Przejdź do zawartości

Ulica Juliusza Słowackiego w Katowicach

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy ulicy. Zobacz też: inne artykuły noszące tę nazwę.
ulica Juliusza Słowackiego
Śródmieście
Ilustracja
Widok od skrzyżowania z ul. 3 Maja na północ (2021)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

590 m[1]

Przebieg
0m plac Przyjaciół z Miszkolca
110m ul. ks. Piotra Skargi
światła 185m ul. Adama Mickiewicza
255m ul. Fryderyka Chopina
355m ul. Opolska
światła 435m ul. 3 Maja
540m ul. Dworcowa, pl. W. Szewczyka
światła 590m ← ul. Matejki, ul. Mikołowska →
↓ ul. Sądowa
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Juliusza Słowackiego”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Juliusza Słowackiego”
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Juliusza Słowackiego”
Ziemia50°15′39,3″N 19°00′58,6″E/50,260903 19,016267
Multimedia w Wikimedia Commons
Róg ulic J. Słowackiego i A. Mickiewicza
"Kamienica Gotycka" przy ul. Słowackiego 24 (wzniesiona w 1904 r. według projektu Paula Frantziocha)
Zabytkowa kamienica (róg ul. Słowackiego i ul. Opolskiej)
Kamienica na rogu ul. Słowackiego i ul. 3 Maja (zbudowana w 1873 r. według projektu L. Boenischa)
Skrzyżowanie ulic Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego
Tabliczka przy skrzyżowaniu ulic

Ulica Juliusza Słowackiego w Katowicach – jedna z ważniejszych ulic w katowickiej dzielnicy Śródmieście.

Przebieg

[edytuj | edytuj kod]

Rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ul. ks. Piotra Skargi, niedaleko katowickiego Dworca PKS. Biegnie następnie obok III LO im. Adama Mickiewicza, krzyżuje się z ul. Adama Mickiewicza, ul. Fryderyka Chopina, ul. Opolską i ul. 3 Maja (jedna z najbardziej znanych katowickich ulic). Na rogu ul. J. Słowackiego i ul. 3 Maja znajduje się zabytkowy budynek VIII LO (tzw. "PIK"), który został ukończony 22 marca 1875 roku. Biegnąc wzdłuż linii torów, ulica kończy swój bieg skrzyżowaniem z ulicami: Sądową, Jana Matejki i Mikołowską. Na całej długości jest równoległa do ul. Sokolskiej.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W okresie Rzeszy Niemieckiej (do 1922)[2] i w latach niemieckiej okupacji Polski (1939–1945)[3] ulica nosiła nazwę Schillerstraße[4][5][6].

W latach 1861/62 na rogu ulic Grundmannstraße i Schillerstraße (ul. J. Słowackiego) wybudowano pierwszą katowicką synagogę według projektu Ignatza Grünfelda[7][8]. Przed 1909 pod numerem 37 istniał hotel Richard[9]. Na początku 1921 zaczęło ukazywać się czasopismo "Die Gäste" z podtytułem "Eine Halbmonatsschrift für die Künste" (pol. Dwutygodnik poświęcony sztuce). Jego wydawaniem zajął się m.in. Richard Lamza, nauczyciel muzyki. Mieszkanie nauczyciela przy Schillerstraße 9 było oficjalną siedzibą redakcji[10]. Od 1922 pod numerem Juliusza Słowackiego 22 działała Komisja Mieszana dla Górnego Śląska, kontrolująca przestrzeganie postanowień Konwencji Genewskiej z 15 maja 1922. Jej przewodniczącym był prezydent Związku Szwajcarskiego Feliks Calonder. Od 1927 komisja działała w nowej siedzibie przy ul. Warszawskiej 7[11]. W latach trzydziestych XX wieku przy ulicy pod numerem 37 zlokalizowany był I Komisariat Policji[12][13], pod numerem 20 – restauracja i hotel o nazwie "Pissarek"[9][14], a w podwórzu kamienicy przy ul. J. Słowckiego 14 drukarnię prowadził Lajb Izrael Blumenfrucht[15]. Pod numerem 11 swoją siedzibę posiadała Dyrekcja Okręgu Poczt i Telegrafów, pod numerem 14 – oddział towarzystwa ubezpieczeniowego "Polonia"[16], pod numerem 27 – restauracja "Pod Rogiem Klasycznym" Amanda Brüera, pod numerem 20 – Zjednoczenie Polskich Emalierni[9]. W dwudziestoleciu międzywojennym pod numerem 10 funkcjonował oddział Banku Handlowo-Spółdzielczego[16]. W 1945 pod numerem 27 otwarto kawiarnię i bar "Gdański" z kręgielnią. Od 1959 pod numerem 12 działa Związek Śląskich Kół Śpiewaczych[17].

W 2009 na odcinku od ul. J. Matejki do ul. Dworcowej ulica J. Słowackiego została poszerzona. Przebudowano chodniki i miejsca parkingowe. Inwestycja wyniosła około miliona złotych[18].

