlikwidowanej na odcinku od pl. Konstytucji do Stoczni. Podjęto również pozytywne decyzje utrzymania i modernizacji sieci trolejbusowej wzdłuż ul. Wielkopolskiej, z przedłużeniem trasy do Wielkiego Kacka (Polifarb). W latach 1975 - 1979 trolejbusy powróciły znów w pełni na gdyńskie ulice. W 1980 r. rozpoczęto budowę i montaż własnego trolejbusu w oparciu o nadwozie autobusu Berliet. Wyprodukowano pierwsze trzy trolejbusy, które otrzymały numery 10104 - 10106.

Pod koniec 1980 r. Miejski Zakład Komunikacji w Gdyni posiadał 66 trolejbusów.

W 1981 r. kontynuowano dalszą produkcję ww. trolejbusów oddając do eksploatacji dalszych 13 pojazdów o numerach 10107-10119. W kwietniu 1982 r. zakończono produkcję serii 20 trolejbusów uruchamiając ostatnie 4 pojazdy o numerach inwentarzowych 10120-10123.

Pod koniec 1988 r. Miejski Zakład Komunikacji w Gdyni posiadał 94 trolejbusy.

Nowa spółka

Plik:HPIM1917.JPG

Gdyński Solaris Trollino 12AC zakupiony z funduszy unijnych.

W latach dziewięćdziesiątych, po przejściu na gospodarkę wolnorynkową, ówczesne MZK w Gdyni zaczęło mieć problemy finansowe, czego skutkiem było szybkie zestarzenie się taboru. W 1992 roku rozpoczęto restrukturyzację firmy. Powołano Zarząd Komunikacji Miejskiej, a w 1994 roku w wyniku likwidacji MZK powstało Przedsiębiorstwo Komunikacji Autobusowej i Trolejbusowej. W wyniku wprowadzonej reorganizacji znacznie poprawiła się oferta przewozowa gdyńskich trolejbusów. Uruchomienie w 1995 roku pętli trolejbusowej w Gdyni Cisowej wraz z trakcją na ul. Owsianej, utworzenie nowej linii 27 oraz zmiana tras linii 25 i 30 zmieniły nieco nastawienie ludności do tego środka transportu. W tym samym roku trasy linii 22 i 27 przedłużono z Chyloni do Cisowej. 6 maja 1996 roku oddano do eksploatacji sieć trolejbusową do Pustek Cisowskich uruchamiając tym samym linię 28, która kursuje do dziś. Jednocześnie wydłużono trasy linii 22 i 30 z Placu Kaszubskiego do Placu Konstytucji, a kursy linii 24 przedłużono do Stoczni jako linię 23, zawieszając tym samym oznaczenie 24. Kolejne podziały zakładów komunalnych zaowocowały powstaniem w 1998 roku Przedsiębiorstwa Komunikacji Trolejbusowej. W momencie powstania firmy trolejbusy nie cieszyły się najlepszą opinią wśród mieszkańców głównie ze względu na spowalnianie ruchu w mieście. Przestarzałe urządzenia techniczne były przyczyną licznych przerw w ruchu i awarii. Spółka rozpoczęła jednak proces wymiany taboru oraz unowocześniania i rozbudowę sieci, co przyczyniło się do likwidacji większości wcześniejszych problemów (przykładem innowacji, które przyczyniły się do poprawy płynności ruchu trolejbusów jest wprowadzenie nowoczesnych pojazdów i zwrotnic sterowanych drogą radiową). W dniu 6 grudnia 1999 roku uruchomiono linię 20 łączącą w szczycie Plac Kaszubski z Cisową SKM oraz linię 27 w relacji Karwiny „Euromarket” - Cisowa SKM. W 2001 roku uruchomiono pętlę przy Węźle Franciszki Cegielskiej.

