Wurcyt
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
wurtzyt |
|---|---|
| Skład chemiczny |
ZnS – siarczek cynku |
| Twardość w skali Mohsa |
3,5 –4 |
| Przełam |
nierówny |
| Łupliwość |
dobra |
| Układ krystalograficzny |
heksagonalny |
| Gęstość minerału |
4,09 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
brązowoczerwona, brązowoczarna, pomarańczowobrązowa, czarna |
| Rysa |
jasnobrązowa |
| Połysk |
tłusty |
Wurcyt (wurtzyt) – minerał z gromady siarczków. Należy do grupy minerałów rzadkich – występuje znacznie rzadziej niż sfaleryt.
Nazwany na cześć francuskiego chemika Karola A. Wurtza (1817-1884).
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Właściwości[edytuj | edytuj kod]
Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym o sześciokątnych zarysach lub tworzy pojedyncze piramidy heksagonalne. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, naciekowych, nerkowych. Obok sfalerytu stanowi odmianę poliformiczną siarczku cynku. Jest kruchy przeświecający. Często tworzy odmiany kolomorficzne. Zawiera domieszki żelaza, kadmu, manganu (erytrocynkit).
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Jest produktem procesów hydrotermalnych, krystalizuje z gorących roztworów przepływających przez różne skały. Występuje w żyłach kruszcowych, w szczelinach tworzy szczotki krystaliczne. Współwystępuje z galeną, pirytem, markasytem.
Miejsca występowania:
- Boliwia,
- Stany Zjednoczone – (Arizona, Arkansas, Kolorado, Connecticut, Idaho, Iowa, Massachusetts, Michigan, Missouri, Montana, Nevada, New Jersey, Nowy Meksyk, Nowy Jork, Ohio, Pensylwania, Utah, Wirginia, Wisconsin),
- Czechy,
- Grecja,
- Niemcy – (Badenia-Wirtembergia, Bawaria, Hesja, Nadrenia Północna-Westfalia, Saksonia-Anhalt, Saksonia),
- także w: Argentynie, Australii, Austrii (Karyntia, Tyrol), w Chinach, Kanadzie, Irlandii, Japonii, Kirgistanie, Meksyku, Namibii, Maroku, Peru, Rumunii, Rosji, RPA, Wielkiej Brytanii, Zambii, na Słowacji, Słowenii, Węgrzech, we Francji i we Włoszech.
- W Polsce: wurcyt występuje na Dolnym Śląsku w Górach Kaczawskich (obok miejscowości Radzimowice), w Małopolsce (kopalnia Olkusz, Pomorzany) i na Górnym Śląsku (kopalnia Biały Szarlej).
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- ważne źródło otrzymywania cynku,
- poszukiwany przez kolekcjonerów,
- do wyrobu drobnej galanterii ozdobnej, rzeźb, biżuterii.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- wurcyt na stronie Webmineral.com (ang.)
- wurcyt na stronie Mindat.org (ang.)