Danuta Przystasz

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Danuta Przystasz
Danuta Antonina Przystasz
Ilustracja
Danuta Przystasz (Kościół Chrystusa Króla w Sanoku, 17 kwietnia 2015)
Data i miejsce urodzenia

13 czerwca 1920
Niewistka

Data i miejsce śmierci

3 listopada 2019
Warszawa

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

magister nauk prawnych

Edukacja

Gimnazjum Żeńskie im. Emilia Plater w Sanoku

Alma Mater

Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego

Pracodawca

Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych

Wyznanie

rzymskokatolickie

Rodzice

Ignacy, Anna

Krewni i powinowaci

Zbigniew, Mieczysław (bracia)

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami Medal Wojska (czterokrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi Warszawski Krzyż Powstańczy Medal Komisji Edukacji Narodowej Medal za Warszawę 1939–1945
Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Multimedia w Wikimedia Commons

Danuta Antonina Przystasz, ps. „Danuta”, „Brzoza”, „Danuta Skiba”, „Danuta Raczyńska”, „Sławomira Mędrzycka” (ur. 13 czerwca 1920 w Niewistce, zm. 3 listopada 2019 w Warszawie) – polska prawnik, podczas II wojny światowej zaangażowana w konspiracji, uczestniczka powstania warszawskiego, współorganizatorka i komendantka autonomicznej organizacji kobiecej Związek Kobiet Czynu. Po wojnie więziona i prześladowana przez władze komunistyczne PRL. Zawodowo edytorka i redaktorka oraz nauczycielka. Działaczka Rodziny Katyńskiej w Warszawie. Odznaczona Orderem Virtuti Militari, w 2012 awansowana na stopień majora Wojska Polskiego. Honorowa Obywatelka Sanoka i gminy Dydnia.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Danuta Przystasz (1947)

Urodziła się w Niewistce[1] jako córka Ignacego (1867–1959) i Anny z domu Iwańczyk (1879–1956[2])[a]. Ignacy Przystasz pochodził z Witryłowa, przejął po swoim ojcu Michale gospodarstwo[3], ukończył Szkołę Gospodarstwa Wiejskiego w Dublanach z tytułem agronoma[4], zawodowo zajmował się administrowaniem majątkami ziemskimi, pracował jako zarządca majątków, w tym charakterze przez dwa lata pracował na Podolu, po czym został zatrudniony w Kleciach w posiadłości Honoraty Pawłowskiej[5]. Podczas I wojny światowej odbył półroczną służbę wojskową na froncie na przełomie 1917/1918, a później pracował jeszcze w Niewistce, Nozdrzcu (majątek rodziny Skrzyńskich) i Hroszówce. Jego żona Anna pochodziła z Sanoka, pracowała jako nauczycielka z Witryłowie[3]. Danuta była trzecim dzieckiem Przystaszów, przed nią urodzili się Zbigniew (1912) i Mieczysław (1914)[3]. Wobec konieczności nauki szkolnej dzieci, w 1920 rodzina osiadła w Sanoku (zamieszkiwała początkowo przy ulicy Królewskiej, następnie w samodzielnie budowanym od 1931 domu przy ulicy Młynarskiej 18[6][7][8][9]). W Sanoku Przystaszowie przyjaźnili się z rodziną Florkowskich, w tym z Aleksandrem[10].