W ramach przebudowy katowickiego dworca 24 stycznia 2011 rozpoczęła się modernizacja ulicy Juliusza Słowackiego na odcinku od skrzyżowania z ul. Mikołowską do skrzyżowania z ul. 3 Maja[19][20][21].

Obiekty i instytucje

[edytuj | edytuj kod]

Przy ulicy Juliusza Słowackiego znajdują się następujące historyczne obiekty:

  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 6)[22].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 8, ul. F. Chopina 3), wzniesiona w latach dwudziestych XX wieku[22].
  • Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. J. Słowackiego 10, ul. F. Chopina 10)[22].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 11)[22].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 12)[22].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 13)[22].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 14)[22].
  • Narożna kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 15, róg z ul. A. Mickiewicza)[22].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 16)[22].
  • Narożna kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 17, ul. F. Chopina 5)[22].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 18)[22].
  • Narożna kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 19, ul. F. Chopina 12)[22].
  • Narożna kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 20, ul. 3 Maja 25)[22].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 21)[22].
  • Zabytkowy budynek narożny (ul. 3 Maja 40, ul. J. Słowackiego 22), wpisany do rejestru zabytków (nr rej.: A/1303/83 z 7 lipca 1983[23], obecnie A/1303/23[24]); wybudowany w początku XX wieku w stylu historycznym[25][26]. W latach międzywojennych w kamienicy istniała Centralna Drogeria Alojzego Szmyta[27].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 23)[22].
  • Zabytkowa kamienica (ul. J. Słowackiego 24)[22]; wzniesiona w 1904 według projektu Paula Frantziocha; w stylu eklektycznym z dominującymi elementami secesji i neogotyku. Zbudowana na planie litery "U", z oficynami boczną i tylną, tworząc z nimi czworobok zabudowy. Budynek posiada pięć kondygnacji, podpiwniczenie, poddasze, trójskrzydłową bryłę rozbitą od frontu trzema wykuszami: centralnym usytuowanym w strefie drugiej kondygnacji i zwieńczonym szczytem oraz dwoma wykuszami – wieżyczkami nakrytymi hełmami. Osie skrajne ostatniej kondygnacji cofnięto w stosunku do lica elewacji. Kamienicę zwieńczono neogotyckim szczytem i nakryto dachem dwuspadowym. Tynkowaną i boniowaną dziewięcioosiową elewację frontową ukształtowano symetrycznie. Na piątej osi pierwszej kondygnacji znajduje się brama przejazdowa. Okna prostokątne, na drugiej i trzeciej kondygnacji nakryto neogotyckimi naczółkami, pozostałe okna ujęto w tynkowane opaski. Szczyty ozdobiono dekoracjami roślinnymi i pinaklami. Na osiach przylegających do wykuszy na poziomie drugiej kondygnacji istnieją balkony, wsparte na konsolach, na trzeciej kondygnacji – balkony na osiach przylegających do wieżyczek. Dodatkowy balkon łączy wieżyczki na poziomie czwartej kondygnacji. Brama przejazdowa sklepiona została kolebkowo, na ścianach znajduje się okładzina ceramiczna. We wnętrzu zachowały się schody dwubiegowe z tralkową balustradą. Okna klatki schodowej przeszklono kolorowymi szybkami[28]. W dwudziestoleciu międzywojennym swoją siedzibę miała tutaj Dyrekcja Okręgu Śląskiego Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych na Wypadek Choroby w Warszawie[16].
  • Narożna kamienica miejska (ul. Opolska 1, ul. J. Słowackiego 25)[22].
  • Narożna kamienica mieszkalna (ul. Opolska 2, ul. J. Słowackiego 27)[22].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 29)[22].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 31)[22].
  • Narożna kamienica mieszkalna (ul. 3 Maja 27, ul. J. Słowackiego 33)[22].
  • Gmach szkoły (ul. 3 Maja 42, róg z ul. J. Słowackiego 35), obecnie VIII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie, wzniesiony w latach siedemdziesiątych XIX wieku w stylu modernizmu/neorenesansu, przebudowany w 1910[22].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 37)[22].
  • Zabytkowa kamienica mieszkalno-handlowa (ul. J. Słowackiego 39), wpisana do rejestru zabytków (nr rej.: A/1543/94 z 1 marca 1994[23]); wzniesiona w 1905 w stylu secesyjnym[25].
  • Kamienica Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych (ul. J. Słowackiego 41/43), wzniesiona według projektu arch. Tadeusza Michejdy[22] w latach 1930–1931[29] w stylu funkcjonalizmu[30].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 45, 47)[22].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 49)[22].
  • Kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 51)[22].
  • Narożna kamienica mieszkalna (ul. J. Słowackiego 53, ul. J. Matejki 8)[22]; obiekt wyburzono w latach 2013–2014[31].

Przy ul. Juliusza Słowackiego swoją siedzibę mają (stan z 2011)[32]: Galeria Sztuki Kowadło, biura podróży, przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, kancelarie adwokackie, Biuro Rozwoju Miasta "Katowice" sp. z o.o., Instytut Gospodarki Nieruchomościami, Fundacja Homini, Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej (oddział nr 8), niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, Miejska Biblioteka Publiczna – Filia nr 35, Śląska Liga Darta, Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka.

