Ulica św. Jerzego we Wrocławiu

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ulica św. Jerzego
Huby
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Długość

241 m

Poprzednie nazwy

Georgenstrasse

Przebieg
ul. Hubska
ul. Wapienna
Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Ulica św. Jerzego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Ulica św. Jerzego”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ulica św. Jerzego”
51°05′16,739″N 17°02′38,009″E/51,087983 17,043891
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica św. Jerzego – ulica położona we Wrocławiu na osiedlu Huby, w dawnej dzielnicy Krzyki. Ma 241 m długości i biegnie od ulicy Hubskiej do ulicy Wapiennej[1][2][3]. Ulica przebiega przez obszar wpisany do gminnej ewidencji zabytków pod pozycją Huby i Glinianki, stanowiąc fragment jego południowej granicy, którego historyczny układ urbanistyczny podlega ochronie[a][4]. Ponadto przy ulicy i w najbliższym otoczeniu znajdują się obiekty wpisane do gminnej ewidencji zabytków[5].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Obszar osiedla Huby przez który przebiega ulica św. Jerzego został włączony w granice miasta w 1868 r.[6][7][8][9]. Ulica św. Jerzego powstała w XIX wieku. Przed rokiem 1871 r. zbudowano przy niej już cztery kamienice czynszowe, a w latach 1871-1880 powstało tu pięć kolejnych domów. Zabudowę ulicy kontynuowano, a w latach 1890-1900 zabudowano obie strony ulicy, kiedy to powstało kolejnych 10 budynków[10][11]. Do 1901 r. zabudowa obejmował już numery od 1 do 27 (z wyjątkiem numeru 25) w pierzei północnej i od numeru 2 do 18 w pierzei południowej[11][12]. Należy jednak wskazać, że po południowej stronie na końcu ulicy za numerem 18 znajdował się cmentarz wsi Huby (Hubener Friedhof), z numerem 28[11][12][13][14][15], przy czym w 1948 r. cmentarz nie był jeszcze zlikwidowany[16].

W rejonie osiedla Huby pod koniec II wojny światowej, podczas oblężenia Wrocławia w 1945 r., prowadzone były działania wojenne[6][8][17]. Front dotarł do ulicy Przestrzennej (Goethego), około 25–26 marca 1945 r. Trwały tu zacięte i bezpardonowe walki niemal o pojedyncze budynki[17]. W wyniku tych działań znaczna część zabudowy uległa zniszczeniu[6][8][18], choć niektórzy autorzy publikacji wskazują, że w tym rejonie miasta bardzo dużo zniszczeń było wynikiem podpaleń dokonanych przez żołnierzy Armii Radzieckiej dokonanych po zdobyciu tego obszaru[19].

Odbudowę i nową zabudowę w tej części miasta rozpoczęto w latach 50. XX wieku i kontynuowano w latach 60. XX wieku. Część zabudowy ulicy została zachowana dzięki przywróceniu nadających się jeszcze do eksploatacji kamienic do stanu pozwalającego na ich użytkowanie. Z kolei w ramach budowy osiedla mieszkaniowego „Huby”, oprócz typowych bloków wolnostojących budowano także budynki w zabudowie plombowej[20][8][18][21][22][23]. W tym czasie przy ulicy św. Jerzego nie powstała jednak żadna zabudowa mieszkalna. Zbudowano natomiast po południowej stronie obiekt handlowy oraz szkołę[24][25]. Dopiero w latach późniejszych powstały budynki plombowe uzupełniające pierzeję północną ulicy (numery 1-7 i 15-15a)[26][27].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

W swojej historii ulica nosiła następujące nazwy:

Niemiecka nazwa ulicy Georgenstrasse została przyjęta na podstawie propozycji z 1874 r. złożonej przez jej mieszkańców. Nie zostało jednak sprecyzowane, o jakiego Jerzego chodzi[20][31]. Współczesna nazwa ulicy – ulica św. Jerzego – została nadana przez Zarząd Miejski i ogłoszona w okólniku z dnia 20.12.1945 r. nr 94[1].

