Komenda Rejonu Uzupełnień Gródek Jagielloński

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Komenda Rejonu Uzupełnień
Gródek Jagielloński
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Gródek Jagielloński
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Rawa Ruska XXII
PKU 19 pp w Gródku Jagiellońskim
PKU Gródek Jagielloński[1]

Komendanci
Pierwszy

ppłk Kazimierz Korn

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Gródek Jagieloński

Podległość

OKU Lwów
DOK X
DOK VI

Skład

PKU typ I

Komendy rejonów uzupełnień DOK VI

Komenda Rejonu Uzupełnień Gródek Jagielloński (KRU Gródek Jagielloński) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Historia komendy[edytuj | edytuj kod]

4 maja 1919 roku minister spraw wojskowych ustanowił XXII Powiatową Komendę Uzupełnień Rawa Ruska obejmującą powiaty: rawo-ruski, jaworowski, sokalski, żółkiewski. XXII PKU została włączona w skład nowo utworzonej Okręgowej Komendy Uzupełnień Lwów z tymczasową siedzibą w Przemyślu, która podlegała bezpośrednio Dowództwu Okręgu Generalnego „Lwów”[3][a].

22 maja 1919 minister spraw wojskowych wprowadził w życie w Galicji zasadę „terytorialnego kompletowania pułków piechoty”. Zgodnie z tą zasadą PKU Rawa Ruska została przydzielona do kadry 19 Pułku Piechoty, z którą miała utrzymywać ścisłą łączność. Uzupełnianie stanu osobowego 19 pp należało do wyłącznej kompetencji PKU. Przydzielenie komendy do pułku nie wpływało na to, że pozostawała nadal organem Ministerstwa Spraw Wojskowych, od którego miała otrzymywać ogólne wskazówki. Szczegółowe dyspozycje wydać miało komendzie Dowództwo Okręgu Generalnego[4].

24 maja 1919 minister spraw wojskowych zniósł XXII PKU i ustanowił Powiatową Komendę Uzupełnień dla 19 Pułku Piechoty w Gródku Jagiellońskim obejmującą powiaty: rawo-ruski, jaworowski, gródecki, mościski i rudecki. Powiaty sokalski i żółkiewski, które początkowo wchodziły w skład XXII PKU Rawa Ruska, zostały podporządkowane PKU 40 pp we Lwowie, natomiast powiat gródecki został wyłączony ze składu XXI PKU Lwów, powiat mościski ze składu XXVIII PKU Przemyśl, a powiat rudecki ze składu XXIX PKU Sambor[5].

12 czerwca 1919 roku minister spraw wojskowych dotychczasową obsadę PKU Rawa Ruska ustanowił jako obsadę PKU Gródek Jagielloński[6].

Z dniem 1 czerwca 1922 roku została zlikwidowana gospoda inwalidzka przy PKU Gródek Jagielloński[7].

W marcu 1925 roku zostało zlikwidowane stanowisko referenta inwalidzkiego, a zajmujący je por. kanc. Jan Lebküchler przesunięty na stanowisko oficera ewidencyjnego na powiat jaworowski[8].

W marcu 1930 roku PKU Gródek Jagielloński podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr X i administrowała powiatami: gródeckim, rudeckim, jaworowskim i mościskim[9]. W grudniu tego roku posiadała skład osobowy typu I[10].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[11].

Z dniem 1 października 1934 roku minister spraw wojskowych zmienił granice Okręgu Korpusu Nr X i VI w ten sposób, że powiaty gródecki, rudecki i jaworowski zostały przesunięte z OK X do OK VI[12]. Równocześnie minister spraw wojskowych zarządził wydzielenie PKU Gródek Jagielloński z powiatami gródeckim, rudeckim i jaworowskim z OK X i przydzielił do OK VI. Natomiast powiat mościcki przydzielił do PKU Przemyśl. Prace związane z przekazaniem i przyjęciem powiatu mościckiego miały być zakończone 15 grudnia 1934 roku, po przeprowadzeniu wcielenia jesiennego. Typ składu osobowego PKU Gródek Jagielloński miał określić rozkaz wykonawczy do nowej organizacji służby poborowej[13].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Gródek Jagielloński została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Gródek Jagielloński przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[14], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[15]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Gródek Jagielloński normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[16].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: gródecki, rudecki i jaworowski[2].