W 1938 Danuta Przystasz ukończyła Gimnazjum Żeńskie im. Emilii Plater w Sanoku (czteroklasowe nowego typu)[11], a w 1939 pierwszą klasę liceum w tej szkole[12]. Działała wówczas w Lidze Morskiej i Kolonialnej[13]. Ponadto należała do Sodalicji Mariańskiej, Organizacji Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia”, Hufca Szkolnego Przysposobienia Wojskowe Kobiet[14]. Przed wybuchem II wojny światowej w 1939 przeszła szkolenia przysposobienia obronnego (głównie sanitarne) oraz kursy obrony przeciwlotniczej i przeciwpożarowej[15][13]. W ramach tej służby, podczas kampanii wrześniowej 1939 pełniła funkcję zastępcy dowódcy rejonu[15]. Podczas wojny obronnej posiadała przydział do obrony przeciwlotniczej i przeciwpożarowej w Sanoku oraz udzielała się w służbie sanitarnej[14]. Po kapitulacji Polski zaangażowała się na Rzeszowszczyźnie w działalność konspiracyjną w ramach Chłopskiej Organizacji Wolności „Racławice”, do której została przyjęta przez kpt. art. Władysława Kołodziejskiego (przybrała pseudonimy „Danuta”[14], „Danuta Skiba”[16] i „Brzoza”[14]; używała też fałszywej tożsamości „Danuta Raczyńska”[14]), działała przy nasłuchu radiowym[13][14], jako kurierka[17], zbierając informacje o przejętym przez Niemców przemyśle naftowym w okolicy Sanoka[14]. Uczestniczyła w różnych akcjach m.in. w przy przerzutach polskich wojskowych na Węgry organizowała kwatery oraz dwa razy przeprowadziła grupy mężczyzn do Leska[14]. Jednocześnie uczyła się w Sanoku na tajnych kompletach w ramach przedwojennego sanockiego gimnazjum, zaś egzamin dojrzałości zdała 2 stycznia[14] lub 31 grudnia[13] 1942 w konspiracyjnych warunkach w domu p. Kądzielowej przy ulicy Kazimierza Lipińskiego (przewodniczącą komisji egzaminacyjnej była dr Zofia Skołozdro, kierowniczka Gimnazjum Żeńskiego w Sanoku)[18][16][19].

Z powodu licznych aresztowań w Sanoku, włącznie z najściem domu rodzinnego przez gestapo, na przełomie marca i kwietnia 1942 wyjechała do Warszawy, gdzie zamieszkała u Wandy Tumidajskiej (wkrótce potem do stolicy dotarł także jej brat)[20][21][13]. W stolicy nawiązała kontakt z tworzącą się organizacją kobiecą Związek Kobiet Czynu[22][16], która działała autonomicznie przy Ruchu Miecz i Pług[13]. Wstąpiła do tej organizacji składając przysięgę 13 czerwca 1942 w mieszkaniu kierującej od 1941 Wydziałem Kobiecym w Centralnym Kierownictwie Ruchu MiP ps. „Alicja”[23][14]. Była organizatorką ZKC, a po wyjeździe z Warszawy „Alicji”, jesienią 1942 została komendantką organizacji funkcjonując pod pseudonimem „Danuta”[24][13]. Po przekształceniu Wydziału Kobiecego w autonomiczny ZKC MiP (luty 1943) kierowała tą organizacją do listopada 1944[25][13][26]. W ramach tej działalności zajmowała się w tym okresie pracą oświatową, sanitarną i kolporterską związaną z wydawaniem podziemnego pisma „Polka Czynu”, stanowiącego organ prasowy ZKC (współdziałała w jego redagowaniu od końca 1942 do lipca 1944)[25][13]. W 1942 wraz z bratem Mieczysławem ukrywała się tymczasowo na terenie wsi Raczkowa nieopodal rodzinnego Witryłowa (w tym czasie ukrywał się tam mjr Emil Holuka-Charzewski)[27]. Po rozpadzie MiP (we wrześniu 1943 zostali zlikwidowani dwaj przywódcy Anatol Słowikowski i Zbigniew Grad[28]) zaangażowała się w działalność Wojskowego Korpusu Służby Bezpieczeństwa[16] (wywodzącego się z Korpusu Bezpieczeństwa), a w ramach jego 3 Dywizji była organizatorką Pomocniczej Służby Kobiet na przełomie 1943/1944[25] i została mianowana dowódcą Samodzielnego Oddziału PSK–AK (początkowo jako łączniczka z cenzusem, następnie w stopniu podporucznika czasu wojny, a w styczniu 1945 awansowana na stopień kapitana czasu wojny[29]). W WKSB działała nadal w 1944, do tego czasu funkcjonowała pod tożsamością „Sławomira Mędrzycka” i mieszkała przy ulicy Juliusza Słowackiego 25 na Żoliborzu[30][14]. W stolicy pracowała w ciastkarni, uczęszczała też na wykłady historii na Uniwersytecie Warszawskim[14].

Po wybuchu powstania warszawskiego 1 sierpnia 1944 przystąpiła do walczących przyjmując pseudonim „Skiba”[31][21]. Służyła jako łączniczka w kompanii 200 sztabowej Zgrupowania AK „Żywiciel” na Żoliborzu do 30 września 1944[25][16][21][31]. Posiadała stopień wojskowy strzelca i przydział do plutonu 299 w strukturze Wojskowej Służby Ochrony Powstania[31]. Udzielała się także przy pomocy na rzecz cywilow prowadzonej przez ks. mjr. Zygmunta Trószyńskiego ps. „Alkazar”[25]. Pod koniec września 1944 brała udział w ewakuacji szpitala przy ul. Krechowieckiej, została wówczas zasypana przez gruzy, po czym uratowana[25].