Polska w Unii

Wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej pojawiła się możliwość pozyskania znacznych środków na rozbudowę i modernizację sieci trolejbusowej oraz na zakup nowoczesnego taboru. Fundusze te, głównie ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, zostały przeznaczone m. in. na budowę nowej zajezdni w Leszczynkach (otwarcie 28 kwietnia 2007 r.), doprowadzenie trakcji na Dąbrowę (linia 24 do pętli Miętowa - została otwarta 19 grudnia 2005 roku) i Kacze Buki przez Dąbrówkę (do pętli Kacze Buki dojeżdżają na wydłużonej trasie linie 23 i 27 oraz nowa linia 31 łącząca z Sopotem - została otwarta 7 sierpnia 2006 roku) oraz zakup 11 niskopodłogowych trolejbusów Solaris Trollino 12AC. Planowane jest także wydłużenie odcinka z Węzła Franciszki Cegielskiej do Fikakowa (linia 29) a w dalszej przyszłości także do Witomina. W związku z remontem ulicy Świętojańskiej i zmianą układu komunikacyjnego Śródmieścia, 14 stycznia 2006 zlikwidowano pierwszą pętlę komunikacji miejskiej w Gdyni, a do niedawna jedną z pętli trolejbusowych na Placu Kaszubskim. 28 kwietnia 2007 zastąpiła ją pętla uliczna biegnąca ul. Wójta Radtkego, ul. 3 Maja i ul. Jana z Kolna.

Zajezdnia

Śródmieście

Plik:HPIM2736.JPG

Wjazd do dawnej zajezdni trolejbusowej w Redłowie

Nowa zajezdnia trolejbusowa PKT Gdynia w Leszczynkach

Pierwsze linie trolejbusowe obsługiwała zajezdnia zlokalizowana przy ul. Derdowskiego w centrum Gdyni. 2 lata po zakończeniu działań wojennych przestała funkcjonować.

Redłowo

Tabor trolejbusowy w Gdyni obsługiwała zbudowana pod koniec lat trzydziestych zajezdnia w Redłowie, przy Alei Zwycięstwa. W latach 1939 - 1945 okupant przystosował ją do napraw samolotów, a po wojnie zajmowały ją Państwowe Zakłady Samochodowe nr 6. We wrześniu 1947 r. zakłady te przekazały dla MZKGG zajezdnię przy al. Zwycięstwa w Gdyni Redłowie, gdzie przeniósł się cały tabor oraz warsztaty trolejbusowe. W okresie 1956-1966 rozpoczęto i kontynuowano budowę nowej zajezdni trolejbusowej na terenie przyległym do istniejącej zajezdni autobusowo-trolejbusowej. Przewidziana była na 150 pojazdów.

Leszczynki

Dla potrzeb PKT zbudowano i 28 kwietnia 2007 roku oddano do eksploatacji nowoczesną bazę trolejbusową przy ul. Zakręt do Oksywia i Opata Hackiego. Posiada ona zadaszony plac postojowy przeznaczony dla 90 trolejbusów. W halach warsztatowych udało się wygospodarować miejsce na 2 tory służące do obsługi codziennej pojazdów, na końcu których znajdują się dwa nowoczesne stanowiska myjni (posiada m.in. zamknięty obieg wody, funkcje mycia podwozia i dachu). Ponadto bliżej części administracyjnej zlokalizowane są kolejne dwa tory (na 6 pojazdów) służące do większych napraw, remontów czy przebudowy trolejbusów. Większość stanowisk przystosowanych jest do obsługi pojazdów z osprzętem elektrycznym umieszczonym na dachu. W tylnej części obiektu znajduje się również lakiernia wyposażona w system specjalnych filtrów uniemożliwiających wydostawanie się szkodliwych związków do atmosfery. Zajezdnia ta zastąpiła starą bazę w Redłowie, w miejscu której powstał Pomorski Park Naukowo-Technologiczny.

Tabor

Drugi niskopodłogowy Solaris Trollino 12T wybudowany w Gdyni

Trzon taboru trolejbusowego w Gdyni stanowią średniopodłogowe pojazdy marki Jelcz 120MT oraz niskopodłogowe MB O405NE oparte na nadwoziu Mercedesa. W ramach polityki modernizacji taboru, PKT dokonuje regularnych zakupów pojazdów marki Solaris: początkowo konstruowanych w Gdyni Trollino 12T, obecnie 12AC z czeskim silnikiem. Oprócz tego, we własnych warsztatach dokonuje przeróbki zakupionych używanych autobusów Mercedes O405N, instalując w nich napęd elektryczny ze skasowanych Jelczy PR110E.

