Województwo olsztyńskie (1946–1975)
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba wojewody i sejmiku | |||||
| Populacja (31 XII 1974) • liczba ludności |
| ||||
| Podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie Polski
| |||||
Województwo olsztyńskie – jedno z województw istniejących w Polsce w latach 1946–1975.
Województwo powstałe na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 29 maja 1946 roku z dawnego okręgu mazurskiego[1].
Okręg Mazurski (Okręg IV) powstał 14 marca 1945 r. i obejmował 27 tys. km² powierzchni, w tym powiaty elbląski, sztumski, kwidzyński i malborski. Siedzibą Okręgu był Białystok, a później Olsztyn.
7 lipca tego roku powiaty Powiśla włączono do woj. gdańskiego, a powiaty: ełcki, olecki i gołdapski do woj. białostockiego. Rządcą Okręgu był pełnomocnik rządu na Okręg Mazurski (najpierw Jerzy Sztachelski, a po nim Jakub Prawin).
6 marca 1950 roku do województwa przyłączono powiat nowomiejski z województwa pomorskiego (przemianowanego tego dnia na bydgoskie) i powiat działdowski z województwa warszawskiego.
Według danych z 1950 ponad 25% spośród Polaków przesiedlonych na teren województwa po II wojnie światowej stanowili Kresowianie[2].
Ludność
[edytuj | edytuj kod]| Data | Liczba mieszkańców | ||
|---|---|---|---|
| ogółem | miejska (%) | wiejska (%) | |
| 14 II 1946 (spis sumaryczny)[3] | 351 828 | 101 857 (28,95%) | 249 971 (71,05%) |
| 3 XII 1950 (spis powszechny)[4] | 689 376 | 201 948 (29,29%) | 487 428 (70,71%) |
| 31 XII 1956[5] | 839 tys. | 277 tys. (33%) | 562 tys. (67%) |
| 1959[6] | 878,3 tys. | b.d. (35%[7]) | b.d. (65%[7]) |
| 6 XII 1960 (spis powszechny)[8] | 881 332 | 315 701 (35,82%) | 565 631 (64,18%) |
| 31 XII 1963[9] | 929 tys. | 340 tys. (36,6%) | 589 tys. (63,4%) |
| 31 XII 1965[10] | 956,6 tys. | b.d. | b.d. |
| 1967[11] | 973,2 tys. | b.d. | b.d. |
| 31 XII 1968[12] | 981 tys. | 386 tys. (39,3%) | 595 tys. (60,7%) |
| 8 XII 1970 (spis powszechny)[13] | 979 204 | 401 482 (41%) | 577 722 (59%) |
| 31 XII 1971[14] | 980,9 tys. | 408 tys. (41,6%) | 572,9 tys. (58,4%) |
| 31 XII 1972[15] | 992,1 tys. | 413,4 tys. (41,7%) | 578,7 tys. (58,3%) |
| 31 XII 1973[16] | 1001 tys. | 428 tys. (42,8%) | 573 tys. (57,2%) |
| 31 XII 1974[17] | 1012 tys. | 440 tys. (43,5%) | 572 tys. (56,5%) |
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]1946
[edytuj | edytuj kod]| Powiat | Powierzchnia (km²)[18] |
Liczba ludności 14 II 1946[3] | |
|---|---|---|---|
| ogółem | na km² | ||
| bartoszycki | 473 | 10 978 | 23 |
| braniewski | 1299 | 10 701 | 8 |
| giżycki | 897 | 16 674 | 19 |
| iławecki | 574 | 4484 | 8 |
| kętrzyński | 1199 | 18 520 | 15 |
| lidzbarski | 1096 | 22 460 | 21 |
| morąski | 1265 | 21 160 | 17 |
| mrągowski | 1232 | 34 396 | 28 |
| nidzicki | 1146 | 15 444 | 13 |
| Olsztyn (miejski) | 53 | 29 053 | 547 |
| olsztyński | 1303 | 29 968 | 23 |
| ostródzki | 1536 | 31 394 | 20 |
| pasłęcki | 858 | 13 366 | 16 |
| piski | 1684 | 15 674 | 9 |
| reszelski | 851 | 23 002 | 27 |
| suski | 1038 | 16 606 | 16 |
| szczycieński | 1703 | 32 681 | 19 |
| węgorzewski | 1112 | 5267 | 5 |
1973
[edytuj | edytuj kod]Źródło:[19]
| Powiat | Powierzchnia (km²) |
Liczba ludności 31 XII 1972 |
Miasta | Gminy | Siedziba | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ogółem (tys.) | na km² | ogółem | w tym posiadające wspólną radę narodową z gminami | ||||
| bartoszycki | 1125 | 52,8 | 47 | 3 | 2 | 5 | Bartoszyce |
| biskupiecki | 949 | 46,3 | 49 | 3 | 2 | 4 | Biskupiec |
| braniewski | 1353 | 51,2 | 38 | 4 | 2 | 6 | Braniewo |
| działdowski | 910 | 51,6 | 57 | 2 | 1 | 6 | Działdowo |
| giżycki | 944 | 46 | 49 | 2 | 1 | 4 | Giżycko |
| iławski | 1133 | 63,3 | 56 | 3 | 2 | 5 | Iława |
| kętrzyński | 1124 | 59,2 | 53 | 3 | 2 | 6 | Kętrzyn |
| lidzbarski | 1066 | 48,9 | 46 | 2 | 0 | 6 | Lidzbark Warmiński |
