Mionów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mionów
wieś
Ilustracja
Kaplica
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Głogówek

Liczba ludności (2011)

205[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-250[3]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0493830

Położenie na mapie gminy Głogówek
Mapa konturowa gminy Głogówek, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Mionów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Mionów”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Mionów”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Mionów”
Ziemia50°22′52″N 17°47′25″E/50,381111 17,790278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Mionów (dodatkowa nazwa w j. niem. Polnisch Müllmen) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Głogówek[4][5]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 205 osób[2].

Częścią wsi są Hojnowice[4][5].

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 8,5 km od granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Bialskiej, tuż przy granicy gminy Głogówek z gminą Biała. Należy do Euroregionu Pradziad[6]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[7].

Środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]

W Mionowie panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,3 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Dzierżysławic wynoszą 623 mm. Dominują wiatry zachodnie[8].

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Mionów[4][9]
SIMC Nazwa Rodzaj
0493847 Hojnowice część wsi

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Według niemieckiego nauczyciela Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości pochodzi od polskiej nazwy na uczucie miłości[10]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości wymienia nazwę Milowan podając jej znaczenie „Lieblingsort”, czyli po polsku „Miejscowość miłości”[10].

W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod polską nazwą Miunow oraz nazwą niemiecką Polnisch Müllmen[11]. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod niemiecką nazwą Polnisch Müllmen, a także wymienia polską nazwę Milowan oraz inne historyczne nazwy we fragmencie: „Polnisch Müllmen (1405 Polonischim Melwayn, 1416 Mylowano polonical, polnisch Milowan und Mielanow)”[12].

Niemiecki leksykon geograficzny Neumana wydany w 1905 roku notuje nazwę miejscowości jako Polnisch Müllmen[13], z której w 1914 roku usunięto pierwszą część Polnisch pozostawiając Müllmen[10] w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.

Ze względu na swoje polskie pochodzenie w 1936 nazwa Müllmen została zmieniona przez nazistowską administrację III Rzeszy na nową, całkowicie niemiecką nazwą Niederrode. 9 września 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Mionów[14]. W wyniku procesów lingwistycznych oraz zmian obie obecne nazwy nie wiążą się już z pierwszym znaczeniem.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pieczęć Mionowa (1725)

We wsi znajdują się neolityczne i średniowieczne stanowiska archeologiczne. Podczas badań archeologicznych znaleziono ślady produkcji hutniczej (odkryto piece dymarkowe z III–IV w p.n.e). W obrębie słupowej budowli w osadzie z III w. n.e. wydobyto monetę cesarza rzymskiego Antonina Piusa[15].

Wieś wzmiankowana była po raz pierwszy w 1217. Wówczas książę Kazimierz I opolski podarował swojemu kanclerzowi Sebastianowi wsie Mionów i Wierzch. Sebastian następnie oddał Wierzch bratu, natomiast zachował Mionów. W latach 1381–1600 właścicielami wsi była rodzina Stral (Strzela)[15]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów[16]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[17].

Pieczęć Mionowa (1897)

Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu młyńskie koło, po obu stronach ostrza kos w słup, a w otoku napis: POLL: MULLMEN: GEM: SIG: / NEYSTAETER CREYS (pol. Gmina Mionów / Powiat Prudnicki)[18]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 395 mieszkańców Mionowa 3 posługiwało się językiem niemieckim, 391 językiem polskim, a 1 był dwujęzyczny[19].

W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Mionów znalazł się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[20]. Do głosowania uprawnione były w Mionowie 284 osoby, z czego 222, ok. 78,1%, stanowili mieszkańcy (w tym 220, ok. 77,4% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 275 głosów (ok. 96,8% uprawnionych), w tym 274 (99,6%) ważne; za Niemcami głosowało 150 osób (54,7%), a za Polską 124 osoby (45,3%)[21]. W 1926 w Mionowie została założona jednostka ochotniczej straży pożarnej[22]. W 1931 w domu Jana Dziadka w Mionowie zorganizowano prywatną szkołę polską. Z czasem została ona przeniesiona do Wierzchu[23].

