Komenda Rejonu Uzupełnień Brzeżany

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Komenda Rejonu Uzupełnień Brzeżany
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Brzeżany
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Brzeżany
PKU 53 pp
PKU Brzeżany

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Brzeżany

Podległość

OKU Lwów
DOGen. „Lwów”
DOK VI

Skład

PKU typ I

Komendy rejonów uzupełnień DOK VI

Komenda Rejonu Uzupełnień Brzeżany (KRU Brzeżany) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].

Historia komendy[edytuj | edytuj kod]

12 czerwca 1919 roku minister spraw wojskowych rozkazem D.M.O 3314.IV zarządził utworzenie Powiatowej Komendy Uzupełnień Brzeżany z czasową siedzibą we Lwowie i podporządkował ją Okręgowej Komendzie Uzupełnień we Lwowie. PKU Brzeżany obejmowała powiaty: bóbrecki, brzeżański, podhajecki, przemyślański i rohatyński[2].

W latach 1920–1921 PKU 53 pp w Brzeżanach była podporządkowana Dowództwu Okręgu Generalnego „Lwów” i nadal obejmowała swoją właściwością powiaty: bóbrecki, brzeżański, podhajecki, przemyślański i rohatyński[3][4].

15 listopada 1921 roku, po wprowadzeniu podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów oraz wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, dotychczasowa PKU 53 pp została przemianowana na Powiatową Komendę Uzupełnień Brzeżany i podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie. PKU Brzeżany obejmowała swoją właściwością powiaty: brzeżański, podhajecki i rohatyński. Powiat bóbrecki został włączony do PKU Lwów Powiat, a powiat przemyślański do PKU Złoczów. W każdym mieście powiatowym rezydował oficer ewidencyjny[5][6][7][8].

Z dniem 1 czerwca 1922 roku została zlikwidowana gospoda inwalidzka przy PKU Brzeżany[9].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[10], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[8]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[11][12]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[13]. Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[11]. W skład PKU Brzeżany wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy[11]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[14][15][16].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty. Pełniący służbę na stanowisku oficera ewidencyjnego porucznik Bolesław Jan Borzemski powrócił do macierzystego 51 pp w Brzeżanach[17].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Brzeżany normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[18]

W marcu 1930 roku PKU Brzeżany była nadal podporządkowana DOK VI we Lwowie i administrowała powiatami: brzeżańskim, podhajeckim i rohatyńskim[19]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ I[18].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[20].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Brzeżany została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Brzeżany przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[21], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[22]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Brzeżany normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[23].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: brzeżański, podhajecki i rohatyński[1].

Obsada personalna[edytuj | edytuj kod]

