Jan Fryderyk Heurich

Jan Fryderyk Heurich

Jan Heurich (przed 1920)
Data i miejsce urodzenia	16 lipca 1873 Warszawa
Data i miejsce śmierci	11 grudnia 1925 Warszawa
Narodowość	polska
Alma mater	Akademia Sztuk Pięknych w Petersburgu
Praca
Budynki	Bank Towarzystw Spółdzielczych, Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy
Odznaczenia

Dom Pod Orłami w Warszawie

Rudka, fronton pałacu

Grób Jana Heuricha na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (po renowacji w 2022)

Jan Fryderyk Heurich, Jan Heurich młodszy (ur. 16 lipca 1873 w Warszawie, zm. 11 grudnia 1925 tamże) – polski architekt, przedstawiciel historyzmu i wczesnego modernizmu, w latach 1920–1921 minister sztuki i kultury; syn Jana Kacpra.

Życiorys

Absolwent Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu.

Był wykładowcą form architektonicznych w ramach Kursów Politechnicznych na Wydziale Technicznym (1906-1907) Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie. Był także w latach 1908-1916 członkiem TKN. Podczas I wojny światowej był działaczem Centralnego Komitetu Obywatelskiego, Rady Głównej Opiekuńczej, Rady Miejskiej. W odpowiedzi na deklarację wodza naczelnego wojsk rosyjskich wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza Romanowa z 14 sierpnia 1914, podpisał telegram dziękczynny, głoszący m.in., że krew synów Polski, przelana łącznie z krwią synów Rosyi w walce ze wspólnym wrogiem, stanie się największą rękojmią nowego życia w pokoju i przyjaźni dwóch narodów słowiańskich. Był pracownikiem Biura Departamentu Gospodarstwa Społecznego Tymczasowej Rady Stanu.

Współtworzył Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej. Był jednym z organizatorów reaktywowanej Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie. Przewodniczył Radzie Artystycznej przy Magistracie, stał na czele Koła architektów Warszawskiego Stowarzyszenia Techników, był członkiem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych.

W latach 1920–1921 był ministrem sztuki i kultury.

Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (al. E/1/1). W 2022 roku Fundacja Dziedzictwa Kulturowego odnowiła jego nagrobek, dzięki wsparciu finansowemu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Życie prywatne

Był żonaty z Marią z d. Bobrowską, z którą miał dwóch synów i dwie córki, m.in. Marię Manteufflową.

Prace

Był autorem projektów wielu gmachów użyteczności publicznej w Warszawie m.in.:

• kamienicy Krasińskich przy pl. Małachowskiego,
• Banku Towarzystw Spółdzielczych (Domu Pod Orłami),
• Towarzystwa Higienicznego przy Karowej,
• Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy,
• przebudowy Banku Handlowego przy ul. Traugutta 7/9.

Poza Warszawą zaprojektował m.in.:

• pałac Ossolińskich w Rudce,
• przebudowany dwór wiejski dla Marii z Mielęckich i jej męża przemysłowca Tadeusza Hantkego w Koźminku (1906-1907),
• odbudowany po pożarze dworzec kolejowy w Skierniewicach w stylu gotyku angielskiego (1914),
• pałac Potockich w Złotym Potoku (razem z Zygmuntem Hendlem),
• dwór w Dłużewie nawiązujący do architektury klasycystycznej przełomu XVIII i XIX wieku. (Projekt dworu zyskał uznanie w oczach wielu uczestników wystawy „Dwór polski”, która miała miejsce w 1904 w Salonie Krywulta w Warszawie, a sam Jan Heurich – wyróżnienie. W opinii wielu znawców sztuki dwór w Dłużewie zapoczątkował styl polski w architekturze siedzib ziemiańskich na terenie zaboru rosyjskiego.
• kaplicę w pałacu w Kozłówce,
• most w Lublinie na Bystrzycy (łączy ulicę Zamojską z 1-go Maja), wzorując się na paryskim moście St. Severin,
• willę „Podlasianka” w Konstancinie, ul. Żeromskiego 13; obecnie rezydencja ambasadora Rosji,

Odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923).

Bibliografia

• Encyklopedia Warszawy. Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 247. ISBN 83-01-08836-2.
• Wojciech Jankowski, Heurich, Jan, [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, z. 1, Poznań, Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków, 2000, ISBN 83-900862-7-1