Zofia Kuratowska
| |
| Data i miejsce urodzenia |
20 lipca 1931 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
8 czerwca 1999 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
lekarka, polityk, nauczycielka akademicka, dyplomata |
| Narodowość |
polska |
| Tytuł naukowy |
profesor nauk medycznych |
| Alma Mater | |
| Stanowisko |
kierownik Kliniki Hematologii Akademii Medycznej w Warszawie (1990–1997), senator I, II i III kadencji (1989–1997), wicemarszałek Senatu I i III kadencji (1989–1991, 1993–1997), ambasador RP w Południowej Afryce (1997–1999) |
| Partia | |
| Rodzice | |
| Małżeństwo | |
| Dzieci |
Kazimierz Jaszuński |
| Odznaczenia | |
  
| |
Zofia Kuratowska (ur. 20 lipca 1931 w Skolimowie, zm. 8 czerwca 1999 w Pretorii) – polska lekarka, specjalistka w zakresie hematologii, profesor nauk medycznych, a także polityk i dyplomata. Senator I, II i III kadencji, wicemarszałek Senatu I i III kadencji, ambasador RP w Południowej Afryce.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Podczas powstania warszawskiego była kolporterką „Biuletynu Informacyjnego”. W 1955 ukończyła studia medyczne na Akademii Medycznej w Warszawie. Stopień doktorski uzyskała w 1962, a habilitację w 1970[1]. W 1989 otrzymała tytuł profesora nauk medycznych. Pracowała jako lekarka, specjalizując się w hematologii. Od 1990 do 1997 kierowała Kliniką Hematologii Akademii Medycznej w Warszawie.
Od 1980 była członkinią „Solidarności”, w 1989 uczestniczyła w obradach Okrągłego Stołu w podzespole do spraw zdrowia, współtworzyła następnie Ruch Obywatelski Akcja Demokratyczna, Unię Demokratyczną i Unię Wolności. W latach 1989–1997 sprawowała mandat senatora I, II i III kadencji, w I i III pełniła urząd wicemarszałka Senatu. W 1997 nie ubiegała się o reelekcję. W lutym następnego roku objęła stanowisko ambasadora RP w Południowej Afryce. Została akredytowana również w Namibii, Lesotho, Suazi i Botswanie[2]. Kadencję na tym stanowsku przerwała jej śmierć.
Jako pierwsza w Polsce napisała książkę na temat zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS)[3]. W ramach prowadzonych badań wykryła, że erytropoetyna wytwarzana jest w nerkach. Odrzucała ówczesne poglądy środowiska medycznego, zgodnie z którym AIDS traktowano jako chorobę zakaźną, której ogniska należy izolować ze względu na niemożliwość leczenia, i zaproponowała program profilaktyczny, nie zaprzestając prac klinicznych. W 1986 z jej inicjatywy wydany został w Polsce ilustrowany informator o wirusie niedoboru odporności (HIV) i AIDS Wydziału Naukowego Brytyjskiego Towarzystwa Lekarskiego pt. AIDS i TY. Razem z Markiem Kotańskim i Mikołajem Kozakiewiczem założyła w 1989 Stowarzyszenie Solidarni wobec AIDS PLUS, pierwszą organizację pozarządową zajmującą się wyłącznie działaniami związanymi z HIV i AIDS, której celem było udzielanie wsparcia medycznego, socjalnego, terapeutycznego i prawnego. Zofia Kuratowska była również jedną z członków założycieli Społecznego Komitetu ds. AIDS, który powstał w 1993. W 1996 została wyróżniona Czerwoną Kokardką, przyznawaną przez Krajowe Centrum ds. AIDS we współpracy z organizacjami pozarządowymi[4].
Wśród innych jej publikacji była książka pt. Krwinka, krew, życie (tom 197 serii wydawniczej Omega, Warszawa 1971).
Odznaczenia i upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Zarządzeniami prezydenta RP na uchodźstwie została odznaczona Krzyżem Kawalerskim (3 maja 1987)[5][6] i Krzyżem Komandorskim (11 listopada 1990)[7] Orderu Odrodzenia Polski. 11 listopada 1997 „za wybitne zasługi dla nauki polskiej” została odznaczona przez prezydenta RP Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[8]. W 1994 wyróżniona tytułem „Kobiety Roku” przez magazyn „Twój Styl”.
W 2017 została patronką ulicy w Gorzowie Wielkopolskim[9], a w 2018 skweru na warszawskim Muranowie[10].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Była córką matematyka Kazimierza Kuratowskiego[11] oraz żoną Grzegorza Jaszuńskiego, dziennikarza i publicysty. Zmarła w Pretorii; jej ciało zostało skremowane, prochy zgodnie z jej życzeniem zostały częściowo rozsypane nad jeziorem w Afryce, a częściowo złożone na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie[12] (kwatera B32-tuje-1)[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zofia Kuratowska. senat.pl. [dostęp 2018-10-10].
- ↑ Krzysztof Szczepanik, Anna Herman-Łukasik, Barbara Janicka (red.), Stosunki dyplomatyczne Polski. Informator. Tom 4, Afryka i Bliski Wschód 1918–2009, Wydawnictwo Askon, Warszawa 2010, s. 39, 167, 211, 230, 248.
- ↑ Zofia Kuratowska: AIDS: nowa choroba. Warszawa: Książka i Wiedza, 1986. ISBN 83-214-0543-6.
- ↑ Uhonorowani „Czerwoną Kokardką”. aids.gov.pl. [dostęp 2015-06-14].
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. nr 2, s. 16, 15 lipca 1987. [dostęp 2017-06-25].
- ↑ Lubomir Mackiewicz (red.), Anna Żołna (red.): Kto jest kim w Polsce: informator biograficzny. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1993, s. 369. ISBN 83-223-2644-0.
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski z dnia 11 listopada 1990 roku. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. nr 4, s. 54, 20 grudnia 1990. [dostęp 2017-10-11].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 listopada 1997 r. o nadaniu orderów (M.P. z 1998 r. nr 6, poz. 110).
- ↑ Nowe nazwy ulic w Gorzowie. naszemiasto.pl, 31 sierpnia 2017. [dostęp 2017-09-25].
- ↑ Skwer Zofii Kuratowskiej. um.warszawa.pl, 9 października 2018. [dostęp 2018-10-10].
- ↑ Biografia Kazimierza Kuratowskiego. leksykon.ptm.mimuw.edu.pl. [dostęp 2015-06-16].
- ↑ Elżbieta Cichocka: Zofia Kuratowska: Polityczka i lekarka, jakich już nie ma. wysokieobcasy.pl, 6 czerwca 2015. [dostęp 2015-06-06].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-12-11].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Grzegorz Jaszuński: Zofia Kuratowska: lekarz, polityk, dyplomata. Warszawa: Rytm, 2000. ISBN 83-87893-65-X.
- Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2011-01-07].
- Absolwenci Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
- Ambasadorowie III Rzeczypospolitej
- Ambasadorowie Polski w Południowej Afryce
- Ludzie urodzeni w Skolimowie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Polscy hematolodzy
- Politycy ROAD
- Politycy Unii Demokratycznej
- Politycy Unii Wolności
- Uczestnicy Okrągłego Stołu (strona solidarnościowa)
- Urodzeni w 1931
- Wicemarszałkowie Senatu III Rzeczypospolitej
- Wykładowcy Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
- Wyróżnieni Czerwoną Kokardką
- Zmarli w 1999