Futrzarstwo

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez 89.72.155.105 (dyskusja) o 18:26, 28 lut 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.

Futrzarstwo – gałąź gospodarki, obejmująca pozyskiwanie skór futerkowych ze zwierząt futerkowych, upolowanych lub hodowanych, ocenę tych skór, obrót zakonserwowanymi skórami, wyprawianie futer i ich uszlachetnienie. Terminem tym w potocznym rozumieniu określane bywa także konfekcjonowanie futer na odzież i galanterię skórzaną (kuśnierstwo). Przedmiotem oceny, skupu i obrotu handlowego są skóry surowe konserwowane, tzn. poddane po oczyszczeniu z resztek mięsa i tłuszczu (mizdra), odpowiedniemu wysuszaniu, przetarciu w trocinach (dębowych, bukowych) lub soleniu. Ocena i klasyfikacja skór futerkowych ze względu na:

  • gatunek lub rasę zwierzęcia futerkowego,
  • pochodzenie,
  • sposób zdjęcia (defekty),
  • wstępną obróbkę,
  • wielkość skóry,
  • jakość okrywy włosowej (odbywa się w punktach skupu, przez klasyfikatorów według ustalonych norm).

Skórki wiązane są po przesortowaniu, tzw. loty (np. norek po 100-120 sztuk, lisów po 20-25 sztuk), zakupowane są na pokrywanie potrzeb krajowych i na eksport. Obrót handlowy skupia się międzynarodowych targach, tzw. aukcjach futrzarskich, organizowanych raz lub dwa razy do roku w Nowym Jorku, Londynie, Helsinkach, Petersburgu, Lipsku, Sztokholmie, Oslo i w innych miastach. Dystrybucja odbywa się według ustalonego planu, na rzecz zakładów pracy oraz instytucji handlowych. Zakupione partie skór przekazywane są do dalszej obróbki, tzn. wyprawiania, barwienia oraz obróbki maszynowej (strzyżenie, czesanie, epilowanie i inne). Człowiek zaczął wcześniej używać na okrycia przed zimnem futer, niż tkanin, toteż pozyskiwanie skór futerkowych, ich wyprawianie oraz handel skórami sięga czasów starożytnych[1].

Zwierzęta futerkowe

Zwierzęta, z których najczęściej pozyskuje się futra to:

Futrzarstwo w Polsce

W Królestwie Polskim w XVI wieku handel skórami futerkowymi koncentrował się w Poznaniu[2]. Polska w XVIII wieku prowadziła handel futrami z miastami hanzeatyckimi, głównie z Lubeką[potrzebny przypis], a dawni cechowi kuśnierze zajmowali się nie tylko szyciem futer, ale także wyprawianiem skór. Branża futrzarska jest ważnym elementem gospodarki[1][3].

W 2015 roku eksport z Polski skór futerkowych surowych i garbowanych wyniósł ponad 1,6 mld zł[4], a cała branża wygenerowała ponad 2 mld zł dla budżetu, dając 50 tys. miejsc pracy[5]. Krajowa produkcja skór futerkowych w 2015 wyniosła ok. 10 mln szt. Polska jest drugim w Europie, po Danii, producentem naturalnych skór zwierząt futerkowych i trzecim na świecie[6].

Fermy zwierząt futerkowych

Większość skór, które jest używane w futrzarstwie pochodzi od zwierząt futerkowych utrzymywanych w hodowli fermowej[7].

Państwo Ilość ferm zwierząt futerkowych[8]
Belgia 17
Bułgaria 3
Chorwacja 17
Czechy 9
Dania 1518
Estonia 41
Francja 14
Finlandia 960
Grecja 100
Islandia 32
Irlandia 3
Litwa 305
Łotwa 14
Norwegia 280
Polska 713
Rumunia 153
Serbia 300
Słowacja 1
Szwecja 85
Hiszpania 51
Holandia 160
Węgry 195
Włochy 27

Kampanie antyfutrzarskie

Przeciwniczka naturalnych futer piętnuję starszą kobietę w futrze z norek.

Kampanie antyfutrzarskie organizowane są na całym świecie, m.in. przez takie organizacje jak: PETA, czy fundacja Viva!. Mają one na celu zaprzestanie zabijaniu zwierząt na futra. Wiele znanych osobistości, takich jak Pamela Anderson, Kim Basinger, Stella McCartney, Sharon Osbourne, Sophie Ellis-Bextor, Jarosław Kaczyński, Zbigniew Zamachowski, Marcin Daniec popierają antyfutrzarskie kampanie[9].

