Mikołaj Kwaśniewski
Data i miejsce urodzenia |
6 grudnia 1871 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Wojewoda tarnopolski | |
Okres |
od 28 grudnia 1927 (p.o. od 16 lutego 1927) |
Poprzednik | |
Następca | |
Wojewoda krakowski | |
Okres |
od 1 stycznia 1929 |
Poprzednik | |
Następca | |
Wojewoda poznański | |
Okres |
od 26 czerwca 1935 |
Poprzednik | |
Następca | |
Wicemarszałek Senatu IV kadencji | |
Okres |
od 4 października 1935 |
Przynależność polityczna | |
Odznaczenia | |
Mikołaj Kwaśniewski (ur. 6 grudnia 1871 w Niemoroży, powiat zwinogródzki guberni kijowskiej, zm. 1941 w (?) Auschwitz-Birkenau) – polski polityk, wicemarszałek Senatu IV kadencji (1935–1938). W 1938 członek-założyciel Stronnictwa Demokratycznego, wojewoda tarnopolski, krakowski i poznański, doktor medycyny, pułkownik lekarz Wojska Polskiego.
Życiorys
Kariera medyczna i wojskowa
W 1891 rozpoczął studia na wydziale matematyczno-fizycznym Uniwersytetu Noworosyjskiego w Odessie. W 1897 wyjechał do Charkowa, gdzie rozpoczął studia na wydziale medycznym Uniwersytetu. W 1901 wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej. Wielokrotnie aresztowany za działalność polityczną, ukończył studia medyczne w 1904 na Uniwersytecie Lwowskim. W latach 1907–1914 był lekarzem ziemskim w Płoskirowie w guberni podolskiej. W 1914 przeniósł się do Warszawy.
Od lipca 1915 służył w 5 pułku piechoty Legionów Polskich. Awansował kolejno na podporucznika (28 października 1915) i porucznika (1 listopada 1916). Wiosną 1917 pełnił służbę w Komendzie Placu Rembertów[1]. Po tzw. kryzysie przysięgowym (1917) przebywał w obozie dla internowanych legionistów w Beniaminowie.
Po odzyskaniu niepodległości służył w Wojsku Polskim. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 30. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy, a jego oddziałem macierzystym była wówczas Kompania Zapasowa Sanitarna Nr 1 w Warszawie[2]. W 1924 dowodził 1 Batalionem Sanitarnym w Warszawie. Z dniem 1 marca 1927 roku został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 30 kwietnia 1927 roku został przeniesiony w stan spoczynku[3].
Kariera polityczna
W 1926 przeszedł do służby w administracji państwowej. Jako radca wojewódzki w marcu 1926 został mianowany naczelnikiem Wydziału V w Urzędzie Wojewódzkim we Lwowie[4]. W końcu listopada powierzono mu kierownictwo starostwa powiatu stolińskiego, po czym od 16 lutego 1927[5] do listopada 1928 zajmował stanowisko wojewody tarnopolskiego, od listopada 1928 do czerwca 1935 wojewody krakowskiego, a od czerwca do września 1935 wojewody poznańskiego. W 1935 w dowód wdzięczności otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Zakopanego.
Wybrany senatorem RP we wrześniu 1935 z terenu Krakowa (z ramienia BBWR), utrzymał mandat do chwili rozwiązania parlamentu w końcu 1938. Był jednym z trzech wicemarszałków Senatu, ponadto przewodniczącym krakowskiej grupy parlamentarnej. W końcu 1937 współorganizował Klub Demokratyczny w Warszawie i Krakowie, został członkiem komitetu Organizacyjnego Stronnictwa Demokratycznego w Krakowie. W połowie kwietnia 1939 wybrany został prezesem Rady Naczelnej SD. W latach trzydziestych był prezesem Związku Legionistów Polskich w Krakowie, działał w Lidze Morskiej i Kolonialnej, należał do wybitnych wolnomularzy w Krakowie.
Podczas okupacji niemieckiej był organizatorem i przywódcą konspiracyjnego SD w Krakowie. Aresztowany w Krakowie między 11 a 13 stycznia 1941, został 21 lutego 1941 przewieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz i prawdopodobnie tam zamordowany.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
- Krzyż Niepodległości
- Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski - 11 listopada 1935 „za wybitne zasługi dla Państwa”[6][7]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski - 1928[8]
- Krzyżem Walecznych – czterokrotnie
- Odznaka Honorowa Polskiego Czerwonego Krzyża I stopnia (1935)[9]
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy – pośmiertnie (1946)[10]
Przypisy
- ↑ Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 54.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 309.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 40, 44.
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Województwa Lwowskiego”. Nr 3, s. 2, 15 marca 1926.
- ↑ Ruch służbowy w Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w czasie od 1 do 28 lutego 1927 r.. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych”. Nr 1 i 2, s. 165, 30 czerwca 1927.
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 258, poz. 308
- ↑ Odznaczenie dr. Kwaśniewskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 138 z 19 czerwca 1936.
- ↑ Odznaczenie orderem „Polonia Restituta”. „Gazeta Lwowska”, s. 8, Nr 260 z 11 listopada 1928.
- ↑ Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie za 1935. Warszawa: 1936, s. 11.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 34, poz. 286.
Bibliografia
- Stanisław Łoza red. Czy wiesz kto to jest? t. 1, Warszawa 1938;
- Polski Słownik Biograficzny, t. XVI, Kraków 1971 (Piotr Stawecki);
- Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, t. 3, Warszawa 1992 Andrzej Pilch).
- Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1017, 1078.
- Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914-1939. Mikołaj Kwaśniewski. www.muzeumwp.pl. [dostęp 23-05-2015].
- Absolwenci i studenci Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie
- Absolwenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Lwowskiego
- Członkowie Związku Legionistów Polskich
- Internowani w Beniaminowie
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Odznaką Honorową Polskiego Czerwonego Krzyża I stopnia
- Odznaczeni Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy
- Odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie lekarze Legionów Polskich 1914–1918
- Polskie ofiary niemieckich obozów koncentracyjnych
- Pułkownicy lekarze II Rzeczypospolitej
- Politycy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem
- Politycy Polskiej Partii Socjalistycznej (1892–1906)
- Politycy Stronnictwa Demokratycznego
- Politycy Stronnictwa Demokratycznego (II Rzeczpospolita)
- Polscy wolnomularze
- Polscy żołnierze podziemia
- Senatorowie IV kadencji (1935–1938)
- Starostowie powiatowi II Rzeczypospolitej
- Wicemarszałkowie Senatu II Rzeczypospolitej
- Więźniowie KL Auschwitz
- Wojewodowie krakowscy (II Rzeczpospolita)
- Wojewodowie poznańscy (II Rzeczpospolita)
- Wojewodowie tarnopolscy
- Urodzeni w 1871
- Zmarli w 1941
- Żołnierze I Brygady Legionów Polskich