Raleigh

Raleigh
	Stolica stanu
Pieczęć	Flaga
	Przydomek: Miasto dębów
Państwo	Stany Zjednoczone
Stan	Karolina Północna
Hrabstwo	Wake
Data założenia	1788
Prawa miejskie	1795
Burmistrz	Mary-Ann Baldwin↗
Powierzchnia	382,4 km²
Wysokość	96 m n.p.m.
Populacja (2020); • liczba ludności; • gęstość	; 467 665; 1232 os./km²
Nr kierunkowy	919
Kod pocztowy	Lista kodów 27601-27617, 27619-27629, 27634-27636, 27640, 27650, 27656, 27658, 27661, 27668, 27675-27676, 27690, 27695, 27697-27699
Strefa czasowa	UTC-05:00; UTC-04:00
	Położenie na mapie Karoliny Północnej Raleigh
	Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych Raleigh
	35°49′08″N 78°38′41″W/35,818889 -78,644722
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Raleigh – miasto we wschodniej części USA, stolica stanu Karolina Północna. Jest częścią obszaru metropolitalnego Raleigh–Cary liczącego 1,5 mln mieszkańców (2022)^[2]. Aglomeracja jest jedną z najszybciej rozwijających się w USA^[3]. Raleigh jest znane jako „Miasto Dębów” ze względu na liczne dęby, które rosną wzdłuż ulic w samym sercu miasta^[4].

W mieście rozwinął się przemysł elektroniczny, włókienniczy, spożywczy oraz chemiczny^[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Miasto założone w 1792 jako nowa stolica Karoliny Północnej i nazwane na cześć Waltera Raleigh, sponsora pierwszej (nieudanej) próby kolonizacji wybrzeża Karoliny Północnej u schyłku XVI wieku. Przedtem rolę stolicy pełniło miasto New Bern. Raleigh jest jedną z nielicznych stolic stanowych w Stanach Zjednoczonych zaprojektowanych od początku swojego istnienia do pełnienia tej roli.

W latach 1833–1840 wybudowano obecną siedzibę legislatury stanu, North Carolina State Capitol. W 1840 dotarła do miasta pierwsza linia kolejowa (Raleigh and Gaston Railroad).

Podczas wojny secesyjnej miasto było na tyłach Konfederacji i zostało zdobyte przez siły Unii dopiero w ostatnich tygodniach wojny, 13 kwietnia 1865. Miasto ominęły zniszczenia wojenne, lecz po wojnie rozwijało się bardzo powoli z powodu słabego rozwoju przemysłu w stanie. Ludność miasta przekroczyła poziom 100 tys. dopiero w latach 60. XX wieku.

W 1880 powstała gazeta The News & Observer, istniejąca do dziś jako główny dziennik miasta.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Dane historyczne
Rok	Ludność	Zm., %
1800	669	–
1810	976	45,9%
1820	2674	174%
1830	1700	−36,4%
1840	2244	32%
1850	4518	101,3%
1860	4780	5,8%
1870	7790	63%
1880	9265	18,9%
1890	12 678	36,8%
1900	13 643	7,6%
1910	19 218	40,9%
1920	24 418	27,1%
1930	37 379	53,1%
1940	46 879	25,4%
1950	65 679	40,1%
1960	93 931	43%
1970	122 830	30,8%
1980	150 255	22,3%
1990	212 092	41,2%
2000	276 093	30,2%
2010	403 892	46,3%
2020	467 665	15,8%
Źródło: Spis ludności Stanów Zjednoczonych.

Według danych z 2019 roku miasto liczyło 474,7 tys. mieszkańców, w tym 58,0% mieszkańców stanowiła ludność biała (52,5% nie licząc Latynosów), 29,0% to byli czarnoskórzy Amerykanie lub Afroamerykanie, 4,0% to Azjaci, 2,4% miało rasę mieszaną, 0,7% to rdzenna ludność Ameryki i 0,01% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowili 12,5% ludności miasta^[5].

Poza osobami pochodzenia afroamerykańskiego, do największych grup należą osoby pochodzenia angielskiego (9,2%), niemieckiego (8,2%), „amerykańskiego” (7,5%), irlandzkiego (7,2%), meksykańskiego (4,5%), włoskiego (3,6%), szkockiego lub szkocko–irlandzkiego (3,6%) i afrykańskiego subsaharyjskiego (2,9%). Miasto zamieszkiwało także blisko 10 tys. osób polskiego pochodzenia^[5].

Według danych za lata 2010–2015, 82,8% populacji w wieku powyżej 5 lat mówi w domu po angielsku, 9,8% po hiszpańsku, 0,85% arabskim, 0,83% językami afrykańskimi, 0,82% chińskim, 0,65% wietnamskim, 0,58% francuskim, 0,33% hinduskim i 0,32% koreańskim^[6].