Blissidae
| Blissidae | |||
| Stål, 1862 | |||
| Okres istnienia: eocen–dziś | |||
 Ischnodemus sabuleti, forma długoskrzydła | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina |
Blissidae | ||
| Synonimy | |||
| |||
Blissidae – rodzina pluskwiaków z podrzędu różnoskrzydłych i nadrodziny Lygaeoidea. Obejmuje ponad 430 opisanych gatunków. Rozprzestrzeniona jest kosmopolitycznie. Przedstawiciele są fitofagami wysysającymi soki roślin jednoliściennych, najczęściej traw.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Pluskwiaki te wykazują znaczną zmienność w rozmiarach ciała[1], mieszcząc się jednak między 1,2 a 12 mm długości[2]. Zarys ciała również jest zmienny, od krótkiego i przysadzistego po wydłużony i silnie wysmuklony. Powierzchnię oskórka najczęściej pokrywa warstwa oprószenia, uformowana przez drobne, kolcopodobne szczecinki (spikule)[2][1]. Punktowanie na powierzchni półpokryw jest słabe i rozproszone lub brak go zupełnie[2]. Odwłok ma przetchlinki siódmego segmentu umieszczone na sternicie, zaś przetchlinki segmentów od drugiego do szóstego umieszczone grzbietowo[2][1]. U samca segment genitalny odwłoka zaopatrzony jest w guzek. Genitalia samicy z kolei charakteryzują zbiorniki nasienne wyposażone w skrzydełka[1].
Larwy mają ujścia grzbietowych gruczołów zapachowych odwłoka zlokalizowane między tergitami czwartym i piątym oraz między piątym i szóstym[2].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Owady te są fitofagami wysysającymi soki z roślin jednoliściennych, głównie wiechlinowców. W przeciwieństwie do większości Lygaeoidea wybierają ich organy wegetatywne, a nie nasiona. Najwięcej gatunków związanych jest pokarmowo z wiechlinowatymi (trawami)[2][1], zwłaszcza z plemionami Panicoideae, Festucoideae, Bambusoideae i Eragrostoideae[1]. Mniej liczne są taksony żerujące na ciborowatych, a jeszcze mniej wybiera rześciowate[2][1]. Bardzo rzadko żerują na innych przedstawicielach innych rzędów: imbirowcach, liliowcach, sitowcach i pałkowcach[1].
W większości pędzą skryty tryb życia, przebywając u nasady liści i w języczkach liściowych roślin żywicielskich. Tam żerują i się rozmnażają[2][1].
Rozprzestrzenienie[edytuj | edytuj kod]
Rodzina rozprzestrzeniona jest kosmopolitycznie, jednak większość gatunków występuje w strefie tropikalnej[1][2]. Największą różnorodność gatunkową osiąga w południowej części Afryki, na Madagaskarze, w krainie orientalnej oraz Ameryce Centralnej i Południowej. W Australii stwierdzono 15 gatunków z 9 rodzajów. Na Nowej Zelandii brak ich zupełnie[1]. W Polsce stwierdzono 4 gatunki z 2 rodzajów[3] (zobacz: Blissidae Polski).
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson ten wprowadzony został w 1862 roku przez Carla Ståla pod nazwą Blissida[4]. Przez dłuższy czas klasyfikowana była w randze podrodziny Blissinae w obrębie szeroko rozumianych zwińcowatych[1]. Thomas J. Henry w 1997 roku opublikował wyniki analizy filogenetycznej infrarzędu, na podstawie której wniósł niektóre podrodziny zwińcowatych, w tym Blissinae, do rangi osobnych rodzin. Według wyników tejże analizy Blissidae zajmują pozycję siostrzaną względem kladu obejmującego zwińcowate, płaszczyńcowate, Cryptorhamphidae, wzdęcielowate, Ninidae, Malcidae, Colobathristidae i smukleńcowate[5].