Podczas II wojny światowej amerykańskie lotnictwo bombardowało okolice wsi, jednak sama wieś nie ucierpiała wskutek nalotów. Armia Czerwona wkroczyła do Mionowa w drodze na Prudnik w marcu 1945 podczas operacji górnośląskiej[22].

Od marca do maja 1945 powiat prudnicki znajdował się pod kontrolą radzieckiej komendantury wojskowej. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[24]. Mieszkańcom Mionowa, posługującym się dialektem śląskim bądź znającym język polski, pozwolono pozostać we wsi po otrzymaniu polskiego obywatelstwa.

W latach 1945–1950 Mionów należał do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Gostomia[25], w latach 1954–1959 do gromady Błażejowice, a w latach 1959–1972 do gromady Mochów.

W 1949 we wsi znajdowały się między innymi: szkoła podstawowa prowadzona przez Inspektorat Szkolny w Prudniku[26], kotlarz[27], ślusarz[28]. Od 1972 do 1997 we wsi funkcjonowała Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna[29]. W latach 1980–1983 wzniesiono nową remizę ochotniczej straży pożarnej[22]. W 1999 Mionów przystąpił do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[30].

Mieszkańcy[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków[31]. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Goloki[32].

Liczba mieszkańców wsi[edytuj | edytuj kod]

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Dom nr 22

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[38]:

  • dom nr 22, z XIX w.

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Mionowie chronione są ponadto[39]:

  • układ ruralistyczny wsi
  • kaplica pośrodku wsi
  • kapliczka dzwonnica przy drodze na Wierzch, przy posesji nr 52
  • dom mieszkalny w zagrodzie nr 20
  • dom mieszkalny (wycużny) w zagrodzie nr 22

Transport[edytuj | edytuj kod]

Mionów posiada połączenia autobusowe z Głogówkiem, Prudnikiem. We wsi znajdują się trzy przystanki autobusowe – „Hojnowice”, „Mionów”, „Wieś”[40].

Transport autobusowy w Mionowie obsługiwany był przez PKS Prudnik[41]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[42]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna[43], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska[44]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[45]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Mionowie i okolicy zajęły się ościenne PKS-y[46]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[47].

Kultura[edytuj | edytuj kod]

W Mionowie działa Niemieckie Koło Przyjaźni (Deutscher Freundeskreis) – oddział terenowy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim[48].

Religia[edytuj | edytuj kod]

Katolicy z Mionowa należą do parafii św. Wawrzyńca w Wierzchu (dekanat Głogówek). We wsi znajduje się kaplica św. Jadwigi[49].

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Mionowie[50].

12 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Mionów prowadziła trasa „Szlakiem Pielgrzyma”[51].

Bezpieczeństwo[edytuj | edytuj kod]

Remiza ochotniczej straży pożarnej

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Mionowie działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[52].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 12 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Komisariat Policji w Głogówku)[53].

