Przejdź do zawartości

Rezerwat przyrody Dolina Rzeki Brdy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dolina Rzeki Brdy
Ilustracja
Brda w Piekiełku
rezerwat krajobrazowy
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Mezoregion

Dolina Brdy

Data utworzenia

1994

Akt prawny

M.P. z 1994 r. nr 51, poz. 433

Powierzchnia

1691,65 ha

Ochrona

ścisła, czynna, krajobrazowa

Położenie na mapie powiatu tucholskiego
Mapa konturowa powiatu tucholskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dolina Rzeki Brdy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Dolina Rzeki Brdy”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Dolina Rzeki Brdy”
Ziemia53°37′00″N 17°56′48″E/53,616667 17,946667

Rezerwat przyrody Dolina Rzeki Brdyrezerwat krajobrazowy o powierzchni 1691,65 ha, położony w województwie kujawsko-pomorskim w powiecie tucholskim, gminach: Tuchola, Gostycyn i Cekcyn[1].

Obszar rezerwatu podlega ochronie ścisłej, czynnej i krajobrazowej[1].

Lokalizacja

[edytuj | edytuj kod]

Pod względem fizycznogeograficznym rezerwat znajduje się w mezoregionie Dolina Brdy. Zajmuje teren wzdłuż rzeki Brdy, od Woziwody na północy do miejscowości Piła-Młyn na południu.

Rezerwat jest położony w obrębie Tucholskiego Parku Krajobrazowego, na terenie nadleśnictw: Tuchola (1348,13 ha[2]) i Woziwoda (343,52 ha).

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Rezerwat został utworzony na podstawie Zarządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 12 września 1994 r.[1]

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]

Najważniejszym elementem ochrony w rezerwacie jest rzeka Brda, która rozcina głęboką doliną pola piasków sandrowych. Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych, krajobrazowych i turystycznych doliny rzeki Brdy o wyjątkowych walorach przyrodniczo-krajobrazowych[1].

Dolina posiada system teras, odcinki przełomowe o założeniu rynnowym oraz z reguły strome, wysokie zbocza. Linia nurtu kształtuje się w wyniku erozji brzegów, akumulacji niesionego materiału oraz zarastaniu koryta roślinnością wodną[3].

Teren doliny Brdy jest bardzo urozmaicony pod względem rzeźby terenu oraz siedlisk przyrodniczych. Charakterystycznymi elementami krajobrazu są meandry, starorzecza, kępy i łachy rzeczne. Na brzegach występują strome skarpy, urwiska, głazowiska oraz wywroty przegradzające koryto rzeki[3].

Wzdłuż Brdy występują zróżnicowane zbiorowiska leśne. Do najbardziej naturalnych należą łęgi olszowe i wiązowe, a oprócz tego występują m.in.: bory sosnowe, subkontynentalne bory świeże oraz grądy zboczowe i subkontynentalne[3].

Na obszarze rezerwatu znajdują się liczne pomniki przyrody oraz stanowiska roślin chronionych. Występują tu m.in.: podkolan biały, gnieźnik leśny, listera jajowata, jarząb brekinia i inne[4].

Rezerwat jest również ostoją wielu rzadkich zwierząt. Stwierdzono 25 gatunków ryb, 7 gatunków płazów, 5 gadów, 117 ptaków i 40 gatunków ssaków[4]. Do najcenniejszych należą m.in.: pstrąg potokowy, bocian czarny, koza, gągoł, tracz nurogęś, trzmielojad, kania czarna, kania ruda, myszołów, rybołów, kobuz, derkacz, brodziec samotny, zimorodek, pliszka górska, borowiaczek, bóbr, wydra[4].

Turystyka

[edytuj | edytuj kod]

Przez rezerwat przebiegają szlaki turystyczne[5][6]:

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Rezerwat przyrody Dolina Rzeki Brdy. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-04-19].
  2. Rezerwaty przyrody. Nadleśnictwo Tuchola – Lasy Państwowe. [dostęp 2019-04-19].
  3. a b c Wencel W., Leśny Kompleks Promocyjny "Bory Tucholskie", Nadleśnictwo Woziwoda – rezerwaty przyrody, Bydgoszcz, ok. 2007
  4. a b c Rezerwat przyrody Dolina Rzeki Brdy. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody (wersja archiwalna) [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-21)].
  5. Bykowski Włodzimierz: Na szlakach Borów Tucholskich. Nowoczesny przewodnik rowerowy. Wydawnictwo Aperion. Bydgoszcz 2000. ISBN 83-911441-2-7
  6. Bartłomiej Szabowski, Anna Kowalska: Tucholski Park Krajobrazowy : mapa turystyczno-przyrodnicza. Gdańsk: Eko-Kapio, 2007. ISBN 978-83-88201-59-2.