W Gdyni można też czasem zobaczyć zabytkowy trolejbus Saurer 4IILM z 1957 roku. Budzi on pewne kontrowersje, ponieważ w całej historii komunikacji miejskiej w Gdyni nigdy nie jeździły pojazdy tej marki. Mimo tego, że jego wartość zabytkowa w tym mieście jest ograniczona "gdyński trolejbus retro" stanowi niemałą atrakcję.

Gdyńskie trolejbusy mają czterocyfrowe numery taborowe zaczynające się od cyfry 3. Druga cyfra oznacza rodzaj pojazdu, gdzie 0 oznacza pojazd niskopodłogowy, a 3 średniopodłogowy.

Dawniej pojazdy komunikacji miejskiej w Gdyni posiadały trzycyfrową numerację taborową, którą zmieniono na przełomie lat 60. i 70. na pięciocyfrową. W systemie trzycyfrowym trolejbusy posiadały zakres numeracji od 300 do 399, a w systemie pięciocyfrowym - 114xx.

Infrastruktura

Podstacje

Północna

Plany budowy prostownikowni północnej sięgają lat 70. ubiegłego wieku. Miała zastąpić prowizoryczną podstację "Cisowa". Jednak przedłużająca się budowa pozwoliła na uruchomienie jej dopiero w latach 1992-1993. Podstacja posiada dwa zespoły prostownikowe o mocy 1200 kW. Obecnie zasila ona sieć na terenie Chyloni, Cisowy oraz Pustek Cisowskich.

Grabówek

Podstacja na Grabówku została uruchomiona w 1943 r. Posiadała moc 720 kW. Była połączona z podstacją "Dworzec" kablem prądu stałego, który umożliwiał wzajemne rezerwowanie mocy w przypadku awarii którejkolwiek z nich. Zniszczoną przez wojnę podstację "Grabówek" ponownie uruchomiono pod koniec 1948 roku. Zainstalowano w niej dodatkowy prostownik o prądzie 1000 A. Przebudowa w drugiej połowie lat pięćdziesiątych zwiększyła moc podstacji do 1637 kW. W 1964 roku podstacja uległa kolejnej modernizacji. Było to spowodowane rozbudową sieci na Oksywiu. Po kolejnej już przebudowie posiadała moc 2400 W. W ówczesnych czasach podstacja "Grabówek" była najistotniejszą podstacją w Gdyni ze względu na bardzo duży obszar zasilania, w skład którego wchodziła ulica Czerwonych Kosynierów, Chylońska, oraz cała sieć na Oksywiu i Obłużu. W latach 1983 – 1985 w związku z budową trakcji do Cisowej Sibeliusa podstacja "Grabówek" zasilała sieć na ulicach Chylońskiej i Czerwonych Kosynierów do ulicy Kartuskiej włącznie. Obecnie podstacja Grabówek zasila sieć trakcyjną na ulicy Morskiej od wysokości Dworca PKP do skrzyżowania z ulicą Chylońską. W sytuacjach awaryjnych można zasilić obszar zasilania podstacji "Grabówek" z podstacji "Północna".

Dworzec

Podstacja w okolicach dworca głównego

Uruchomiono ją 18 września 1943 roku. Posiadała moc 720 kW. Przebudowa w 1959 r. zwiększyła moc podstacji do 1637 kW. Obecnie podstacja Dworzec zasila sieć trolejbusową znajdującą się pomiędzy Wzgórzem Św. Maksymiliana, a początkiem ulicy Morskiej i tak jak dawniej jest kluczowym elementem zasilania gdyńskich trolejbusów.

Redłowo

Podstacja powstała w latach 1943 – 1944 wraz z budową linii do Orłowa. Posiadała moc 720 kW. Zniszczoną przez wojnę podstację "Redłowo" uruchomiono pod koniec 1947 roku. Przebudowa w 1969 r. zwiększyła moc podstacji do 2400 kW. Obecnie "Redłowo" jest jedną z najważniejszych podstacji w Gdyni – zasila sieć znajdującą się pomiędzy Wzgórzem Św. Maksymiliana, a Małym Kackiem.

Karwiny

Uruchomiono ją w 1989 roku wraz z rozbudową trakcji trolejbusowej w kierunku Karwin. Wyposażona jest w 2 zespoły prostownikowe oraz dwustronny układ zasilania.