Projekt zakazu hodowli zwierząt futerkowych w Polsce

W 2011 roku Koalicja dla Zwierząt, porozumienie kilkudziesięciu organizacji pro-zwierzęcych, złożyła w Sejmie projekt nowej ustawy o ochronie zwierząt, w którym ujęty został również zakaz chowu zwierząt futerkowych na futra (z okresem karencji). Projekt został złożony jako tzw. inicjatywa ludowa po zebraniu 224 736 podpisów[10]. W lutym 2012 roku protestem pod Krajowym Pokazem Skór Futerkowych, rozpoczęła działalność Koalicja na Rzecz Zakazu Hodowli Zwierząt Futerkowych w Polsce[11].

W lutym 2016 r. grupa posłów partii Nowoczesna złożyła poselski projekt ustawy, który miał m.in. zabronić hodowli zwierząt futerkowych[12]. Wywołało to falę krytyki[13]. Miesiąc później wycofano cały projekt ustawy[14].

Raport Najwyższej Izby Kontroli

Raport Najwyższej Izby Kontroli z 2011 roku, dotyczący działania 23 ferm zwierząt futerkowych w latach 2009–2010 na terenie województwa wielkopolskiego wskazuje na nierzetelność sprawowanego Nadzoru Weterynaryjnego. Według raportu w 87% sprawdzonych ferm nie przestrzegano wymagań dotyczących ochrony środowiska, natomiast w blisko połowie ferm działalność hodowlana była prowadzona w obiektach nielegalnie wybudowanych lub użytkowanych[15]. Kolejny raport NIK z 2014 roku wykazał poprawę nad kontrolami ferm przemysłowych. W okresie 2011-2013 przeprowadzono przez Inspekcje Weterynaryjną kontrolę na prawie wszystkich legalnie działających fermach zwierząt futerkowych w Polsce[16].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Ryszard Cholewa: Chów i hodowla zwierząt futerkowych. Poznań: 2000. ISBN 83-7160-190-5.
  2. ↑ Irena Turnau: Skórnictwo odzieżowe w Polsce XVI-XVIII wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975.
  3. ↑ Wiadomości Rolnicze Polska: Cała prawda o futerkowej branży. grudzień 2014. [dostęp 2016-04-09].
  4. ↑ GUS: SWAID. Skóry futerkowe. 2015. [dostęp 2016-04-09].
  5. ↑ wSensie.pl: Branża futerkowa to 50 tys. miejsc pracy i ponad 2 mld zł rocznie dla budżetu. [dostęp 2016-04-09].
  6. ↑ swiatrolnika.info: Najważniejsze fakty dotyczące branży futerkowej w Polsce. [dostęp 2017-03-26].
  7. ↑ Ryszard Cholewa: Chów i hodowla zwierząt futerkowych. Poznań: 2000. ISBN 83-7160-190-5.
  8. ↑ Fur Europe: Annual Report. 2015. [dostęp 2017-01-29]. (ang.).
  9. ↑ AntyFutro.pl – Znani ludzie. [dostęp 2010-12-01].
  10. ↑ Koalicja dla Zwierząt.
  11. ↑ Chcą zdelegalizować produkcję futer.
  12. ↑ Rzeczpospolita: Nowoczesna przygotowała zmiany w prawie o ochronie zwierząt. luty 2016. [dostęp 2016-04-09].
  13. ↑ Strefa Agro: Zakaz hodowli zwierząt futerkowych byłby odpowiedzialnością zbiorową.. [dostęp 2016-04-09].
  14. ↑ Sejm: Wniesione projekty ustaw, którym jeszcze nie został nadany nr druku. 2016-03-18. [dostęp 2016-04-09].
  15. ↑ Informacja o wynikach kontroli sprawowania nadzoru przez inspekcje państwowe nad funkcjonowaniem ferm zwierząt futerkowych w województwie wielkopolskim (pdf).
  16. ↑ Najwyższa Izba Kontroli: Nadzór nad funkcjonowaniem ferm zwierząt. 2014. [dostęp 2015-11-15].

Bibliografia

  • Wielka encyklopedia PWN, Warszawa 1963, Tom IV, strony 64-65.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Futrzarstwo&oldid=52609255”