| morąski | 1203 | 51,4 | 43 | 1 | 0 | 5 | Morąg |
| mrągowski | 1127 | 44,5 | 39 | 2 | 0 | 4 | Mrągowo |
| nidzicki | 1139 | 34,9 | 31 | 1 | 0 | 5 | Nidzica |
| nowomiejski | 846 | 52,7 | 62 | 2 | 0 | 5 | Nowe Miasto Lubawskie |
| Olsztyn (miejski) | 58 | 99 | 1695 | 1 | nd. | nd. | Olsztyn |
| olsztyński | 1343 | 45,5 | 34 | 2 | 2 | 7 | |
| ostródzki | 1345 | 69,5 | 52 | 1 | 0 | 6 | Ostróda |
| pasłęcki | 816 | 33,4 | 41 | 1 | 0 | 5 | Pasłęk |
| piski | 1765 | 49,9 | 28 | 4 | 3 | 4 | Pisz |
| szczycieński | 1946 | 63,2 | 32 | 1 | 0 | 7 | Szczytno |
| węgorzewski | 873 | 28,8 | 33 | 1 | 0 | 5 | Węgorzewo |
Wojewodowie olsztyńscy
[edytuj | edytuj kod]- 17.03.1945–28.12.1945: Jakub Prawin PPR
- 28.12.1945–08.09.1947[a]: Zygmunt Robel SP
- 08.09.1947–05.10.1948: Wiktor Jaśkiewicz PPR
- 06.10.1948–28.06.1950: Mieczysław Moczar PZPR
Przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej
- 13.04.1950–15.04.1952: Mieczysław Moczar PZPR
- 16.04.1952–31.10.1956: Juliusz Malewski PZPR
- 31.10.1956–17.12.1959: Zbigniew Januszko PZPR
- 17.12.1959–26.04.1972: Marian Gotowiec PZPR
- 26.04.1972–09.12.1973: Sergiusz Rubczewski PZPR
Wojewodowie
- 31.05.1975–31.12.1975: Sergiusz Rubczewski PZPR
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ pełnomocnik Rządu RP na okręg mazurski (1945–1946) i wojewoda olsztyński (1946–1947)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. ws. tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych (Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177)
- ↑ Atlas historyczny Polski, Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Warszawa-Wrocław 1985, tabl.53., ISBN 83-7000-016-9
- ↑ a b Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, s. 10 (s. 26 dokumentu PDF).
- ↑ Narodowy Spis Powszechny z dnia 3 grudnia 1950 r. Struktura zawodowa i demograficzna ludności. Indywidualne gospodarstwa rolne. Polska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1954, s. 3 (s. 8 dokumentu PDF).
- ↑ Rocznik statystyczny 1957, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1957, s. 8 (s. 47 dokumentu PDF).
- ↑ A-Z Encyklopedia Popularna PWN, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962, s. 742.
- ↑ a b A-Z Encyklopedia Popularna PWN, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962, s. 824.
- ↑ Spis Powszechny z dnia 6 grudnia 1960 r. Wyniki ostateczne. Ludność, gospodarstwa domowe. Polska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1965, s. 6 i 7 (strony 5 i 6 dokumentu PDF).
- ↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1964, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 32.
- ↑ Wielka encyklopedia powszechna PWN, t. t. 9, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 5.
- ↑ Mała encyklopedia powszechna PWN, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969, s. 825.
- ↑ Wielka encyklopedia powszechna PWN, t. 13 (suplement), 1970, s. 361.
- ↑ Narodowy Spis Powszechny 8 XII 1970. Struktura demograficzna i zawodowa ludności, gospodarstwa domowe. Polska. Wyniki ostateczne, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1972, s. 3, 5 i 6 (strony 59, 61 i 62 dokumentu PDF).
- ↑ Rocznik statystyczny 1972, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1972, s. 74.
- ↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1973, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 37.
- ↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1974, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1975, s. 85.
- ↑ Encyklopedia powszechna PWN, t. 3, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 577.
- ↑ Rocznik Statystyczny 1947, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, s. 16 (s. 33 dokumentu PDF).
- ↑ Polska. Zarys encyklopedyczny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 735.
| Okręgi (1945–46) | |
|---|---|
| Województwa |
|
| Miasta na prawach województwa |
.svg)