Układ drogowy[edytuj | edytuj kod]

Ulica św. Jerzego biegnie od ulicy Hubskiej, a kończy się na skrzyżowaniu z ulicą Wapienną[1][2]. Ulica łączy się z następującymi drogami kołowymi[2]:

Drogi powiązane
Powiązanie kierunek Droga Fotografia Opis
skrzyżowanie ← → ulica Hubska[1][2][32][33]
torowisko tramwajowe[34][35]
skrzyżowanie ← → ulica Wapienna[1][2][36][37]

Drogi przypisane do ulicy[edytuj | edytuj kod]

Do ulicy św. Jerzego przypisana jest droga gminna (numer drogi 105694D, numer ewidencyjny drogi G1056940264011), która obejmuje ulicę o długości 241 m[b][1][38]. Ulica położona jest na działkach ewidencyjnych o łącznej powierzchni 5 436 m²[b][c][39] (5 439 m²[40]). Nawierzchnia ulicy wykonana jest jako brukowana z kamiennej kostki granitowej, z wyjątkiem krótkiego odcinka przy skrzyżowaniu z ulicą Hubską gdzie zastosowano masę bitumiczną[41]. Ulica przebiega przez teren położony na wysokości bezwzględnej od 122,1 do 122,7 m n.p.m.[41][42]. Ulica (podobnie jak powiązane z nią pozostałe ulice z wyjątkiem ulicy Hubskiej) położona jest w strefie ograniczenia prędkości do 30 km/h. Wskazana jest w ramach tej strefy dla ruchu rowerowego w powiązaniu z ulicą Wapienną oraz drogami rowerowymi biegnącymi przy ulicy Hubskiej i Kamiennej[43][44]. Ulicą św. Jerzego nie przebiegają jakiekolwiek linie komunikacji miejskiej. Natomiast ulicą Hubską przebiegają linie tramwajowe, a ulicą Kamienną linie autobusowe[44][34].

Zabudowa i zagospodarowanie[edytuj | edytuj kod]

Szkoła

Ulica przebiega przez obszar zabudowy śródmiejskiej[45][46]. Współczesna ulica św. Jerzego jest w tym obszarze jedynie ulicą osiedlową. Dla tak ukształtowanej ulicy dominującą funkcją zabudowy jest funkcja mieszkalna położonych tu budynków. Są to kamienice, oraz budynki w uzupełniającej zabudowie plombowej. Znajdujące się tu budynki mają od czterech do ośmiu kondygnacji[20][47]. Po południowej stronie ulicy znajduje się obiekt handlow-usługowy o powierzchni zabudowy wynoszącej 967 m²[24] oraz teren i zabudowa szkoły. Budynek ten ma trzy kondygnacje nadziemne, powierzchnię zabudowy wynoszącą 3 823 m2[25][48], położony jest na terenie o powierzchni 1,7184 ha[49][50]. Adres szkoły to ul. św. Jerzego 4[50][51][48]. Obecnie w budynku mieści się szkoła podstawowa[48], choć w historii budynku był okres, że mieściło się tu gimnazjum[52].

Punkty adresowe i budynki[edytuj | edytuj kod]

Punkty adresowe przy ulicy św. Jerzego (wg stanu na 2021 r.)[37]:

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Ulica przebiega przez dwa rejony statystyczne, przy czym prezentowane dane są aktualne na dzień 31.12.2020 r.[80]:

Demografia[80]
Rejon statystyczny nr Liczba osób zameldowanych na pobyt stały Gęstość zaludnienia [os./km²] Położenie
931740 768 32 222 strona południowa: nie dotyczy
strona północna: nr od 1 do 23
931750 957 12 502 strona południowa: całość
strona północna: nr 25

Ochrona i zabytki[edytuj | edytuj kod]

Obszar przez który przebiega ulica św. Jerzego podlega ochronie i jest wpisany do gminnej ewidencji zabytków pod pozycją Huby i Glinianki[a][4][81][82]. W szczególności ochronie podlega historyczny układ urbanistyczny w rejonie ulic Suchej, Hubskiej, Kamiennej i Borowskiej, wraz z Parkiem Andersa i zajezdnią oraz osiedlem w rejonie ulic Paczkowskiej i Nyskiej kształtowany sukcesywnie w latach 60. XIX wieku oraz w XX wieku i po 1945 r. Stan zachowania tego układu ocenia się na dobry[83].

Przy ulicy i w najbliższym sąsiedztwie znajdują się następujące zabytki wpisane do gminnej ewidencji zabytków:

Obiekty zabytkowe
Obiekt, położenie Powstanie, rodzaj ochrony Fotografia
Kamienica
ulica św. Jerzego 11 (strona północna ulicy)[5][84][85] 		około 1890 r.
rodzaj ochrony: inny[5]
Kamienica
ulica św. Jerzego 13 (strona północna ulicy)[5][86][87] 		około 1890 r.
rodzaj ochrony: inny[5]
Sierociniec prowadzony przez zakonnice, obecnie budynek mieszkalny
ulica św. Jerzego 17-19 (strona północna ulicy)[5][88][89] 		około 1870 r.
rodzaj ochrony: inny[5]
Kamienica
ulica św. Jerzego 21 (strona północna ulicy)[5][90][91] 		około 1890 r.
rodzaj ochrony: inny[5]
Kamienica
ulica św. Jerzego 23 (strona północna ulicy)[5][92][93] 		około 1890 r.
rodzaj ochrony: inny[5]
Kamienica
ulica św. Jerzego 25 (strona północna ulicy)[5][94][95] 		około 1920 r.[5], 2007-2011 (remont)[96]
rodzaj ochrony: inny[5]