Obsada personalna[edytuj | edytuj kod]

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Gródek Jagielloński, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Stopień, imię i nazwisko okres pełnienia funkcji kolejne stanowisko (dalsze losy)
ppłk Kazimierz Korn od 12 VI 1919
ppłk Mikołaj Mitkiewicz-Żółtek od 18 I 1921[17]
ppłk piech. Rudolf Franciszek Wydra 1923[18] – II 1926[19] inspektor poborowy DOK X
mjr sap. kolej. / sap. Mieczysław Małek II 1926 – VI 1930[20] dyspozycja dowódcy OK X
mjr piech. Marian Józef Kobyłecki[21] IX 1930[22][23] – VII 1935[24] dyspozycja dowódcy OK VI
mjr piech. Jan Mieczysław Berger VIII 1935[25] – ? oficer sztabu Lwowskiej Brygady ON
ppłk piech. Rudolf Ksander był w III 1939[26]
Obsada personalna PKU w czerwcu 1919 roku[6]
komendant ppłk Kazimierz Korn
zastępca komendanta mjr Antoni Schmidt
naczelnik kancelarii kpt. Wojciech Smolicki
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[27][28]
referent urzędnik wojsk. X rangi / kpt. kanc. Ferdynand Fuhrman
referent inwalidzki urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Jan Lebküchler był w 1923 – III 1925 OE Jaworów
oficer instrukcyjny kpt. piech. Witold Rosołowski do 6 IX 1923[29] 19 pp
por. piech. Wincenty Skórczyński 6 IX 1923[29] – XII 1924[30] 4 pp Leg.
kpt. piech. Stanisław Leopold Czarnecki od XII 1924[30]
oficer ewidencyjny na powiat mościski lub rudecki urzędnik wojsk. XI rangi Franciszek Dąbrowski 1923
oficer ewidencyjny na powiat mościski por. piech. Jerzy Wodecki II[31] – V 1925[32] 2 pp Leg.
por. kanc. Mikołaj Stefan Sheybal IV[33] – V 1925[34] OE Dobromil PKU Przemyśl
por. kanc. Marek Kleinfeld od V 1925[35]
oficer ewidencyjny na powiat gródecki urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Wiktor Sałuk
oficer ewidencyjny na powiat jaworowski por. piech. Tadeusz Mieczysław Kuliczkowski XII 1923[36] – VIII 1924[37] PKU Brzeżany
por. kanc. Antoni Stacherski VIII[37] – †27 XII 1924[38]
por. kanc. Jan Lebküchler od III 1925[8]
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[39][40][41]
kierownik I referatu administracji rezerw

i zastępca komendanta

mjr kanc. Oswald Szałowski od II 1926 – ? kierownik I referatu PKU Kałusz
kpt. kanc. Adolf I Thiel do XI 1928[42] referent PKU Pińczów
mjr piech. Stanisław Henryk Malankiewicz[b] XI 1928[50] – III 1929[51] dyspozycja dowódcy OK X
mjr piech. Edward Wojtulewski[c] III 1929[55] – IX 1930[56][57] dyspozycja dowódcy OK X
kpt. piech. Adam Kisielewski XI 1930[58] – VI 1938 kierownik I referatu KRU
kierownik II referatu poborowego kpt. kanc. Ferdynand Fuhrman od II 1926 stan spoczynku
kpt. gosp. Stanisław Rydarowski IV 1928[59] – 20 III 1931[60] płatnik 6 baonu sanitarnego
por. kanc. Franciszek Szurmiak[d] I 1931[62] – 31 III 1933[63] stan spoczynku
por. art. Leon Zawrzel 1933 – IV 1936[64] Oddział II SG
referent por. kanc. Wiktor Sałuk II 1926 – 31 III 1928[65] stan spoczynku
por. gosp. Stanisław Jan Wojtas IV 1928[59] – XII 1929[66] referent PKU Kraków Miasto
referent inwalidzki por. kanc. Michał Michalski III[67] – VII 1927[68] referent PKU Drohobycz
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[26][e]
kierownik I referatu ewidencji kpt. adm. (piech.) Adam Kisielewski[f] 1938 – 1939
kierownik II referatu uzupełnień kpt. adm. (piech.) Wincenty Duda[g] był w III 1939

