Alt-right

Alt-right, alternative right – niejednorodny ruch polityczny obejmujący skrajnie prawicowe ideologie, które odrzucają wiele postulatów konserwatyzmu głównego nurtu. Autorstwo pojęcia przypisuje się białemu supremacjoniście Richardowi Spencerowi, który użył go w 2010 r. do określenia nurtów skupionych wokół białej supremacji. Spencer wielokrotnie odwoływał się do propagandy nazistowskiej, choć zaprzecza osobistej identyfikacji z neonazizmem. Przekonania składające się na różne formy alt-rightu opisywano jako mieszaninę poglądów białej supremacji, nacjonalizmu, antysemityzmu, islamofobii, mizoginii i antyfeminizmu, homofobii, eugeniki i prawicowego populizmu, oraz sprzeciwu wobec wielokulturowości, imigracji i poprawności politycznej. Pojęcie to nadal się rozwija, i obejmuje według niektórych opisów także m.in. odłamy neomonarchizmu, anarchokapitalizmu, i autorytaryzmu, opartego o wrogość wobec liberalnej demokracji.

Pojęcie alt-right stało się obiektem kontrowersji i uwagi medialnej w trakcie kampanii prezydenckiej Donalda Trumpa w 2016 r., ze względu na rosnącą widoczność identyfikujących się w ten sposób grup jego zwolenników. 17 sierpnia kierownikiem kampanii mianowano Stevena Bannona, szefa Breitbart News, która określa się jako „platforma alt-right”. Uwaga medialna wzrosła po wyborach, w szczególności w związku ze świętującym wygraną spotkaniem prowadzonym przez Richarda Spencera w pobliżu Białego Domu. Spencer użył w wystąpieniu kilku sformułowań pochodzących z nazistowskiej propagandy, i zakończył przemówienie słowami „Heil Trump, Heil naszym ludziom, Heil zwycięstwu”. Osoby obecne na widowni odpowiedziały na to uniesieniem ręki w faszystowskim salucie rzymskim. Spencer bronił takiego zachowania, stwierdzając że odbyło się w duchu „ironii i emocji”. Agencja prasowa AP opisała wówczas pojęcie alt-right jako etykietę „stosowaną obecnie przez ruchy białej supremacji i nacjonalizmu”, która „funkcjonuje prawdopodobnie jako zagranie PR w celu ukrycia prawdziwych poglądów ich przedstawicieli, i uczynienia ich bardziej społecznie akceptowalnymi.” AP podało, że ruchy te nazywano do tej pory „rasistowskimi, neonazistowskimi lub białą supremacją”.

Alt-right jest w dużej mierze zjawiskiem internetowym, powiązanym między innymi z Twitterem, witryną Breitbart i imageboardami takimi jak 4chan i 8chan, które opierają się na anonimowej i słabo moderowanej komunikacji, bez jasnego rozróżnienia między żartem i prowokacją a szczerą wypowiedzią. Ze względu na tę naturę, zgodnie z prawem Poego, są one ośrodkiem gdzie swobodnie funkcjonują opinie powszechnie uznawane za kontrowersyjne.

Etymologia

Już w listopadzie 2008, Paul Gottfried wystąpił przed Klubem H. L. Menckena z wykładem na temat „alternatywnej prawicy”. W 2009, poruszono tę koncepcję kilkakrotnie na łamach Taki's Magazine. Sformułowanie i popularyzację pojęcia alt-right przypisuje się jednak głównie Richardowi B. Spencerowi, założycielowi nacjonalistycznego think tanku National Policy Institute i witryny Alternative Right.

Źródła

W ocenie ekonomisty libertariańskiego Jeffreya Tuckera, alt-right jest spadkobiercą „długiej i ponurej tradycji myślenia, od Friedricha Hegla, poprzez Thomasa Carlyle'a, Oswalda Spenglera. Madisona Granta, Othmara Spanna, Giovanniego Gentile, do przemów Trumpa.” Uważa on, że zwolennicy alt-rightu „tęsknią za wyobrażoną przeszłością, złotą epoką w której elity posiadały władzę, a pospólstwo było posłuszne,” i wierzą, że „tożsamość jest najważniejsza, a utrata tożsamości to największa wyobrażalna zbrodnia.”

W marcu 2016 Breitbart opublikował esej Alluma Bokhariego i Milo Yiannopoulosa na temat alt-rightu, który CNN porównało do manifestu. W tym tekście, przedstawili alt-right jako wywodzący się z amerykańskich, izolacjonistycznych i nacjonalistycznych ruchów Old Right, oraz europejskiej, konserwatywno–liberalnej Nowej Prawicy. Jako myślicieli inspirujących ruch przywołali Oswalda Spenglera, Henry'ego Louisa Menckena, Juliusa Evolę, oraz współczesnych paleokonserwatystów takich jak Patrick Buchanan. Jeet Heer z The New Republic podobnie identyfikuje korzenie ideologiczne alt-rightu w nurcie paleokonserwatywnym, szczególnie w stosunku do ograniczenia imigracji i otwarcie nacjonalistycznej polityki zagranicznej.

