1 Dywizja Piechoty (austro-węgierska)
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie |
1918 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
1 Dywizja |
| Działania zbrojne | |
| I wojna światowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
Generalna Komenda w Wiedniu |
1 Dywizja Piechoty (1. ITDiv.) – wielka jednostka piechoty cesarskiej i królewskiej Armii.
Historia dywizji
[edytuj | edytuj kod]W 1867 roku I Dywizja niem. I. Truppen-Division z komendą w Wiedniu była podporządkowana Generalnej Komendzie w Wiedniu właściwej dla terytorium Dolnej i Górnej Austrii, Salzburga, Moraw i Śląska. W skład dywizji wchodziły:
- 1. Brygada (42. Pułk Piechoty w Wiedniu, 73. Pułk Piechoty w Wiedniu, 25. Batalion Strzelców Polowych w Langenlois i Pułk Inżynieryjny Nr 2 w Krems),
- 2. Brygada (67. Pułk Piechoty w Wiedniu i 68. Pułk Piechoty w Wiedniu),
- 3. Brygada (2. Pułk Dragonów w Wiedniu, 9. Pułk Huzarów w Wiedniu, 3. Batalion Tyrolskiego Pułku Strzelców w Laxenburgu i 27. Batalion Strzelców Polowych w Mauer)[1].
Od 1878 roku dywizja okupowała terytorium Bośni i Hercegowiny. Początkowo podlegała FZM Wilhelmowi Wirtemberskiemu, generałowi komenderującemu i szefowi krajowego rządu w Bośni i Hercegowinie z siedzibą w Sarajewie.
- Organizacja pokojowa dywizji w latach 1889–1897
- Komenda 1 Dywizji Piechoty w Sarajewie,
- 1 Brygada Piechoty w Pljevlji,
- 2 Brygada Piechoty w Sarajewie,
- 7 Brygada Górska w Sarajewie,
- 8 Brygada Górska w Fočy[2][3][4].
W 1897 roku w skład dywizji została włączona 39 Brygada Piechoty w Tuzli (ówcześnie Dolnja Tuzla), która dotychczas była bezpośrednio podporządkowana komendantowi 15 Korpusu[5].
W 1901 roku dokonano zmian w składzie dywizji. Włączono do niej 40 Brygadę Piechoty w Banja Luce, która dotychczas była bezpośrednio podporządkowana komendantowi 15 Korpusu, natomiast wyłączono 1 Brygadę Piechoty w Pljevlji i oddano do dyspozycji komendanta 15 Korpusu[6].
- Organizacja pokojowa dywizji w latach 1901–1904
- Komenda 1 Dywizji Piechoty w Sarajewie,
- 2 Brygada Piechoty w Sarajewie,
- 39 Brygada Piechoty w Tuzli,
- 40 Brygada Piechoty w Banja Luce,
- 7 Brygada Górska w Sarajewie,
- 8 Brygada Górska w Fočy[7].
W 1904 roku przeprowadzono kolejną reorganizację dywizji, w ramach której:
- 2 Brygada Piechoty w Sarajewie została przemianowana na 10 Brygadę Górską,
- 39 Brygada Piechoty w Tuzli została przemianowana na 11 Brygadę Górską,
- 40 Brygada Piechoty w Banja Luce została przemianowana na 12 Brygadę Górską.
Pozostająca w dyspozycji komendanta 15 Korpusu 1 Brygada Piechoty w Pljevlji została przemianowana na 9 Brygadę Górską i włączona w skład dywizji[8].
- Organizacja pokojowa dywizji w latach 1904–1908
- Komenda 1 Dywizji Piechoty w Sarajewie,
- 7 Brygada Górska w Sarajewie,
- 8 Brygada Górska w Fočy,
- 9 Brygada Górska w Pljevlji,
- 10 Brygada Górska w Sarajewie,
- 11 Brygada Górska w Tuzli,
- 12 Brygada Górska w Banja Luce[9].
W 1908 roku 11 i 12 Brygady Górskie zostały podporządkowane komendantowi nowo utworzonej 48 Dywizji Piechoty w Banja Luce[10].
- Organizacja pokojowa dywizji w 1909 roku
- Komenda 1 Dywizji Piechoty w Sarajewie,
- 7 Brygada Górska w Višegradzie,
- 8 Brygada Górska w Fočy,
- 9 Brygada Górska w Sarajewie,
- 10 Brygada Górska w Sarajewie,
- 1 szwadron Pułku Ułanów Nr 12[11].
W tym samym roku 8 i 10 Brygady Górskie zostały podporządkowane komendantowi 48 Dywizji Piechoty.