Sopot

Uruchomioną ją na przełomie 1948/1949. Posiadała moc 648 kW. Przez pierwsze lata stacja Sopot zasilała odcinek sieci pomiędzy środkowym Sopotem, a Orłowem. W 1960 roku obszar zasilania podstacji "Sopot" zwiększył się o południowy odcinek sopockiej linii. Przebudowa w 1960 r. zwiększyła moc podstacji do 1664 kW. Po kolejnej już przebudowie w latach siedemdziesiątych posiadała moc 1200 kW. Obecnie podstacja "Sopot" jest najmniejsza podstacją w Gdyni.

Trakcja

Plik:HPIM0208.JPG

Izolator sekcyjny.

Ze względu na rozciągnięty układ zabudowy miasta i uwarunkowania terenowe, przebieg tras trolejbusowych zaprojektowano wzdłuż głównych ulic. Kotwienie sieci jezdnej na słupach trakcyjnych jest spowodowane przebieganiem tras komunikacji trolejbusowej ciągu szerokich ulic dwujezdniowych. W Gdyni można zauważyć kotwienie sieci na linkach poprzecznych, a także na wysięgnikach ramiennych. Od 1998 roku w ramach podjętej polityki modernizowana jest sieć trakcyjna poprzez remonty kapitalne i średnie stosując najnowocześniejsze zawieszenia produkcji czeskiej firmy Elektroline. Do dnia dzisiejszego większość, bo prawie 80% zjazdówek, krzyżówek i zwrotnic, jest wymieniona na nowe. Zaletą w stosunku do osprzętu poprzedniej generacji jest m.in. możliwość sterowania drogą radiową oraz zwiększona prędkość przejazdu trolejbusu. Dodatkowo zamontowano 32 komplety izolatorów sekcyjnych oraz 2 odłączniki sekcyjne.

Plany na przyszłość

Do 2013 r. PKT Gdynia ma zamiar rozbudować sieć komunikacji trolejbusowej na następujących trasach (projekty zaznaczone na różowo zostały tymczasowo odrzucone):

Nazwa	Forma	Długość (m)	Nowa podstacja	Il. nowych pojazdów	Termin (r.)
Trasa "Chylońska"	Trakcja na ul. Chylońskiej pomiędzy pętlami Cisowa Sibeliusa i Cisowa SKM umożliwiająca zastąpienie linii 159 trolejbusami.	600	Nie	8	2008-2009
Trasa "Fikakowo"	Trakcja na ul. Gryfa Pomorskiego do nowej pętli na osiedlu Fikakowo.	1200	Tak	8	2008-2009
Trasa "Witomino"	Trakcja na ul. Kieleckiej, Rolniczej, Wielkokackiej i II MPS do pętli Witomino Leśniczówka.	3000	Tak	15	2009
Trasa "Rumia"	Trakcja na ul. Morskiej i Sobieskiego do pętli Rumia Dworzec PKP.	4300	Tak	Nie	2009-2010
Modernizacja podstacji	Modernizacja podstacji, wyposażenie ich w system monitoringu i zdalnego sterowania.	Nie	Tak	Nie	2009-2010
Przebudowa	Modernizacja sieci trakcyjnej od węzła Wzgórze Św. Maksymiliana do skrzyżowania z ul. Malczewskiego w Sopocie.	Brak danych	Nie	Nie	2010
Zakup pojazdów	Zakup solowych trolejbusów w ramach wymiany taboru oraz wozów wieżowych.	Nie	Nie	17+2	2008-2010
Trasa "Gdańsk"	Trakcja poprzez tzw. Drogę Zieloną do skrzyżowania ul. Pomorskiej z ul. Gospody w Gdańsku Żabiance.	Brak danych	Tak	2	2010-2011

Na ulicach Gdyni testowano trolejbus Solaris Trollino 12AC oraz Solaris Trollino 18AC z wspomagającym silnikiem Diesla pozwalającym na jazdę bez podłączenia do sieci trakcyjnej. Testy wypadły pomyślnie, jednak Urząd Miasta zdecydował nie kupować w najbliższym czasie trolejbusów z takim właśnie napędem. Do 2013 r. wprowadzanych będzie minimum 6 niskopodłogowych pojazdów rocznie. W sumie firma chce kupić 60 nowych trolejbusów.