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Jednocześnie dotychczasowa XXII PKU w Będzinie została przemianowana na XX PKU Będzin
  2. ↑ Stanisław Henryk Malankiewicz (ur. 9 listopada 1886, zm. 27 marca 1978). W 1906 złożył maturę w c. k. I Wyższym Gimnazjum w Rzeszowie. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach Pułku Piechoty Nr 57. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na podporucznika (1 lipca 1915) i porucznika (1 sierpnia 1917) oraz został odznaczony Krzyżem Zasługi Wojskowej 3. klasy z mieczami i dekoracją wojenną[43][44]. Od lipca 1922 do 1924 pełnił służbę w 45 Pułku Piechoty w Równem na stanowisku dowódcy batalionu sztabowego i kwatermistrza[45][46][47]. W kwietniu 1928 został przeniesiony z 17 Pułku Piechoty w Rzeszowie do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przeniesieniem służbowym do PKU Rzeszów na okres 4 miesięcy w celu odbycia praktyki poborowej[48]. Z dniem 30 września 1929 został przeniesiony w stan spoczynku[49]. Został pochowany na Cmentarzu Gunnersbury w Londynie.
  3. ↑ Edward Wojtulewski ur. 4 czerwca 1891. W czerwcu 1921, w stopniu porucznika, pełnił służbę w Dowództwie 14 Dywizji Piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 58 Pułk Piechoty[52]. Do czerwca 1925 pozostawał w dyspozycji dowódcy 58 pp, a następnie został przesunięty na stanowisko kwatermistrza[53]. W kwietniu 1928 został przeniesiony do 78 Pułku Piechoty w Baranowiczach na stanowisko komendanta składnicy wojennej[54].
  4. ↑ Franciszek Szurmiak ur. 20 marca 1887 roku. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 grudnia 1922 roku w korpusie oficerów administracyjnych, grupa kancelaryjna[61]
  5. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[69].
  6. ↑ Kpt. adm. (piech.) Adam Kisielewski (ur. 28 listopada 1892) był odznaczony Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)[70], Medalem Niepodległości (16 marca 1933 roku) i Srebrnym Krzyżem Zasługi (1938[71]). W marcu 1930 roku został przeniesiony z 38 pp do PKU Hrubieszów na stanowisko kierownika I referatu administracji rezerw i zastępcy komendanta[72]. W listopadzie tego roku został przeniesiony do PKU Gródek Jagielloński na takie samo stanowisko.
  7. ↑ Kpt. adm. (piech.) Wincenty Duda (ur. 17 lipca 1891) był odznaczony Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)[70] i Medalem Niepodległości (9 listopada 1933 roku). We wrześniu 1930 roku został przesunięty w PKU Lwów Miasto ze stanowiska referenta na stanowisko kierownika II referatu poborowego[73]. Po czerwcu 1935 roku został przeniesiony do KRU Gródek Jagielloński.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 36.
  2. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 52 z 12 maja 1919 roku, poz. 1634.
  4. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 61 z 3 czerwca 1919 roku, poz. 1957.
  5. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 61 z 3 czerwca 1919 roku, poz. 1958.
  6. ↑ a b Dz. Rozk. Wojsk. Nr 68 z 21 czerwca 1919 roku, poz. 2191.
  7. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 6 czerwca 1922 roku, poz. 346.
  8. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 19 marca 1925 roku, s. 153.
  9. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  10. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  11. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  12. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 7 z 17 września 1934 roku, poz. 121.
  13. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 7 z 17 września 1934 roku, poz. 122.
  14. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  15. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  16. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 29 stycznia 1921 roku, s. 179.
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 200, 397, 1464.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 2.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 201.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 24, sprostowano imiona z „Marian” na „Marian Józef”.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 296.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 226, zatwierdzony na stanowisku komendanta.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 90.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 97.
  26. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 847.
  27. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1464, 1555, 1556, 1561, 1566.
  28. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1332.
  29. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 60 z 18 września 1923 roku, s. 562.
  30. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 130 z 16 grudnia 1924 roku, s. 726.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 6 lutego 1925 roku, s. 59.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 57 z 27 maja 1925 roku, s. 286.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 46 z 24 kwietnia 1925 roku, s. 220, z równoczesnym przeniesieniem z korpusu oficerów piechoty (38 pp) do korpusu oficerów administracji, dział kancelaryjny.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 17 maja 1925 roku, s. 262.
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 17 maja 1925 roku, s. 261.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 76 z 12 grudnia 1923 roku, s. 711, został przydzielony z PKU Brzeżany, z równoczesnym przeniesieniem do korpusu oficerów administracji, dział kancelaryjny.
  37. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 5 sierpnia 1924 roku, s. 429.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 17 lutego 1925 roku, s. 80.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 20.
  40. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 154, 155, 635, 826.
  41. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 513.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 363.
  43. ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 201, 381.
  44. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 227, 643.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 549.
  46. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 257.
  47. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 237.
  48. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 142.
  49. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 263.
  50. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 355.
  51. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 85.
  52. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 179, 952.
  53. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 67 z 24 czerwca 1925 roku, s. 342.
  54. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 137.
  55. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 90.
  56. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 288.
  57. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 27, 482.
  58. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 25.
  59. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 152.
  60. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 23.
  61. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 358.
  62. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 24.
  63. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 31 grudnia 1932 roku, s. 471.
  64. ↑ Leon Zawrzel. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.13542 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-10].
  65. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 23.
  66. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 396.
  67. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 17 marca 1927 roku, s. 80.
  68. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 224.
  69. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  70. ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 44.
  71. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 40.
  72. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 103.
  73. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Komenda_Rejonu_Uzupełnień_Gródek_Jagielloński&oldid=72055502”