Strażnica KOP „Gawejki”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja |
Gawejki[a] |
| Formacja | |
| Podległość | |
Strażnica KOP „Gawejki” – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-litewskiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
W 1926, w składzie 6 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 21 batalion graniczny. W 1928 w skład batalionu wchodziło 16 strażnic[1]. Strażnica KOP „Gawejki” w latach 1929 – 1939 znajdowała się w strukturze 3 kompanii KOP „Szrubiszki”[2][3][4][5][6][7] z pułku KOP „Wilno”[8]. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej[9].
W 1932 obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku prywatnym[3]. Strażnicę z macierzystą kompanią łączył trakt długości 18,8 km[5].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[10]. Strażnice KOP stanowiły pierwszy rzut ugrupowania kordonowego Korpusu Ochrony Pogranicza[9].
Strażnica KOP „Gawejki” w 1932 ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 7 kilometrów 880 metrów[3], a w 1938 pododcinek szerokości 7 kilometrów 800 metrów od słupa granicznego nr 742 do 755[5].
- Wydarzenia
- W meldunku sytuacyjnym KOP za okres od 11 do 20 listopada 1928 odnotowano: W rejonie strażnicy Gawejki litewscy dywersanci zburzyli trzy kopce graniczne. Kopce odtworzono[11].
- Sąsiednie strażnice
- strażnica KOP „Pustyłki” ⇔ strażnica KOP „Unkszta” – 1929[2], 1932[3], 1934[4] i 1938[5]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gawejki, gmina Podbrzezie, powiat wileńsko–trocki, województwo wołyńskie → Baza miejscowości kresowych
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 5/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 9/1929.
- ↑ a b c d Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 13/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 51/1934.
- ↑ a b c d Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 82/1938.
- ↑ Szubański 2000 ↓, s. 88.
- ↑ Szubański 1993 ↓, s. 276.
- ↑ Polak 1999 ↓, s. 217.
- ↑ a b Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 32.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 37/1928.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T.1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-84-6.
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Meldunki sytuacyjne dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.