Komenda Rejonu Uzupełnień Miechów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Komenda Rejonu Uzupełnień Miechów
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Miechów
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU 25 pp
PKU Miechów[1]

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Miechów

Podległość

DOGen. Kielce
DOK V

Skład

typ I

Komendy rejonów uzupełnień OK V

Komenda Rejonu Uzupełnień Miechów (KRU Miechów) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Historia komendy[edytuj | edytuj kod]

We wrześniu 1919 roku w Okręgu Generalnym „Kielce” została ustanowiona Powiatowa Komenda Uzupełnień 25 Pułku Piechoty w Miechowie[3]. Komenda administrowała powiatami: miechowskim i jędrzejowskim[4]. W listopadzie 1921 roku PKU 25 pp została przemianowana na Powiatową Komendę Uzupełnień Miechów i włączona w skład Okręgu Korpusu Nr V. Okręg poborowy PKU Miechów obejmował powiaty: miechowski i olkuski[5].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[6], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[7]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[8][9]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[10].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[8]. W skład PKU Miechów wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy[8]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[11][12][13].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[14].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Miechów normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[15]

W marcu 1930 roku PKU Miechów nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr V i administrowała powiatami: miechowskim i olkuskim[16]. W grudniu tego roku posiadała skład osobowy typ I[15].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[17].

11 listopada 1931 roku ogłoszono nadanie Krzyża Niepodległości st. sierż. Władysławowi Fugielowi[a] z PKU Miechów[20][21].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Miechów została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Miechów przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[22], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[23]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Miechów normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[24].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr V, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: miechowski i olkuski[16][2].

Obsada personalna[edytuj | edytuj kod]