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Brzeżany, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
  • ppłk Gustaw Skala (od 12 VI 1919[24])
  • płk piech. Oskar Brezany (1923[25][26] – II 1926 → dyspozycja dowódcy OK VI[27])
  • mjr piech. Józef Sorokowski[a] (p.o. II 1926[29] – IV 1928[30] → dyspozycja dowódcy OK VI)
  • ppłk tab. Erwin Rössner (XI 1928 – 1939[31])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[32][33]
  • I referent – por. piech. / kanc. Adam Przybujewski (1923 – 1924)
  • II referent – urzędnik wojsk. XI rangi / kpt. kanc. Edmund Aleksander Karol Stobierski (1923 – IV 1925[34] → II referent PKU Katowice)
  • referent inwalidzki
    • kpt. piech. Marian Kollbek (do VII 1923[35] → I referent PKU Stanisławów)
    • urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Michał Michalski (od VII 1923[35])
  • oficer instrukcyjny
  • oficer ewidencyjny na powiat brzeżański – por. kanc. Michał Bartosiewicz (od 4 VI 1923[40])
  • oficer ewidencyjny na powiat rohatyński
  • oficer ewidencyjny na powiat podhajecki
    • por. kanc. Tadeusz Mieczysław Kuliczkowski (od I 1924[41])
    • urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Stanisław Prokop
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[43][44]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
    • mjr Czesław Bereza (II 1926 – II 1927[45] → kierownik I referatu PKU Stanisławów)
    • kpt. piech. Marian Wincenty Kollbek (II 1927[45] – VI 1938 → kierownik I referatu KRU)
  • kierownik II referatu poborowego
  • referent – por. / kpt. kanc. Michał Bartosiewicz (II 1926 – IX 1930[56] → kierownik II referatu)
  • referent inwalidzki – por. kanc. Michał Michalski (II 1926 – III 1927[57] → referent inwalidzki PKU Gródek Jagielloński)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[31][d]
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Marian Wincenty Kollbek[e] (→ komendant Obwodu Podhajce AK)
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (art.) Roman Pruc[f]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Józef Sorokowski (ur. 6 lipca 1881) do Wojska Polskiego został przyjęty z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Na dzień 1 lipca 1925 przesunięty został termin przeniesienia służbowego z 3 pp Leg. do PKU Kałusz w celu odbycia praktyki poborowej[28].
  2. ↑ Kpt. piech. Kazimierz Pretsch (ur. 12 czerwca 1896) był odznaczony Krzyżem Niepodległości (16 marca 1933 roku) i Krzyżem Walecznych (czterokrotnie). W 1928 roku był w 44 pp w Równem[37].
  3. ↑ Kpt. int. Michał Bartosiewicz ur. 9 maja 1895 roku, w czasie I wojny światowej walczył w szeregach 3 pp Legionów Polskich. Kapitan ze starszeństwem z 1 lipca 1925 roku w korpusie oficerów administracji, grupa kancelaryjna. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)[50]. Z dniem 1 stycznia 1933 roku został skierowany na czteromiesięczną praktykę u płatnika 51 pp. We wrześniu tego roku został przeniesiony z PKU do 51 pp[51], a w marcu 1934 roku przeniesiony do korpusu oficerów intendentów z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku w 51 pp[52]. W marcu 1939 roku pełnił służbę w 6 psk w Żółkwi na stanowisku oficera gospodarczego.
  4. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[58].
  5. ↑ kpt. adm. (piech.) Marian Wincenty Kollbek (ur. 5 kwietnia 1893) był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[59].
  6. ↑ Roman Pruc ur. 4 sierpnia 1900 roku[60].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  2. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 67z 1919 roku, poz. 2157.
  3. ↑ Ostanek 2013 ↓, s. 38.
  4. ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
  5. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 38.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1461, 1470, 1484.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1329, 1339, 1353.
  8. ↑ a b Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  9. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 6 czerwca 1922 roku, poz. 346.
  10. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  11. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  12. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  13. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  15. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  16. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  18. ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  19. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  20. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  21. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  22. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  23. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  24. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 68 z 1919 roku, poz. 2191.
  25. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1461.
  26. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1329.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 2.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 66 z 20 czerwca 1925 roku, s. 336.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 2, 14.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 128.
  31. ↑ a b Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 844.
  32. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1461, 1562, 1565, 1567–1568.
  33. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1285, 1329.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 5 kwietnia 1925 roku, s. 191.
  35. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 46 z 10 lipca 1923 roku, s. 457.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 76 z 12 grudnia 1923 roku, s. 711.
  37. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 60, 196.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 stycznia 1924 roku, s. 28.
  39. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 48 z 15 maja 1924 roku, s. 276.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 12 czerwca 1923 roku, s. 392, z równoczesnym przeniesieniem z korpusu oficerów sanitarnych do korpusu oficerów administracji, dział kancelaryjny.
  41. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 5 sierpnia 1924 roku, s. 429.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 3.
  43. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 14.
  44. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 511.
  45. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 4 lutego 1927 roku, s. 33.
  46. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 167, ogłoszono przeniesienie służbowe por. Adama Przybujewskiego do PKU Kielce na stanowisko referenta.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 216, równocześnie anulowano przeniesienie służbowe do PKU Kielce.
  48. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 158.
  49. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 207.
  50. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 355, 511.
  51. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933 roku, s. 205.
  52. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 marca 1934 roku, s. 90.
  53. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 436.
  54. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
  55. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 182.
  56. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 29.
  57. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 17 marca 1927 roku, s. 80.
  58. ↑ Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. VI.
  59. ↑ Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 291.
  60. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 206.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Komenda_Rejonu_Uzupełnień_Brzeżany&oldid=71068680”