Ludzie związani z Mionowem[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80951
  2. ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 786 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b c Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. ↑ a b GUS. Rejestr TERYT.
  6. ↑ Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-05-27].
  7. ↑ Bank Danych o Lasach – Mapa [online], bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23].
  8. ↑ Klimat: Mionów: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-05-27].
  9. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
  10. ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 82, OCLC 456751858 (niem.).
  11. ↑ Knie 1830 ↓, s. 476,488.
  12. ↑ Triest 1865 ↓, s. 1084.
  13. ↑ Max Broesike 1905 ↓, s. 840.
  14. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
  15. ↑ a b Mionów [online], www.gminaglogowek.info [dostęp 2022-10-23].
  16. ↑ Johann Wolfgang Wieland, Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736.
  17. ↑ Andrzej Dereń, XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X.
  18. ↑ 977 Polnisch Müllmen (Mionów) III [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
  19. ↑ Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 74.
  20. ↑ Natomiast z pow. prudnickiego należą do terenu plebiscytowego tylko następujące gminy, które tutaj poniżej według polskich i niemieckich nazw imiennie podajemy, „Instrukcja dla Komitetów Parytetycznych”, 2, 1921, s. 24.
  21. ↑ Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W. [dostęp 2022-10-23]. (niem.).
  22. ↑ a b c Ryszard Nowak, Ponad pół wieku w straży, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 21 (1013), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 26 maja 2010, s. 13, ISSN 1231-904X.
  23. ↑ Bronisław Pawlik, IV. Polskość powiatu w obliczu hitleryzmu i II wojny światowej, „Głos Włókniarza”, 4 (135), Prudnik: Samorząd Robotniczego PZPB, kwiecień 1971, s. 3.
  24. ↑ Andrzej Dereń, Polska Ziemia Prudnicka, „Tygodnik Prudnicki”, 19 (754), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 maja 2005, s. 8, ISSN 1231-904X.
  25. ↑ Powiat Prudnicki (Prudnik), [w:] Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Według stanu na z dnia 1 VII 1952 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1952, s. 249–250.
  26. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 151.
  27. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 375.
  28. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 435.
  29. ↑ Plan Odnowy Miejscowości Mionów – Gmina Głogówek – Powiat Prudnicki – Województwo Opolskie [online], bip.glogowek.pl [dostęp 2022-10-23].
  30. ↑ Mionów, gm. Głogówek [online], Rozwój Wsi Opolskiej Program Odnowy Wsi, 23 listopada 2020 [dostęp 2022-10-23] (pol.).
  31. ↑ Ludność Ziemi Prudnickiej, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 52 (266), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 24 grudnia 1995, s. 10, ISSN 1231-904X.
  32. ↑ Robert Hellfeier, Chrzelicka mowa? cz. I, „Panorama Bialska”, Rafał Magosz – redaktor naczelny, 6 (279), Biała: Gminne Centrum Kultury, czerwiec 2018, s. 8, ISSN 1232-7352.
  33. ↑ Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de [online], www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-05-27].
  34. ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt [online], treemagic.org [dostęp 2020-05-27].
  35. ↑ Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 220.
  36. ↑ a b c d Wieś Mionów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-27], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  37. ↑ Andrzej Dereń, Jak wyludniła się Twoja miejscowość: sprzedam wieś pod Prudnikiem, „Tygodnik Prudnicki”, 2 (1202), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 stycznia 2014, s. 11, ISSN 1231-904X.
  38. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 107. [dostęp 2013-01-09].
  39. ↑ Studium 2016 ↓, s. 64.
  40. ↑ Rozkład jazdy PKS na przystanku Mionów, gm. Głogówek [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-18].
  41. ↑ PKS Connex Prudnik / Przewozy pasażerskie / Rozkład jazdy [online], pks-prudnik.com.pl [dostęp 2024-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-23].
  42. ↑ Damian Wicher, Nowy PKS, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 grudnia 2004, s. 5, ISSN 1231-904X.
  43. ↑ Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański, Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE: Deregulation and transformation among Poland’s surface-transport companies against the background of the EU cohesion policy, IGiPZ PAN, 29 grudnia 2017, s. 126, ISBN 978-83-61590-74-3 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  44. ↑ Arriva przejmuje Veolia Transport Polska. infobus.pl, 2013-06-06. [dostęp 2024-04-08].
  45. ↑ Arriva zamyka komunikację lokalną w sześciu ośrodkach [online], transport-publiczny.pl, 28 listopada 2018 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  46. ↑ Maciej Dobrzański, Kto od lipca obsłuży przewozy pasażerskie? [online], Prudnik24, 16 lutego 2019 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  47. ↑ Maciej Dobrzański, Powołują związek, który ma ułatwić komunikację [online], Prudnik24, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  48. ↑ DFK Mionów / Polnisch Müllmen.
  49. ↑ Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-01] (pol.).
  50. ↑ Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  51. ↑ Trasy rowerowe VI ETTR w Prudniku, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 27 (1019), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 7 lipca 2010, s. 20–21, ISSN 1231-904X.
  52. ↑ Jednostki OSP oraz OSP KSRG – Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Prudniku [online], gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  53. ↑ Komisariat Policji w Głogówku [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-25] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Gmina Głogówek
Miasto
Wsie
Osada
Integralne
części wsi
Części
miasta

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mionów&oldid=73700476”