Ulicą Słowackiego kursują linie autobusowe ZTM.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-02]. (pol.).
  2. ↑ J. Lipońska-Sajdak, Katowice wczoraj. Kattowiz gestern, Gliwice 1995, s. 5.
  3. ↑ Plan Katowic z 1942 roku. grytzka-genealogie.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. www.grytzka-genealogie.de [dostęp 2011-09-02]
  4. ↑ Straßenverzeichnis aller Straßen von Kattowitz. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2011-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-12)]. (niem.).
  5. ↑ Alle Straßen bzw. Straßennamen von Kattowitz Deutsch – Polnisch. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2011-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. (niem.).
  6. ↑ Adressbuch und Geschäfts-Handbuch der Stadt Kattowitz. Nach amtlichen Material zusammengestellt, herausgegeben von Karl Göldner, königlicher Eisenbahnsekretär, Kattowitz OS 1897.
  7. ↑ Bogucice, Załęże et nova villa Katowice. Rozwój w czasie i przestrzeni, scenariusz i koncepcja edytorska J. Moskal, wpółpraca W. Janota, esej pióra W. Szewczyka, fot. S. Gadomski, A. John, Katowice 1993, s. 28.
  8. ↑ Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 22. ISBN 83-907154-5-7.
  9. ↑ a b c Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 51. ISBN 83-913341-0-4.
  10. ↑ Adres Richarda Limzy figuruje w: Adressbuch für Kattowitz: Schloss Kattowitz, Brynow, Hohenlohehütte, Bogutschütz-Zawodzie, Domb, Zalenze, Ellgoth-Idaweiche: unter Benutzung amtlicher Quellen. Kattowitz: Julius Herlitz 1914.
  11. ↑ Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 40. ISBN 83-85831-35-5.
  12. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 67. ISBN 978-83-7729-021-7.
  13. ↑ Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 17. ISBN 83-913341-0-4.
  14. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 87. ISBN 978-83-7729-021-7.
  15. ↑ D. Sieradzka, Drukarstwo województwa śląskiego w latach 1920–1939, Katowice 2001, s. 101.
  16. ↑ a b c Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 51. ISBN 978-83-7729-021-7.
  17. ↑ Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 52. ISBN 83-913341-0-4.
  18. ↑ Neinver buduje dworzec, a miasto może stracić unijną dotację. www.katowice.gazeta.pl. [dostęp 2011-09-02]. (pol.).
  19. ↑ Od 24 stycznia plac Szewczyka wyłączony z ruchu!. www.katowice.eu. [dostęp 2011-09-02]. (pol.).
  20. ↑ Urząd Miasta Katowice: Obwieszczenie o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn.: "Przebudowa ulicy Słowackiego od skrzyżowania z ulicą Mikołowską do skrzyżowania z ulicą 3 Maja (zad. 1-3) w Katowicach, ulica Słowackiego".. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-02]. (pol.).
  21. ↑ Urząd Miasta Katowice: Obwieszczenie w sprawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. "Przebudowa ulicy Słowackiego od skrzyżowania z ulicą Mikołowską do skrzyżowania z ulicą 3 Maja (Zadanie 1-3) w Katowicach, ulica Słowackiego.". www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).
  22. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-02]. (pol.).
  23. ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2011-09-02].
  24. ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 27 listopada 2023 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2024-01-01]
  25. ↑ a b Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-09-02]. (pol.).
  26. ↑ Tajemnicza Biała Dama (pol.) www.katowice.gazeta.pl [dostęp 2011-09-02]
  27. ↑ Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 33. ISBN 83-913341-0-4.
  28. ↑ Barbara Klajmon: Katowicka kamienica mieszczańska 1840−1918, wyd. I, Katowice 1997.
  29. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 32. ISBN 978-83-7729-021-7.
  30. ↑ Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 37. ISBN 978-83-933-665-8-3. (pol.).
  31. ↑ Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 126, ISBN 978-83-7729-502-1.
  32. ↑ Spis firm na ulicy Słowackiego w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-07)]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • E. Wieczorek; Spacery po Katowicach, Urząd Miasta Katowice: Wydział Promocji i Współpracy z Zagranicą, Katowice Grudzień 2003, ISBN 83-918152-5-0.
  • Katowice - Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, ss. 16, 22.
  • K. Szaraniec, L. Szaraniec, K. Szarowski, Katowice i Górnośląski Okręg Przemysłowy, Katowickie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Katowice 1980, ss. 29, 33, 37, 38.
  • Lech Szaraniec, Górny Śląsk - Przewodnik, wyd. Muza, Warszawa 1997, ISBN 83-7079-875-6, ss. 57, 58.
  • Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Wybrane ulice i place Śródmieścia w Katowicach
Ulice
Place i skwery
Nieistniejące

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Juliusza_Słowackiego_w_Katowicach&oldid=74351971”