Miranda (księżyc)
 Miranda, mozaika zdjęć wykonanych przez sondę kosmiczną Voyager 2 (1986) | |
| Planeta | |
|---|---|
| Odkrywca | |
| Data odkrycia |
16 lutego 1948 |
| Charakterystyka orbity | |
| Półoś wielka |
129 900 km[1] |
| Mimośród |
0,0013[1] |
| Okres obiegu |
1,413 d[1] |
| Nachylenie do płaszczyzny równika planety |
4,338°[1] |
| Długość węzła wstępującego |
326,438°[1] |
| Argument perycentrum |
68,312°[1] |
| Anomalia średnia |
311,330°[1] |
| Własności fizyczne | |
| Średnica równikowa |
471 km |
| Powierzchnia |
7,00 ×105 km² |
| Objętość |
5,48 ×107 km³ |
| Masa |
(6,6 ± 0,7) ×1019 kg |
| Średnia gęstość |
1,20 g/cm³ |
| Przyspieszenie grawitacyjne na powierzchni |
0,079 m/s² |
| Siła ciążenia na powierzchni |
0,008 g |
| Prędkość ucieczki |
0,19 km/s |
| Okres obrotu wokół własnej osi |
synchroniczny |
| Albedo |
0,32 |
| Jasność obserwowana (z Ziemi) |
15,3m |
| Temperatura powierzchni |
59 K |
Miranda (Uran V ) – najmniejszy spośród pięciu głównych księżyców Urana. Miranda posiada najbardziej złożone struktury geologiczne spośród satelitów tej planety. Została odkryta przez Gerarda Kuipera w 1948 roku.
Do tej pory jedyne zdjęcia Mirandy w zbliżeniu pochodzą z sondy Voyager 2, która dokonała obserwacji księżyca w styczniu 1986 roku. Południowa półkula była wtedy skierowana w stronę Słońca, więc tylko ta część została sfotografowana. Sonda minęła Mirandę w odległości około 29 000 km, co było największym zbliżeniem do jakiegokolwiek księżyca w trakcie całej misji i pozwoliło na uzyskanie zdjęć powierzchni w wysokiej rozdzielczości[2].
Nazwa księżyca pochodzi od Mirandy, córki Prospera, bohaterki sztuki Williama Szekspira, Burza[3].
Charakterystyka fizyczna[edytuj | edytuj kod]
Powierzchnię Mirandy może pokrywać lód z małą ilością skał krzemianowych oraz związki organiczne zawierające metan. Licznie występują kaniony o głębokości dochodzącej do 20 km oraz regiony świadczące o wzmożonej w przeszłości aktywności geologicznej. Rozległe wyżłobione struktury mogą być wynikiem ogrzewania się lodu. Niska gęstość wskazuje, że lód jest głównym składnikiem wnętrza, zatem zalicza się ona do księżyców lodowych.
Wydaje się[komu?], że tak silna aktywność tego stosunkowo niewielkiego księżyca, spowodowana była przyciąganiem Urana. Zapewne w przeszłości Miranda znajdowała się w rezonansie orbitalnym 1:3 z Umbrielem, a jej orbita była bardziej ekscentryczna, co powodowało ogrzewanie wnętrza księżyca przez siły pływowe. W miarę ewolucji układu księżyc opuścił rezonans, a jego orbita stała się bliska kołowej, zachowując jednak nietypowe nachylenie[4]. Inna, mniej prawdopodobna teoria sugeruje, że Miranda została uderzona przez masywny obiekt, który zniszczył jej powierzchnię. Fragmenty osiadły ponownie w innych miejscach, tworząc obecną, dziwną strukturę powierzchni.
Verona Rupes[edytuj | edytuj kod]
Miranda zawiera największy uskok w Układzie Słonecznym – Verona Rupes. Jego wysokość oszacowano na od 5 do nawet 20 km.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- ukształtowanie powierzchni Mirandy
- największe księżyce Urana: Ariel, Oberon, Tytania, Umbriel
- chronologiczny wykaz odkryć planet, planet karłowatych i ich księżyców w Układzie Słonecznym
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Planetary Satellite Mean Orbital Parameters. Jet Propulsion Laboratory, 2013-08-23. [dostęp 2016-08-29]. (ang.).
- ↑ Voyager Mission Description. Planetary Data System, 1997-02-19. [dostęp 2012-10-09]. (ang.).
- ↑ In Depth | Miranda [online], NASA Solar System Exploration [dostęp 2023-09-23].
- ↑ W. C. Tittemore, Wisdom, J.. Tidal evolution of the Uranian satellites III. Evolution through the Miranda-Umbriel 3:1, Miranda-Ariel 5:3, and Ariel-Umbriel 2:1 mean-motion commensurabilities. „Icarus”. 85, s. 394–443, 06 1990. Elsevier Science. DOI: 10.1016/0019-1035(90)90125-S.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Miranda. [w:] Księżyce Układu Słonecznego [on-line]. [dostęp 2016-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-20)].
- Miranda. [w:] Solar System Exploration [on-line]. NASA. [dostęp 2018-12-25]. (ang.).
| wewnętrzne (13) | |
|---|---|
| główne (5) | |
| nieregularne (10) |
- Lista jest posortowana według odległości od Urana. Największe księżyce mają nazwy pogrubione.
| Planety (☾ ∅) | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Planety karłowate | |||||||||||||||||
| Małe ciała Układu Słonecznego |
| ||||||||||||||||
- Zobacz też
- powstanie i ewolucja Układu Słonecznego
- ciała niebieskie
- lista obiektów w Układzie Słonecznym ze względu na