Michigan
| Michigan State of Michigan |
|||||
|
|||||
| 26. stan od 26 stycznia 1837 | |||||
|
|||||
| Dewiza: Si quaeris peninsulam amoenam circumspice | |||||
| Państwo |  Stany Zjednoczone |
||||
| Stolica | Lansing | ||||
| Kod ISO 3166-2 | US-MI | ||||
| Gubernator | Rick Snyder R | ||||
| Powierzchnia | 250 487[1] km² | ||||
| Populacja (2017) • liczba ludności |
9 962 311[2] |
||||
| • gęstość | 67,55 os./km² | ||||
| Strefa czasowa | UTC-05:00 UTC-04:00 |
||||
| Języki urzędowe | de iure brak de facto angielski |
||||
Położenie na mapie USA |
|||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Stany Zjednoczone |
|||||
Michigan (wymowa:/ˈmɪʃɪɡən/) – stan Stanów Zjednoczonych Ameryki, leżący w części regionu Midwest nazywanej regionem Wielkich Jezior.
Nazwa pochodzi od nazwy jeziora Michigan, poprzez język francuski wywodzącej się od słowa misshikama (wielkie jezioro) z języka odżibwe.
Michigan leży na dwóch półwyspach – Półwysep Dolny ma większą powierzchnię i gęstość zaludnienia, Półwysep Górny, oddzielony od Półwyspu Dolnego cieśniną Mackinac łączącą jezioro Huron z jeziorem Michigan, jest ważny ze względu na turystykę i zasoby naturalne.
Spis treści
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
Produkt krajowy brutto Michigan w 2015 roku osiągnął wartość 419,045 mld USD[3], co uplasowało stan na 13. miejscu w Stanach Zjednoczonych[3]. Roczny wzrost PKB w 2016 roku wyniósł 1,8% i był nieznacznie powyżej przeciętnej w Stanach Zjednoczonych (średnia dla wszystkich stanów w 2016 roku wyniosła 1,5%)[4]. W przeliczeniu na głowę mieszkańca w 2016 roku wyniósł on 44 372 USD co uplasowało stan na 36. miejscu spośród amerykańskich stanów (średnia krajowa w 2016 wyniosła 50 577USD)[5].
Michgan jest największym w Stanach Zjednoczonych regionem produkcji samochodów. Na terenie stanu swoje siedziby mają Ford Motor Company (Dearborn), General Motors Corporation (Detroit) i Chrysler LLC Corporation (Auburn Hills)
Geografia[edytuj | edytuj kod]
W stanie obowiązują dwie strefy czasowe: w większości hrabstw UTC-05:00 a w 4 hrabstwach Upper Peninsula UTC-06:00
Granice stanu[edytuj | edytuj kod]
Stan Michigan składa się z dwóch półwyspów położonych między 82°30' a 90º30' W: Półwyspu Górnego i Dolnego, oddzielonych cieśniną Mackinack. Na południu graniczy ze stanami Ohio i Indiana – część granic z tymi stanami to granice wodne. Zachodnia granica stanu to prawie całkowicie granice wodna na jeziorze Michigan ze stanami Illinois i Wisconsin. Dalej na północ przebiega granica lądowa części stanu Michigan położonej na Półwyspie Górnym, wyznaczona częściowo przez rzeki Menominee i Montreal ze stanem Wisconsin. Dalej następuje granica wodna na jeziorze Górnym, kolejno ze stanem Wisconsin, stanem Minnesota o kanadyjską prowincją Ontario. Od wyspy Isle Royale granica wodna między Michigan a Ontario przebiega prostoliniowo przez jezioro Górne, a od Sault Ste. Marie skręca na południe, przebiegając przez jezioro Huron. W okolicach Detroit przebiega lądowa granica Michigan i Ontario, a następnie granica wodna Michigan i Ontario na jeziorze Erie.
Powierzchnia[edytuj | edytuj kod]
Powierzchnia lądowa stanu wynosi 150 504 km², powierzchnia wodna tworzona przez położoną na terenie stanu część Wielkich Jezior 99,909 km², pozostała powierzchnia wodna 3380 km². Jedynym stanem amerykańskim o większej powierzchni wodnej jest Alaska. Z powierzchnią całkowitą wynoszącą 253 793 km², Michigan jest największym stanem amerykańskim na wschód od Missisipi (uwzględniając powierzchnię wodną) i 10. ze wszystkich stanów pod względem całkowitej powierzchni.
Ukształtowanie fizyczne[edytuj | edytuj kod]
Półwysep Górny jest silnie zalesiony, a na zachodzie dość górzysty. Góry Porcupine Mountains, najstarsze góry Ameryki Północnej, osiągają wysokość niemal 670 m (2000 stóp) n.p.m. i formują dział wodny między ciekami uchodzącymi do Jeziora Górnego a ciekami uchodzącymi do Jeziora Michigan. Znajduje się tu najwyższy punkt stanu, Mount Arvon, o wysokości 602 m[6]. W 2010 roku na półwyspie mieszkało 311 361 mieszkańców[7].
