Bazyli I Macedończyk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bazyli I Macedończyk
Ilustracja
Cesarz bizantyński
Okres

od 867
do 29 sierpnia 886

Poprzednik

Michał III Metystes

Następca

Leon VI Filozof

Dane biograficzne
Dynastia

macedońska

Data urodzenia

811

Data śmierci

29 sierpnia 886

Moneta
moneta
Solid Bazylego I

Bazyli I Macedończyk, Bazyli I Macedoński, Bazyli I Kefalas, Bazyli I Głowacz (ur. 811, zm. 29 sierpnia 886) – cesarz bizantyjski od 867, pierwszy cesarz z dynastii macedońskiej.

Urodził się w rodzinie chłopskiej osiadłej w Macedonii. Wysuwano hipotezy, że mógł być słowiańskiego (w tym czasie miała miejsce kolonizacja słowiańska w Macedonii) lub omiańskiego pochodzenia.

Uprowadzony do niewoli bułgarskiej w czasie wojny bizantyjsko-bułgarskiej w latach 811-813. Do kraju powrócił w nieznanych okolicznościach.

Zyskał na znaczeniu na dworze cesarskim po wstąpieniu na służbę Teofilizesa, krewnego Bardasa, wuja cesarza. Bazyli stał się zamożny dzięki bogatej wdowie Danielis, która przyjęła go do domu i podarowała mu majątek ziemski. Zwrócił na siebie uwagę cesarza Michała III Metystesa jako poskramiacz koni i zapaśnik. Karierę rozpoczął od stanowiska koniuszego na dworze cesarskim (855). Stał się też ochroniarzem cesarza. Na polecenie cesarza Bazyli poślubił jego ulubioną kochankę. Usuwając politycznych przeciwników, w tym faktycznie rządzącego państwem cesarskiego wuja Bardasa, został współcesarzem w 866 roku. Rok później wraz z ojcem zamordował cesarza Michała III Metystesa i w 867 roku został jedynowładcą. Podczas jego panowania kontynuowany[1] był okres rozkwitu Cesarstwa, nazywany renesansem macedońskim, zapoczątkowany jednak w czasie rządów Bardasa i nominalnie Michała III, ostatniego władcy poprzedniej dynastii.

Cesarstwo Bizantyńskie w roku 867.

Odbudował autorytet Bizancjum na Bałkanach, jego flota uwolniła Dubrownik od oblężenia arabskiego (867/868). Bułgaria ostatecznie uznała kościelne zwierzchnictwo Bizancjum (870). Bazylemu udało się również załagodzić spory z papieżem wynikające z tzw. schizmy Focjusza. W 878 zdobył ostatnią fortecę paulicjanTefrike we wschodniej Anatolii, jednak nie doprowadziło to do całkowitego upadku herezji[2].

Prowadził zwycięskie kampanie na wschodzie, korzystając z osłabienia będącego w kryzysie kalifatu Abbasydów, które doprowadziły do opanowania dróg wypadowych w górach Taurusu i Antytaurusu oraz umocnienia się w dolinie Eufratu. Poważne sukcesy w walce z Arabami udało się Bazylemu odnieść również i na zachodzie. Przy pomocy floty weneckiej oczyścił Adriatyk z korsarzy saraceńskich, wreszcie odzyskał Bari w 876 roku i Tarent w południowych Włoszech, umacniając w ten sposób pozycję Cesarstwa w tym regionie. Nie powiodło mu się jedynie na Sycylii, gdzie nie zdołał powstrzymać upadku Syrakuz (878).

Za jego panowania nastąpiła reorganizacja administracji i skarbu państwa. Zapoczątkował ponowną (po Corpus Iuris Civilis) kodyfikację prawa bizantyjskiego, wydając dwa dzieła Procheiron i Epanagogę[3]. Bazyli zasłynął również jako mecenas artystyczny.

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Z pierwszą żoną Marią, Bazyli miał kilkoro dzieci, w tym:

  • Symbatiosa, współcesarza w latach 869-879 jako Konstantyn,
  • Anastazję, żonę generała Krzysztofa.

Z drugą żoną Eudokią Ingeriną (kochanką poprzedniego cesarza), Bazyli miał 3 synów (niektórzy historycy przypisują ojcostwo Leona VI poprzedniemu cesarzowi):

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Praca zbiorowa pod redakcją naukową Macieja Salamona: Wielka Historia Świata Tom 4 Kształtowanie średniowiecza. T. 4. Oficyna Wydawnicza Fogra, 2005, s. 461. ISBN 83-85719-85-7.
  2. Barber M. Katarzy, Warszawa 2005, s. 19
  3. Cesarz określał swe zamiary jako oczyszczenie dawnych praw (ανάκάθαρσις των παλαιων νομων). Cel ten zrealizował jego syn Leon VI Filozof wydając Opus Basilicon.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]