Po upadku powstania na Żoliborzu wyszła z miasta wraz z ludnością cywilną 30 września 1944[25][16]. W Gołąbkach zdołała zbiec z transportu do obozu w Pruszkowie[32][25][16][13]. Następnie przedostała się przez Piastów (tam 10 października dotarł też jej brat Mieczysław, także uczestniczący w powstaniu)[33]. Następnie przez Żyrardów przedostali się w rejon Skierniewic (gdzie odtwarzało się kierownictwo Miecza i Pługa oraz struktury tej organizacji, włącznie ze Związkiem Kobiet Czynu) i otrzymali zakwaterowanie we wsi Mokra Prawa[34][13][25]. Tam udzielała lekcji języka polskiego, historii i geografii wiejskiej młodzieży[35][25]. Jednocześnie nadal funkcjonowała w działalności konspiracyjnej w okolicach Skierniewic, Sochaczewa, Łowicza[16]. Po rozwiązaniu formacji organizacji Miecz i Pług oraz Związku Kobiet Czynu w listopadzie 1944[35], Danuta Przystasz działała nadal w WKSB służąc w 3 Dywizji tegoż[13]. Rozkazem z 20 listopada 1944 została przydzielona w charakterze kurierki do 12 pułku, będąc wówczas w stopniu podporucznika czasu wojny[25]. Tego samego dnia za działalność w tej organizacji Rozkazem Dywizyjnym nr 29 z 20 listopada 1944 została odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[36][25]. Jako kurierka przewoziła broń i rozkazy[13]. W styczniu 1945 została awansowana na stopień kapitana czasu wojny[29]. W Skierniewicach została dowódcą Oddziału WSK Sztabu 3 Dywizji WKSB-AK[25]. Przewoziła także rozkazy (np. do Częstochowy i Krakowa) do Szefostwa Biur Wojskowych KG AK[25].

W styczniu 1945 powróciła wraz z bratem na krótko do zburzonej Warszawy[37], jednak wskutek braku mieszkania wyjechała do Sanoka[38]. Stamtąd na wiosnę ponownie przyjechała do stolicy, skąd (po rozwiązaniu WKSB) z bratem jako pracownicy Ministerstwa Ziem Odzyskanych 10 kwietnia 1945 zostali skierowani do pracy w Urzędzie Pełnomocnika Rządu w Olsztynie (płk. Jakuba Prawina)[39][40][13]. Ich zamierzeniem była praca na rzecz ujednolicenia ziem z resztą Polski. Danuta Przystasz pracowała jako referentka prasowa w biurze Delegata Rządu, prowadziła kursy repolonizacyjne dla młodzieży warmińskiej i mazurskiej[13][25][25]. W 1945 wraz z bratem byli założycielami Spółki Wydawniczej „Zagon”[41][42][25], której celem miało być zaspokajanie potrzeb materialnych i kulturalnych jej członków, podnoszenie oświaty ogólnej i rolniczej[43]. Danuta Przystasz współuczestniczyła w uruchomieniu jej drukarni. W trakcie 1945 przeszła tyfus[13]. W Olsztynie wraz z bratem zamieszkiwała przy ul. Warmińskiej 2[41]. 19 października 1945 w swoim mieszkaniu została aresztowana przez funkcjonariuszy UB[41][25] (dwa dni wcześniej aresztowany został także jej brat Mieczysław, aczkolwiek w innej niż ona sprawie[13]). Oboje początkowo byli przetrzymywani w Olsztynie, a po około 10 dniach przewiezieni do Warszawy i osadzeni osobno, aczkolwiek w tych samych zakładach; Danuta Przystasz w okresie przesłuchań była przetrzymywana w budynkach MBP przy ulicy Koszykowej, a następnie przy ulicy Rakowickiej przez ponad 7 miesięcy[41][44][16][13]. Po ciężkim śledztwie i umorzeniu śledztwa została zwolniona 24 maja 1946[25]. Mieczysław Przystasz został skazany na karę 10 lat pozbawienia wolności, zaś Danuta do jego zwolnienia z więzienia w 1954 wspierała go poprzez widzenia, korespondencję i przekazywane paczki[44][13].