Półwysep Dolny, rozciągający się z północy na południe przez 446 km i ze wschodu na zachód przez 314 km, a zajmuje prawie 2/3 powierzchni lądowej stanu.
Orientacja geograficzna półwyspów stanu Michigan sprawia, że odległość między jego najbardziej oddalonymi punktami jest duża: Ironwood na zachodzie Górnego Półwyspu leży 1015 km od Lambertville na południowo-wschodnim krańcu Dolnego Półwyspu. Geograficzna izolacja Górnego Półwyspu od demograficznych i politycznych ośrodków stanu czyni go odrębnym gospodarczo i kulturowo – na górnym półwyspie istnieją nawet aspiracje utworzenia nowego stanu o nazwie "Superior".
Wody[edytuj | edytuj kod]
W granicach stanu leży część czterech spośród Wielkich Jezior Amerykańskich – jeziora Michigan, Jeziora Górnego, jeziora Huron i jeziora Erie, a także należące do tego samego systemu duże jezioro Saint Claire. Michigan posiada najdłuższą śródlądową linię brzegową spośród wszystkich stanów amerykańskich i najdłuższą po Alasce całkowitą linię brzegową (włączając wyspy). Najbardziej oddalony od Wielkich Jezior punkt na terenie stanu jest od nich oddalony o 137 km, najbardziej oddalony od naturalnych źródeł wody punkt stanu jest od nich oddalony o 10 km. Na obu półwyspach jest wiele jezior i mokradeł, a wybrzeże jest bardzo rozczłonkowane – główne zatoki Półwyspu Górnego to Keweenaw, Whitefish, Big Bay De Noc i Little Bay De Noc, a Półwyspu Dolnego Grand Traverse, Little Traverse, Thunder i Saginaw.
Największą rzeką stanu jest Grand River o długości 406 km[8], jednak rzeki zlokalizowane na terenie stanu są na ogół małe, krótkie i nie niosą dużo wody. Niewiele spośród nich to rzeki żeglowne.
Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]
Na terenie stanu znajduje się park narodowy Park Narodowy Isle Royale. Inne chronione strefy przyrody na terenie stanu to: Keweenaw National Historical Park, Pictured Rocks National Lakeshore, Sleeping Bear Dunes National Lakeshore i Father Marquette National Memorial. Przez Michigan przechodzi także The North Country National Scenic Trail.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
Aglomeracja Detroit/Ann Arbor/Flint/Windsor jest największym regionem metropolitalnym świata położonym w więcej niż jednym kraju. Stan podzielony jest na 83 hrabstwa. Podział w niewielkim stopniu uwzględnia ukształtowanie powierzchni.
Religia[edytuj | edytuj kod]
Dane z 2008 roku:
- protestantyzm - 27%
- ewangelikalizm - 26%
- katolicyzm - 23%
- bez religii - 17%
- mormoni, judaizm, islam, buddyzm, Świadkowie Jehowy - 5%
- pozostali - 2%[9]
Największymi grupami religijnym w 2010 roku, były[10]:
- Kościół katolicki: 1,717,296
- Protestantyzm bezdenominacyjny: 422,916
- Zjednoczony Kościół Metodystyczny: 228,521
- Kościół Luterański Synodu Missouri: 219,618
- Kościół Ewangelicko-Luterański w Ameryce: 120,598
- Muzułmanie: 120,351
- Narodowa Konwencja Baptystyczna USA: 115,165
- Chrześcijański Kościół Reformowany w Ameryce Północnej: 97,659
- Zbory Boże: 78,068
- Kościół Prezbiteriański USA: 76,644
- Kościół Reformowany w USA: 75,944
- Południowa Konwencja Baptystów: 54,533
- Amerykańskie Kościoły Baptystyczne w USA: 53,649
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ State Area Measurements and Internal Point Coordinates (ang.). U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-09].
- ↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Michigan, www.census.gov [dostęp 2018-01-04] (ang.).
- ↑ a b Lam Cao and Robert P. Tate: Gross Domestic Product by State, Annual Statistics for (ang.). U.S. Bureau of Economic Analysis. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Gross Domestic Product by State: Fourth Quarter and Annual 2016 (ang.). U.S. Bureau of Economic Analysis. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Per capita Real Gross Domestic Product (GDP) of the United States in 2016, by state (ang.). The Statistics Portal. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Feature Detail Report for: Mount Arvon (ang.). The Geographic Names Information System (GNIS). [dostęp 2015-12-18].
- ↑ Estimated Population for Michigan Counties: 2000 and 2010-2012 (ang.). US Census Bureau. [dostęp 2015-12-29].
- ↑ The Grand River Watershed - Michigan (ang.). Extension Michigan State University. [dostęp 2016-01-07].
- ↑ Religious Affi liation by State in the U.S. str.100.
- ↑ thearda.com
|
|||||||
|
|||||||||||||||||