Ciekawostki

Plik:HPIM2104.JPG

Trolejbusy MB O405N2 na bazie Mercedesa O405N można zobaczyć tylko w Gdyni

• W Gdyni jeździ prototyp, a zarazem pierwszy na świecie egzemplarz pojazdu Solaris Trollino 12, oznaczony numerem ewidencyjnym 3001.
• W Gdyni jeździ odrestaurowany, szwajcarski trolejbus Saurer ST4IILM. Jego wartość zabytkowa w tym mieście jest ograniczona, ponieważ w historii gdyńskiej komunikacji trolejbusowej nigdy nie jeździły pojazdy tej marki.
• Gdynia jest jedynym miastem, w którym jeżdżą trolejbusy MB O405N2 z niskopodłogowym nadwoziem autobusów Mercedes. W chwili obecnej po mieście jeździ 16 takich pojazdów.
• W Gdyni jeżdżą tylko trolejbusy standardowe (12-metrowe). Ostatni przegubowy trolejbus Ikarus 280E został wycofany z użytku pod koniec 2002 roku.
• PKT Gdynia posiada obecnie największą sieć trolejbusową w Polsce.
• Linia trolejbusowa 27 jest najdłuższą w Polsce (długość w obie strony wynosi ok. 40 km).
• Linie nr 21 i 31 jeżdżące do Sopotu są obecnie jedynymi podmiejskimi liniami trolejbusowymi w Polsce.
• Sopocka linia 31 jest dofinansowywana nie tylko z budżetów miast Gdyni i Sopotu, ale także ze źródła prywatnego - Aquaparku w Sopocie.
• Pierwszy kurs trolejbusowy wykonywany jest na linii 25 i rozpoczyna się o godzinie 4:25. Ostatni również należy do linii 25 i kończy się o 23:21, lecz ostatni trolejbus (na linii 710) zjeżdża do zajezdni o godzinie 0:03.

Linie

Obecnie po Gdyni kursuje 12 linii trolejbusowych, w tym 2 do Sopotu. Ponadto istnieją: 1 linia zjazdowa z różnych części miasta do zajezdni oraz 1 dojazdowa do pętli początkowej, zabierające po drodze pasażerów. Numeracja gdyńskich linii trolejbusowych jest dwucyfrowa, począwszy od liczby 20. Linie zjazdowe, tak samo jak zjazdowe linie autobusowe mają numerację trzycyfrową zaczynającą się od cyfry 7.