Po wyjściu na wolność wróciła do Olsztyna, gdzie została zatrudniona w Wydziale Zdrowia Urzędu Wojewódzkiego, a ponadto pracowała w Składnicy Sanitarnej w pobliskim Kortowie (w tym czasie miała wydany nakaz meldowania się o pobycie)[44][44]. Od 1945 w Olsztynie prowadziła studia na zamiejscowym Wydziale Prawa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu[45]. W 1948 zamieszkała w Warszawie[44]. Pracowała wówczas w Zarządzie Głównym Pracowników Bankowych, Kas Komunalnych PZU, a zamieszkiwała przy ulicy Lwowskiej 7 u swojej przyjaciółki Janiny (wcześniej wdowy po kpt. Stanisławie Poraj Jakubowskim, zamordowanym w obozie Mauthausen, od 1947 żony Zygmunta Robla; matki Leonarda Jakubowskiego)[46]. Następnie pracowała w Centrali Banku Komunalnego (1949)[47], skąd została zwolniona jako „wróg Polski Ludowej”[48]. W stolicy kontynuowała studia prawnicze od trzeciego roku toku nauczania na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego i ukończyła je w 1951 z tytułem magistra nauk prawnych[48][16][44]. Jeszcze przed magisterium, jej opiekun dydaktyczny, prof. Jerzy Starościak zaproponował jej asystenturę oraz tytuł przyszłej pracy doktorskiej pt. „Rola skarg i zażaleń na działanie administracji”, co jednak zostało zablokowane przez władze polityczne uniwersytetu, z uwagi na wrogą działalność Danuty Przystasz wobec władzy ludowej w przeszłości[49].

Gablota z odznaczeniami Danuty i Mieczysława Przystaszów w kościele Przemienienia Pańskiego w Sanoku

Po ukończeniu studiów z uwagi na swoją działalność konspiracyjną z przeszłości nie mogła znaleźć pracy zgodnej z wykształceniem. Do 1952 pracowała w sferze bankowości (została zwolniona z Centrali Banku Komunalnego)[44]. Następnie przez pół roku pozostawała bez pracy[44]. W rezultacie podjęła się zajęcia redaktorskiego i edytorskiego, zwłaszcza w zakresie podręczników szkolnych. Od wiosny 1952 była zatrudniona w Państwowych Zakładach Wydawnictw Szkolnych[50][16] i pracowała tam do końca 1981, gdy przeszła na emeryturę[48][13]. Zajmowała się edytorstwem, zajmowała stanowiska redaktora, redaktora działu[51], kierownika redakcji, zastępcy redaktora naczelnego[48][13]. Była członkiem komisji programowych w Ministerstwie Oświaty i Wychowania oraz komisji pod egidą UNESCO ds. nazewnictwa geograficznego i historycznego w podręcznikach szkolnych[52]. Publikowała artykuły, referaty wydawane w czasopismach i wydawnictwach szkolnych, dotyczące kwestii zawodu nauczycielskiego i teorii podręcznika szkolnego[52]. Została autorką artykułu pt. Związek Kobiet Czynu w Ruchu Miecz i Pług. Była redaktorką publikacji Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958 podsumowującego zjazd absolwentów sanockiego gimnazjum (1960)[53]. Współtworzyła książkę dla młodzieży polonijnej pt. Polska. Ziemia i ludzie (1984)[52][13]. Dodatkowo, latach 50. i 60. przez ok. 10 lat pracowała jako nauczycielka w szkołach średnich dla dorosłych, a do 1998 współpracowała z działem czasopiśmiennictwa przedmiotowego dla nauczycieli w ramach Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych[52]. Do 1965 była inwigilowana przez służby bezpieczeństwa PRL[44].

