Jerzy Iwanowski (hipolog)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Iwanowski
George Iwanowski
major kawalerii major kawalerii
Data i miejsce urodzenia

13 marca 1907
Lebiodka, gubernia wileńska, Imperium Rosyjskie

Data śmierci

28 maja 2008

Przebieg służby
Lata służby

1939–1947

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Medal „Pro Memoria”

Jerzy Iwanowski, również George Iwanowski (ur. 13 marca 1907 w Lebiodce k. Lidy, zm. 28 maja 2008[1]) – polski hipolog i jeździec, major kawalerii Polskich Sił Zbrojnych[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Tadeusza Iwanowskiego i Marii z d. Wolskiej, pieczętował się herbem Rogala odm.[1] Ukończył Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1927)[3] i Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (1936, dyplom magistra inżyniera rolnika, specjalizacja hodowla koni)[2][4]. Od 1936 zastępca kierownika Państwowego Stada Ogierów w Bogusławicach[2]. W 1939 opublikował w czasopiśmie „Jeździec i Hodowca” artykuł przeglądowy poświęcony stadninie w Bogusławicach i hodowanym w niej koniom[5].

Początkowo podporucznik rezerwy z przydziałem do 23 Pułku Ułanów Grodzieńskich, 2 maja 1934 przeniesiony do 1 Pułku Ułanów Krechowieckich[2]. 1 maja 1937 awansowany na stopień porucznika rezerwy kawalerii[2]. W okresie kampanii wrześniowej zmobilizowany do 1 Pułku Ułanów Krechowieckich jako dowódca II plutonu w szwadronie karabinów maszynowych[2]. Został ranny w czasie walk nad rzeką Mień i trafił do szpitala w Białowieży[4][6]. Po zajęciu miejscowości przez Armię Czerwoną zdołał uciec, po czym przedostał się przez Litwę i Szwecję do Francji[4], gdzie wstąpił do Wojska Polskiego i służył w dywizjonie rozpoznawczym 4 Dywizji Piechoty[2].

W 1940 został ewakuowany do Wielkiej Brytanii i otrzymał przydział do 10 Pułku Strzelców Konnych[2]. Po wejściu 10 Pułku Strzelców Konnych w skład 1 Dywizji Pancernej gen. Maczka jako pułku rozpoznawczego brał udział w walkach na kontynencie europejskim, pełniąc funkcję dowódcy szwadronu dowodzenia, w którego skład wchodziły plutony: czołgów, techniczno-gospodarczy, przeciwlotniczy, łączności oraz rozpoznawczy[7]. Uczestniczył w kampaniach we Francji, Belgii i Holandii[8]. We wrześniu 1944 został awansowany do stopnia rotmistrza[2]. 5 maja 1945 jego pułk zakończył działania bojowe na terenie Niemiec[2].

W maju 1945 Jerzy Iwanowski objął stanowisko komendanta Polish 3 Remount Depot, jednej z trzech stacji zbornych gromadzących rasowe konie wywiezione przez Niemców z Polski; były one odsyłane do polskich stadnin państwowych[8]. Siedzibą Polish 3 Remount Depot była stadnina SS w Lauvenburgu(inne języki) w Nadrenii Północnej-Westfalii w brytyjskiej strefie okupacyjnej[8]. Polish 3 Remount Depot, podlegający tzw. Polish Remounts Service (w nomenklaturze polskiej: Zarząd Stadnin Polskich w Niemczech) kierowanej przez Stefana Adama Zamoyskiego, gromadził konie pełnej krwi angielskiej[8]. Jerzy Iwanowski dowodził Polish 3 Remount Depot w Lauvenburgu przez dwa lata[9]; w tym okresie odzyskano m.in. cenną klacz Effortę[10]. W 1947 został zdemobilizowany w stopniu majora[2].

W maju 1948, po zakończeniu służby wojskowej, wyemigrował wraz z żoną i córką do Republiki Południowej Afryki[4], gdzie założył w Johannesburgu szkołę jazdy na ogierach rasy Lipicaner[11]. Twórca tradycji szkolenia, hodowli i pokazów ujeżdżenia koni lipicańskich w RPA[9]. Na przełomie lat 50. i 60. XX wieku stworzył zespół jeździecki złożony wyłącznie z kobiet, co było śmiałą decyzją, gdyż w najbardziej znanym europejskim ośrodku szkolenia koni lipicańskich, Hiszpańskiej Szkole Jazdy w Wiedniu, występowali w owym czasie jedynie mężczyźni[12][13]. Od 1963 siedzibą zespołu było centrum jeździeckie w Kyalami w Midrand w pobliżu Johannesburga[13]. Pokazy organizowane przez zespół Jerzego Iwanowskiego cieszyły się w RPA dużą popularnością[9]. W 1968 zespół odbył tournée po Europie[13]. Jerzy Iwanowski z powodzeniem uczestniczył jako zawodnik zarówno w gonitwach z przeszkodami, jak i w konkursach ujeżdżenia, zajmując pierwsze miejsca[2][9].