Zwykłe

Numer linii	Trasa
20	Gdynia Dworzec Główny PKP - pl. Konstytucji - Wójta Radtkego (z powrotem: Jana z Kolna) - plac Kaszubski - Świętojańska - 10 Lutego - Podjazd - Morska - Chylońska - Cisowa SKM i z powrotem
21	Gdynia Dworzec Główny PKP - Dworcowa - 10 Lutego - Świętojańska - rondo św. Maksymiliana - al. Zwycięstwa - (Sopot) al. Niepodległości - Sopot Reja i z powrotem
22	Gdynia Dworzec Główny PKP - pl. Konstytucji - Wójta Radtkiego (z powrotem: Jana z Kolna)- plac Kaszubski - Świętojańska - (z powrotem: rondo Św. Maksymiliana - Świętojańska) - al. Piłsudskiego - Śląska - Warszawska - Morska - Chylońska - Cisowa SKM i z powrotem
23	Stocznia Gdynia - al. Solidarności - Janka Wiśniewskiego - pl. Konstytucji - Wójta Radtkiego (z powrotem: Jana z Kolna) - plac Kaszubski - Świętojańska - al. Zwycięstwa - Wielkopolska - Chwaszczyńska - Nowowiczlińska - Rdestowa - Chwaszczyńska - Starochwaszczyńska - Kacze Buki i z powrotem
24	Stocznia Gdynia - al. Solidarności - Węzeł Ofiar Grudnia `70 - Janka Wiśniewskiego - pl. Konstytucji - Wójta Radtkiego (z powrotem: Jana z Kolna) - plac Kaszubski - Świętojańska - rondo św. Maksymiliana - al. Zwycięstwa - Wielkopolska - Chwaszczyńska - Nowowiczlińska - Miętowa - Dąbrowa Miętowa i z powrotem
25	3 Maja - Hala - Wójta Radtkego (z powrotem: Jana z Kolna) - Świętojańska - 10 Lutego - Podjazd - Morska - Owsiana - Cisowa SKM i z powrotem
26	Orłowo SKM "Klif" - al. Zwycięstwa - Świętojańska - al. Piłsudskiego (z powrotem: rondo św. Maksymiliana) - Śląska - Warszawska - Morska - Cisowa Sibeliusa i z powrotem
27	Kacze Buki - Starochwaszczyńska - Chwaszczyńska - Rdestowa - Nowowiczlińska - Chwaszczyńska - Wielkopolska - al. Zwycięstwa - Świętojańska - al. Piłsudskiego - Śląska - Warszawska - Morska - Chylońska - Cisowa SKM i z powrotem
28	3 Maja - Hala - Wójta Radtkego (z powrotem: Jana z Kolna) - Świętojańska - 10 Lutego - Podjazd - Morska - Chylońska - Chylonia Dworzec PKP (pl. Dworcowy) - Kartuska - Jaskółcza - Chabrowa - Pustki Cisowskie i z powrotem
29	Węzeł Franciszki Cegielskiej - Kielecka - Śląska - Warszawska - (niektóre kursy z: Morska - Estakada) - Morska - Podjazd - 10 Lutego - Świętojańska - Rondo św. Maksymiliana - (z powrotem: Świętojańska - al. Piłsudskiego - Śląska - Kielecka) - al. Zwycięstwa - Wielkopolska - Chwaszczyńska - Nowowiczlińska - Dąbrowa Tesco i z powrotem
30	Gdynia Dworzec Główny PKP - plac Konstytucji - Wójta Radtkiego (z powrotem: Jana z Kolna) - plac Kaszubski - Świętojańska (z powrotem: rondo św. Maksymiliana - Świętojańska) - al. Piłsudskiego - Śląska - Warszawska - Morska - Cisowa Sibeliusa i z powrotem
31	Kacze Buki - Starochwaszczyńska - Chwaszczyńska - Rdestowa - Nowowiczlińska - Chwaszczyńska - Wielkopolska - al. Zwycięstwa - (Sopot) al. Niepodległości - Sopot Reja i z powrotem

Zjazdowe / dojazdowe

Numer linii	Trasa
710	Kacze Buki - Starochwaszczyńska - Chwaszczyńska - Rdestowa - Nowowiczlińska - Chwaszczyńska - Wielkopolska - al. Zwycięstwa - Świętojańska - 10 Lutego - Podjazd - Morska - Zakręt do Oksywia - Grabówek SKM
	Cisowa SKM - Chylońska - Morska - Zakręt do Oksywia - Grabówek SKM
	Cisowa SKM - Owsiana - Morska - Zakręt do Oksywia - Grabówek SKM
	Dąbrowa Miętowa - Miętowa - Nowowiczlińska - Chwaszczyńska - Wielkopolska - al. Zwycięstwa - Świętojańska - 10 Lutego - Podjazd - Morska - Zakręt do Oksywia - Grabówek SKM
	Cisowa Sibeliusa - Morska - Zakręt do Oksywia - Grabówek SKM
	3 Maja - Hala - Wójta Radtkego - plac Kaszubski - Świętojańska - 10 Lutego - Podjazd - Morska - Zakręt do Oksywia - Grabówek SKM
	Gdynia Dworzec Gł. PKP - pl. Konstytucji - Wójta Radtkiego - plac Kaszubski - Świętojańska - 10 Lutego - Podjazd - Morska - Zakręt do Oksywia - Grabówek SKM
	Sopot Reja - al. Niepodległości - (Gdynia) al. Zwycięstwa - Świętojańska - 10 Lutego - Podjazd - Morska - Zakręt do Oksywia - Grabówek SKM
	Pustki Cisowskie - Chabrowa - Jaskółcza - Kartuska - Chylońska - Morska - Zakręt do Oksywia - Grabówek SKM
	Orłowo SKM - "Klif" - al. Zwycięstwa - Świętojańska - 10 Lutego - Podjazd - Morska - Zakręt do Oksywia - Grabówek SKM
	Stocznia Gdynia - al. Solidarności - Węzeł Ofiar Grudnia `70 - Janka Wiśniewskiego - pl. Konstytucji - Wójta Radtkego - plac Kaszubski - Świętojańska - 10 Lutego - Podjazd - Morska - Zakręt do Oksywia - Grabówek SKM
723	Morska - Estakada - Morska - Podjazd - 10 Lutego - Świętojańska - plac Kaszubski - Jana z Kolna - Janka Wiśniewskiego - Węzeł Ofiar Grudnia 70 - al. Solidarności - Stocznia Gdynia