Baza TERYT[edytuj | edytuj kod]

Dane Głównego Urzędu Statystycznego z bazy TERYT, spis ulic (ULIC):

  • województwo: DOLNOŚLĄSKIE (02)
  • powiat: Wrocław (0264)
  • gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław (0264011) gmina miejska; Wrocław-Krzyki (0264039) delegatura
  • Miejscowość podstawowa: Wrocław (0986283) miasto; Wrocław-Krzyki (0986544) delegatura
  • kategoria/rodzaj: ulica
  • Nazwa ulicy: ul. św. Jerzego (07492)[97].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Ponieważ po śladzie ulicy św. Jerzego przebiega fragment południowej granicy obszaru podlegającego opisanej ochronie, to ochronie podlega układ urbanistyczny terenu ulicy i terenu leżącego na północ od opisywanej ulicy. Teren na południe od drogi wyłączony jest z tej ochrony[83].
  2. ↑ a b Powierzchnia terenu przypisana do ulicy określona jest na podstawie powierzchni działek ewidencyjnych przypisanych do tej ulicy w zestawieniu udostępnianym przez zarządcę drogi: Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta (ZDiUM). W każdym przypadku teren samego skrzyżowania z inną ulicą może być przypisany do jednej z ulic, a tym samym powierzchnia terenu samego skrzyżowania może być przypisana do ulicy lub być pominięta jako uwzględniona w innej ulicy. Dotyczy to prawdopodobnie także długości ulicy podawanej przez zarządcę drogi, który nie opisuje w jaki sposób jest ona określana. Najprawdopodobniej jest ona określana jako suma długości drogi w obrębie działek ewidencyjnych przypisanych do danej drogi, co oznacza, że długość odcinka w obrębie skrzyżowania jest przypisana tylko jednej z krzyżujących się ulic, tej do której ulicy przypisano daną działkę.
  3. ↑ Pole powierzchni określono na podstawie powierzchni działki/działek ewidencyjnych odczytanych ze wskazanych w przypisach portali/geoportali. W przypadku terenów zieleni może nie obejmować przyległej zieleni położonej w ramach działek, na których przebiegają ulice; w przypadku dróg mogą nie obejmować dróg stanowiących kontynuację lub chodniki, ale położonych na przyległych działkach prywatnych lub publicznych, przypisanych do innych ulic.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 5843 (św. Jerzego).
  2. ↑ a b c d e SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 219 ul. św. Jerzego.
  3. ↑ SIP 2021 ↓, Osiedla Wrocławia.
  4. ↑ a b WUOZ 2016 ↓, Huby i Glinianki.
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u SIP 2021 ↓, mapy: GEZ.
  6. ↑ a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 237 (Gliniana).
  7. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 237 (Glinianki).
  8. ↑ a b c d Harasimowicz 2006 ↓, s. 299 (Huby).
  9. ↑ Kubiak-Wolf i b.d. ↓, s. 1-2.
  10. ↑ Kubiak-Wolf i b.d. ↓, s. 4.
  11. ↑ a b c UMWD 2021 ↓, Mapy historyczne, 1901.
  12. ↑ a b UMWD 2021 ↓, Mapy historyczne, 1926-1937.
  13. ↑ Kubiak-Wolf i b.d. ↓, s. 9.
  14. ↑ Pharus 1914 ↓.
  15. ↑ Pharus 1925 ↓.
  16. ↑ a b UMWD 2021 ↓, Mapy historyczne, 1948.
  17. ↑ a b Antkowiak 1970 ↓, s. 280 (Wielka).
  18. ↑ a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 299 (Huby, osiedla mieszkaniowe Huby).
  19. ↑ Kubiak-Wolf i b.d. ↓, s. 10.
  20. ↑ a b c d e Kubiak-Wolf i b.d. ↓, s. 19.
  21. ↑ Kubiak-Wolf i b.d. ↓, s. 11.
  22. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 633 (Osiedla Mieszkaniowe).
  23. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 634 (Mapa większe osiedla po 1945).
  24. ↑ a b c ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.77.1_BUD.
  25. ↑ a b c ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.74.1_BUD.
  26. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.72.
  27. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.86.
  28. ↑ UMWD 2021 ↓, Mapy historyczne, 1926-37.
  29. ↑ Wratislavia.net n-p 2012 ↓, s. 50 (Georgenstr.).
  30. ↑ Wratislavia.net n-p 2012 ↓, s. s=50 (Georgenstr.).
  31. ↑ Wratislavia.net n-p 2012 ↓, s. 50 (Gallestr.).
  32. ↑ ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 1609-1611 (Hubska).
  33. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 174 ul. Hubska.
  34. ↑ a b wroclaw.pl 2021 ↓.
  35. ↑ SIP 2021 ↓, mapa: Komunikacja i transport.
  36. ↑ ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 6189-6190 (Wapienna).
  37. ↑ a b SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 1978 ul. Wapienna.
  38. ↑ UMWD 2021 ↓, BDOT10k.
