Powiat prudnicki

Powiat prudnicki
	powiat
	; Chrzelice
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
TERC	1610
Siedziba	Prudnik
Starosta	Radosław Roszkowski
Powierzchnia	571,16 km²
Populacja (31.12.2019); • liczba ludności	; 55 237
• gęstość	96,7 os./km²
Urbanizacja	52,76%
Tablice rejestracyjne	OPR
	Adres urzędu:ul. Kościuszki 76; 48-200 Prudnik
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejsko-wiejskich	3
Liczba gmin wiejskich	1
	Położenie na mapie województwa;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej
	Portal Polska

Powiat prudnicki – powiat w Polsce, w południowej części województwa opolskiego, utworzony ponownie w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Prudnik.

W skład powiatu wchodzą:

gminy miejsko-wiejskie: Biała, Głogówek, Prudnik
gminy wiejskie: Lubrza
miasta: Biała, Głogówek, Prudnik

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[2] powiat zamieszkiwało 55 237 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 55 091 osób^[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W okresie przynależności tych terenów do Prus istniał powiat prudnicki (niem. Landkreis Neustadt O.S., Landkreis Neustadt in Oberschlesien), utworzony w 1742 roku.

W połowie XIX wieku większość mieszkańców powiatu stanowiła ludność polskojęzyczna. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku odnotowuje dane statystyczne z roku 1861:"(...)vom Jahre 1861 hat der Kreis Neustadt O/S 80,101 Einwohner, worunter 6304 evangelische, 73,073 katolische, 723 judische und 1 Dissident, von denen sich 47,764 der polnischen, 32,316 der deutschen, 15 der mahrischen und 6 bohmischen Sprache bedeinen" czyli w tłumaczeniu na język polski "w 1861 roku powiat Neustadt O/S zawierał 80,101 mieszkańców z czego 6304 było wyznania ewangelickiego, 73,073 katolickiego, 723 żydowskiego oraz 1 dysydent, z których 47,764 było polskojęcznymi, 32,316 niemieckojęzycznymi, 15 mowy morawskiej i 6 czeskiej."^[4].

W styczniu 1945 roku powiat tworzyły 3 miasta - Neustadt O.S. (Prudnik), Oberglogau (Głogówek) i Zülz (Biała), 91 gmin oraz obszar dworski Forst Schelitz.

Po II wojnie światowej powiat włączono do województwa śląskiego. W powiecie prudnickim utworzono 11 gmin zbiorowych z siedzibami w: Biedrzychowicach, Gostomi, Kórnicy, Lubrzy, Łączniku, Moszczance, Racławicach Śląskich, Rudziczce, Strzeleczkach i Walcach.

Przed 1954 z powiatu wyłączono Przechód, Borek i Rzymkowice do powiatu niemodlińskiego, a Ścinawę Małą do powiatu nyskiego. W 1956 roku powiat stracił niemal 1/3 swojego pierwotnego terytorium na rzecz powiatu krapkowickiego. W 1975 powiat prudnicki został zlikwidowany, lecz miasta Prudnik, Biała i Głogówek wciąż ze sobą współpracowały^[5].

W 1999 roku powiat prudnicki został utworzony ponownie. W jego proponowanych granicach pojawiły się gminy Prudnik, Lubrza, Biała, Głogówek, Walce, Strzeleczki, Korfantów i Głuchołazy. Ostatecznie zadecydowano, by składał się tylko z gmin Prudnik, Lubrza, Biała i Głogówek.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Teren powiatu prudnickiego historycznie leży na Górnym Śląsku. Położony jest w południowej części województwa opolskiego, na pograniczu trzech krain geograficznych – Płaskowyżu Głubczyckiego i Kotliny Raciborskiej (będących częścią Niziny Śląskiej) oraz Gór Opawskich. Od południa powiat graniczy z Czechami.

