Jerzy Stuhr
Data urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Odznaczenia | |
Jerzy Oskar Stuhr (ur. 18 kwietnia 1947 w Krakowie) – polski aktor filmowy i teatralny, profesor oraz reżyser.
Jest ojcem aktora Macieja Stuhra oraz artystki malarki Marianny Stuhr.
Życiorys
Przodkowie Anna z domu Thill i Leopold Stuhr przyjechali do Krakowa z powiatu Mistelbach w Dolnej Austrii w 1879[1].
Do ukończenia szkoły średniej (III Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego) mieszkał z rodzicami w Bielsku-Białej. Następnie powrócił do Krakowa, gdzie ukończył polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Wydział Aktorski krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej.
Piastował urząd rektora krakowskiej PWST (1990-1996 i 2002-2008). Od 2006 roku Członek Rady Programowej Fundacji Centrum Twórczości Narodowej.
Jest Przewodniczącym Rady Fundacji Krakowskiego Hospicjum dla Dzieci imienia księdza Józefa Tischnera. Aktor wspiera Hospicjum od 2004 roku.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 2011) ("za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w twórczości artystycznej oraz działalności pedagogicznej")[2].
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1997) ("w uznaniu wybitnych zasług dla kultury narodowej")[3].
- Złoty Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" (2005).
Inne nagrody i wyróżnienia
- 9 listopada 2007 został doktorem honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach[4], gdzie też jest wykładowcą.
- 12 listopada 2008 otrzymał Złotą Kaczkę, zostając wybranym najlepszym aktorem komediowym stulecia.
- Za książkę Stuhrowie. Historie rodzinne., wydaną przez Wydawnictwo Literackie otrzymał przyznawaną przez Śródmiejski Ośrodek Kultury w Krakowie Nagrodę Krakowska Książka Miesiąca.
Wybrane role teatralne
- Kontrabasista w Kontrabasiście Patricka Süskinda
- Sekretarz w Życiorysie Krzysztofa Kieślowskiego
- Piotr Wierchowieński w Biesach Fiodora Dostojewskiego
- Piotr Wysocki w Nocy listopadowej Stanisława Wyspiańskiego
- AA w Emigrantach Sławomira Mrożka
- Horodniczy w Rewizorze Nikołaja Gogola
- Porfiry Pietrowicz w Zbrodni i karze Fiodora Dostojewskiego
- Król Ryszard w Ryszardzie III Williama Shakespeare'a w Teatrze Ludowym w Krakowie
- Volpone w Volpone albo lis Bena Jonsona Teartu Telewizji
Wybrana filmografia
Aktor
- 1971: Trzecia część nocy, jako laborant
- 1976: Blizna, jako asystent Bednarza
- 1976: Spokój, jako Antoni Gralak
- 1977: Wodzirej, jako Lutek Danielak
- 1978: Seans, jako Tomer Partyka
- 1978: Bez znieczulenia , jako Jerzy Porębowicz, adwokat Ewy Michałowskiej
- 1979: Szansa, jako Zbyszek Ejmont, nauczyciel historii
- 1979: Amator, jako Filip Mosz
- 1980: Z biegiem lat, z biegiem dni..., jako Alfons Fikalski, aranżer wieczorów tanecznych
- 1981: Przypadek, jako działacz ZSMP
- 1981: Wojna światów - Następne stulecie, jako adwokat
- 1983: Seksmisja, jako Maksymilian Paradys
- 1984: O-bi, o-ba. Koniec cywilizacji, jako Soft
- 1985: Ga, ga. Chwała bohaterom, jako urzędnik
- 1985: Medium, jako Georg Netz
- 1986: Bohater roku, jako Lutek Danielak
