Samochód pancerny wz. 28
 |
Ten artykuł od 2021-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
 Model samochodu pancernego wz. 28 podarowany marsz. Piłsudskiemu w roku 1932 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ pojazdu | |
| Trakcja |
półgąsienicowa |
| Załoga |
3 osoby (dowódca, strzelec i kierowca) |
| Historia | |
| Prototypy |
1925 |
| Produkcja |
1927–1930 |
| Wycofanie |
1939 |
| Egzemplarze |
90 |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
1 silnik gaźnikowy 4-cylindrowy Citroën B-14 |
| Transmisja |
mechaniczna |
| Poj. zb. paliwa |
59 l |
| Pancerz |
3 – 8 mm |
| Długość |
3,50 m |
| Szerokość |
1,40 m |
| Wysokość |
2,10 m |
| Prześwit |
0,28 m |
| Masa |
bojowa: około 2 300 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość |
22 – 25 km/h |
| Zasięg pojazdu |
275 km |
| Pokonywanie przeszkód | |
| Brody (głęb.) |
bez przygotowania: 0,50 m |
| Kąt podjazdu |
35 |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 działko Puteaux wz. 18 kal. 37 mm lub 1 karabin maszynowy Hotchkiss wz. 25 kal. 7,92 mm | |
| Użytkownicy | |
| Polska | |
Samochód pancerny wz. 28 – półgąsienicowy samochód pancerny konstrukcji polskiej z okresu międzywojennego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W połowie lat 20. XX wieku Wojsko Polskie uzbrojone było w dalszym ciągu w przestarzałe już samochody pancerne pochodzące z czasów I wojny światowej. Dysponowano tylko 43 egzemplarzami, różnych marek i typów[potrzebny przypis]. Częściowo stanowiły one zdobycz wojenną (m.in.: Austin i Garford)[1]. Część została opancerzona w kraju (Ford FT-B)[2]. Niewielką liczbę samochodów pancernych Peugeot zakupiono we Francji[3].
W tej sytuacji, na wiadomość o rewelacyjnych francuskich samochodach półgąsienicowych, powołano komisję techniczną, która w 1924 roku zakupiła we Francji ponad 135 podwozi samochodów Citroën-Kegresse B2 10CV. Postanowiono, że część z nich otrzyma nadwozia ciężarowe, zaś 90 sztuk zostanie przebudowane na samochody pancerne własnej konstrukcji. Zaproponowane komisji samochody francuskie, budziły zbyt wiele zastrzeżeń.
Pancerne nadwozie dla nich zostało opracowane w Polsce. Jego kształt był podobny do ówczesnych francuskich projektów półgąsienicowych samochodów pancernych, budowanych w małej serii. Projekt opancerzenia opracowali: inż. R. Gabaud z Biura Konstrukcyjnego Wojskowego Biura Badań Inżynierii i inż. J. Chaciński z Centralnych Warsztatów Samochodowych w Warszawie[potrzebny przypis]. Samochody montowane były w Centralnych Warsztatach Samochodowych (CWS) w Warszawie[4]. Komplet blach pancernych wykonywała Huta Baildon w Katowicach. Dwa pierwsze prototypy zostały zbudowane w 1925 roku. Pierwsza seria samochodów została oddana wojsku już w 1927. Nowe pojazdy zostały przyjęte do uzbrojenia Wojska Polskiego w 1928 roku, pod oznaczeniem: samochód pancerny wzór 28 (wz. 28). Do 1930 roku zbudowano wszystkie zamówione pojazdy[5].
Poszczególne serie wozów różniły się między sobą szczegółami budowy, przede wszystkim miały dwa warianty pancernego nadwozia, wcześniejszy i późniejszy. Miały one również jeden z dwóch wariantów uzbrojenia. Około jedna trzecia samochodów była uzbrojona w krótkolufowe działko kaliber 37 mm Puteaux wz.18, a reszta uzbrojona była w jeden 7,92 mm karabin maszynowy Hotchkiss wz.25.
Służba[edytuj | edytuj kod]
Od razu nowe samochody pancerne zaczęły wchodzić na uzbrojenie samodzielnych szwadronów samochodów pancernych istniejących przy poszczególnych dywizjach kawalerii. Początkowo zostały przyjęte z uznaniem. Potem zaczęły wychodzić na jaw niedostatki konstrukcji. Okazało się, że podwozie półgąsienicowe nie spełniało wszystkich oczekiwań: prędkość maksymalna była niska, mechanizm gąsienicowy wymagał bardziej skomplikowanej obsługi, a własności w jeździe terenowej były tylko nieznacznie lepsze od pojazdów kołowych[5]. Również szybko zużywały się gumowe gąsienice.
Z tych powodów w 1933 roku podjęto decyzję o przebudowie posiadanych samochodów pancernych wz. 28 na pojazdy całkowicie kołowe, w drodze zamiany mechanizmu gąsienicowego na most napędowy z kołami bliźniaczymi. W wyniku tej przebudowy powstał samochód pancerny wz. 34, będący podstawowym samochodem pancernym Wojska Polskiego w kampanii wrześniowej 1939.
Na samochody pancerne wz. 34 przebudowano najprawdopodobniej 87 samochodów wz. 28, a pozostałe kilka sztuk używane były w dalszym ciągu do szkolenia. W kampanii wrześniowej 1939 utworzono z nich improwizowany pluton pod dowództwem por. Feliksa Uścińskiego.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Szczerbicki 2016 ↓, s. 22.
- ↑ Szczerbicki 2016 ↓, s. 19.
- ↑ Szczerbicki 2016 ↓, s. 24.
- ↑ Szczerbicki 2016 ↓, s. 26.
- ↑ a b Szczerbicki 2016 ↓, s. 27.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tomasz Szczerbicki, Samochody pancerne w Wojsku Polskim 1921 – 1939, „Wojsko i Technika – Historia” (5/2016), Zespół Badań i Analiz Militarnych, 2016, ISSN 2450-2480.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Polski samochód pancerny wz. 28. derela.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-01)].