Strażnica KOP „Gajlutyszki”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
„Nowe Świeciany” w 1931
Strażnica KOP „Gajlutyszki” – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-litewskiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
W 1926, w składzie 6 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 20 batalion graniczny. W 1928 w skład batalionu wchodziło 12 strażnic[1]. Strażnica KOP „Gajlutyszki” w latach 1929 – 1939 znajdowała się w strukturze 1 kompanii KOP „Dukszty”[2][3][4][5][6][7] z pułku KOP „Wilno”[8]. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej[9].
W 1932 obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku prywatnym[4]. Strażnicę z macierzystą kompanią łączyła droga leśna długości 12 km[6].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[10]. Strażnice KOP stanowiły pierwszy rzut ugrupowania kordonowego Korpusu Ochrony Pogranicza[9].
Strażnica KOP „Gajlutyszki” w 1932 ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 6 kilometrów 150 metrów[4], a w 1938 pododcinek szerokości 6 kilometrów 510 metrów od słupa granicznego nr 996 do 1008[6].
Sąsiednie strażnice:
- strażnica KOP „Rytkuniszki” ⇔ strażnica KOP „Smołwy” – 1929[2], 1931[3], 1932[4]
- strażnica KOP „Samanta” ⇔ strażnica KOP „Smołwy” – 1934[5], 1938[6]
Dowódcy strażnicy[edytuj | edytuj kod]
- sierż. Konstantyn Kozłowski (VIII 1936) – (?)[11]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 5/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 9/1929.
- ↑ a b Szkice dyslokacyjne ↓.
- ↑ a b c d Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 15/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 51/1934.
- ↑ a b c d Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 82/1938.
- ↑ Szubański 2000 ↓, s. 88.
- ↑ Polak 1999 ↓, s. 217.
- ↑ a b Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 32.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Archiwum Straży Granicznej, Lista Płac 20 baonu KOP.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T.1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-84-6.
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.