- 1987: Kingsajz, jako Szyszkownik Kilkujadek
- 1987: Łuk Erosa, jako docent Stanisław Ciąglewicz
- 1988: Dekalog X, jako Jerzy Janicki
- 1988: Obywatel Piszczyk, jako Jan Piszczyk
- 1990: Deja vu, jako Johnny Pollack
- 1991: Życie za życie. Maksymilian Kolbe jako Prałat
- 1993: Uprowadzenie Agaty, jako ojciec Agaty
- 1993: Trzy kolory. Biały, jako Jurek
- 1994: Spis cudzołożnic, jako Gustaw
- 1997: Historie miłosne, jako adiunkt, ksiądz, pułkownik, więzień
- 1997: Kiler, jako Komisarz Jerzy Ryba
- 1999: Kiler-ów 2-óch, jako Komisarz Jerzy Ryba
- 1999: Tydzień z życia mężczyzny, jako Adam Borowski
- 2000: Duże zwierzę, jako Zygmunt Sawicki
- 2001: Down House, jako Ogólne Ivolgin
- 2003: Pogoda na jutro, jako Józef Kozioł
- 2003: Show, jako szef stacji
- 2004: Arje, jako Arje moskiewski kardiolog
- 2005: Doskonałe popołudnie, jako Andrzej
- 2007: Korowód, jako rektor
- 2009: Mistyfikacja, jako Witkacy
- 2010: Io sono con te
- 2011: Habemus papam - mamy papieża, jako rzecznik prasowy Watykanu
Polski dubbing
- 1996: Larry 7: Miłość na Fali – Larry
- 1998: Mulan – Mushu
- 2001: Shrek – Osioł
- 2001: Shrek 3-D – Osioł
- 2003: Wiedźma Chrzestna – Wilkołak Harry
- 2004: Shrek 2 – Osioł
- 2004: Mulan II – Mushu
- 2007: Shrek Trzeci – Osioł
- 2007: Pada Shrek – Osioł
- 2009: Gwiazda Kopernika – Paul Van De Volder
- 2010: Shrek Forever – Osioł
- 2010: Święty Mikołaj – Święty Mikołaj
- 2010: Shrek ma wielkie oczy – Osioł
- 2011: Smerfy − Gargamel
Reżyseria
- 1994: Spis cudzołożnic
- 1997: Historie miłosne
- 1999: Tydzień z życia mężczyzny
- 2000: Duże zwierzę
- 2003: Pogoda na jutro
- 2005-2006: Ryszard III
- 2007: Korowód
Radio
Z RMF FM współpracował przy kampanii "Prawda czy fałsz?" oraz czytał "Przygody dobrego wojaka Szwejka". Członek Rady Programowej radia RMF Classic.
Książki
- Sercowa choroba, czyli moje życie w sztuce. Czytelnik, Warszawa 1992.
- Ucieczka do przodu! Jerzy Stuhr od A do Z w wywiadach Marii Malatyńskiej (Maria Malatyńska). Znak, Kraków 2007.
- Stuhrowie. Historie rodzinne. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008.
- ↑ http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/72254,druk.html
- ↑ Prezydent wręczył odznaczenia na Zamku Królewskim. prezydent.pl, 3 maja 2011.
- ↑ M.P. z 1998 r. nr 6, poz. 110
- ↑ Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Śląskiego. [dostęp 21 lutego 2011].
Linki zewnętrzne
- Jerzy Stuhr w bazie Filmweb
- Absolwenci Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie
- Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Aktorzy związani z Krakowem
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Śląskiego
- Laureaci Nagrody Miasta Krakowa
- Laureaci Paszportu Polityki
- Laureaci Polskiej Nagrody Filmowej dla najlepszej drugoplanowej roli męskiej
- Ludzie związani z Bielskiem-Białą
- Najlepsi aktorzy drugoplanowi na FPFF
- Najlepsi aktorzy pierwszoplanowi na FPFF
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis
- Polacy pochodzenia austriackiego
- Polscy reżyserzy
- Rektorzy polskich uczelni teatralnych, filmowych i telewizyjnych
- Urodzeni w 1947
- Wykładowcy Uniwersytetu Śląskiego