  39. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa własności, dz. Południe, AR_28, 73; 75/1; 76/1.
  40. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.73; 75/1; 76/1.
  41. ↑ a b GUGiK 2021 ↓, Geoportal krajowy, obiekty topograficzne.
  42. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa wysokościowa.
  43. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa rowerowa.
  44. ↑ a b SIP 2021 ↓, mapy: Komunikacja i transport.
  45. ↑ SIP 2021 ↓, Studium 2018, A10 Huby.
  46. ↑ Mironowicz 2016 ↓, s. 33.
  47. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGiB.
  48. ↑ a b c d SIP 2021 ↓, POI: nr 16157 Szkoła Podstawowa nr 77.
  49. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa własności, dz. Południe, AR_28, 74.
  50. ↑ a b ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.74.
  51. ↑ a b SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 17532 ul. św. Jerzego 4.
  52. ↑ SIP 2021 ↓, POI: nr 2817 Boisko przy Gimnazjum nr 21.
  53. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 39505 ul. św. Jerzego 1.
  54. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 51409 ul. św. Jerzego 3.
  55. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 52544 ul. św. Jerzego 5.
  56. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 22201 ul. św. Jerzego 7.
  57. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 51823 ul. Hubska 117.
  58. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.72.1_BUD.
  59. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 8609 ul. św. Jerzego 11.
  60. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.87/14.1_BUD.
  61. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 21781 ul. św. Jerzego 13.
  62. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.87/15.1_BUD.
  63. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 30294 ul. św. Jerzego 15.
  64. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 33576 ul. św. Jerzego 15a.
  65. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.86.1_BUD.
  66. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 27880 ul. św. Jerzego 17.
  67. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.69/3.1_BUD.
  68. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 52240 ul. św. Jerzego 19.
  69. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.69/4.1_BUD.
  70. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 25857 ul. św. Jerzego 21.
  71. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.69/4.2_BUD.
  72. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 43305 ul. św. Jerzego 23.
  73. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.69/4.3_BUD.
  74. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 34269 ul. św. Jerzego 25.
  75. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 29171 ul. Wapienna 30.
  76. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_28.69/1.1_BUD.
  77. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 45001 ul. św. Jerzego 2.
  78. ↑ SIP 2021 ↓, POI: nr 4211 Biedronka.
  79. ↑ SIP 2021 ↓, POI: nr 12037 Parking - Biedronka.
  80. ↑ a b SIP 2021 ↓, mapy: Demografia.
  81. ↑ ZW 2021 ↓, GEZ poz. 13.
  82. ↑ WUOZ 2021 ↓, poz. 10380.
  83. ↑ a b WUOZ 2016 ↓, Huby i Glinianki - karta ewidencyjna.
  84. ↑ ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2557.
  85. ↑ WUOZ 2021 ↓, poz. 8644.
  86. ↑ ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2558.
  87. ↑ WUOZ 2021 ↓, poz. 8645.
  88. ↑ ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2559.
  89. ↑ WUOZ 2021 ↓, poz. 8646.
  90. ↑ ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2560.
  91. ↑ WUOZ 2021 ↓, poz. 8647.
  92. ↑ ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2561.
  93. ↑ WUOZ 2021 ↓, poz. 8648.
  94. ↑ ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2562.
  95. ↑ WUOZ 2021 ↓, poz. 8649.
  96. ↑ SIP 2021 ↓, mapy: Inwestycje miejskie nr 927.
  97. ↑ GUS 2021 ↓, ULIC.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Ulica Jerzego, św., [w:] Wrocław, Huby [online], fotopolska.eu [dostęp 2021-09-22] (pol.).
  • ul. Jerzego, św., [w:] Wrocław, Huby [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici), ID: 586354 [dostęp 2021-09-22] (pol.).
  • ul. św. Jerzego [online], wikimapia.org [dostęp 2021-09-22] (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_św._Jerzego_we_Wrocławiu&oldid=73423939”