Mikołaj Szydłowiecki (młodszy)

Mikołaj Stanisław Szydłowiecki
	; Mikołaj Szydłowiecki na miniaturze Samostrzelnika
	; Odrowąż
Rodzina	Szydłowieccy herbu Odrowąż
Data i miejsce urodzenia	1480 ; Szydłowiec
Data i miejsce śmierci	1532 ; Szydłowiec
Ojciec	Stanisław Szydłowiecki
Matka	Zofia z Goździkowa i Pleszowa
Żona	Anna Tęczyńska
Dzieci	2 synów, 3 córki

Mikołaj Stanisław Szydłowiecki herbu Odrowąż (ur. w 1480^[a] w Szydłowcu, zm. w 1532) – kasztelan sandomierski, podskarbi wielki koronny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Stanisława i Zofii z Goździkowa i Pleszowa, brat Krzysztofa, Piotra, Pawła, Anny, Barbary, Marcina, Elżbiety i nieznanej z imienia siostry. Od 1502 mąż Anny Tęczyńskiej (córki Mikołaja Tęczyńskiego, wojewody bełskiego i ruskiego). Posiadał dwóch synów i trzy córki którzy zmarli w dzieciństwie.

O dzieciństwie Mikołaja napisał jeden z kronikarzy: "W parze z tem wychowaniem religijnem, ręką matki zapewne głównie kierowaniem, szło umysłowe, a obok niego fizyczne, więc zapasy i gonitwy rycerskie, ćwiczenia we władaniu włócznią, w których ponad wszystkich swych sarszych braci celował Mikołaj".

Zostaje dworzaninem króla Jana Olbrachta w 1497 roku, monarcha dał mu urząd łożniczego, bierze udział w wyprawie bukowińskiej, jest ranny, pokazał swoje siły, "był bowiem w ramieniu silny, w ręku dzielny, w ruchach szybki, zręczny i żywy, zwinny, nie miał nikogo sobie równego w zabawach rycerskich, ani wśród nieprzyjaciela, ani wśród braci. We władaniu zaś włócznia przewyższał tak braci, jak i wielu swoich towarzyszy".

W roku 1501 zostaje wprowadzony na dwór królewicza Zygmunta.

Od 1508 podkomorzy nadworny, podkomorzy krakowski, kasztelan radomski od 1510, od 1515 krajczy wielki koronny i podskarbi wielki koronny, starosta gostyniński, radomski, lelowski, oświęcimski, szydłowiecki oraz zatorski. Po śmierci ojca Stanisława odziedziczył miasto Szydłowiec wraz z przyległościami.

Działalność[edytuj | edytuj kod]

Znakomita postać renesansu, mecenas sztuki. Fundator przebudowy zamku królewskiego w Radomiu oraz zamku szydłowieckiego w stylu renesansowy, ofiarodawca ołtarzy w kościele Św. Zygmunta w Szydłowcu. Pochowany w tym kościele, w wybitym z czerwonego marmuru, renesansowym nagrobku. W latach 1528–1529 wzniósł kościół szpitalny Świętego Ducha i św. Anny z przytułkiem. Stanął on w miejscu istnienia drugiego grodu, jednego z pierwszych Szydłowieckich – Sławka. W 1505 r. zyskał przywileje od króla Aleksandra na dwa jarmarki w niedziele kwietniową i św. Wawrzyńca oraz targi piątkowe (od 1508 r.). Utworzył nową dzielnice zwaną Skałką oraz w 1512 ustanowił kolejną dzielnice zwaną Składowiem (Praga). Wespół z miejscowym proboszczem, utworzył kolejną dzielnice zwaną Proboszczostwem (dziś południowa część Starego Miasta) z Rynkiem Plebanim. Był sygnatariuszem aktu traktatu krakowskiego w 1525 roku^[2]. Wraz z bratem Krzysztofem był inicjatorem budowy szkoły elementarnej przed 1529 rokiem.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Według Karola Nabiałka (Polski Słownik Biograficzny, 2014) Szydłowiecki urodził się ok. 1475 roku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Kieszkowski, Jerzy: Kanclerz Krzysztof Szydłowiecki. Z dziejów kultury i sztuki zygmuntowskich czasów, Poznań 1912, s. 10
↑ Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, wydał Maciej Dogiel, t. 4, Wilno 1764, s. 231.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Karol Nabiałek: Szydłowiecki Mikołaj. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 49. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, 2014, s. 567–574. ISBN 978-83-63352-26-4.
Encyklopedia Powszechna, Warszawa 1876 r., T.24m s. 856
Stefan Rosiński, Mikołaj i Krzysztof Szydłowieccy Patroni Turnieju Rycerskiego MLIM, Szydłowiec 2006 r.

[2] Według Karola Nabiałka (Polski Słownik Biograficzny, 2014) Szydłowiecki urodził się ok. 1475 roku.

[1] Kieszkowski, Jerzy: Kanclerz Krzysztof Szydłowiecki. Z dziejów kultury i sztuki zygmuntowskich czasów, Poznań 1912, s. 10

[3] Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, wydał Maciej Dogiel, t. 4, Wilno 1764, s. 231.

[1]

[a]

[2]

Właściciele Szydłowca	Sławko Szydłowiecki (ok. 1401–1433) Jakub Szydłowiecki (1433–1436) Stanisław Szydłowiecki (1436–1494) Jakub Szydłowiecki (1494–1505) Mikołaj Szydłowiecki (1505–1532)
Hrabiowie szydłowieccy	Krzysztof Szydłowiecki (II–XII 1532) Krystyna Szydłowiecka (1532–1547) Jan Podiebradowicz (1536–1547) Elżbieta Szydłowiecka (1532–1562) Mikołaj Radziwiłł „Czarny” (1548–1565) Mikołaj Krzysztof Radziwiłł „Sierotka” (1565–1616) Albrycht Władysław Radziwiłł (1616–1636) Zygmunt Karol Radziwiłł (1636–1642) Dominik Mikołaj Radziwiłł (1642–1697) Michał Antoni Radziwiłł (1697–1721) Leon Michał Radziwiłł (1722–1751) Mikołaj Radziwiłł (1751–1795) Maciej Radziwiłł (1795–1800) Konstanty Mikołaj Radziwiłł (1800–1802) Anna Jadwiga Sapieżyna (1802–1828)
Hrabiowie szydłowieccy (tytularnie): Radziwiłłowie	Konstanty Mikołaj (1802–1869) Mikołaj Antoni (1869-1900) Maciej Józef (1900-1907) Albert (1907-1921)