Po wojnie zamieszkała przy ulicy Lwowskiej w Warszawie[54][55]. Od 1988 zaangażowała się w działalność Warszawskiej Rodziny Katyńskiej, późniejszego Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Warszawie[52][13]. Była autorką pierwotnej wersji statutu tego stowarzyszenia[56], a w jego ramach zajmowała się sprawozdaniami i regulaminami[57]. W 1989, upamiętniając brata Zbigniewa, po raz pierwszy odwiedziła miejsce pochówku polskich jeńców w Katyniu[58]. W latach 90. podjęła współpracę z Fundacją Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek w Toruniu i Memoriałem Generał Marii Wittek[59]. Staraniem Danuty Przystasz w 2000 ukazała się publikacja pt. Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954, opracowana na podstawie listów nadsyłanych przez niego w okresie więzienia; redaktorem opracowania był historyk Andrzej Romaniak, daleki krewny rodziny Przystaszów[60], zaś wstęp i objaśnienia napisała Danuta Przystasz[59]. Listy i pamiątki po bracie Mieczysławie przekazała Danuta Przystasz na rzecz Muzeum Historycznego w Sanoku[61]. Przekazane przez Danutę Przystasz odznaczenia własne oraz brata Mieczysława Przystasza zostały umieszczone w gablocie obok prawego ołtarza w kościele Przemienienia Pańskiego w Sanoku[b].

Jako kombatantka była mianowana i awansowana na stopnie oficerskie w Wojsku Polskim: 13 grudnia 2000 na podporucznika[59], 17 lipca 2003 na kapitana[25], a w 2012 postanowieniem ministra obrony narodowej na majora[62]. Po zatwierdzeniu w czerwcu 2002 w swoim mieszkaniu otrzymała Order Virtuti Militari[13]. Została członkiem zwyczajnym Stowarzyszenia Klub Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari[63]. W 2001 wydano drukiem jej wspomnienia pt. Jedno życie. Tak mało... Tak wiele...[64][65].

Grobowiec Przystaszów
Tablica upamiętniająca Danutę Przystasz na grobowcu rodzinnym

Danuta Przystasz zmarła 3 listopada 2019 w Warszawie[66]. 8 listopada 2019, po mszy św. odprawionej przez ks. Andrzeja Skibę, została pochowana w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.

Miała braci Zbigniewa (1912–1940, ofiara zbrodni katyńskiej) i Mieczysława (1914–1986)[3]. Danuta i Mieczysław byli jednymi z nielicznych powstańców warszawskich w 1944 pochodzących z Sanoka. Wszyscy z trojga rodzeństwa studiowali prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Ich wujem (mąż siostry ich matki, Marii) był uczestnik walk o niepodległość i oficer Wojska Polskiego Władysław Mączka, brat oficera i poety legionowego Józefa Mączki[5][67][13].