- Organizacja pokojowa dywizji w latach 1909–1913
- Komenda 1 Dywizji Piechoty w Sarajewie,
- 7 Brygada Górska w Višegradzie,
- 9 Brygada Górska w Sarajewie,
- 1. dywizjon armat górskich w Višegradzie i dywizjon haubic górskich w Sarajewie należące do Pułku Artylerii Górskiej Nr 4[12][13][14][15].
1 marca 1913 roku dotychczasowy Pułk Artylerii Górskiej Nr 4 został rozformowany. W tym samym roku komendantowi dywizji ponownie podporządkowano 8 Brygadę Górską w Fočy, która dotychczas wchodziła w skład 48 Dywizji Piechoty.
- Organizacja pokojowa dywizji w 1914 roku
- Komenda 1 Dywizji Piechoty w Sarajewie,
- 7 Brygada Górska w Višegradzie,
- 8 Brygada Górska w Fočy,
- 9 Brygada Górska w Sarajewie[16].
Komendanci dywizji
[edytuj | edytuj kod]Komendanci dywizji
- FML Joseph Philippović von Philippsberg (1867)
- GM Wolfgang Gottfried Leopold von Auersperg (1871 – 1876 → komendant 3 Dywizji Piechoty)
- GM Karl von Bienerth (1876 – 1878 → komendant 2 Dywizji Piechoty)
- FML Josef Aloys Vécsey de Vécse et Böröllyö-Iságfa (1878 – 1879 → komendant 3 Dywizji Piechoty)
- FML Gustav von König (1879 – 1881 → komendant 29 Dywizji Piechoty)
- FML Joseph von Némethy (1881 – 1 IX 1882 → stan spoczynku)
- GM Theodor Braumüller von Tannbruck (1882 – 1883 → komendant 32 Dywizji Piechoty)
- GM / FML Anton Mayer von Monte arabico (1883 – 1 VIII 1886 → stan spoczynku)
- GM Anton Galgótzy (1886 – 1887 → zastępca szefa Sztabu Generalnego)
- GM / FML Hermann Bordolo von Boreo (1887 – 1889 → komendant 30 Dywizji Piechoty)
- GM / FML Franz von Jaeger (1889 – 1891 → komendant 25 Dywizji Piechoty)
- FML Leopold von Gustas (1891 – 1 V 1897 → urlopowany)
- FML Ferdinand von Schkrobanek (1897[5] – 1899 → urlopowany)
- FML Rudolf Laban von Váralja (1899 – 1900 → urlopowany)
- FML Hugo Conte Corti alle catene (1900 – 1903 → komendant 9 Dywizji Piechoty)
- FML Liborius von Frank (1903 – 1908 → komendant 7 Korpus)
- FML Michael von Appel (1908 – 1911 → komendant 15 Korpusu)
- FML Karl von Kogutowicz (1911 – 1 IX 1913 → stan spoczynku)
- FML Ignaz Trollmann von Lovcenberg (1913 – VIII 1914[16] → komendant 18 Dywizji Piechoty)
- FML Stephan Bogat von Kostanjevac (VIII 1914 – X 1915[17])
- FML Ignaz Schmidt Edler von Fussina (X 1915 – IV 1917[17])
- FML Joseph Metzger (V 1917 – XI 1918[17])
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rocznik oficerski 1867 ↓, s. 92, 260, 310, 322, 367, 404, 406, 435, 449.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1890 ↓, s. 123.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1891 ↓, s. 123.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1897 ↓, s. 141.
- ↑ a b Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1898 ↓, s. 139.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1902 ↓, s. 139.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1904 ↓, s. 141.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1905 ↓, s. 145.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1906 ↓, s. 147.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1909 ↓, s. 154.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1909 ↓, s. 153.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1910 ↓, s. 155, 986.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1911 ↓, s. 161, 990.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1912 ↓, s. 163, 996.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1913 ↓, s. 167, 1053.
- ↑ a b Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 113.
- ↑ a b c Komendanci dywizji ↓.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Militärschematismus des österreichischen Kaiserthumes für 1867. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, kwiecień 1867.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1890. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1889. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1891. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1891.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1897. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1896.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1898. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1897.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1902. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1901.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1904. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1903.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1905. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1904.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1906. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1905.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1909. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1909.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1910. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1909.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1911. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1910.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1912. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1911.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1913. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1912.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914.
- Divisional Commanders 1914-1918. [w:] Austro-Hungarian Land Forces 1848-1918 [on-line]. Glenn Jewison & Jörg C. Steiner. [dostęp 2019-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-02)].