Ok. 1940 zawarł związek małżeński z Teresą Römer (1914–1980)[14]. Miał z nią córkę Marię[15], prowadzącą w 2007 własną stadninę we Francji[16]. Ostatnie lata życia spędził w Polsce, gdzie wrócił na początku lat 2000[4]. Mieszkał w dworku przy stadninie koni w Łącku w województwie mazowieckim[2]. Opublikował wspomnienia Czasy mojego życia (Warszawa 2000, ISBN 978-83-914428-0-7). W 2007, z okazji stulecia jego urodzin, w Afryce Południowej zorganizowano specjalny pokaz jeździecki na jego cześć z udziałem zespołu South African Lipizzaners(inne języki)[9]. 27 marca 2007 awansowany do stopnia pułkownika WP w st. spoczynku[4]. Został pochowany na cmentarzu Oliwskim w Gdańsku[11] (kwatera 18, rząd E, grób 14)[17].

Publikacje książkowe[edytuj | edytuj kod]

Pod nazwiskiem George Iwanowski
  • The Grass is Greener... (edycja limitowana opublikowana przez autora, 100 egz. numerowanych)[18]
  • A Practical Guide to Good Horsemanship, Bloemfontein 1963, OCLC 814133472
  • The White Stallions of Kyalami, Cape Town 1977, ISBN 978-0-86843-001-0
  • You and Your Horse, Pietermaritzburg 1987, ISBN 978-0-86985-972-8
Pod nazwiskiem Jerzy Iwanowski

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Jerzy Iwanowski h. Rogala (odm.). sejm-wielki.pl. [dostęp 2023-05-09].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Urszula Kowalczuk: Płk Jerzy Iwanowski. pcbj.pl. [dostęp 2023-05-09].
  3. ↑ Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1927. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2023-05-09].
  4. ↑ a b c d e f g Jerzy Iwanowski. rogala-iwanowski.pl, 22 sierpnia 2016. [dostęp 2023-05-09].
  5. ↑ Jerzy Iwanowski. Stadnina półkrwi anglo-arabskiej w Bogusławicach. „Jeździec i Hodowca”. Rok XVIII (8), 10 marca 1939, s. 192–194. Warszawa: Towarzystwo Zachęty do Hodowli Koni w Polsce, Towarzystwo Hodowli Konia Arabskiego, Polski Związek Jeździecki, Naczelna Organizacja Związków Hodowców Koni w Polsce. [dostęp 2023-05-13]. 
  6. ↑ Jerzy Iwanowski: Czasy mojego życia. Warszawa: 2000, s. 26. ISBN 978-83-914428-0-7.
  7. ↑ Juliusz S. Tym: 1. Dywizja Pancerna. Organizacja i wyszkolenie. Warszawa: Grupa ZP, 2009, s. 553. ISBN 978-83-61529-27-9.
  8. ↑ a b c d Hanna Sztuka: Wojenne losy polskich koni cz. 5. Różne drogi: Harlanda, Bobińskiego, Iwanowskiego i Zoppiego, lecz zawsze w kierunku Polski. polskiearaby.com, 30 marca 2020. [dostęp 2023-05-12].
  9. ↑ a b c d e Theresa Odendaal. Heritage of the White Stallions. „SA Horseman”. Volume 2, Issue 4, s. 89–95, September 2007. Pretoria: Plaas Publishing. ISSN 1819-9091. [dostęp 2023-05-09]. (ang.). 
  10. ↑ Nagroda Efforty. folbluty.home.pl. [dostęp 2023-05-09].
  11. ↑ a b Jerzy Iwanowski. legendypolskiegojezdziectwa.pl. [dostęp 2023-05-09].
  12. ↑ Jennifer Stern: The Dancing Warhorses of Africa. mediaclubsouthafrica.com, 13 listopada 2008. [dostęp 2023-05-09]. (ang.).
  13. ↑ a b c Jean-Pierre Scherman. The Hungarian Count, the Polish Major and the Slovenian War Horses in South Africa. „Journal of Central and Eastern European African Studies”. Vol. 2, Number 3, s. 17–18, 2022. Budapest: Óbuda University. ISSN 2786-1902. [dostęp 2023-05-09]. (ang.). 
  14. ↑ Teresa Römer h. Laski. sejm-wielki.pl. [dostęp 2023-05-12].
  15. ↑ Maria Teresa Iwanowska h. Rogala (odm.). sejm-wielki.pl. [dostęp 2023-05-12].
  16. ↑ 100 lat ułana Iwanowskiego. tp.com.pl, 21 marca 2007. [dostęp 2023-05-10].
  17. ↑ Cmentarz Oliwski. Iwanowski Jerzy, ur. 1907-03-01, zm. 2008-05-28. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2023-05-09].
  18. ↑ „The Grass is Greener...” by George Iwanowski. bobshop.co.za. [dostęp 2023-05-08]. (ang.).
  19. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 6 września 2004 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2004 r. nr 56, poz. 952).
  20. ↑ Dostojni 100-latkowie. „Kombatant”. 6/2007, s. 30. Warszawa: Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. ISSN 0867-8952. [dostęp 2023-05-09]. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Iwanowski_(hipolog)&oldid=73600317”