Lp.	Gmina	Powierzchnia
1	gmina Prudnik	122,13
2	gmina Głogówek	170,06
3	gmina Biała	195,82
4	gmina Lubrza	83,15

Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]

Osobny artykuł: Pomniki przyrody w powiecie prudnickim.

Polityka[edytuj | edytuj kod]

Rada Powiatu Prudnickiego[edytuj | edytuj kod]

Osobny artykuł: Rada Powiatu Prudnickiego.

Władzę w powiecie sprawuje Rada Powiatu Prudnickiego (organ uchwałodawczy) i Zarząd Powiatu ze Starostą na czele (organ wykonawczy).

Lista starostów powiatu[edytuj | edytuj kod]

Czasy niemieckie[edytuj | edytuj kod]

Heinrich Gottfried von Näse (1741–1750)

Franz von Görtz (1750–1755)

Joseph Wenzel von Schneckenhaus (1755–1758)

Freiherr von Schwennler (1759–1768)

Georg David Wenzel von Tscheppe (1768–1787)

Theodor Karl von Elstermann (1787–1813)

Josef Freiherr von Gruttschreiber (1813–1819)

Ernst Freiherr von Dungern (1819–1930)

Hans von Seherr-Thoß (1830–1842)

Oswald Sack (1842–1843)

Carl von Wittenburg (1843–1849)

Adolph Ferdinand Berlin (1849–1872)

Rudolf von Wittenburg (1872–1886)

Franz Hubert von Tiele-Winckler (1887–1892)

Stephan von Sydow (1892–1907)

Hermann von Choltitz (1907–1920)

Bernhard Danckelmann (1920–1922)

Robert Pachur (1922–1933)

Günther Schwantes (1933–1937)

Conrad Listemann (1937–1943)

Felix Scholz (1943–1945)

Polska Ludowa[edytuj | edytuj kod]

Józef Sopa (1945–1949)

Władysław Czechowicz (1949–1953)

Zygmunt Nowak (1953–1957)

III Rzeczpospolita[edytuj | edytuj kod]

Edward Cybulka (1999–2002) (SLD)

Romuald Felcenloben (2002–2006) (SLD)

Radosław Roszkowski (od 2006) (PO)

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	60 430	100	31 428	52,01	29 002	47,99
Miasto	31 908	52,80	16 832	27,85	15 076	24,95
Wieś	28 522	47,20	14 596	24,15	13 926	23,04

Lp.	Gmina	Ludność
1	gmina Prudnik	28 624^[6]
2	gmina Głogówek	13 893^[7]
3	gmina Biała	10 866^[8]
4	gmina Lubrza	4539^[9]

Piramida wieku mieszkańców powiatu prudnickiego w 2014 roku^[10].

Odznaczeni Odznaką Honorową Powiatu Prudnickiego[edytuj | edytuj kod]

Osobny artykuł: Odznaka Honorowa Powiatu Prudnickiego.

Odznaka Honorowa Powiatu Prudnickiego została ustanowiona Uchwałą Rady Powiatu w Prudniku Nr XLVIII-320-2014 z dnia 29 sierpnia 2014. Jest ona przyznawana osobom, instytucjom, organizacjom społecznych, gospodarczych i politycznych jako wyraz uznania i wdzięczności za zasługi dla powiatu prudnickiego^[11].

Edward Cybulka (2014)
Czesław Dumkiewicz (2014)
Romuald Felcenloben (2014)
Arnold Hindera (2014)
Zdzisław Juszczyk (2014)
Joachim Mazur (2014)
Marek Radom (2014)
Jan Roszkowski (2014)
Jan Trojniak (2015)
Bolesław Fischer (2015)
Wanda Jastrzębska-Jurczak (2015)
Stanisław Święch (2015)
MKS Pogoń Prudnik (2015)
KS Pogoń Prudnik (2015)
Jan Góra (2016)
Józef Michalczewski (2017)
Jan Naskręt (2017)
Władysława Ginter (2017)
Jerzy Korabik (2018)
Teofila Kamińska (2018)
Edward Sąkół (2018)
Jan Gruszczyński (2018)
Zygmunt Kowalski (2018)
Henryk Wyrwisz (2018)
Franciszek Surmiński (2018)
Wilfryd Parchatka (2019)
Józef Skiba (2019)

