Strażnica KOP „Gromadziszki”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
Kompania graniczna KOP „Wiżajny” do 1932 |
Strażnica KOP Gromadziszki – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-litewskiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
W lutym 1926, w składzie 6 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 24 batalion graniczny. W 1928 w skład batalionu wchodziło 12 strażnic[1]. W latach 1928 i 1929 w 1 kompanii KOP „Wiżajny” funkcjonowała strażnica KOP „Gromadziszki”[2][3]. W latach 1932 – 1939 strażnica znajdowała się w strukturze 4 kompanii KOP „Puńsk”[4][5][6][7]. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej.
W 1932 obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku popolicyjnym[4]. Strażnicę z macierzystą kompanią łączyła droga polna długości 7,5 km[6].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[8]. Strażnice KOP stanowiły pierwszy rzut ugrupowania kordonowego Korpusu Ochrony Pogranicza[9].
Strażnica KOP „Gromadziszki” w 1932 ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 7 kilometrów 140 metrów od słupa granicznego nr 81 do 96[4], a w 1938 pododcinek szerokości 8 kilometrów 204 metrów od słupa granicznego nr 81 do 96[6].
- Wydarzenia
- W meldunku sytuacyjnym KOP za okres od 11 do 20 listopada 1928 odnotowano: Na strażnicę zgłosił się dezerter armii litewskiej kapral Marenis Antoni z 2 pułku lotniczego z Kowna[10].
Sąsiednie strażnice:
- strażnica KOP „Kupowo” ⇔ strażnica KOP „Buraki” – 1928[2] i 1929[3]
- strażnica KOP „Kupowo” ⇔ strażnica KOP „Krejwiany” – 1932[4], 1934[5] i 1938[6]
Dowódcy strażnicy[edytuj | edytuj kod]
- por. Stanisław Tugocki (był w 1930)[11]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 5/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 11/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 11/1929.
- ↑ a b c d Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 7/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 50/1934.
- ↑ a b c d Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 81/1938.
- ↑ Szubański 2000 ↓, s. 88.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 32.
- ↑ Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 37/1928.
- ↑ Dodatek tajny nr 1 do rozkazu tajnego nr 2 dowódcy brygady z 17 I 1930
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Meldunki sytuacyjne dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.