Dane statystyczne

Dawne trolejbusy

Plik:HPIM1104.JPG

Zabytkowy, szwajcarski trolejbus Saurer 4IILM z 1957 r.

Ikarus 280E w zajezdni w Redłowie. Po wycofaniu go z użytku w wyniku braku funduszy na remont trolejbus popadł w niełaskę. Obecnie w posiadaniu Lubelskiego Towarzystwa Ekologicznej Komunikacji.

Typ trolejbusu	Okres eksploatacji
Henschel/AEG/Gdańska Fabryka Wagonów	1943-1960
Henschel/Schumann/ Siemens typ 01	1944-1956
Mercedes-Benz O-B/AEG	1947-1953
Henschel/Kassbohrer/AEG	1947-1958
JaTB-2	1950-1953
Fiat 672 F101/Breda/Veresina	1947-1958
Alfa-Romeo/ Macchi-Marelli	1947-1958
Fiat 672 F101/Tallero-Milano	1948-1958
Bussing 400T/AEG	1948-1958
Bussing 900T/AEG	1948-1957
Vetra VBR4	1949-1960
Skoda 8 Tr	1958-1975
Skoda 9 Tr	1962-1979
Skoda SM11/WPK (prototyp)	1976-1979
ZiU-9	1975-1998
Jelcz-Berliet PR100E (prototyp)	1977-1978
Ikarus 280E	1990-2001

Współczesne trolejbusy

Plik:HPIM2061.JPG

Jelcz 120ME z Gdyni. Istnieje wiele jego odmian i modyfikacji różniących się rodzajem silnika, sterowania, napędu, a nawet wyglądem.

Typ Trolejbusu	Eksploatacja od	Ilość
Saurer 4IILM	2003	1
Jelcz PR110E	1976	10
Jelcz 120MT	1998	18
Jelcz 120ME	1998	11
Jelcz 120MTE	1992	7
Jelcz M121E	1999	1
Solaris Trollino 12T	2001	4
Solaris Trollino 12AC	2003	15
MB O405N2	2004	17
Wszystkie pojazdy		84
Udział trolejbusów niskopodłogowych we flocie		44%
Średni wiek pojazdów		9,9 lat

Pojazdy techniczne

Gdyński holownik Jelcz C-642 na terenie zajezdni PKT.

Typ Pojazdu	Zastosowanie	Eksploatacja od	Ilość
Citroën C15	Lekkie pogotowie techniczne	2003	1
Fiat Ducato	Zaopatrzenie	2003	1
Jelcz 317D	Ciągnik	1989	1
Jelcz C-642	Holownik	1991	1
Star 200	Pojazd wieżowy	1990	2
Star Ż-28	Pojazd wieżowy	1978	2
Wszystkie pojazdy			8
Średni wiek pojazdów			16,1 lat

Bibliografia

• Olgierd Wyszomirski, Zintegrowany plan rozwoju transportu publicznego w Gdyni w latach 2004-2013, "Biuletyn Komunikacji Miejskiej" nr 76, Warszawa 2004.
• Encyklopedia Gdyni, red. Małgorzata Sokołowska, Gdynia 2006, ISBN 83-921571-8-4.

Strony internetowe

• Strona Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni.
• Kronika Komunikacji Trolejbusowej w Gdyni.
• Strona Przedsiębiorstwa Komunikacji Trolejbusowej.

Zobacz też

• Autobusy w Gdyni
• Tramwaj wodny ZKM w Gdyni
• Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni