Komenda Rejonu Uzupełnień Słonim

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Komenda Rejonu Uzupełnień Słonim
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Słonim
Historia
Państwo

 Polska

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Słonim

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Słonim

Podległość

DOGen. „Białystok”
DOK IX

Skład

PKU typ IV

Komenda Rejonu Uzupełnień Słonim (KRU Słonim) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].

Historia komendy[edytuj | edytuj kod]

W czerwcu 1921 roku PKU Słonim podlegała Dowództwu Okręgu Generalnego „Białystok” i obejmowała swoją właściwością powiaty: baranowicki, nowogródzki i słonimski[2].

15 listopada 1921 roku, po wprowadzeniu podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów oraz wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, dotychczasowa PKU Słonim została podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu i obejmowała swoją właściwością powiaty: nowogródzki i słonimski, natomiast powiat baranowicki został podporządkowany nowo powstałej PKU Baranowicze[3][4][5].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[6], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[5]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[7][8]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[9].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[7]. W skład PKU Słonim wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy[7]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[10][11][12].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[13].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Słonim normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[14]

W grudniu 1930 roku powiat nowogródzki został podporządkowany nowo powstałej PKU Nowogródek. Od tego czasu PKU Słonim administrowała jedynie powiatem słonimskim, posiadając skład osobowy typ IV[14].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[15].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Słonim została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Słonim przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[16], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[17]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Słonim normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[18].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiat słonimski[1].

Obsada personalna[edytuj | edytuj kod]

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Słonim, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Stopień, imię i nazwisko okres pełnienia funkcji kolejne stanowisko (dalsze losy)
ppłk piech. Feliks Ochotnicki[a] od 30 IV 1921[20]
ppłk piech. Eugeniusz Lenartowicz[b] 1921[21] – ?
płk piech. Jan Żywicki 1923 – II 1927[22] stan spoczynku z dniem 30 IV 1927
mjr piech. Józef I Wyrzykowski II[23] – 30 IX 1927[24] stan spoczynku
ppłk piech. Maksymilian Wiktor IX 1927[25] – VIII 1929[26] dyspozycja dowódcy OK IX
mjr piech. Wincenty Falkiewicz[c] IX 1930[31] – 29 II 1932[32] stan spoczynku
ppłk piech. Marian Hyla III 1932 – VII 1935[33] dyspozycja dowódcy OK IX
mjr piech. Władysław Orzeszko VIII 1935[34] – 1939[35] †1940 Katyń[36]
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1924–1925[37][38]
I referent kpt. piech. Franciszek Suchomel do 1 XII 1922[39] I referent PKU Krzemieniec
por. piech. Aleksander Eśman do VI 1925[40] Kancelaria Sztabu DOK IX
kpt. sam. Rudolf Rola-Janicki VI 1925[40] – II 1926 p.o. kierownika II referatu
II referent urzędnik wojskowy XI rangi Emil Marek 1923
por. piech. Henryk Czechowski od I 1924[41]
oficer instrukcyjny kpt. piech. Jakub Witold Chmura do XI 1924[42] 1 pp Leg.
ppor. / por. piech. Franciszek Sępichowski vel Franciszek Krówka XII 1924[42] – III 1926[43] oficer PW w 79 pp
oficer ewidencyjny na powiat nowogrodzki urzędnik wojskowy X rangi / por. kanc. Andrzej Ropczycki 1923 – 1924
oficer ewidencyjny na powiat słonimski por. piech. Mikołaj Bronisław Telatycki 29 IX 1923[44] – I 1925[45] referent w Oddziale Ogólnym DOK IX
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[46][47][48]
kierownik I referatu administracji rezerw

i zastępca komendanta

mjr piech. Bronisław Balcewicz II 1926 – III 1929[49] p.o. komendanta PKU Zamość
mjr piech. Wincenty Falkiewicz p.o. III 1929[50] – IX 1930 komendant PKU
kpt. piech. Piotr Gadziński IX 1930[31] – III 1932[51] PKU Stanisławów
kpt. piech. Jan Winiarz III 1932[52] – VI 1938 kierownik I referatu KRU
kierownik II referatu poborowego kpt. sam. Rudolf Rola-Janicki p.o. II 1926 – IV 1928[53] dyspozycja dowódcy OK IX
por. kanc. Alojzy Kucharski od IV 1928[54]
kpt. piech. Piotr Gadziński XII 1929[55] – IX 1930 kierownik I referatu
kpt. piech. Lucjan Sobol[d] IX 1930 – XI 1932[58] dyspozycja dowódcy OK IX
kpt. art. Bohdan Kosacki XII 1932[59] – ? kierownik I referatu KRU Puławy
referent por. kanc. Justyn Łotocki od II 1926
kpt. kanc. Andrzej Styka XII 1929[60] – 30 IV 1930[61] stan spoczynku
kpt. piech. Lucjan Sobol IV[62] – IX 1930 kierownik II referatu
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[35][e]
kierownik I referatu ewidencji kpt. adm. (piech.) Jan Winiarz[f] 1938 – 1939 †1940 Charków[65]
kierownik II referatu uzupełnień kpt. piech. Józef Marian Podolski[g] 1939 †1940 Charków[73]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Feliks Ochotnicki (ur. 20 stycznia 1866, zm. 1926). 26 października 1923 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził go w stopniu tytularnego pułkownika[19]. Został pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Na Rossie w Wilnie.
  2. ↑ Więcej informacji biograficznych w: Komenda Rejonu Uzupełnień Włodzimierz Wołyński.
  3. ↑ Wincenty Falkiewicz (ur. 22 stycznia 1886) do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii austro-węgierskiej. Był odznaczony Krzyżem Walecznych. 12 kwietnia 1927 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 i 75. lokatą w korpusie oficerów piechoty[27]. W następnym miesiącu został wyznaczony w 12 Pułku Piechoty w Wadowicach na stanowisko dowódcy II batalionu[28]. W listopadzie 1927 został przeniesiony do 79 Pułku Piechoty w Słonimie na stanowisko dowódcy II batalionu[29]. W marcu 1929 został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przeniesieniem służbowym do PKU Słonim na stanowisko pełniącego obowiązki kierownika I referatu administracji rezerw. We wrześniu 1930 został przesunięty na stanowisko komendanta PKU. Z dniem 29 lutego 1932 został przeniesiony w stan spoczynku. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji PKU Słonim. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr IX. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[30].
  4. ↑ Lucjan Sobol ur. 2 stycznia 1896 w Warszawie, w rodzinie Andrzeja i Marii. W latach 1916–1917 służył w armii rosyjskiej, a następnie w I Korpusie Polskim w Rosji. Z dniem 31 maja 1933 został przeniesiony w stan spoczynku[56]. We wrześniu 1939 wziął udział w obronie twierdzy brzeskiej. Dostał się do sowieckiej niewoli. Wiosną 1940 został zamordowany w Charkowie[57].
  5. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[63].
  6. ↑ kpt. adm. (piech.) Jan Winiarz był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[64].
  7. ↑ Józef Marian Podolski ur. 30 stycznia 1898 we Lwowie, w rodzinie Mariana i Petroneli z Suszyńskich. 2 lipca 1915 wstąpił do Legionów Polskich. Służył w 9. kompanii III baonu 4 Pułku Piechoty. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym, został przeniesiony do Polskiego Korpusu Posiłkowego. Był absolwentem Oficerskiej Szkoły dla Podoficerów w Bydgoszczy. 26 sierpnia 1924 Prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 31 sierpnia 1924 i 80. lokatą w korpusie oficerów piechoty[66], a minister spraw wojskowych wcielił do 32 Pułku Piechoty w Modlinie[67]. Służył w Batalionie KOP „Dederkały”. W czerwcu 1934 został przeniesiony z KOP do 5 Pułku Piechoty Legionów w Wilnie[68][69]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 155. lokatą w korpusie oficerów piechoty[70]. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości[71] i Srebrnym Krzyżem Zasługi[72].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  2. ↑ Rozkaz DOGen. Kielce Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1478.
  4. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 38.
  5. ↑ a b Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  6. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  7. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  8. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  9. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  11. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  12. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  14. ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  15. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  16. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  17. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  18. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 70 z 7 listopada 1923 roku, s. 741.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 21 maja 1921 roku, s. 974.
  21. ↑ Obsada dowództw. [w:] Oddział II, sygn. I.303.4.59, s. 175 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-15].
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 37, 44.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 65.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 215.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 26 września 1927 roku, s. 283.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 254.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 119.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 144.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 297.
  30. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 327, 1026.
  31. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 23 grudnia 1931 roku, s. 413.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 90.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 101.
  35. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 857.
  36. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 452.
  37. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1478, 1562, 1565.
  38. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1347.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 8 grudnia 1922 roku, s. 897.
  40. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 65 z 18 czerwca 1925 roku, s. 328.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 18 stycznia 1924 roku, s. 23.
  42. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 125 z 28 listopada 1924 roku, s. 705.
  43. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 9.
  44. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 65 z 10 października 1923 roku, s. 700.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 27 stycznia 1925 roku, s. 43.
  46. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 18.
  47. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 118, 122, 830.
  48. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 523.
  49. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 91.
  50. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 90.
  51. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 247.
  52. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 231.
  53. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 130.
  54. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 167.
  55. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 382.
  56. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933 roku, s. 122.
  57. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 498.
  58. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 15 listopada 1932 roku, s. 398.
  59. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 423.
  60. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 398.
  61. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 122.
  62. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 103.
  63. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  64. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 54.
  65. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 597.
  66. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 87 z 29 sierpnia 1924 roku, s. 496.
  67. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 97 z 25 września 1924 roku, s. 540.
  68. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 159.
  69. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 112.
  70. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 390.
  71. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 54.
  72. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 33.
  73. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 424.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Komenda_Rejonu_Uzupełnień_Słonim&oldid=73519521”