Analizy przedstawiona m.in. przez The Guardian również dostrzegają pierwowzór alt-rightu w etnonacjonalizmie Nowej Prawicy. Matthew Sheffield pisząc dla Washington Post wyraził przekonanie, że alt-right czerpie również z wpływów anarchokapitalisty i paleolibertarianina Murraya Rothbarda, zwłaszcza jego przekonań na temat ras i demokracji, i widzi część korzeni ruchu w kampanii wyborczej libertarianina Rona Paula z 2008 r. Tucker stwierdza jednak, że alt-right stoi w opozycji do libertarianizmu, ponieważ skupia się na tożsamości grupowej i trybalizmie, zamiast wolności indywidualnej.

Poglądy

Informacja prasowa Associated Press podaje, że: Szablon:CytatD Ideologia ta nie ma żadnej formalnej organizacji, i nie jest jasne czy można ją traktować jako jednolity ruch, według opisu w Columbia Journalism Review z 2016: „Ze względu na mglisty charakter anonimowych społeczności internetowych, nikt nie wie dokładnie kim są przedstawiciele alt-rightu, i jakie są ich dokładne motywacje. Nie jest też jasne, które z wypowiedzi pochodzą od prawdziwych zwolenników, a które napisali zwykli cwaniaccy prowokatorzy.” Przedstawiciele alt-rightu często bronią się przed krytyką tłumaczeniami, że w dużej mierze żartują lub usiłują celowo wywołać oburzenie. Andrew Marantz z The New Yorkera określił tę etykietę jako podobną do słów 'snob' lub 'hipster', które są dezawuowane i traktowane ironicznie przez tak określane osoby.”

Według innych opinii, alt-right obejmuje mieszaninę poglądów białej supremacji, nacjonalizmu, antysemityzmu, islamofobii, antyfeminizmu, homofobii i prawicowego populizmu. Przykładowo, Andrew Marantz uwzględnia także „neo-monarchistów, wyznawców teorii spiskowych i nihilistów.” Kolumnistka Newsday, Cathy Young, zwraca uwagę na silny sprzeciw alt-rightu wobec imigracji, zarówno nielegalnej jak i legalnej, i kategoryczne podejście do europejskiego kryzysu migracyjnego. Robert Tracinski z The Federalist stwierdził, że alt-right sprzeciwia się „mieszaniu ras” i nawołuje do kolektywizmu i trybalizmu. Nicole Hemmer z NPR zauważyła, że alt-right postrzega poprawność polityczną jako „największe zagrożenie dla wolności.”

Inne cechy wspólne wiążące szeroko pojęty alt-right to niechęć do polityki głównego nurtu, i poparcie dla takich kandydatów jak Donald Trump.

Choć niektórzy komentatorzy odżegnują się od etykiety białego nacjonalizmu, jak Allum Bokhari i Milo Yiannopoulos, prominentni przedstawiciele alt-rightu tacy jak Andrew Anglin z The Daily Stormer uznają tę ideologię za centralną dla ruchu. W odpowiedzi na artykuł w The Washington Post, który opisywał ruch jako „wywoływanie oburzenia dla zabawy”, Anglin odpisał: „Nie. Naszym celem jest oczyszczenie etniczne białych narodów z niebiałych osób, i ustanowienie autorytarnego rządu. Wiele osób uważa, że należy eksterminować także Żydów.”

Milo Yiannopoulos wyraża pogląd, że „młodzi buntownicy” są przyciągani do alt-rightu nie z powodu głębokich przekonań politycznych, ale ponieważ „obiecuje zabawę, transgresję i rzuca wyzwanie normom społecznym.” Według The New Yorkera, „testowanie granic społecznych tabu obecnych w konwencjonalnej polityce” jest ważnym składnikiem tożsamości alt-rightu. W poglądach, które nadają charakter temu ruchowi, ważne są „w istocie nie kwestie treści, ale stylu”, a dla większości uczestników ostry ton służy wyrażaniu zasadniczo zupełnie zwykłej, „codziennej polityki.”

Reakcje

Choć niektórzy konserwatyści zaakceptowali alt-right, inni przedstawiciele prawicy i lewicy głównego nurtu krytykują ruch jako otwarcie rasistowski i nawołujący do nienawiści, zwłaszcza w odpowiedzi na jego wrogość wobec zwykłego liberalizmu i konserwatyzmu.

