Magnetyt

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Magnetyt
Ilustracja
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

tetratlenek triżelaza; tlenek żelazawo-żelazowy (Fe3(Fe2+Fe3+)O4) (Tlenek żelaza(II) diżelaza(III))

Twardość w skali Mohsa

5,5–6,5

Przełam

nierówny

Łupliwość

niewyraźna

Pokrój kryształu

izometryczne, romboedryczne

Gęstość minerału

5,2–5,2 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

żelazistoczarna

Rysa

czarna

Połysk

metaliczny, tłusty, matowy

Dodatkowe dane
Szczególne własności

magnetyzm

Magnetytminerał z gromady tlenków, zaliczany do grupy spineli (żelazowych). Należy do minerałów pospolitych[1][2].

Kamień ten znany był już starożytnym Grekom. Jego nazwa μαγνῆτις λίθος magnētis líthos" dosł. "kamień magnezyjski", pochodzi od dawnego greckiego miasta Magnesia (Μαγνησία, obecnie Manisa) – dziś na terenie Turcji.

Termin magnes wprowadził w 1845 r. austriacki mineralog Wilhelm Karl von Haidinger.

Właściwości[edytuj | edytuj kod]

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju izometrycznym, najczęściej przyjmujące postać ośmiościanu. Występuje w skupieniach ziarnistych, zbitych; występuje też w formie wypryśnięć. Jest kruchy i nieprzezroczysty. Często zawiera domieszki tytanu, wanadu, manganu, magnezu, chromu.

Wykazuje silne właściwości magnetyczne, kryształy magnetytu są przyciągane przez magnes, zbite masy same działają jak magnes. Własności magnetyczne znikają w temperaturze około 580 °C, ale po ochłodzeniu pojawiają się ponownie. Obok pirotynu to jedyna z naturalnie występujących substancji magnetycznych. Charakteryzuje się wysoką zawartością żelaza (72,4%)[2].

Odmiana magnetytu z dużą zawartością tytanu to tytanomagnetyt[3].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Występuje w skałach magmowych (gabro, bazalt). Obecny jest również w skałach metamorficznych i osadowych[2].

Miejsca występowania: Bogate złoża magnetytu znajdują się w Szwecji (Kiruna, Luossawara), Rosji (Ural), na Ukrainie i w USA.

W Polsce minerał ten występuje na Dolnym Śląsku: w Kowarach, w Kletnie[2], okolicach Szklarskiej Poręby, spotykany jest w bazaltach okolic Złotoryi i na Suwalszczyźnie, w głębokim podłożu. W okolicach Suwałk w skałach krystalicznych (anortozytach, norytach) podłoża prekambryjskiego występuje tytanomagnetyt[3].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Jest najbogatszą i najlepszą dla przemysłu rudą żelaza.

Odłamki odmiany stalowoszarej po bębnowaniu i oprawieniu bywają używane jako kamień ozdobny.

Medycyna niekonwencjonalna[edytuj | edytuj kod]

W Japonii wierzono, że magnetyt łagodzi ból, leczy schorzenia szyi, ramion oraz bezsenność.

Litoterapia wykorzystuje magnetyt przy złamaniach, stłuczeniach itp. wierząc, że minerał ten zwiększa zdolność regeneracji tkanki mięśniowej i kostnej.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. David L. Heiserman, Księga pierwiastków chemicznych, Warszawa: Prószyński i S-ka, 1992, ISBN 83-7180-123-8.
  2. a b c d Praca zbiorowa, Słownik chemiczny, Jerzy Chodkowski (red.), Warszawa: Wiedza Powszechna, 1982, ISBN 83-214-0323-9.
  3. a b Tytanomagnetyt, Wiem [dostęp 2015-01-18] [zarchiwizowane z adresu 2015-01-18].