Do rodziny tej należy ponad 430 opisanych gatunków[1], zaliczanych do 56 rodzajów[6][7]:
- Aradacrates Slater & Wilcox, 1969
- Aradademus Slater, 1967
- Archaeodemus Slater, 1986
- Atrademus Slater, 1967
- Aulacoblissus Slater, 1986
- Australodemus Slater & Sweet, 1963
- Barademus Slater, 1967
- Barrerablissus Brailovsky, 2015
- Blissiella Slater, 1967
- Blissus Burmeister, 1835
- Bochrus Stal, 1861
- Capodemus Slater & Sweet, 1972
- Cavelerius Distant, 1903
- Caveloblissus Slater & Wilcox, 1968
- Chelochirus Spinola, 1839
- Dentisblissus Slater, 1961
- Dimorphopterus Stal, 1872
- †Eoblissus Garrouste, Schubnel et Nel, 2019
- Extarademus Slater & Wilcox, 1966
- Extaramorphus Slater, Ashlock & Wilcox, 1969
- Gelastoblissus Slater & Wilcox, 1969
- Geoblissus Hidaka, 1959
- Hasanobochrus Ghauri, 1982
- Heinsius Distant, 1901
- Heteroblissus Barber, 1954
- Howdenoblissus Stys, 1991
- Iphicrates Distant, 1904
- Ischnocoridea Horvath, 1892
- Ischnodemus Fieber, 1837
- Lemuriblissus Slater, 1967
- Lucerocoris Slater, 1968
- Macchiademus Slater & Wilcox, 1973
- Macropes Motschulsky, 1859
- Merinademus Slater, 1967
- Micaredemus Slater, 1967
- Napoblissus Brailovsky & Barrera, 2012
- Patritiodemus Slater & Ahmad, 1971
- Patritius Distant, 1901
- Pirkimerus Distant, 1904
- Praeblissus Barber, 1949
- Praetorblissus Slater, 1966
- Procellademus Slater & Wilcox, 1966
- Propinquidemus Slater, 1986
- Pseudoblissus Slater, 1979
- Ramadademus Slater, 1967
- Reticulatodemus Slater & Wilcox, 1966
- Riggiella Kormilev, 1949
- Scansidemus Slater & Wilcox, 1969
- Scintillademus Slater, 1968
- Slaterellus Drake & Davis, 1959
- Spalacocoris Stal, 1874
- Talpoblissus Slater & Wilcox, 1973
- Toonglasa Distant, 1893
- Wheelerodemus Henry & Sweet, 2015
- Xenoblissus Barber, 1954
W zapisie kopalnym rodzina znana jest z wczesnego eocenu, dzięki inkluzji we z francuskim bursztynie z Oise[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m G. Cassis, Gordon F. Gross: Zoological catalogue of Australia: Hemiptera: Heteroptera (Pentatomomorpha). CSIRO Publishing, 2002.
- ↑ a b c d e f g h i Randall T. Schuh, James Alexander Slater: True bugs of the world (Hemiptera:Heteroptera): classification and natural history. Cornell University Press, 1995, s. 251-258. ISBN 0-8014-2066-0. (ang.).
- ↑ podrodzina: Blissinae C. Stål, 1862. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2020-04-16].
- ↑ C. Stål. Hemiptera mexicana enumeravit speciesque novas descripsit. „Stettiner Entomologische Zeitung”. 23, s. 81-118, 273-281, 289-325, 437-462, 1862.
- ↑ T.J. Henry. Phylogenetic analysis of family groups within the infraorder Pentatomomorpha (Hemiptera: Heteroptera), with emphasis on the Lygaeoidea. „Annals of the Entomological Society of America”. 90 (3), s. 275–301, 1997.
- ↑ Pablo M. Dellapé, Thomas J. Henry, David C. Eades: family Blissidae. [w:] Lygaeoidea Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2020-04-15].
- ↑ a b Romain Garrouste, Thomas Schubnel, Andre Nel. The first chinch bug Blissidae (Hemiptera, Heteroptera) from the Eocene Oise amber. „Palaeoentomology”. 2 (1), 2019. DOI: 10.11646/palaeoentomology.2.1.6.