David A. French w tekście dla konserwatywnego National Review określił zwolenników alt-rightu „wanna-be faszystami”, i wyraził ubolewanie z powodu obecności tego ruchu w debacie publicznej. Benjamin Welton opisał w The Weekly Standard alt-right jako „bardzo zróżnicowaną siłę”, która „stawia lewicowe moralizowanie na głowie, i traktuje jako komplement takie określenia jak 'rasista', 'homofob' czy 'seksista.'”

Benjamin Wallace-Wells pisząc dla The New Yorker określił alt-right jako „luźno powiązany nurt skrajnej prawicy,” ale zaznaczył że różni się od konwencjonalnej prawicy raczej stylem, niż treścią: „Jedną z metod na zrozumienie alt-rightu jest traktowanie go jako zbiorowego eksperymentu tożsamościowego, na tej samej zasadzie, na jakiej ludzie wykorzystują anonimowość Internetu do zabawy w bardziej skrajne wersje samych siebie.”

W kwietniu 2016 w National Review, Ian Tuttle stwierdził, Szablon:CytatD W Newsday, Young określiła alt-right jako „gniazdo antysemityzmu”, zamieszkane przez „białych supremacjonistów”, który regularnie odwołują się do „odrażających uprzedzeń.” Reporter Chris Hayes opisał alt-right jako eufemistyczne określenie na „w gruncie rzeczy, współczesną postać białego supremacjonizmu.” Reporterka BuzzFeed, Rosie Gray, opisała alt-right jako „białą supremację doskonale skrojoną na miarę naszych czasów,” zauważając że ruch używa „agresywnej retoryki i otwarcie rasistowskich i antysemickich obelg,” oraz że „ma więcej wspólnego z europejską, niż amerykańską skrajną prawicą.” Yishai Schwartz, w tekście dla Haaretz, opisał alt-right jako „żywiołowo antysemicki,” zaznaczając: „'alternatywa' jaką przedstawia alt-right, to w dużej mierze alternatywa wobec akceptowania Żydów,” i ostrzegając że ruch ten należy traktować jako poważne zagrożenie. Chemi Shalev, również w Haaretz, zauważył że identyfikujący się z alt-rightem zwolennicy Trumpa „nie znoszą żydowskich liberałów z takim samym jadem, jak prawica w Izraelu gardzi żydowską lewicą.”

25 sierpnia 2016 kandydatka Partii Demokratycznej na prezydenta USA, Hillary Clinton, zarzuciła kandydatowi Republikan, Donaldowi Trumpowi „wspieranie radykalnej niszy w przejmowaniu Partii Republikańskiej.” Opisała tę radykalną niszę jako alt-right, i odnotowała że szef kampanii Trumpa, Steve Bannon, wywodzi się z „platformy alt-rightu”, Breitbart News. Część przedstawicieli ruchu wyraziła zadowolenie z „darmowej reklamy” zawdzięczanej Clinton.

9 września 2016, kilku liderów społeczności alt-right zorganizowało konferencję prasową, opisaną przez jednego z dziennikarzy jako „coming-out”. Wyrazili oni wówczas przekonanie, że „rasy istnieją, rasy są ważne, i rasy są podstawą tożsamości.” Przemawiający wezwali do obrony „Białej Ojczyzny”, i przekonywali o znaczeniu różnic rasowych w inteligencji. Potwierdzili również poparcie dla Trumpa, stwierdzając „tak właśnie wygląda wódz.”

W rozmowie z The New York Times 22 listopada 2016, prezydent–elekt Donald Trump potępił i odżegnał się od tej etykiety, ku rozczarowaniu części zwolenników. Steven Bannon pozostał jednak jednym z jego głównych doradców.

Internetowe memy

Reporterzy odnotowali wykorzystywanie przez alt-right internetowych memów do propagowania swojej ideologii, szczególnie w odniesieniu do takich stron jak 4chan i 8chan. Z alt-right wywodzi się obelżywe angielskie określenie 'cuck', wykorzystywanie potrójnych nawiasów do oznaczania osób pochodzenia żydowskiego, zawłaszczenie memu „żaby Pepe” do promowania symboliki nazistowskiej i totalitarnej, oraz przedstawienia Donalda Trumpa jako „Imperatora”.

Wszechobecność memów w kręgach alt-rightu wiąże się z wątpliwościami części komentatorów co do powagi i głębi formułowanych postulatów, które według niektórych propozycji są często jedynie karykaturalnymi, prowokacyjnymi formami wyrazu zwykłych poglądów konserwatywnych. Chava Gourarie, pisząc dla Columbia Journalism Review, stwierdziła że prowokowanie mediów jest dla wielu twórców memów celem samym w sobie. Marc Hetherington, profesor politologii z Vanderbilt University napisał, że dla części osób, tego rodzaju memy są jednak metodą legitymizacji prawdziwie skrajnych poglądów.