Sąsiednie powiaty[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Powiat Neustadt O.S. – pruski i niemiecki powiat prudnicki

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .
↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .
↑ Felix Triest 1865 ↓, s. 1107.
↑ AndrzejA. Dereń AndrzejA., Historia Powiatu Prudnickiego - Starostwo Powiatowe w Prudniku, www.powiatprudnicki.pl [dostęp 2018-04-07] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-16] (pol.).
↑ Stan na 31.12.2009.
↑ Stan na 31.12.2008
↑ Stan na 30.09.2012.
↑ Stan na dzień 31.12.2006.
↑ Powiat prudnicki w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Odznaka Honorowa Powiatu Prudnickiego - Starostwo Powiatowe w Prudniku, www.powiatprudnicki.pl [dostęp 2020-02-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-18] .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschliesen. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[populacja2019-1] Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .

[2] , Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .

[3] GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .

[CITEREFFelix_Triest18651107-4] Felix Triest 1865 ↓, s. 1107.

[5] AndrzejA. Dereń AndrzejA., Historia Powiatu Prudnickiego - Starostwo Powiatowe w Prudniku, www.powiatprudnicki.pl [dostęp 2018-04-07] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-16] (pol.).

[6] Stan na 31.12.2009.

[7] Stan na 31.12.2008

[8] Stan na 30.09.2012.

[9] Stan na dzień 31.12.2006.

[populacja2016-10] Powiat prudnicki w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[11] Odznaka Honorowa Powiatu Prudnickiego - Starostwo Powiatowe w Prudniku, www.powiatprudnicki.pl [dostęp 2020-02-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-18] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Miasto na prawach powiatu	Opole (siedziba)
Powiaty	brzeski głubczycki kędzierzyńsko-kozielski kluczborski krapkowicki namysłowski nyski oleski opolski prudnicki strzelecki
Inne zagadnienia	Podział administracyjny Herb Flaga

Miasta	Biała Głogówek Prudnik
Gminy miejsko-wiejskie	Biała Głogówek Prudnik
Gminy wiejskie	Lubrza

Przynależność wojewódzka	woj. śląskie (1945–50) woj. opolskie (1950–75)
Miasta (1945–75)	Biała Głogówek Prudnik
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Biała (od 1973) Biedrzychowice (do 1954) Głogówek (od 1973) Gostomia (do 1954) Kórnica (Kornica) (do 1954) Lubrza Łącznik Moszczanka (Długomosty) (do 1954) Prudnik (od 1973) Racławice Śląskie (Racławice) (do 1954) Rudziczka (do 1954) Strzeleczki (do 1954) Śmicz (Śmieć) (do 1954) Walce (do 1954)
Gromady (1954–72)	Biedrzychowice (1954–72) Błażejowice (1954–59) Brożec (1954–55 →) Dobra (1954–55 →) Dytmarów (1954–61) Gostomia (1954–72) Kierpień (1954–59) Kolnowice (1954–72) Komorniki (1954–55 →) Kórnica (1954–55 →) Ligota Bialska (1954–72) Lubrza (1954–72) Łącznik (1954–72) Mochów (1959–72) Moszczanka (1954–72) Olszynka (1954–72) Pogórze (1954–59) Prężynka (1954–61) Racławice Śląskie (1954–72) Racławiczki (1954–55 →) Rozkochów (1954–55 →) Rudziczka (1954–72) Strzeleczki (1954–55 →) Szybowice (1954–72) Trzebina (1954–61) Twardawa (1954–59) Walce (1954–55 →) Wierzch (1954–59) Zielina (1954–55 →)