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Inskrypcje nagrobne informujące o latach życia rodziców, w tym różnicy wieku pomiędzy Ignacym i Marią Przystasz, tj. ok. 16-17 lat stoją w sprzeczności z informacją podaną przez Danutę Przystasz, iż dzieliło ich 20 lat różnicy, zob. Jedno 2001 ↓, s. 8
  2. ↑ Informacja potwierdzona przez ks. proboszcza Andrzeja Skibę oraz hm. Krystynę Chowaniec. Umieszczone odznaczenia: Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Warszawski Krzyż Powstańczy Medal Wojska czterokrotnie (rząd górny), Medal za Warszawę 1939–1945, Odznaczenie Pamiątkowe „Za zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej”, Krzyż Kampanii Wrześniowej (rząd dolny).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Czytelnicy piszą. „Wiadomości Brzosteckie”, s. 15, nr 7 (135) – lipiec 2008. ISSN 1428-068X. 
  2. ↑ Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 371 (poz. 38).
  3. ↑ a b c d Spuścizna 2001 ↓, s. 41.
  4. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 8.
  5. ↑ a b Jedno 2001 ↓, s. 9.
  6. ↑ Spuścizna 2001 ↓, s. 41, 42.
  7. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 10.
  8. ↑ Listy 2000 ↓, s. 75, 76, 77.
  9. ↑ Danuta Przystasz: Wspomnienia osób świeckich. Przyjaciel, który potrafi słuchać. W: Kapłan wielkiej odwagi. Jubileusz 60-lecia kapłaństwa księdza prałata Adama Sudoła. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2004, s. 188. ISBN 83-919305-6-4.
  10. ↑ Listy 2000 ↓, s. 39.
  11. ↑ Księga pamiątkowa 1928-2008 II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku wydana z okazji jubileuszu 80-lecia szkoły. Sanok: 2008, s. 35.
  12. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 16.
  13. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad Wywiad AHM ↓.
  14. ↑ a b c d e f g h i j k l Słownik VM 2007 ↓, s. 81.
  15. ↑ a b Jedno 2001 ↓, s. 25.
  16. ↑ a b c d e f g h i j k Romaniak 2009 ↓, s. 8.
  17. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 28-3.
  18. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 21-22.
  19. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2014-02-23].
  20. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 32.
  21. ↑ a b c d Łączniczka 2011 ↓, s. 9.
  22. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 33.
  23. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 34.
  24. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 35.
  25. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac Słownik VM 2007 ↓, s. 82.
  26. ↑ Miecz i Pług. Instytut Pamięci Narodowej. s. III. [dostęp 2015-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-18)].
  27. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 43.
  28. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 38.
  29. ↑ a b Jedno 2001 ↓, s. 44, 78.
  30. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 45.
  31. ↑ a b c Muzeum PW ↓.
  32. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 74.
  33. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 75.
  34. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 76.
  35. ↑ a b Jedno 2001 ↓, s. 77.
  36. ↑ a b Jedno 2001 ↓, s. 78.
  37. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 79.
  38. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 80.
  39. ↑ D. Przystasz 2000 ↓, s. 6.
  40. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 81.
  41. ↑ a b c d D. Przystasz 2000 ↓, s. 7.
  42. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 82.
  43. ↑ Spółdzielnia Wydawnicza „Zagon”. leksykonkultury.ceik.eu. [dostęp 2014-02-24].
  44. ↑ a b c d e f g h i Jedno 2001 ↓, s. 83.
  45. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 83-84.
  46. ↑ Listy 2000 ↓, s. 16.
  47. ↑ Listy 2000 ↓, s. 51.
  48. ↑ a b c d Jedno 2001 ↓, s. 84.
  49. ↑ Listy 2000 ↓, s. 62.
  50. ↑ Listy 2000 ↓, s. 75, 78.
  51. ↑ Redakcja. „Chemia w Szkole”, s. 458, nr 5 (190) z 1991. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. 
  52. ↑ a b c d e Jedno 2001 ↓, s. 85.
  53. ↑ Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 2.
  54. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 141.
  55. ↑ Sanocki wątek Powstania Warszawskiego. isanok.pl, 1 sierpnia 2013. [dostęp 2014-02-23].
  56. ↑ Historia Warszawskiej Rodziny Katyńskiej. Organizacja i początki działalności 1988-1995. katyn.org. [dostęp 2015-04-18].
  57. ↑ Władze Stowarzyszenia. Zestawienie kolejnych zarządów Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Warszawie. katyn.org. [dostęp 2015-04-18].
  58. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 13.
  59. ↑ a b c d e f Jedno 2001 ↓, s. 86.
  60. ↑ Romaniak 2000 ↓, s. 3.
  61. ↑ Romaniak 2000 ↓, s. 5.
  62. ↑ Opowieść o niezwykłym życiu nie całkiem historyczna. „Tygodnik Sanocki”. Nr 7, s. 5, 17 lutego 2017. 
  63. ↑ Członkowie zwyczajni Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari (2001-2014). klubvm.org.pl. [dostęp 2017-01-13].
  64. ↑ Jedno 2001 ↓, s. 1-93.
  65. ↑ „Jej odwaga, poświęcenie i zaangażowanie zasługują na najwyższe uznanie i szacunek”. Danuta Przystasz Honorową Obywatelką Miasta Sanoka. esanok.pl, 2017-04-21. [dostęp 2018-03-05].
  66. ↑ Edyta Wilk: Nie żyje Danuta Przystasz – Honorowa Obywatelka Sanoka. tygodniksanocki.pl, 2019-11-03. [dostęp 2019-11-04].
  67. ↑ Listy 2000 ↓, s. 21.
  68. ↑ Uchwała Nr XXXII/298/17 Rady Miasta Sanoka z dnia 28 marca 2017r. w sprawie nadania honorowego obywatelstwa. bip.um.sanok.pl, 2017-04-05. [dostęp 2018-04-10].
  69. ↑ 28 marca: Sesja Rady Miasta Sanoka VII Kadencji. Porządek obra. sanok.pl, 2017-03-27. [dostęp 2017-04-22].
  70. ↑ „Jej odwaga, poświęcenie i zaangażowanie zasługują na najwyższe uznanie i szacunek”. Danuta Przystasz Honorową Obywatelką Miasta Sanoka. esanok.pl, 2017-04-21. [dostęp 2017-04-22].
  71. ↑ Pani Danuta Przystasz, urodzona w Niewistce, Dama Orderu Virtuti Militari - Honorowym Obywatelem Gminy Dydnia. gminadydnia.pl. [dostęp 2019-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-04)].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Danuta_Przystasz&oldid=72192588”