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Miechów, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[35][36]
  • I referent
  • referent – urzędnik wojsk. XI rangi Józef Teofil Szemla (1923)
  • referent – urzędnik wojsk. XI rangi Józef Wittman (1923)
  • II referent – kpt. piech. Zygmunt Gronczyński (1 XII 1924[38] – IV 1925 → oficer instrukcyjny)
  • oficer instrukcyjny
    • por. piech. Albin Hrapkowicz (1923 – IV 1925[39] → 73 pp)
    • kpt. piech. Zygmunt Gronczyński[c] (IV[39] – VII 1925[41] → 60 pp)
  • oficer ewidencyjny na powiat miechowski – urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Wincenty Rożniatowski (od 1 XII 1922[42], był w 1924)
  • oficer ewidencyjny na powiat olkuski
    • urzędnik wojsk. X rangi Mieczysław Jan Sikorski (1923)
    • por. kanc. Ludwik Pawelec (od IV 1925[43])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[44][45][46]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępcą komendanta
    • mjr / ppłk piech. Ludwik Trznadel (II 1926 – V 1927[47] → komendant PKU Wadowice)
    • mjr piech. Jarosław Zawałkiewicz (IV 1928 – III 1929 → dyspozycja dowódcy OK V)
    • mjr piech. Stanisław Julian Papiz[d] (p.o. III 1929[53][54] – IX 1930[55] → dyspozycja dowódcy OK V)
    • kpt. piech. Mieczysław Truszkowski[e] (IX 1930[57] – 31 X 1934[58] → stan spoczynku)
    • kpt. piech. Wilhelm Franciszek Ślizowski (1934 – VI 1938 → kierownik I referatu KRU)
  • kierownik II referatu poborowego
    • por. kanc. Wincenty Rożniatowski (od II 1926)
    • por. kanc. dr Józef Stanisław Szymaszkiewicz (VII 1927 – IX 1930[59] → praktyka sądowa w WSO Nr II)
    • por. kanc. Antoni Jan Donigiewicz (IX 1930[60] – 29 II 1932[61] → stan spoczynku)
    • kpt. piech. Władysław II Urban[f] (III 1932 – był w VI 1935)
  • referent – por. kanc. Antoni Jan Donigiewicz (II 1926 – IX 1930 → kierownik II referatu)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[34][g]
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Wilhelm Franciszek Ślizowski[h] †1940 Charków[74]
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (tab.) Stanisław Szablewski †1940 Charków[75]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. St. sierż. Władysław Fugiel ur. 1 stycznia 1897 roku w Gorlicach, w rodzinie Andrzeja i Marii. Jako uczeń gimnazjum wstąpił do Legionów Polskich. Był żołnierzem 1 pułku piechoty[18]. W PKU Miechów pełnił służbę do września 1939 roku. Dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Stalagu XVII A Kaisersteinbruch[19].
  2. Ppłk adm. (samoch.) Władysław Damski ur. 24 kwietnia 1890 w Jaworznie, w ówczesnym powiecie chrzanowskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Wacława[32]. Na stopień kadeta został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1910 w korpusie artylerii polowej i górskiej. Został przydzielony w rezerwie do 10 Dywizjonu Artylerii Konnej w Jarosławiu. W 1913 został mianowany chorążym ze starszeństwem z 1 stycznia 1910 w korpusie artylerii polowej i górskiej. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 listopada 1915 w korpusie oficerów artylerii polowej i górskiej. W 1916 lub 1917 został przeniesiony do Oddziałów Samochodowych. Był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi[33] i Złotym Krzyżem Zasługi Cywilnej z Koroną na wstążce Medalu Waleczności.
  3. Zygmunt Gronczyński (Grad-Gronczyński) ur. 4/16 kwietnia 1896 w Piotrkowie, w rodzinie Józefa. 24 maja 1932 został odznaczony Krzyżem Niepodległości[40].
  4. Stanisław Julian Papiz (ur. 6 września 1890) był odznaczony Krzyżem Walecznych. Od marca 1923[48] do maja 1925 pełnił obowiązki dowódcy baonu sztabowego, a następnie wykonywał obowiązki kwatermistrza 44 Pułku Piechoty w Równem[49]. 1 grudnia 1924 został mianowany majorem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 42. lokatą w korpusie oficerów piechoty[50]. W lipcu 1925 został przeniesiony do 45 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych w Równem na stanowisko dowódcy III batalionu[51]. 29 czerwca 1926 w katastrofie pod Powurskiem poniosło śmierć 3 oficerów i 38 szeregowców z dowodzonego przez niego pododdziału. W 1928 pełnił służbę w Dowództwie 8 Dywizji Piechoty w Modlinie. Z dniem 31 maja 1931 został przeniesiony w stan spoczynku[52].
  5. Kpt. piech. Mieczysław Truszkowski (ur. 29 października 1888) został przyjęty do Wojska Polskiego z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. W stopniu kapitana został zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów piechoty. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[56].
  6. Kpt. piech. Władysław II Urban ur. 31 marca 1892 w Witryłowie, w rodzinie Pawła[62][63]. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii. Jego oddziałem macierzystym był Batalion Strzelców Polnych Nr 14. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1917. Był odznaczony Srebrnym Medalem Waleczności 2 klasy i Krzyżem Wojskowym Karola[64]. W Wojsku Polskim służył w 32 Pułku Piechoty w Modlinie[65], 43 Pułku Piechoty w Dubnie[66][67] i 62 Pułku Piechoty w Bydgoszczy na stanowisku dowódcy 4. kompanii[68][69]. W marcu 1932 został przeniesiony do PKU Miechów[70]. 9 grudnia 1935 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[63]. Po zakończeniu II wojny świaatowej został zarejestrowany w jednej z rejonowych komend uzupełnień[62].
  7. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[71].
  8. Kpt. adm. (piech.) Wilhelm Franciszek Ślizowski ur. 2 grudnia 1896 w Bochni, w rodzinie Jana. Żołnierz Legionów Polskich. Odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi (1938[72]). W czerwcu 1934 został przydzielony z 2 pp Leg. do PKU Miechów w celu odbycia praktyki poborowej[73]. Po przeniesieniu kpt. piech. Mieczysława Truszkowskiego w stan spoczynku (31 października 1934) objął obowiązki kierownika I referatu.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 36.
  2. a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. Jarno 2003 ↓, s. 51–52.
  4. Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
  5. Jarno 2003 ↓, s. 178–179.
  6. Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  7. Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  8. a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  9. Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  10. Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  12. Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  13. Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  15. a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  16. a b Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  17. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  18. Władysław Fugiel. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-12-05].
  19. Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-12-05].
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931 roku, s. 372.
  21. M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
  22. Jarno 2001 ↓, s. 173.
  23. Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  24. Historia WKU Suwałki ↓.
  25. Dz. Rozk. MSWojsk.|loc=Nr 91 z 1919 roku, s. 3388
  26. Jarno 2003 ↓, s. 52, wg autora ppłk Konstanty Niwiński służbę na stanowisku komendanta PKU 25 pp pełnił od września 1919 roku do sierpnia 1920 roku.
  27. Dz. Rozk. MSWojsk.|loc=Nr 91 z 1919 roku, s. 3388
  28. a b Jarno 2003 ↓, s. 52.
  29. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 12 sierpnia 1922 roku, s. 608.
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
  31. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 24, 45.
  32. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-12-08]..
  33. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 286.
  34. a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 853.
  35. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1472, 1565–1566, 1568, 1570.
  36. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1341.
  37. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 105 z 14 października 1925 roku, s. 565.
  38. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 116 z 31 października 1924 roku, s. 649.
  39. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 46 z 24 kwietnia 1925 roku, s. 221.
  40. M.P. z 1932 r. nr 121, poz. 152.
  41. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 24 lipca 1925 roku, s. 415.
  42. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 51 z 3 grudnia 1922 roku, s. 889.
  43. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 2 kwietnia 1925 roku, s. 186.
  44. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 13.
  45. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 519.
  46. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 40, 43.
  47. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 148.
  48. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 9 marca 1923 roku, s. 175.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925 roku, s. 271.
  50. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 734.
  51. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 69 z 1 lipca 1925 roku, s. 353.
  52. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 247.
  53. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 92, tu przeniesienie do PKU Wilejka.
  54. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 104, sprostowano przydział.
  55. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 288.
  56. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 43.
  57. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 10.
  58. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 251.
  59. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 303.
  60. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 30.
  61. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 23 grudnia 1931, s. 414.
  62. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-12-13]..
  63. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-12-13]..
  64. Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918, s. 325, 849. (niem.)..
  65. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 73.
  66. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 251, 423.
  67. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 232, 366.
  68. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-12-13]..
  69. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 76, 202.
  70. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 231.
  71. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  72. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 40.
  73. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 159.
  74. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 550.
  75. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 527.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]